Doğuş Pertez
Admin
Yansıtabilirlik
Yansıtabilirlik ya da Albedo (Latince albus = beyaz), yüzeylerin yansıtma gücü; veya bir yüzeyin üzerine düşen elektromanyetik enerjiyi yansıtma kapasitesi. Genel olarak güneş ışığını yansıtma kapasitesi için kullanılır. Albedo, cismin yüzey dokusuna, rengine ve alanına bağlı olarak değişir. Elektromanyetik tayfın tümünde veya belirli bir bölümünde hesaplanabilir.
Uzaydan dünyamıza bakıldığında, bulutlar parlak, okyanus yüzeyi ise genelde koyu olarak gözükür. Beyaz bulutlar üzerlerine düşen ışığın büyük bölümünü yansıtırlar; yani albedoları yüksektir. Deniz yüzeyi ise üzerine düşen ışığın büyük bölümünü emer, ancak çok küçük bölümünü yansıtır; yani albedosu düşüktür. Gezegenimizin yüzeyinde en yüksek albedo oranına sahip olan cisimler arasında kar ve kum sayılabilir. En düşük albedo değerlerine ise yeni sürülmüş nemli topraklarda ve ormanlık alanlarda rastlanır.
Birim tanımı
Geometrik albedo
Sıfır evre acısında iken cismin parlaklığının aynı konumda ve görünür büyüklükte iken mükemmel dağılım gösteren diskin parlaklığına oranıdır.
Bond albedosu
Soğurma olmadan uzaya yansıtılan ısınımın güneşten gelen enerjiye oranıdır. Gezegensel albedo olarak da adlandırılır.
Albedonun belirli bir birimi yoktur, iki şekilde tanımlanabilir:
Yüzde olarak
Cismin üzerine çarpan ışığı yansıtma oranının yüzde olarak ifadesi. Bu tanıma göre, üzerine çarpan ışığın tümünü yansıtan cismin albedosu %100, hiç yansıtmayan cismin albedosu %0, yarısını yansıtan - yarısını emen cisminki ise %50 olarak ifade edilir.
0 ve 1 arasında bır sayı ile
Üzerine çarpan ışığın tümünü yansıtan cismin albedosu 1, üzerine çarpan ışığın tümünü emen ve hiç yansıtmayan cismin albedosu 0, yarısını yansıtan cismin albedosu ise 0,5 olarak kabul edilir.
Güneş sistemdeki albedoları (ortalama)
Gezegen - Geometrik albedo - Bond albedosu
Merkür - 0,106 - 0,119
Venüs - 0,65 - 0,76
Yer - 0,367 - 0,39
Mars - 0,15 - 0,16
Jüpiter - 0,52 - 0,7
Satürn - 0,47 - 0,74
Uranüs - 0,51 - 0,81
Neptün - 0,41 - 0,29
Plüton - 0,6 - 0,5
Bazı yüzeylerin albedoları
Madde - Albedo
temiz kar - 0,80-0,90
eski kar - 0,45-0,90
bulut - 0,60-0,90
çöl - 0,30
savana - 0,20-0,25
tarla (arazi) - 0,26
çimen - 0,18-0,23
orman - 0,05-0,18
asfalt - 0,15
deniz suyu (eğim açısı > 45°) - 0,05
deniz suyu (eğim açısı > 30°) - 0,08
deniz suyu (eğim açısı > 20°) - 0,12
deniz suyu (eğim açısı > 10°) - 0,22
Uzaydan dünyamıza bakıldığında, bulutlar parlak, okyanus yüzeyi ise genelde koyu olarak gözükür. Beyaz bulutlar üzerlerine düşen ışığın büyük bölümünü yansıtırlar; yani albedoları yüksektir. Deniz yüzeyi ise üzerine düşen ışığın büyük bölümünü emer, ancak çok küçük bölümünü yansıtır; yani albedosu düşüktür. Gezegenimizin yüzeyinde en yüksek albedo oranına sahip olan cisimler arasında kar ve kum sayılabilir. En düşük albedo değerlerine ise yeni sürülmüş nemli topraklarda ve ormanlık alanlarda rastlanır.
Birim tanımı
Geometrik albedo
Sıfır evre acısında iken cismin parlaklığının aynı konumda ve görünür büyüklükte iken mükemmel dağılım gösteren diskin parlaklığına oranıdır.
Bond albedosu
Soğurma olmadan uzaya yansıtılan ısınımın güneşten gelen enerjiye oranıdır. Gezegensel albedo olarak da adlandırılır.
Albedonun belirli bir birimi yoktur, iki şekilde tanımlanabilir:
Yüzde olarak
Cismin üzerine çarpan ışığı yansıtma oranının yüzde olarak ifadesi. Bu tanıma göre, üzerine çarpan ışığın tümünü yansıtan cismin albedosu %100, hiç yansıtmayan cismin albedosu %0, yarısını yansıtan - yarısını emen cisminki ise %50 olarak ifade edilir.
0 ve 1 arasında bır sayı ile
Üzerine çarpan ışığın tümünü yansıtan cismin albedosu 1, üzerine çarpan ışığın tümünü emen ve hiç yansıtmayan cismin albedosu 0, yarısını yansıtan cismin albedosu ise 0,5 olarak kabul edilir.
Güneş sistemdeki albedoları (ortalama)
Gezegen - Geometrik albedo - Bond albedosu
Merkür - 0,106 - 0,119
Venüs - 0,65 - 0,76
Yer - 0,367 - 0,39
Mars - 0,15 - 0,16
Jüpiter - 0,52 - 0,7
Satürn - 0,47 - 0,74
Uranüs - 0,51 - 0,81
Neptün - 0,41 - 0,29
Plüton - 0,6 - 0,5
Bazı yüzeylerin albedoları
Madde - Albedo
temiz kar - 0,80-0,90
eski kar - 0,45-0,90
bulut - 0,60-0,90
çöl - 0,30
savana - 0,20-0,25
tarla (arazi) - 0,26
çimen - 0,18-0,23
orman - 0,05-0,18
asfalt - 0,15
deniz suyu (eğim açısı > 45°) - 0,05
deniz suyu (eğim açısı > 30°) - 0,08
deniz suyu (eğim açısı > 20°) - 0,12
deniz suyu (eğim açısı > 10°) - 0,22
