PALA.
Üye
Laptop Bataryalarında Uzun Ömürlü Kullanım ve Yan Sanayi Muadil Bataryalar...
Günümüzde laptop, tablet ve telefon gibi cihazlarda batarya kullanımı büyük önem arz etmektedir.
Bu konu dışarıdan basit gibi görünsede, enerjinin güvenli şekilde aktarımı mobil cihazlarda adaptör ve batarya kullanımı hayati öneme sahip, konumuzda kısa ve öz şekilde batarya kullanımı anlatacaz. Ayrıca çoğu kişinin kafasını kurcalayan yan sanayi muadil bataryalar hakkında kafalardaki soru işaretlerini kaldıracağıma inanıyorum...
Bataryalar hakkında detaylı bilgi için enpedi deki makaleyi okuyabilirsiniz.
Şimdi burada fazla detaya inmeden kısa ve sade bilgiler paylaşalım...
Batarya kullanım şekli pil hücrelerinin ömrü açısından çok önemlidir. Bir notebook bataryasını maksimum verimle uzun ömürlü kullanmak için aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekir:
1) Bataryayı sürekli canlı tutunuz. Haftada en az bir kez deşarj ve şarj işlemini gerçekleştiriniz. Uzun süre şarj-deşarj işlemi yapılmazsa hücreler enerji depolama özelliğini yitirmeye başlarlar.
2) Notebooku mümkün oldukça batarya ile kullanınız. Güç adaptörü ile çalışırken bataryanın %100 dolu olduğunda, şarj işlemi biter ve doğrudan Şarj adaptörü ile uzun süreli kullanım olur ancak bataryanın şarj-deşarj işlemi tekrar yaklaşık %95 - 98 seviyesine düşene kadar devre dışı kalır. Hafta 1 defa deşarj etmeyi unutmayın.
3) Bataryadaki enerji seviyesinin %5 in altına düşmesine izin vermeyiniz. Notebookunuzdaki güç seçenekleri ayarlarından kritik şarj seviyesini düzenleyebilirsiniz. Batarya enerji seviyesi %0 mertebesine indiğinde, pillerin ilk şarjı alması güçleşmekte ve ayrıca enerjisinin asla kesilmemesi gereken batarya iç devresi bozulabilmektedir. Bu durumda pil hücreleri sağlam olsa bile batarya sağlıklı bir şekilde çalışmayacaktır.
4) Notebookunuzun soğutma sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışıp çalışmadığına dikkat ediniz. Aksi takdirde aşırı ısıdan dolayı pil hücreleri zarar görüp özelliklerini yitirebilirler.
5) Batarya kullanımı zaruri değil ise ve bataryanın yıllarca sağlıklı kalması isteniyorsa %100 dolu bir şekilde kuru bir ortamda muhafaza edilmeli, haftada bir kez deşarj-şarj işlemi uygulanarak canlı tutulmalıdır.
6) Notebook çalışır durumda iken batarya sökme-takma işlemi yapılmamalıdır. Hem notebook hem de bataryanın sıhhati açısından bu konuya dikkat edilmelidir.
7) Bataryanın notebooka bağlantı noktaları kesinlikle kısa devre edilmemelidir.
8) Batarya kesinlikle nemden, sıvı temasından ve aşırı ısıdan korunmalıdır.
9) Notebooka herhangi bir şekilde sıvı teması olduğunda ilk olarak enerji kesilip batarya sökülmelidir. Sıvı temasının notebooka verebileceği zararları en aza indirmek bu şekilde mümkün olacaktır.
10) Batarya yuvasına tam oturmuyor ise zorlanmamalı, fiziksel hasarlardan kaçınmalı ve bir servise başvurulmalıdır.
11) Notebook mutlaka arkasında yazan input Volt ve Amper değerlerini asgaride taşıyan, yeterli güç seviyesine (Watt) sahip bir güç adaptörü ile kullanılmalıdır. Aksi durumda notebook çalışsa bile batarya şarjı gerçekleşmez ve hücreler zamanla canlılıklarını yitirirler.
12) Batarya kullanım süresi notebookun o anda ne kadar enerji harcadığı ile alakalıdır. Notebook üzerinde enerji harcayan birçok donanım mevcuttur (cpu, vga chip, fanlar, speakerlar, hdd ve optik sürücü motoru, wireless lan, bluetooth, usb aygıtlar vs). Bu donanımların değişik kullanım kombinasyonları farklı sürelerde batarya ömrü anlamına gelmektedir. Dolayısıyla bataryanızdan her şekilde aynı kullanım süresini beklemeyiniz. Bataryanız sadece internette dolaşırken 3 saat dayanıyorsa, 3d oyun oynarken (vga chip, cpu, fanlar, speakerlar yoğun olarak devrede) 1.5 saat veya yüksek sesle cd den müzik dinlerken (optik sürücü motoru, speakerlar yoğun olarak devrede) 2 saat dayanması normaldir.
13) Güç adaptörü notebooka bağlı iken batarya enerji seviyesi %1 puan bile ilerlemiyorsa öncelikle notebookun batarya şarj devresinin sağlam olup olmadığı kontrol edilmeli/ettirilmelidir. Batarya şarj devresi arızalı ise gereksiz yere yeni bir batarya satın almış olabilirsiniz.
14) Batarya ömrü azaldığında kesinlikle şoklama yöntemine başvurmayınız. Bataryanızın kalan ömrünü de bu şekilde tüketmiş olacaksınız. Şoklama bataryaya geçici bir kapasite kazandırır ve kısa süre sonra batarya tamamen ömrünü yitirir.
15) Batarya ömrü azaldığında veya Batarya şarj olmadığında pil hücrelerini değiştirmek yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Ancak çoğunlukla zaman, para ve kaynak israfı ile sonuçlanmaktadır. Hücre değişimi bilinçli ve profesyonelce yapıldığında verimli olabilmekte (batarya iç devresi sağlam olmak kaydıyla) ancak bu işlemin maliyeti de yeni bir batarya bedeline yaklaşmaktadır.
16) Batarya arızalarının büyük bir kısmı batarya içerisindeki kontrol devresi ile ilgilidir. Bunun birçok sebebi olabilir (adaptör arızası, yanlış adaptör kullanımı, elektrik seviyesindeki dengesizlikler, elektronik komponent ömürleri vs) ancak hücre değişimi yöntemi, bataryadaki bu problemi ortadan kaldırmaz. Yeni bir batarya almak kaçınılmazdır.
17) Yeni alınan bir bataryanın ilk kullanımı çok önemlidir ve bataryanın gelecekteki ömrü ve performansı büyük oranda ilk kullanımda belirlenir. Yeni aldığınız bataryayı ilk olarak şu şekilde kullanınız:
Batarya notebooka bağlı ve notebook kapalı vaziyette iken cihazı yaklaşık 10-12 saat şarjda bırakınız. Notebooku çalıştırdığınızda bataryanın %100 dolmuş olduğunu göreceksiniz. Bataryayı %5 seviyesine kadar deşarj edip tekrar %100 oluncaya kadar şarj ediniz. Bu işlemi birkaç kez tekrar ediniz. Bataryanız gelecekteki kullanımı için en verimli şekilde hazırlanmış olacaktır.
Ben bu bilgiyi bir batarya satıcısının sitesinden aldım ve biraz düzenleme yaptım...
Bu 12 saat şarjda kalma meselesi felan biraz eskiden kalma gibi bir uygulamada olsa bataryanın iç devresindeki ilk kalibre olayı için gerekli olduğu düşünülmekte, aslında batarya dolduğunda akım kesilmekte peki nedir bu 12 saat muhabbeti ? birazda bundan konuşalım...
Cihazdaki eski batarya 10 dk gibi kısa sürelere alıştığından ilk dolumlar gerçekten 5 saati bulabiliyor, en garantisi 10-12 saatir bu sebeple...
=============================================================================================
Konunun bundan sonraki kısmı aslında 2. defa batarya alan veya muadil yan sanayi batarya alan veya alacak olanları ilgilendiriyor...
Yıllar önce aldığım laptobun bataryası artık nihai ömrünü doldurmuştu, on yılı devirmiş bir batarya ve artık on dk gitmez olmuştu.
Orijinal bataryası zaten bulunmuyordu. Fiyat olarakta orjinal bataryalar 500 lira civarında maliyete sahip ama zaten piyasada yok.
Hani en çok kafayı kurcayan soru; Yan sanayi batarya alınır mı ? Nasıl kullanılır ?
Kısa cevap; Lityum-İyon olanları alın ama Lityum- Polimer olanları almayın.
Eğer laptop piliniz Polimer ise gidin orjinal alın, yan sanayiden mümkünse uzak durun...
İon pillere gelirsek yukarıda yazılandan biraz farklı bir uygulama ile şarj işlemini tavsiye ederim.
1) İlk aldığınızda yarıdan fazla dolu gelir batarya takın ve kontrol etmek için bilgisayarı açın, orjinal adaptörü takıp şarj olduğunu kontrol edin,
2) Sonra laptobu kapatın ve en az 8 saat dolsun, sonra açın bakın %100 olmuşsa adaptörü çekin ve şarj % 15-20 seviyesine gelene kadar deşarj edip tekrar kapalı şarj edin, dolsun, son olarak 1 sefere mahsus %5 seviyesine kadar indirin ve tekrar kapalı şekilde şarj edin.
Bundan sonraki adımda tavsiyem kritik şarj seviyesini %5 yerine %10 yapın. Değer olarak %5 çok risklidir, cihaz geç kapanan bir cihaz ise kapanana kadar %0 seviyesine düşebilir bu da sonraki kötü bir durum olur, bataryanın iç devresindeki eneji biter ve ölü duruma geçer veya adaptörün gücü yetmez.
Her halukarda aldığız yeni batarya veya eski bataryanız artık ölmüştür. Bundan sonra garanti durumuna bile alınmaz ! Bunu böyle bilin ve madur olmayın.
Eğer bataryanın içindeki devre 300-500 şarj çevrimini sayan devre zarar görmemiş ise şoklama yapılabilir ama buda bataryanın ömrünü kısaltır.
3) Windows üzerinden şarj seviyesi tüm güç planları için, aşağıdaki gibi ayarlanır...
...Resim yok....
Böylece bataryamız hem kritik sınırdan uzak kalır hemde uzun ömürlü olur.
Yan sanayi muadil Li-ion pillerin ömrü ve devre ömrü maksimun seviyeye ulaşır.
Yan sanayi bataryalar bu şekilde orjinalleri aratmayacak performans gösterebilir, yeterki siz onu korumayı bilin.
Orjinal adaptör kullanmaya özen gösterin ve hafta 1 defa deşaj edin illakin tamamen boşaltmanızda şart değil...
Yazımızı okuduğunuz için teşekkür ederiz
Bu konu dışarıdan basit gibi görünsede, enerjinin güvenli şekilde aktarımı mobil cihazlarda adaptör ve batarya kullanımı hayati öneme sahip, konumuzda kısa ve öz şekilde batarya kullanımı anlatacaz. Ayrıca çoğu kişinin kafasını kurcalayan yan sanayi muadil bataryalar hakkında kafalardaki soru işaretlerini kaldıracağıma inanıyorum...
Bataryalar hakkında detaylı bilgi için enpedi deki makaleyi okuyabilirsiniz.
Linkleri görüntülemek için kayıt olmalısınız
Şimdi burada fazla detaya inmeden kısa ve sade bilgiler paylaşalım...
Batarya kullanım şekli pil hücrelerinin ömrü açısından çok önemlidir. Bir notebook bataryasını maksimum verimle uzun ömürlü kullanmak için aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekir:
1) Bataryayı sürekli canlı tutunuz. Haftada en az bir kez deşarj ve şarj işlemini gerçekleştiriniz. Uzun süre şarj-deşarj işlemi yapılmazsa hücreler enerji depolama özelliğini yitirmeye başlarlar.
2) Notebooku mümkün oldukça batarya ile kullanınız. Güç adaptörü ile çalışırken bataryanın %100 dolu olduğunda, şarj işlemi biter ve doğrudan Şarj adaptörü ile uzun süreli kullanım olur ancak bataryanın şarj-deşarj işlemi tekrar yaklaşık %95 - 98 seviyesine düşene kadar devre dışı kalır. Hafta 1 defa deşarj etmeyi unutmayın.
3) Bataryadaki enerji seviyesinin %5 in altına düşmesine izin vermeyiniz. Notebookunuzdaki güç seçenekleri ayarlarından kritik şarj seviyesini düzenleyebilirsiniz. Batarya enerji seviyesi %0 mertebesine indiğinde, pillerin ilk şarjı alması güçleşmekte ve ayrıca enerjisinin asla kesilmemesi gereken batarya iç devresi bozulabilmektedir. Bu durumda pil hücreleri sağlam olsa bile batarya sağlıklı bir şekilde çalışmayacaktır.
4) Notebookunuzun soğutma sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışıp çalışmadığına dikkat ediniz. Aksi takdirde aşırı ısıdan dolayı pil hücreleri zarar görüp özelliklerini yitirebilirler.
5) Batarya kullanımı zaruri değil ise ve bataryanın yıllarca sağlıklı kalması isteniyorsa %100 dolu bir şekilde kuru bir ortamda muhafaza edilmeli, haftada bir kez deşarj-şarj işlemi uygulanarak canlı tutulmalıdır.
6) Notebook çalışır durumda iken batarya sökme-takma işlemi yapılmamalıdır. Hem notebook hem de bataryanın sıhhati açısından bu konuya dikkat edilmelidir.
7) Bataryanın notebooka bağlantı noktaları kesinlikle kısa devre edilmemelidir.
8) Batarya kesinlikle nemden, sıvı temasından ve aşırı ısıdan korunmalıdır.
9) Notebooka herhangi bir şekilde sıvı teması olduğunda ilk olarak enerji kesilip batarya sökülmelidir. Sıvı temasının notebooka verebileceği zararları en aza indirmek bu şekilde mümkün olacaktır.
10) Batarya yuvasına tam oturmuyor ise zorlanmamalı, fiziksel hasarlardan kaçınmalı ve bir servise başvurulmalıdır.
11) Notebook mutlaka arkasında yazan input Volt ve Amper değerlerini asgaride taşıyan, yeterli güç seviyesine (Watt) sahip bir güç adaptörü ile kullanılmalıdır. Aksi durumda notebook çalışsa bile batarya şarjı gerçekleşmez ve hücreler zamanla canlılıklarını yitirirler.
12) Batarya kullanım süresi notebookun o anda ne kadar enerji harcadığı ile alakalıdır. Notebook üzerinde enerji harcayan birçok donanım mevcuttur (cpu, vga chip, fanlar, speakerlar, hdd ve optik sürücü motoru, wireless lan, bluetooth, usb aygıtlar vs). Bu donanımların değişik kullanım kombinasyonları farklı sürelerde batarya ömrü anlamına gelmektedir. Dolayısıyla bataryanızdan her şekilde aynı kullanım süresini beklemeyiniz. Bataryanız sadece internette dolaşırken 3 saat dayanıyorsa, 3d oyun oynarken (vga chip, cpu, fanlar, speakerlar yoğun olarak devrede) 1.5 saat veya yüksek sesle cd den müzik dinlerken (optik sürücü motoru, speakerlar yoğun olarak devrede) 2 saat dayanması normaldir.
13) Güç adaptörü notebooka bağlı iken batarya enerji seviyesi %1 puan bile ilerlemiyorsa öncelikle notebookun batarya şarj devresinin sağlam olup olmadığı kontrol edilmeli/ettirilmelidir. Batarya şarj devresi arızalı ise gereksiz yere yeni bir batarya satın almış olabilirsiniz.
14) Batarya ömrü azaldığında kesinlikle şoklama yöntemine başvurmayınız. Bataryanızın kalan ömrünü de bu şekilde tüketmiş olacaksınız. Şoklama bataryaya geçici bir kapasite kazandırır ve kısa süre sonra batarya tamamen ömrünü yitirir.
15) Batarya ömrü azaldığında veya Batarya şarj olmadığında pil hücrelerini değiştirmek yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Ancak çoğunlukla zaman, para ve kaynak israfı ile sonuçlanmaktadır. Hücre değişimi bilinçli ve profesyonelce yapıldığında verimli olabilmekte (batarya iç devresi sağlam olmak kaydıyla) ancak bu işlemin maliyeti de yeni bir batarya bedeline yaklaşmaktadır.
16) Batarya arızalarının büyük bir kısmı batarya içerisindeki kontrol devresi ile ilgilidir. Bunun birçok sebebi olabilir (adaptör arızası, yanlış adaptör kullanımı, elektrik seviyesindeki dengesizlikler, elektronik komponent ömürleri vs) ancak hücre değişimi yöntemi, bataryadaki bu problemi ortadan kaldırmaz. Yeni bir batarya almak kaçınılmazdır.
17) Yeni alınan bir bataryanın ilk kullanımı çok önemlidir ve bataryanın gelecekteki ömrü ve performansı büyük oranda ilk kullanımda belirlenir. Yeni aldığınız bataryayı ilk olarak şu şekilde kullanınız:
Batarya notebooka bağlı ve notebook kapalı vaziyette iken cihazı yaklaşık 10-12 saat şarjda bırakınız. Notebooku çalıştırdığınızda bataryanın %100 dolmuş olduğunu göreceksiniz. Bataryayı %5 seviyesine kadar deşarj edip tekrar %100 oluncaya kadar şarj ediniz. Bu işlemi birkaç kez tekrar ediniz. Bataryanız gelecekteki kullanımı için en verimli şekilde hazırlanmış olacaktır.
Ben bu bilgiyi bir batarya satıcısının sitesinden aldım ve biraz düzenleme yaptım...
Bu 12 saat şarjda kalma meselesi felan biraz eskiden kalma gibi bir uygulamada olsa bataryanın iç devresindeki ilk kalibre olayı için gerekli olduğu düşünülmekte, aslında batarya dolduğunda akım kesilmekte peki nedir bu 12 saat muhabbeti ? birazda bundan konuşalım...
Cihazdaki eski batarya 10 dk gibi kısa sürelere alıştığından ilk dolumlar gerçekten 5 saati bulabiliyor, en garantisi 10-12 saatir bu sebeple...
=============================================================================================
Konunun bundan sonraki kısmı aslında 2. defa batarya alan veya muadil yan sanayi batarya alan veya alacak olanları ilgilendiriyor...
Yıllar önce aldığım laptobun bataryası artık nihai ömrünü doldurmuştu, on yılı devirmiş bir batarya ve artık on dk gitmez olmuştu.
Orijinal bataryası zaten bulunmuyordu. Fiyat olarakta orjinal bataryalar 500 lira civarında maliyete sahip ama zaten piyasada yok.
Hani en çok kafayı kurcayan soru; Yan sanayi batarya alınır mı ? Nasıl kullanılır ?
Kısa cevap; Lityum-İyon olanları alın ama Lityum- Polimer olanları almayın.
Eğer laptop piliniz Polimer ise gidin orjinal alın, yan sanayiden mümkünse uzak durun...
İon pillere gelirsek yukarıda yazılandan biraz farklı bir uygulama ile şarj işlemini tavsiye ederim.
1) İlk aldığınızda yarıdan fazla dolu gelir batarya takın ve kontrol etmek için bilgisayarı açın, orjinal adaptörü takıp şarj olduğunu kontrol edin,
2) Sonra laptobu kapatın ve en az 8 saat dolsun, sonra açın bakın %100 olmuşsa adaptörü çekin ve şarj % 15-20 seviyesine gelene kadar deşarj edip tekrar kapalı şarj edin, dolsun, son olarak 1 sefere mahsus %5 seviyesine kadar indirin ve tekrar kapalı şekilde şarj edin.
Bundan sonraki adımda tavsiyem kritik şarj seviyesini %5 yerine %10 yapın. Değer olarak %5 çok risklidir, cihaz geç kapanan bir cihaz ise kapanana kadar %0 seviyesine düşebilir bu da sonraki kötü bir durum olur, bataryanın iç devresindeki eneji biter ve ölü duruma geçer veya adaptörün gücü yetmez.
Her halukarda aldığız yeni batarya veya eski bataryanız artık ölmüştür. Bundan sonra garanti durumuna bile alınmaz ! Bunu böyle bilin ve madur olmayın.
Eğer bataryanın içindeki devre 300-500 şarj çevrimini sayan devre zarar görmemiş ise şoklama yapılabilir ama buda bataryanın ömrünü kısaltır.
3) Windows üzerinden şarj seviyesi tüm güç planları için, aşağıdaki gibi ayarlanır...
...Resim yok....
Böylece bataryamız hem kritik sınırdan uzak kalır hemde uzun ömürlü olur.
Yan sanayi muadil Li-ion pillerin ömrü ve devre ömrü maksimun seviyeye ulaşır.
Yan sanayi bataryalar bu şekilde orjinalleri aratmayacak performans gösterebilir, yeterki siz onu korumayı bilin.
Orjinal adaptör kullanmaya özen gösterin ve hafta 1 defa deşaj edin illakin tamamen boşaltmanızda şart değil...
Yazımızı okuduğunuz için teşekkür ederiz
Son düzenleme: