Doğuş Pertez
Admin
Rükû ve secde ile ilgili sorular
Rükû ve secde ile ilgili sorular
Sual: Allah’tan başkasına secde etmek küfür değil mi? Küfür ise, ne diye Allah, Hazret-i Âdem’e secde edilmesini meleklere emretti? Neden Müslümanlar, Kâbe’ye secde ediyorlar?
CEVAP
İbadet niyetiyle Allah’tan başkasına secde etmek küfürdür. Saygı için yapılırsa küfür olmaz, haram olur. Çünkü Âdem aleyhisselamdan İbrahim aleyhisselama kadar, selamlaşma, birbirine secde etmekle olurdu. Sonra, bunun yerine boynuna sarılmakla oldu. Muhammed aleyhisselam zamanında, el ile müsafeha sünnet oldu.
Kâbe’ye karşı secde edilir. Kâbe için secde edilmez. Kâbe için secde eden kâfir olur. Kâbe kıbledir, kıble istikametinde Allah’a secde edilir. Ettiğimiz secdeler, Kâbe için değil, Allah içindir, kıblesi Kâbe’dir. Allahü teâlâ da, Âdem aleyhisselam istikametinde kendisine secde edilmesini emretti. Ama İblis bunu da kabul etmedi. Âdem aleyhisselama saygı için secde etmesini de emredebilirdi. Yukarıda bildirildiği gibi, Âdem aleyhisselam zamanında selamlaşmak secde etmekle oluyordu. Bu manada da olsa İblis Âdem aleyhisselama saygı göstermeyi kabul etmedi. Aslında Allahü teâlânın emrine karşı geldi. Karşı gelmek niye küfür olsun ki denebilir. İblis, Allahü teâlânın bu emrini beğenmedi, (Ateşten yaratılan bir varlık, topraktan yaratılana nasıl saygı gösterebilir. Bu emrin yanlış) dedi. Allahü teâlânın emrini beğenmediği için kâfirlerden oldu.
Yüksekteki yere secde etmek
Sual: Camide, minbere çıkılan 4 parmak yükseklikteki basamağa secde ediyoruz. Mekruh oluyor mu?
CEVAP
Evet, mekruhtur. Tam İlmihal’de diyor ki:
25 santimetreden daha az yükseğe secde mekruhtur. Çünkü, Resulullah az yüksek şey üzerine dahi secde etmemiştir. (İbni Âbidin s. 338)
Az yükseğe bile caiz olmadığı Camiur-rumuz 69. sayfasında ve Şelbînin Tebyîn haşiyesinde yazılıdır. Bunun için, özrü olanların dahi az yükseğe de secde etmemeleri lazımdır.
Yalnız kılanlar için
Sual: Namazda rükûda 5, 7, 9 veya 11 kere (Sübhane rabbiyel-azîm) denilince, secdede de, aynı sayıda (Sübhane rabbiyel a'lâ) demek mi gerekir? Bunun gibi bir ihtiyaçtan dolayı öğleyi (asr-ı evvel)de, ikindiyi de (asr-ı sani)de kılsak, yatsıyı da, (işa-i sani)de kılmak gerekir mi?
CEVAP
Rükûda 5 veya 7 kere söylenmişse, secdede de, aynı sayıda söylemek gerekmez. 3 veya 11 defa söylenebilir. Üçten az söylememeli, bir de teke riayet ederek 3, 5, 7 gibi okumalı.
İkindiyi asr-ı sanide kılınca, yatsıyı işa-i sanide kılmak gerekmez. Fakat cemaatle kılınmıyorsa, her zaman ikindiyi asr-ı sanide, yatsıyı da işa-i sanide kılmak iyidir. Böylece İmam-ı a'zam hazretlerinin kavline de uyulmuş olunur.
Rükuda ve secdede tesbih
Sual: Rükuda ve secdede üç kere tesbih söyleyecek kadar durmak vacib midir?
CEVAP
Sünnettir.
İki secde de farzdır
Sual: Secdenin birisinin farz, diğerinin sünnet olduğunu söyleyenler var. Secdenin her ikisi de farz değil midir?
CEVAP
Secdenin her ikisi de farzdır. (Redd-ül-muhtar)
Secdeye gitme imkânı yoksa
Sual: Hücre dar olup secde edemeyen mahkum namazı nasıl kılar?
CEVAP
Hücre dar olup, secdeye gitme imkanı yoksa, oturup ima ile kılar. (Merakıl-felah)
Gözlükle namaz
Sual: Namazda gözlükleri çıkarmak gerekir mi?
CEVAP
Secdeye alnı koymak farzdır. Burunla beraber koymak vâcibdir. Eğer gözlük alnın yere değmesine mâni ise, secde sahih olmaz. Burnun yere değmesine mâni ise, mekruh olur. Gözlüklü kimse alın ve burun yere iyi değsin diye başını bastırmaya kalkarsa gözlüğü kırılabilir. Böyle bir problem yoksa, gözlükle de kılınabilir.
Sual: Secdede ayakları yere koymak ve ayak parmakların kıbleye çevirmek farz mıdır?
CEVAP
Secdede alnı ve ayak parmaklarını yere koymak farzdır; fakat ayak parmaklarını bükerek, uçlarını kıbleye çevirmek farz değil, sünnettir. Farz diyenlerin hata ettiği, (Redd-ül-muhtar)da yazılıdır. Secdede, alın, burun ve ayaklar yerden az zaman kalkmış olursa, zararı olmaz. (S. Ebediyye)
Rükûu unutan
Sual: Rükûu unutup secdeye giden kimse, secdeyi yaptıktan sonra rükûu unuttuğunu hatırlarsa ne yapar?
CEVAP
Kalkıp rükûu yapar, sonra secdeye gider. Önceki secdelere itibar edilmez. Yani onlar artık geçersiz olur. Rükû farzını geciktirdiği için, namazın sonunda secde-i sehv de yapar.
Tesbihleri tek söylemek
Sual: İmam-ı Rabbani hazretleri, (Rükû ve secdelerde tesbih en az üç kere söylenir. Çoğu yedi veya on birdir) buyuruyor. Buradan beş ve dokuz kere söylemenin caiz olmadığı mı anlaşılıyor?
CEVAP
Hayır. Bu ifadenin hemen altında, (Kuvvetli bir insanın, sıkıntısı olmadığı zamanlarda, yalnız kılarken, tesbihleri, en az miktarda söylemesi, ne kadar utanacak bir haldir. Hiç olmazsa, beş kere söylemelidir) buyuruyor. Tesbihin çoğu yedi keredir, dokuz ve on bir kere de söylemek caizdir, müstehabdır, iyidir. Teke riayet ederek söylenmelidir.
İmam-ı Rabbani hazretleri, Mevlana Salih’e bahçeden birkaç karanfil getirmesini emretti. Onun, altı tane karanfil getirdiğini görünce buyurdu ki:
(Bizim en aşağı talebemiz, en azından (Allahü teâlâ tektir, teke riayet edeni sever) hadis-i şerifini bilir. Teke riayet müstehabdır. İnsanlar müstehabı ne zannediyorlar? Müstehab, Allahü teâlânın sevdiği şeydir. Eğer dünya ve ahireti Allahü teâlânın sevdiği bir şey için verseler, hiçbir şey vermemiş olurlar.)
Rabbena lekel hamd
SualRabbena lekel hamd) yerine (Rabbena ve lekel hamd) demek caiz midir?
CEVAP
Caizdir; ama birincisi söylenmelidir.
Sual: Allah’tan başkasına secde etmek küfür değil mi? Küfür ise, ne diye Allah, Hazret-i Âdem’e secde edilmesini meleklere emretti? Neden Müslümanlar, Kâbe’ye secde ediyorlar?
CEVAP
İbadet niyetiyle Allah’tan başkasına secde etmek küfürdür. Saygı için yapılırsa küfür olmaz, haram olur. Çünkü Âdem aleyhisselamdan İbrahim aleyhisselama kadar, selamlaşma, birbirine secde etmekle olurdu. Sonra, bunun yerine boynuna sarılmakla oldu. Muhammed aleyhisselam zamanında, el ile müsafeha sünnet oldu.
Kâbe’ye karşı secde edilir. Kâbe için secde edilmez. Kâbe için secde eden kâfir olur. Kâbe kıbledir, kıble istikametinde Allah’a secde edilir. Ettiğimiz secdeler, Kâbe için değil, Allah içindir, kıblesi Kâbe’dir. Allahü teâlâ da, Âdem aleyhisselam istikametinde kendisine secde edilmesini emretti. Ama İblis bunu da kabul etmedi. Âdem aleyhisselama saygı için secde etmesini de emredebilirdi. Yukarıda bildirildiği gibi, Âdem aleyhisselam zamanında selamlaşmak secde etmekle oluyordu. Bu manada da olsa İblis Âdem aleyhisselama saygı göstermeyi kabul etmedi. Aslında Allahü teâlânın emrine karşı geldi. Karşı gelmek niye küfür olsun ki denebilir. İblis, Allahü teâlânın bu emrini beğenmedi, (Ateşten yaratılan bir varlık, topraktan yaratılana nasıl saygı gösterebilir. Bu emrin yanlış) dedi. Allahü teâlânın emrini beğenmediği için kâfirlerden oldu.
Yüksekteki yere secde etmek
Sual: Camide, minbere çıkılan 4 parmak yükseklikteki basamağa secde ediyoruz. Mekruh oluyor mu?
CEVAP
Evet, mekruhtur. Tam İlmihal’de diyor ki:
25 santimetreden daha az yükseğe secde mekruhtur. Çünkü, Resulullah az yüksek şey üzerine dahi secde etmemiştir. (İbni Âbidin s. 338)
Az yükseğe bile caiz olmadığı Camiur-rumuz 69. sayfasında ve Şelbînin Tebyîn haşiyesinde yazılıdır. Bunun için, özrü olanların dahi az yükseğe de secde etmemeleri lazımdır.
Yalnız kılanlar için
Sual: Namazda rükûda 5, 7, 9 veya 11 kere (Sübhane rabbiyel-azîm) denilince, secdede de, aynı sayıda (Sübhane rabbiyel a'lâ) demek mi gerekir? Bunun gibi bir ihtiyaçtan dolayı öğleyi (asr-ı evvel)de, ikindiyi de (asr-ı sani)de kılsak, yatsıyı da, (işa-i sani)de kılmak gerekir mi?
CEVAP
Rükûda 5 veya 7 kere söylenmişse, secdede de, aynı sayıda söylemek gerekmez. 3 veya 11 defa söylenebilir. Üçten az söylememeli, bir de teke riayet ederek 3, 5, 7 gibi okumalı.
İkindiyi asr-ı sanide kılınca, yatsıyı işa-i sanide kılmak gerekmez. Fakat cemaatle kılınmıyorsa, her zaman ikindiyi asr-ı sanide, yatsıyı da işa-i sanide kılmak iyidir. Böylece İmam-ı a'zam hazretlerinin kavline de uyulmuş olunur.
Rükuda ve secdede tesbih
Sual: Rükuda ve secdede üç kere tesbih söyleyecek kadar durmak vacib midir?
CEVAP
Sünnettir.
İki secde de farzdır
Sual: Secdenin birisinin farz, diğerinin sünnet olduğunu söyleyenler var. Secdenin her ikisi de farz değil midir?
CEVAP
Secdenin her ikisi de farzdır. (Redd-ül-muhtar)
Secdeye gitme imkânı yoksa
Sual: Hücre dar olup secde edemeyen mahkum namazı nasıl kılar?
CEVAP
Hücre dar olup, secdeye gitme imkanı yoksa, oturup ima ile kılar. (Merakıl-felah)
Gözlükle namaz
Sual: Namazda gözlükleri çıkarmak gerekir mi?
CEVAP
Secdeye alnı koymak farzdır. Burunla beraber koymak vâcibdir. Eğer gözlük alnın yere değmesine mâni ise, secde sahih olmaz. Burnun yere değmesine mâni ise, mekruh olur. Gözlüklü kimse alın ve burun yere iyi değsin diye başını bastırmaya kalkarsa gözlüğü kırılabilir. Böyle bir problem yoksa, gözlükle de kılınabilir.
Sual: Secdede ayakları yere koymak ve ayak parmakların kıbleye çevirmek farz mıdır?
CEVAP
Secdede alnı ve ayak parmaklarını yere koymak farzdır; fakat ayak parmaklarını bükerek, uçlarını kıbleye çevirmek farz değil, sünnettir. Farz diyenlerin hata ettiği, (Redd-ül-muhtar)da yazılıdır. Secdede, alın, burun ve ayaklar yerden az zaman kalkmış olursa, zararı olmaz. (S. Ebediyye)
Rükûu unutan
Sual: Rükûu unutup secdeye giden kimse, secdeyi yaptıktan sonra rükûu unuttuğunu hatırlarsa ne yapar?
CEVAP
Kalkıp rükûu yapar, sonra secdeye gider. Önceki secdelere itibar edilmez. Yani onlar artık geçersiz olur. Rükû farzını geciktirdiği için, namazın sonunda secde-i sehv de yapar.
Tesbihleri tek söylemek
Sual: İmam-ı Rabbani hazretleri, (Rükû ve secdelerde tesbih en az üç kere söylenir. Çoğu yedi veya on birdir) buyuruyor. Buradan beş ve dokuz kere söylemenin caiz olmadığı mı anlaşılıyor?
CEVAP
Hayır. Bu ifadenin hemen altında, (Kuvvetli bir insanın, sıkıntısı olmadığı zamanlarda, yalnız kılarken, tesbihleri, en az miktarda söylemesi, ne kadar utanacak bir haldir. Hiç olmazsa, beş kere söylemelidir) buyuruyor. Tesbihin çoğu yedi keredir, dokuz ve on bir kere de söylemek caizdir, müstehabdır, iyidir. Teke riayet ederek söylenmelidir.
İmam-ı Rabbani hazretleri, Mevlana Salih’e bahçeden birkaç karanfil getirmesini emretti. Onun, altı tane karanfil getirdiğini görünce buyurdu ki:
(Bizim en aşağı talebemiz, en azından (Allahü teâlâ tektir, teke riayet edeni sever) hadis-i şerifini bilir. Teke riayet müstehabdır. İnsanlar müstehabı ne zannediyorlar? Müstehab, Allahü teâlânın sevdiği şeydir. Eğer dünya ve ahireti Allahü teâlânın sevdiği bir şey için verseler, hiçbir şey vermemiş olurlar.)
Rabbena lekel hamd
SualRabbena lekel hamd) yerine (Rabbena ve lekel hamd) demek caiz midir?
CEVAP
Caizdir; ama birincisi söylenmelidir.
