Doğuş Pertez
Admin
Slovakya /Genel Bilgi/Resmi Dili/Çoğrafi Yapısı/İklimi/Demografisi
Slovakya, Orta Avrupa'da, Polonya'nın güneyinde yer alan bir ülkedir. Eski Çekoslovakya'nın bir parçasıdır.
48,845 km² yüzölçüme sahip ülkenin, Avusturya ile 91, Çek Cumhuriyeti 215, Macaristan ile 515, Polonya ile 444, Ukrayna ile 90 olmak üzere toplam 1.355 km sınır uzunluğu vardır. Deniz kıyısı yoktur.
İklimi ılımandır. Orta kısımlar ve kuzeyde dağlar, güneyde alçak araziler yer alır. En alçak noktası Bodrok Nehri 94 metre rakımlıdır. En yüksek noktası ise Gerlachovsky Stit 2,655 metredir.
Tarih
Ana madde: Slovakya tarihi
Slavlar 5. yüzyılda günümüzdeki Slovakya topraklarına yerleşmişlerdir. 8. yüzyılda bölgede kurulan Nitra Prensliği komşusu olan Moravya'yla birlikte Büyük Moravya İmparatorluğunu oluşturdu. 1000 yılından sonra Slovakya'nın büyük bir bölümü Macaristan Krallığı'nın bir parçası haline geldi. Çek toprakları da Almanya tarafından işgal edildi.
12. yüzyılda inşa edilmiş Spiš Kalesi
1526 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın komutasındaki Osmanlı ordusu'nun Mohaç Savaşı'nı kazanarak Budin (Budapeşte) kentini ele geçirmesi sonucu Macaristan'ın büyük bir bölümü Osmanlı Devleti'ne katıldı. Macarların geri kalan bölümü Habsburgların himayesi altında Slovakya topraklarında yaşadılar ve Bratislava bu bölgenin başkenti rolünü oynadı. 1683-1699 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nı kaybeden Osmanlılar Macaristan'dan geri çekilmek zorunda kaldılar. Bu tarihten sonra Slovakya'nın önemi azaldı. Ama Slovakya 20. yüzyıla kadar Macaristan'ın bir parçası olarak Avusturya İmparatorluğu'nun içinde yaşadı.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu I. Dünya Savaşı sonunda yıkılınca 1918 yılında Slovakya, Bohemya, Moravya, Silezya, ve Karpat Rutenya ile birleşerek Çekoslavakya adında bir ülke haline geldi. II. Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra Slovakya Nazi Almanyası'yla anlaşarak Çekoslovakya'dan ayrıldı. Nihayet 9 Mayıs 1945 tarihinde Sovyet ve Amerikan birlikleri ülkeye girerek Alman işgaline son verdiler. Çekoslovakya tekrar birleşti. 1948 yılında yönetim komünistlerin eline geçti. Bu tarihten sonra 41 yıl boyunca Çekoslovakya Doğu Bloku'nda yer aldı.
Kadife Devrimi (1989)
5 Ocak 1968 tarihinde iktidara gelen Alexander Dubček siyasi bir liberalleşme dönemi başlattı. Ancak Prag Baharı adı verilen bu dönem aynı yılın 20 Ağustosunda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Varşova Paktı müttefiklerinin (Romanya hariç) ülkeyi işgal etmesi ile sona erdi. Kasım 1989'da Çekoslovakya Kadife Devrimi adı verilen "kansız"(!) bir karşı-devrimle kapitalizme geçti. (Soros ve benzeri spekülasyoncuların bu süreçlerdeki bu "dönüşüm"lerdeki rolü, sürecin masumiyeti ve tarafsızlığını ciddi şekilde sorgulanır hale getirmiştir. Eski sosyalist ülkelerin manipülatif süreçlerle yıkılmasındaki paralellikler incelenmeye ihtiyaç duyurmaktadır.) 1 Ocak 1993 tarihinde ülke barışçı bir biçimde Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olmak üzere iki ülkeye ayrıldı. Her iki ülkede geniş çaplı ekonomik reformlar yapıldı. Slovakya 29 Mart 2004 tarihinde NATO'ya 1 Mayıs 2004 tarihinde de Avrupa Birliği'ne katıldı. (Eski sosyalist ülkelerin önce NATO'ya, sonra AB'ye alınmaları manidardır.)
Genel bilgiler
* Doğal kaynakları: Kömür ve linyit, demir, bakır, manganez, tuz, işlenebilir arazi
* Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %31
* daimi ekinler: %3
* otlaklar: %17
* ormanlık arazi: %41
* diğer: %8 (1993 verileri)
* Sulanan arazi: 800 km² (1993 verileri)
* Coğrafi not: kara ile çevrili
Nüfus Bilgileri
* Nüfus: 5,414,937 (Temmuz 2001 verileri)
* Nüfus artış oranı: %0.13 (2001 verileri)
* Mülteci oranı: 0.53 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
* Bebek ölüm oranı: 8.97 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
* Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 73.97 yıl
* Erkeklerde: 69.95 yıl
* Kadınlarda: 78.2 yıl (2001 verileri)
* Ortalama çocuk sayısı: 1.25 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
* HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.01 den az (1999 verileri)
* HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 400 (1999 verileri)
* HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 100 den az (1999 verileri)
* Ulus: Slovak
* Nüfusun etnik dağılımı: Slovak %85.8, Macar %9.7, Roma %1.7, Çek, Ukraynalı %0.6, Alman %0.1, Polonyalı %0.1, diğer %0.2 (1996)
* Din: Roma Katolikleri %68.9, Ateist %13, Protestan %6.93, Ortodoks %4.1, diğer %7.07
* Diller: Slovakça (resmi), Macarca
48,845 km² yüzölçüme sahip ülkenin, Avusturya ile 91, Çek Cumhuriyeti 215, Macaristan ile 515, Polonya ile 444, Ukrayna ile 90 olmak üzere toplam 1.355 km sınır uzunluğu vardır. Deniz kıyısı yoktur.
İklimi ılımandır. Orta kısımlar ve kuzeyde dağlar, güneyde alçak araziler yer alır. En alçak noktası Bodrok Nehri 94 metre rakımlıdır. En yüksek noktası ise Gerlachovsky Stit 2,655 metredir.
Tarih
Ana madde: Slovakya tarihi
Slavlar 5. yüzyılda günümüzdeki Slovakya topraklarına yerleşmişlerdir. 8. yüzyılda bölgede kurulan Nitra Prensliği komşusu olan Moravya'yla birlikte Büyük Moravya İmparatorluğunu oluşturdu. 1000 yılından sonra Slovakya'nın büyük bir bölümü Macaristan Krallığı'nın bir parçası haline geldi. Çek toprakları da Almanya tarafından işgal edildi.
12. yüzyılda inşa edilmiş Spiš Kalesi
1526 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın komutasındaki Osmanlı ordusu'nun Mohaç Savaşı'nı kazanarak Budin (Budapeşte) kentini ele geçirmesi sonucu Macaristan'ın büyük bir bölümü Osmanlı Devleti'ne katıldı. Macarların geri kalan bölümü Habsburgların himayesi altında Slovakya topraklarında yaşadılar ve Bratislava bu bölgenin başkenti rolünü oynadı. 1683-1699 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nı kaybeden Osmanlılar Macaristan'dan geri çekilmek zorunda kaldılar. Bu tarihten sonra Slovakya'nın önemi azaldı. Ama Slovakya 20. yüzyıla kadar Macaristan'ın bir parçası olarak Avusturya İmparatorluğu'nun içinde yaşadı.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu I. Dünya Savaşı sonunda yıkılınca 1918 yılında Slovakya, Bohemya, Moravya, Silezya, ve Karpat Rutenya ile birleşerek Çekoslavakya adında bir ülke haline geldi. II. Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra Slovakya Nazi Almanyası'yla anlaşarak Çekoslovakya'dan ayrıldı. Nihayet 9 Mayıs 1945 tarihinde Sovyet ve Amerikan birlikleri ülkeye girerek Alman işgaline son verdiler. Çekoslovakya tekrar birleşti. 1948 yılında yönetim komünistlerin eline geçti. Bu tarihten sonra 41 yıl boyunca Çekoslovakya Doğu Bloku'nda yer aldı.
Kadife Devrimi (1989)
5 Ocak 1968 tarihinde iktidara gelen Alexander Dubček siyasi bir liberalleşme dönemi başlattı. Ancak Prag Baharı adı verilen bu dönem aynı yılın 20 Ağustosunda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Varşova Paktı müttefiklerinin (Romanya hariç) ülkeyi işgal etmesi ile sona erdi. Kasım 1989'da Çekoslovakya Kadife Devrimi adı verilen "kansız"(!) bir karşı-devrimle kapitalizme geçti. (Soros ve benzeri spekülasyoncuların bu süreçlerdeki bu "dönüşüm"lerdeki rolü, sürecin masumiyeti ve tarafsızlığını ciddi şekilde sorgulanır hale getirmiştir. Eski sosyalist ülkelerin manipülatif süreçlerle yıkılmasındaki paralellikler incelenmeye ihtiyaç duyurmaktadır.) 1 Ocak 1993 tarihinde ülke barışçı bir biçimde Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olmak üzere iki ülkeye ayrıldı. Her iki ülkede geniş çaplı ekonomik reformlar yapıldı. Slovakya 29 Mart 2004 tarihinde NATO'ya 1 Mayıs 2004 tarihinde de Avrupa Birliği'ne katıldı. (Eski sosyalist ülkelerin önce NATO'ya, sonra AB'ye alınmaları manidardır.)
Genel bilgiler
* Doğal kaynakları: Kömür ve linyit, demir, bakır, manganez, tuz, işlenebilir arazi
* Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %31
* daimi ekinler: %3
* otlaklar: %17
* ormanlık arazi: %41
* diğer: %8 (1993 verileri)
* Sulanan arazi: 800 km² (1993 verileri)
* Coğrafi not: kara ile çevrili
Nüfus Bilgileri
* Nüfus: 5,414,937 (Temmuz 2001 verileri)
* Nüfus artış oranı: %0.13 (2001 verileri)
* Mülteci oranı: 0.53 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
* Bebek ölüm oranı: 8.97 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
* Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 73.97 yıl
* Erkeklerde: 69.95 yıl
* Kadınlarda: 78.2 yıl (2001 verileri)
* Ortalama çocuk sayısı: 1.25 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
* HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.01 den az (1999 verileri)
* HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 400 (1999 verileri)
* HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 100 den az (1999 verileri)
* Ulus: Slovak
* Nüfusun etnik dağılımı: Slovak %85.8, Macar %9.7, Roma %1.7, Çek, Ukraynalı %0.6, Alman %0.1, Polonyalı %0.1, diğer %0.2 (1996)
* Din: Roma Katolikleri %68.9, Ateist %13, Protestan %6.93, Ortodoks %4.1, diğer %7.07
* Diller: Slovakça (resmi), Macarca
