Doğuş Pertez
Admin
Doymamış Yağ Asitleri Hakkında Bilgi
Doymamış Yağ Asitleri,
doymamış yağ asitlerinin oksidasyonu,
doymamış yağ asitleri nelerdir
Doymamış yağ asitleri benzer şekillidir, ancak zincir üzerinde bir veya daha fazla alken grubu vardır Bir alken grubunda, bir "-CH2-CH2-" bağ yerine "-CH=CH-", yani birbirine çift bağla bağlanmış iki karbon vardır
Bir alken grubunun iki yanında ona bağlı olan karbon atomları ya cis ya da trans konumda olabilir
Cis Cis konumda bu iki komşu karbon, çift bağın aynı tarafındadırlar Çift bağla birbirine bağlı atomlar bu bağın ekseni etrafında dönemediklerinden, cis izomeri durumunda yağ asidinin zinciri bu noktada bükük olur ve zincirin hareket serbestisi azalır Bir zincirde ne kadar çok cis konumlu çift bağ olursa zincirin esnekliği o derece azalır Çok sayıda cislinolenik asit, iki çift bağıyla, belirgin bir eğriliğe sahiptir; alfa-linolenik asit ise üç ciscis bağları yağ asitlerinin sıkı istiflenmelerine engel olur, bu da lipit zarının veya yağ damlasının ergime sıcaklığını azaltır Trans Trans konumda çift bağlı karbonlara komşu iki karbon çift bağın karşı taraflarında yer alırlar Bu yüzden zincir fazla eğilmez ve bu tür yağ asitlerinin şekilleri doymuş yağ asitlerine benzerler Doğada bulunan çoğu doymamış yağ asidinde her bir çift bağın ardından 3n' sayıda karbon atomu vardır ve bu çift bağlar cisTrans konumlu yağ asitlerinin hemen hepsi yapaydırlar konumludur
Doymamış yağ asitlerinin şekilleri arasındaki farklar, ayrıca doymuş ve doymamışlar arasındaki şekil farkları, biyolojik süreçler ve biyolojik yapıların (hücre zarları gibi) özelliklerini belirlemekte önemli rol oynarlar
Adlandırma sistemi (nomenklatür)
Çift bağın yağ asidinin nerede olduğunu belirtmek için kullanılan iki farklı usul vardır:
* cis/trans-Delta-x veya cis/trans-Δx: Çift bağ x karbon-karbon bağıdır, karboksi uçtan sayarak Cis ve trans terimi molekülün cis veya trans şeklinde olduğunu belirtir Birden fazla çift bağı olan bir molekül durumunda, kullanım, örneğin söyledir: cis,cis-Δ9,Δ12
* Omega-x veya ω-x : ω, (metil karbon) ucundan sayarak x karbon-karbon bağı çift bağdır
Bazı doymamış yağ asitleri:
* Alfa-linolenik asit: CH3CH2CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CH(CH 2)7COOH
* Dokosaheksaenoik asit
* Eikosapentaenoik asit
* Linoleik asit: CH3(CH2)4CH=CHCH2CH=CH(CH2)7CO OH
* Araşidonik asit CH3(CH2)4CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CH CH2CH=CH(CH2)3COOH
* Oleik asit: CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH
* Erüsik asit: CH3(CH2)7CH=CH(CH2)11COOH
Alfa-linolenik, dokosaheksaenoik, ve eikosapentaenoik asitler omega-3 yağ asitlerindir örneklerindendir Linoleik aşıt ve araşidonik asit omega-6 yağ asitlerindendir Oleik ve erusik asit omega-9 yağ asitlerindendir Stearik ve oleik asitler 18 karbonlu yağ asitleridir Aralarındaki fark, stearik asidin doymuş olması, oleik asidin ise doymamış olup iki tane daha az hidrojeni olmasıdır
doymamış yağ asitlerinin oksidasyonu,
doymamış yağ asitleri nelerdir
Doymamış yağ asitleri benzer şekillidir, ancak zincir üzerinde bir veya daha fazla alken grubu vardır Bir alken grubunda, bir "-CH2-CH2-" bağ yerine "-CH=CH-", yani birbirine çift bağla bağlanmış iki karbon vardır
Bir alken grubunun iki yanında ona bağlı olan karbon atomları ya cis ya da trans konumda olabilir
Cis Cis konumda bu iki komşu karbon, çift bağın aynı tarafındadırlar Çift bağla birbirine bağlı atomlar bu bağın ekseni etrafında dönemediklerinden, cis izomeri durumunda yağ asidinin zinciri bu noktada bükük olur ve zincirin hareket serbestisi azalır Bir zincirde ne kadar çok cis konumlu çift bağ olursa zincirin esnekliği o derece azalır Çok sayıda cislinolenik asit, iki çift bağıyla, belirgin bir eğriliğe sahiptir; alfa-linolenik asit ise üç ciscis bağları yağ asitlerinin sıkı istiflenmelerine engel olur, bu da lipit zarının veya yağ damlasının ergime sıcaklığını azaltır Trans Trans konumda çift bağlı karbonlara komşu iki karbon çift bağın karşı taraflarında yer alırlar Bu yüzden zincir fazla eğilmez ve bu tür yağ asitlerinin şekilleri doymuş yağ asitlerine benzerler Doğada bulunan çoğu doymamış yağ asidinde her bir çift bağın ardından 3n' sayıda karbon atomu vardır ve bu çift bağlar cisTrans konumlu yağ asitlerinin hemen hepsi yapaydırlar konumludur
Doymamış yağ asitlerinin şekilleri arasındaki farklar, ayrıca doymuş ve doymamışlar arasındaki şekil farkları, biyolojik süreçler ve biyolojik yapıların (hücre zarları gibi) özelliklerini belirlemekte önemli rol oynarlar
Adlandırma sistemi (nomenklatür)
Çift bağın yağ asidinin nerede olduğunu belirtmek için kullanılan iki farklı usul vardır:
* cis/trans-Delta-x veya cis/trans-Δx: Çift bağ x karbon-karbon bağıdır, karboksi uçtan sayarak Cis ve trans terimi molekülün cis veya trans şeklinde olduğunu belirtir Birden fazla çift bağı olan bir molekül durumunda, kullanım, örneğin söyledir: cis,cis-Δ9,Δ12
* Omega-x veya ω-x : ω, (metil karbon) ucundan sayarak x karbon-karbon bağı çift bağdır
Bazı doymamış yağ asitleri:
* Alfa-linolenik asit: CH3CH2CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CH(CH 2)7COOH
* Dokosaheksaenoik asit
* Eikosapentaenoik asit
* Linoleik asit: CH3(CH2)4CH=CHCH2CH=CH(CH2)7CO OH
* Araşidonik asit CH3(CH2)4CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CH CH2CH=CH(CH2)3COOH
* Oleik asit: CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH
* Erüsik asit: CH3(CH2)7CH=CH(CH2)11COOH
Alfa-linolenik, dokosaheksaenoik, ve eikosapentaenoik asitler omega-3 yağ asitlerindir örneklerindendir Linoleik aşıt ve araşidonik asit omega-6 yağ asitlerindendir Oleik ve erusik asit omega-9 yağ asitlerindendir Stearik ve oleik asitler 18 karbonlu yağ asitleridir Aralarındaki fark, stearik asidin doymuş olması, oleik asidin ise doymamış olup iki tane daha az hidrojeni olmasıdır
