Doğuş Pertez
Admin
Fiji / Genel Bilgi / Resmi Dili / Çoğrafi Yapısı / İklimi / Demografisi
Fiji (Fiji dili: Matanitu ko Viti; Hintçe: फ़िजी, فِجی
Okyanusya'da bulunan bir ada ülkesidir. Fiji Adaları Cumhuriyeti, Pasifik okyanusunun güneyinde bulunan bir dizi adadan oluşur. Ülkenin 106'sı ıssız olmak üzere toplam 322 adadan ve 522 adacıktan ibarettir.İ ki büyük ada, Viti Levu ve Vanua Levu, yerleşimin 87%sini oluşturur.
Tarih
Fiji’de ilk insanlar , 17. yüzyılda Avrupalı kaşiflerden uzun sure öncede insanlar vardı. Fiji’de yapilan kazilarda küçük yerlesimlerde çanak çömlek türünde eski kalıntılar bulunmustur. Fiji yerlesim yerlerinde yapılan kazılar sonucu İÖ 1000 yıllarına kadar bir donemde yaşadıkları düşünülmektedir. Ancak büyük Pasifik göçünün sorusu hala bulunanamamıştır. 1643’de Hollanda’li kaşif Abel Tasman'ın, büyük güney kıtasını aramaya giderken Fiji'yi ziyaret ettiği biliniyor.
XIX. yüzyıla kadar Avrupalı yerleşimciler, yerleşimlerine devam etmistir. Adalar, 1874'de bir sömürge olarak İngiliz kontrolün altında girdi. İngilizler, hintli işçilerini getirdi. 1970’de demokratik cumhuriyet bağımsızlığını ilan etti. Hint-Fiji’li (Hindistan'a ait) toplumu tarafından egemendi. 1987'de başarılı iki askeri devrim gercekleştirildi.Fiji'nin hakimiyeti Hint ve Fiji ile ortaklık bitmisti.Cünkü Hint kökenliler hala İngiliz egemenligi altinda kalmak icin çabalari surmekte idi.Fiji’li yerli halk bağımsızlık tarafinda idi.Bu yüzden askeri devrimler olmuştur.Daha sonra Hint kökenli vatandasları Hindistana göç etmek zorunda kalmıştır. Yine de ülkede kalan Hint kökenliler vardır. Bu göç insan kaybına ve ekonomik durgunluğa neden olmuştur.
Köken
Fiji'nin ana adası, Viti Levu olarak bilinir, onların adasının telaffuzundan ve o, ismin "Fiji" türetildiği bundandır, , Tonga'ya komşu ve ırk olarak bir biriyle aynidir.... Fiji ilk olarak, Tonga'da onları karşılayan kaptan James Cook üyelerinin yazılarından Avrupalıları kendilerini hayran bıraktı. Onlar, korkunç savaşçılar ve şiddetli yamyamlar olarak, Pacific'de en iyi kapların yapıcıları olarak tanımlandı, ama iyi denizci olmadıklari ortaya cıktı. Onlar, Tongalar , ve onların bütün imalatlarının arasında özellikle, kumaştır. Fiji, bu adaların, şimdi bilinmiş olduğu sahil yolundan kaptan James Cook tarafından bulundu.
Siyasî Hayat
Fiji'nin siyâseti normal olarak, bir parlamanter temsilcliğinin yapısında, Fiji'nin ilk bakanının, eyâletinin, ve mülti bir parti sistemi, başı olan hükümetin başı, başkan olacağı demokratik cumhuriyeti alır. Yürütmeyle ilgili güç, hükümet tarafından yapılır. Yasamaya ilişkin güç, beraberce Fiji'nin hükümet ve parlamenter tarafindan düzenlenir.. Yargıçlar, yönetici ve yasama organı bağımsızdır.
Coğrafya
Fiji, ( 106'ın yaşandığından) 322 adadan ve 522 küçük adacığına dayanır. İki en önemli ada, Viti Levu ve Vanua Levu'dur. Adalar, dağlıktır, yükseklik (4,250 ft) , tropikal ormanlarla örtülen 1,300 metreye kadar. Viti Levu, Suva'nın başkentine ev sahipliği yapar, ve, ev yerleşimi neredeyse üç çeyreğidir. Diğer önemli şehirler, (Uluslararası havaalanının yeri) Nadi, ve -(Büyük bir şeker değirmeni ve liman kenti ) Lautoka. Vanua Levu'da ana şehirler, Labasa ve Savusavu'dur. Diğer adalar ve ada grupları, (sıraya göre olan üçüncü ve dördüncü olarak en büyük adalar) Taveuni ve Kadavu, (Nadi'nin sadece dışında) Mamanuca grubunu ve popüler turist varış yerleri olan Yasawa grubunu kapsar, Lomaiviti gruplar, Suva ve Lau grubunun dışında. Rotuma, biraz-500 kilometreleri takımadanın kuzeyinin olduğu (310 mil), Fiji'de bir il özel idareyle ilgili statüsü olur. Fiji'nin en yakın komşusu, Tonga'dır. Fiji'de iklim, en çok yıldan tropikal ve ılık roundur yuvarlak şehrini kapsar.
Konum: Okyanusya, Güney Pasifik Okyanusunda ada.
Coğrafî konumu: 18 00 Güney derecesi, 175 00 Doğu boylamı
Haritadaki konumu: Okyanusya
Yüzölçümü: 18,270 km²
Sınırları: 0 km
Sahil şeridi: 1,129 km
İklim: Tropikal deniz
Arazi yapısı: Volkanik aktiviteli dağlar çoğunluktadır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Pasifik Okyanusu 0 m; en yüksek noktası: Tomanivi 1,324 m
Doğal kaynakları: Kereste, balık, altın, bakır, amonyak, gümüş, denizde petrol kaynakları, hidro enerji
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %10
Sürekli ekinler: %4
Otlaklar: %10
Ormanlık arazi: %65
Diğer: %11 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 10 km² (1993 verileri)
Doğal afetler: Kasım - Ocak ayları arasında siklonik kasırgalar
Ekonomi
Fiji, ormanlar, mineral ve balık kaynakları açısından zengin bir ülkedir. Pasifik adaları arasında ekonomisi en çok gelişmiş adalardan biridir. Şeker ihracatı ve turizm endüstrisi ülkeye döviz getiren başlıca sektörlerdir. Şeker üretimi sanayi etkinliğinin 3'te 1'ini kapsamaktadır. Her yıl içlerinde Amerikalıların da bulunduğu yaklaşık 300,000 turist ülkeyi ziyaret etmektedir. Fiji, orman, mineralle yardım etti, ve, resources balık avladı, daha geliştirilenin birisi, Pacific ada ekonomilerinden midir, büyük bir subsistence sectorla stillin olmasına rağmen. Fiji, 1960lar ve 1970ler'de hızlı büyümesinin bir periodunu geçirdi, ama 1980ler'de durgunlaşma görüldü. 1987 sebep olunan daha fazla kapmanın başarılı hareketi. Başarılı hareketten sonra yıllarda ekonomik liberalleştirme, şeker sanayisinde kara sahipliğinin belirsizliğini büyümeye rağmen giysi sanayisi ve bir sallanmaz büyümesinde patlama yarattı. Şeker kamış çiftçileri için kira kontratlarının sonu (çiftliği ve fabrika verimliliğiyle beraber), bir bayii fiyata rağmen şeker işletmeciliği bir gerilemeye götürdü. Şeker için Bayii, EU tarafından yeterli oldu, ve Fiji, Mauritius Adası'ndan sonra en büyük mirasçısı oldu.
Şehirleştirme ve genişleme, Yeni GDP büyümesine katkıda bulundu. Şeker ihraç eder, ve turist sanayisin 2003[13]'da 430,800 turistle—e büyürken bir hızlı ve sonradan ortaya cıkan yıllarında artırmak, yabancı mübadelenin büyük kaynaktır. Fiji, gelir için turizmde iyi bağlıdır. Şeker , endüstriyel hareketliliğin bir-üçüncüsünü yapar. Uzun vadeli problemler, alçak yatırım ve şüpheli dogru mal kapsar. Fiji'de politik kargaşasının, 2000'de 2.8% tarafından ve çabukça 2001. turizmde sadece 1% tarafından sektör büyüdüğü ekonomide bir darbesi vardı, yine de, turizmdeki -başarılı hareketiyle, alçakgönüllü ekonomik bir geri almada, 2002’den bu yana yeniden düzeltti. Bu 2003 ve 2004'e devam etti, ama, 2005'de 1.7% tarafından büyüdü, ve, şişmenin, alçak olmasına rağmen 2006.'da 2.0% tarafından büyüdü, Fiji'nin Rezerv bankasının oranı olan siyaset göstergesi, borçla finanse edilen aşırı tüketimin korkuları yüzünden 2006 olan Şubat'ta 3.25%'a 1% tarafından kaldırıldı. Uzaktan ihracatlar için daha büyük yatırım olan üretimini var olmadığı alt ilgi. Yine de, orada, ticari ipoteği fiyata inmekten yer sağlayan bir seren oldu.
Fiji'de en uzun bina, on dört katlı Rezerv 'inin, Kasım 2005'de açan 1984. Suva santral reklam merkezinde törenle açılan Suva'da inşa ederken Fiji'den eğimli hareket ettiğidir, Rezerv bankasından yüksek mevkide olması için, 20. yuzyıl tarzında inşa ediyordu, ama son-küçük tasarım değiştirmeleri, katlarının en uzun inşa ederken Rezerv bankasının daha yuksek olduğuna emin oldu.
İletişim
Kullanılan telefon hatları: 72,000 (1997)
Radyo yayın istasyonları: AM 13, FM 40, kısa dalga 0 (1998)
Radyolar: 500,000 (1997)
Televizyonlar: 21,000 (1997)
Internet servis sağlayıcıları: 2 (2000)
Internet kullanıcıları: 7,500 (2000)
Demografi
Mültecî oranı: -3.45 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 14.08 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 68.25 yıl
Erkeklerde: 65.83 yıl
Kadınlarda: 70.78 yıl (2001 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 2.86 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.07 (1999 verileri)
Ulus: Fijili
Nüfusun etnik dağılımı: Fijili %51 , Hint %44, Avrupalı, diğer Pasifik adaları kökenli, Çinli ve diğer %5 (1998 verileri)
Din: Hıristiyan %52, Hindu %38, Müslüman %8, diğer %2 (1986)
Diller: İngilizce (resmî dil), Fiji dili, Fiji Hintçesi
(Resmen, Fiji Hintçesi Hindustani olarak adlandırılır.)
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
Toplam nüfusta: %91.6
Erkekler: %93.8
Kadınlar: %89.3 (1995 verileri)
Okyanusya'da bulunan bir ada ülkesidir. Fiji Adaları Cumhuriyeti, Pasifik okyanusunun güneyinde bulunan bir dizi adadan oluşur. Ülkenin 106'sı ıssız olmak üzere toplam 322 adadan ve 522 adacıktan ibarettir.İ ki büyük ada, Viti Levu ve Vanua Levu, yerleşimin 87%sini oluşturur.Tarih
Fiji’de ilk insanlar , 17. yüzyılda Avrupalı kaşiflerden uzun sure öncede insanlar vardı. Fiji’de yapilan kazilarda küçük yerlesimlerde çanak çömlek türünde eski kalıntılar bulunmustur. Fiji yerlesim yerlerinde yapılan kazılar sonucu İÖ 1000 yıllarına kadar bir donemde yaşadıkları düşünülmektedir. Ancak büyük Pasifik göçünün sorusu hala bulunanamamıştır. 1643’de Hollanda’li kaşif Abel Tasman'ın, büyük güney kıtasını aramaya giderken Fiji'yi ziyaret ettiği biliniyor.
XIX. yüzyıla kadar Avrupalı yerleşimciler, yerleşimlerine devam etmistir. Adalar, 1874'de bir sömürge olarak İngiliz kontrolün altında girdi. İngilizler, hintli işçilerini getirdi. 1970’de demokratik cumhuriyet bağımsızlığını ilan etti. Hint-Fiji’li (Hindistan'a ait) toplumu tarafından egemendi. 1987'de başarılı iki askeri devrim gercekleştirildi.Fiji'nin hakimiyeti Hint ve Fiji ile ortaklık bitmisti.Cünkü Hint kökenliler hala İngiliz egemenligi altinda kalmak icin çabalari surmekte idi.Fiji’li yerli halk bağımsızlık tarafinda idi.Bu yüzden askeri devrimler olmuştur.Daha sonra Hint kökenli vatandasları Hindistana göç etmek zorunda kalmıştır. Yine de ülkede kalan Hint kökenliler vardır. Bu göç insan kaybına ve ekonomik durgunluğa neden olmuştur.
Köken
Fiji'nin ana adası, Viti Levu olarak bilinir, onların adasının telaffuzundan ve o, ismin "Fiji" türetildiği bundandır, , Tonga'ya komşu ve ırk olarak bir biriyle aynidir.... Fiji ilk olarak, Tonga'da onları karşılayan kaptan James Cook üyelerinin yazılarından Avrupalıları kendilerini hayran bıraktı. Onlar, korkunç savaşçılar ve şiddetli yamyamlar olarak, Pacific'de en iyi kapların yapıcıları olarak tanımlandı, ama iyi denizci olmadıklari ortaya cıktı. Onlar, Tongalar , ve onların bütün imalatlarının arasında özellikle, kumaştır. Fiji, bu adaların, şimdi bilinmiş olduğu sahil yolundan kaptan James Cook tarafından bulundu.
Siyasî Hayat
Fiji'nin siyâseti normal olarak, bir parlamanter temsilcliğinin yapısında, Fiji'nin ilk bakanının, eyâletinin, ve mülti bir parti sistemi, başı olan hükümetin başı, başkan olacağı demokratik cumhuriyeti alır. Yürütmeyle ilgili güç, hükümet tarafından yapılır. Yasamaya ilişkin güç, beraberce Fiji'nin hükümet ve parlamenter tarafindan düzenlenir.. Yargıçlar, yönetici ve yasama organı bağımsızdır.
Coğrafya
Fiji, ( 106'ın yaşandığından) 322 adadan ve 522 küçük adacığına dayanır. İki en önemli ada, Viti Levu ve Vanua Levu'dur. Adalar, dağlıktır, yükseklik (4,250 ft) , tropikal ormanlarla örtülen 1,300 metreye kadar. Viti Levu, Suva'nın başkentine ev sahipliği yapar, ve, ev yerleşimi neredeyse üç çeyreğidir. Diğer önemli şehirler, (Uluslararası havaalanının yeri) Nadi, ve -(Büyük bir şeker değirmeni ve liman kenti ) Lautoka. Vanua Levu'da ana şehirler, Labasa ve Savusavu'dur. Diğer adalar ve ada grupları, (sıraya göre olan üçüncü ve dördüncü olarak en büyük adalar) Taveuni ve Kadavu, (Nadi'nin sadece dışında) Mamanuca grubunu ve popüler turist varış yerleri olan Yasawa grubunu kapsar, Lomaiviti gruplar, Suva ve Lau grubunun dışında. Rotuma, biraz-500 kilometreleri takımadanın kuzeyinin olduğu (310 mil), Fiji'de bir il özel idareyle ilgili statüsü olur. Fiji'nin en yakın komşusu, Tonga'dır. Fiji'de iklim, en çok yıldan tropikal ve ılık roundur yuvarlak şehrini kapsar.
Konum: Okyanusya, Güney Pasifik Okyanusunda ada.
Coğrafî konumu: 18 00 Güney derecesi, 175 00 Doğu boylamı
Haritadaki konumu: Okyanusya
Yüzölçümü: 18,270 km²
Sınırları: 0 km
Sahil şeridi: 1,129 km
İklim: Tropikal deniz
Arazi yapısı: Volkanik aktiviteli dağlar çoğunluktadır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Pasifik Okyanusu 0 m; en yüksek noktası: Tomanivi 1,324 m
Doğal kaynakları: Kereste, balık, altın, bakır, amonyak, gümüş, denizde petrol kaynakları, hidro enerji
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %10
Sürekli ekinler: %4
Otlaklar: %10
Ormanlık arazi: %65
Diğer: %11 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 10 km² (1993 verileri)
Doğal afetler: Kasım - Ocak ayları arasında siklonik kasırgalar
Ekonomi
Fiji, ormanlar, mineral ve balık kaynakları açısından zengin bir ülkedir. Pasifik adaları arasında ekonomisi en çok gelişmiş adalardan biridir. Şeker ihracatı ve turizm endüstrisi ülkeye döviz getiren başlıca sektörlerdir. Şeker üretimi sanayi etkinliğinin 3'te 1'ini kapsamaktadır. Her yıl içlerinde Amerikalıların da bulunduğu yaklaşık 300,000 turist ülkeyi ziyaret etmektedir. Fiji, orman, mineralle yardım etti, ve, resources balık avladı, daha geliştirilenin birisi, Pacific ada ekonomilerinden midir, büyük bir subsistence sectorla stillin olmasına rağmen. Fiji, 1960lar ve 1970ler'de hızlı büyümesinin bir periodunu geçirdi, ama 1980ler'de durgunlaşma görüldü. 1987 sebep olunan daha fazla kapmanın başarılı hareketi. Başarılı hareketten sonra yıllarda ekonomik liberalleştirme, şeker sanayisinde kara sahipliğinin belirsizliğini büyümeye rağmen giysi sanayisi ve bir sallanmaz büyümesinde patlama yarattı. Şeker kamış çiftçileri için kira kontratlarının sonu (çiftliği ve fabrika verimliliğiyle beraber), bir bayii fiyata rağmen şeker işletmeciliği bir gerilemeye götürdü. Şeker için Bayii, EU tarafından yeterli oldu, ve Fiji, Mauritius Adası'ndan sonra en büyük mirasçısı oldu.
Şehirleştirme ve genişleme, Yeni GDP büyümesine katkıda bulundu. Şeker ihraç eder, ve turist sanayisin 2003[13]'da 430,800 turistle—e büyürken bir hızlı ve sonradan ortaya cıkan yıllarında artırmak, yabancı mübadelenin büyük kaynaktır. Fiji, gelir için turizmde iyi bağlıdır. Şeker , endüstriyel hareketliliğin bir-üçüncüsünü yapar. Uzun vadeli problemler, alçak yatırım ve şüpheli dogru mal kapsar. Fiji'de politik kargaşasının, 2000'de 2.8% tarafından ve çabukça 2001. turizmde sadece 1% tarafından sektör büyüdüğü ekonomide bir darbesi vardı, yine de, turizmdeki -başarılı hareketiyle, alçakgönüllü ekonomik bir geri almada, 2002’den bu yana yeniden düzeltti. Bu 2003 ve 2004'e devam etti, ama, 2005'de 1.7% tarafından büyüdü, ve, şişmenin, alçak olmasına rağmen 2006.'da 2.0% tarafından büyüdü, Fiji'nin Rezerv bankasının oranı olan siyaset göstergesi, borçla finanse edilen aşırı tüketimin korkuları yüzünden 2006 olan Şubat'ta 3.25%'a 1% tarafından kaldırıldı. Uzaktan ihracatlar için daha büyük yatırım olan üretimini var olmadığı alt ilgi. Yine de, orada, ticari ipoteği fiyata inmekten yer sağlayan bir seren oldu.
Fiji'de en uzun bina, on dört katlı Rezerv 'inin, Kasım 2005'de açan 1984. Suva santral reklam merkezinde törenle açılan Suva'da inşa ederken Fiji'den eğimli hareket ettiğidir, Rezerv bankasından yüksek mevkide olması için, 20. yuzyıl tarzında inşa ediyordu, ama son-küçük tasarım değiştirmeleri, katlarının en uzun inşa ederken Rezerv bankasının daha yuksek olduğuna emin oldu.
İletişim
Kullanılan telefon hatları: 72,000 (1997)
Radyo yayın istasyonları: AM 13, FM 40, kısa dalga 0 (1998)
Radyolar: 500,000 (1997)
Televizyonlar: 21,000 (1997)
Internet servis sağlayıcıları: 2 (2000)
Internet kullanıcıları: 7,500 (2000)
Demografi
Mültecî oranı: -3.45 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 14.08 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 68.25 yıl
Erkeklerde: 65.83 yıl
Kadınlarda: 70.78 yıl (2001 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 2.86 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.07 (1999 verileri)
Ulus: Fijili
Nüfusun etnik dağılımı: Fijili %51 , Hint %44, Avrupalı, diğer Pasifik adaları kökenli, Çinli ve diğer %5 (1998 verileri)
Din: Hıristiyan %52, Hindu %38, Müslüman %8, diğer %2 (1986)
Diller: İngilizce (resmî dil), Fiji dili, Fiji Hintçesi
(Resmen, Fiji Hintçesi Hindustani olarak adlandırılır.)
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
Toplam nüfusta: %91.6
Erkekler: %93.8
Kadınlar: %89.3 (1995 verileri)
