Haydar
Emekli Yönetici
Diz kapağı kayması neden olur?
Bütün günü iş yerinde sandalyede oturarak
geçirenlerin diz kapağınızla sorun oluşma
riskinin çok daha fazla olduğunu belirten
uzmanlar, merdiven inip çıkmak ya da step
yapman da diz kapağının kaymasına neden
olabileceği uyarısında bulunuyor. Büroda tüm gün sandalyede oturanlar, diz
kapaklarından daha fazla sorun yaşıyor. Oturuş
bozukluklarının yanı sıra merdiven inip çıkmak, step yapmak, koşu bandına eğim vererek koşmak gibi hareketler diz kapağının kaymasına neden olabiliyor. Kayma, dizlerde
ortaya çıkan şiddetli ağrı ile kendini belli ediyor. Diz kapağındaki kaymaların, özellikle de ofis
çalışanlarının yaygın sorunu haline geldiğini
belirten International Hospital Ortopedi ve
Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Gürbüz,
artık erkekler kadar kadınlarda da oturuş şekli
nedeniyle aynı sorunun oluştuğunu söyledi. Prof. Dr. Gürbüz, erkeklerde sık rastlanan,
bacaklarını iki yana açma ve dizlerini yere 90
derecelik bir açıyla kırma şeklindeki oturma
biçiminin kadınlarda da görülmesi nedeniyle
her iki gurupta da ‘ağa oturuşu’ olarak
tanımlanabilecek bu durumun diz kapağının kaymasına neden olduğunu vurguladı. ‘Ağa’ oturuş stili nedeniyle dizin üzerindeki diz
kemiğini adeta bir şapka gibi örten diz kapağı,
dış yana doğru kayıyor, kayma diz kapağındaki
kıkırdağı yıpratıyor. Bu durumda ortaya çıkan
sonuç, dizlerde şiddetli ağrı. Sorun daha da
ilerlerse dizlerde protez uygulaması gerekebiliyor. Bacak bacak üstüne atmak gibi pek çok oturuş
şeklinin yanlış olduğuna değinen Prof. Dr.
Hakan Gürbüz, uzun süre sandalyede oturanlar
için doğru oturma şeklini şöyle tarif ediyor: “Sırtınız tamamen dik olmalı ve belinizin
arkasını küçük bir yastıkla desteklemelisiniz.
Bacaklarınızı kırarak değil, dizinizi kırmayacak
şekilde düz ve birleşik uzatmalısınız. Bu oturuş
şekli omurganızı düz tutar ve diz kapaklarınızın
zarar görmesini engeller.” Günlük yaşamda hep ağa pozisyonunda
oturuyoruz. Bacaklarımızı açarak oturmamızın
sonucunda, iç taraftaki kaslar uzuyor, dıştaki
kaslar ise kısalıp kalınlaşıyor. Diz kapakları da
yerine oturdukları vadiye benzer yapıdan
çıkarak dışarı doğru kayıyor. Arabanın silindir ve pistonu gibi, diz kapağının her bükülmesi
sırasında kapak kemiği vadiye benzeyen ve diz
kapağının oturduğu yapıya girip çıkıyor.
Bunun sonucunda dizimizin ön dış yüzünde
ciddi ağrılar oluşuyor.” Uzun yolculuklar ağrıyı artırıyor Bu ağrılar özellikle de koşarken ortaya çıkıyor.
Koşma sırasında diz kapağı hızlı ve güçlü bir
şekilde içine oturması gereken vadiye benzer
alana girip çıkınca sorun daha da artıyor.
Merdiven inmek çıkmak bu insanlara sorun
yarattığı gibi arabada uzun süre oturmak, uçakta hareketsiz kalmak uzun yolculukları çok
ağrılı hale getirebiliyor. Ameliyata uzanan süreç Diz kapağındaki kayma, aniden ortaya
çıkmıyor. Zaman içinde başlayıp ilerliyor. Prof.
Dr. Gürbüz, bu süreci şöyle anlatıyor: “Diz
kapağının sağında ve solunda yer alan pilika
denilen bir kılıf var. Her dizi büküp açmada bu
pilika tabakası adeta dizdeki kıkırdağı zımparalıyor. Bunun üzerine kıkırdak yapı
hasar görüyor, kıkırdağın üstünü soyuyor,
döküyor. Daha çok 30′lu-40′lı yaşlarda görülen
bu sorunlar nedeniyle ciddi ağrılar ortaya
çıkıyor. Kıkırdağın beslenmesi için gereken
sıvının, yüzeyi ıslatması önem taşıyor. Diz bükülüyken pilika kıkırdağın üstünü örtüyor,
sıvının kıkırdağı ıslatmasını önlüyor. Balığı
sudan çıkarmak gibi, yaşamsal aktivitesi
engelleniyor. Bu nedenle diz kapağının vadiye
düzgün oturmasının sağlaması ve pilika
denilen yapının da ekleme zarar veren sürtünme ve örtme etkisinden korunmak için
temizlenmesi gerekiyor.” Dizi bükmek, eğim vererek koşmak yasak Bu sorunları yaşamasına rağmen ameliyat
olmak istemeyen kişilerin dizini bükerek
oturması, merdiven inip çıkması, spor
salonunda koşu bandına eğim vererek koşması
var olan sorunu daha da şiddetlendirebiliyor.
Yapılacak her hareket, dizdeki ağrıları artırıyor. Ancak normal tempoda yürüyüş yapmak zarar
vermiyor. Çözüm ameliyat! Dizdeki bu sorun mekanik olduğundan
tedavisinin de mekanik olduğuna değinen Prof.
Dr. Hakan Gürbüz, “Eğer evinizin tavanı her ay
akıyorsa, siz de aktıkça temizletip
boyatıyorsanız sorunu çözümlemiş
olmuyorsunuz. Diz kapağı sorunlarında ilaç almak ya da başka önlemler sorunu
çözümlemiyor. Sorunun derecesine göre ya
artroskopik cerrahi ya da klasik cerrahi
uygulamak gerekebiliyor.” diyor. Artroskopi ile diz kapağının dış yana taşması
yerine oturtuluyor, pilika adı verilen yumuşak
dokular ve yıpranan kıkırdak temizleniyor.
Artroskopiden sonra yaklaşık 10 gün boyunca
dizde şişlik oluyor. Ancak kişi 3-4 hafta sonra
normal hayatına dönebiliyor. Eğer soruna karşı hiçbir önlem alınmazsa, diz kapağı kireçlenmesi
oluşuyor. Bu durumda protez cerrahisi
yapılıyor, büyük protez konulmuyor, sadece
diz kapağının içi protezle değiştiriliyor. Diz
ağrısıyla kendini belli eden ve ameliyata
uzanan bu sürecin önemine dikkat çeken ve dizde ağrı görülmesinin bir sinyal olarak
algılanması gerektiğini belirten Prof. Dr. Hakan
Gürbüz ağrıların, ağrı kesici ilaçlarla
geçiştirilmemesi gerektiğini vurguluyor.
geçirenlerin diz kapağınızla sorun oluşma
riskinin çok daha fazla olduğunu belirten
uzmanlar, merdiven inip çıkmak ya da step
yapman da diz kapağının kaymasına neden
olabileceği uyarısında bulunuyor. Büroda tüm gün sandalyede oturanlar, diz
kapaklarından daha fazla sorun yaşıyor. Oturuş
bozukluklarının yanı sıra merdiven inip çıkmak, step yapmak, koşu bandına eğim vererek koşmak gibi hareketler diz kapağının kaymasına neden olabiliyor. Kayma, dizlerde
ortaya çıkan şiddetli ağrı ile kendini belli ediyor. Diz kapağındaki kaymaların, özellikle de ofis
çalışanlarının yaygın sorunu haline geldiğini
belirten International Hospital Ortopedi ve
Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Gürbüz,
artık erkekler kadar kadınlarda da oturuş şekli
nedeniyle aynı sorunun oluştuğunu söyledi. Prof. Dr. Gürbüz, erkeklerde sık rastlanan,
bacaklarını iki yana açma ve dizlerini yere 90
derecelik bir açıyla kırma şeklindeki oturma
biçiminin kadınlarda da görülmesi nedeniyle
her iki gurupta da ‘ağa oturuşu’ olarak
tanımlanabilecek bu durumun diz kapağının kaymasına neden olduğunu vurguladı. ‘Ağa’ oturuş stili nedeniyle dizin üzerindeki diz
kemiğini adeta bir şapka gibi örten diz kapağı,
dış yana doğru kayıyor, kayma diz kapağındaki
kıkırdağı yıpratıyor. Bu durumda ortaya çıkan
sonuç, dizlerde şiddetli ağrı. Sorun daha da
ilerlerse dizlerde protez uygulaması gerekebiliyor. Bacak bacak üstüne atmak gibi pek çok oturuş
şeklinin yanlış olduğuna değinen Prof. Dr.
Hakan Gürbüz, uzun süre sandalyede oturanlar
için doğru oturma şeklini şöyle tarif ediyor: “Sırtınız tamamen dik olmalı ve belinizin
arkasını küçük bir yastıkla desteklemelisiniz.
Bacaklarınızı kırarak değil, dizinizi kırmayacak
şekilde düz ve birleşik uzatmalısınız. Bu oturuş
şekli omurganızı düz tutar ve diz kapaklarınızın
zarar görmesini engeller.” Günlük yaşamda hep ağa pozisyonunda
oturuyoruz. Bacaklarımızı açarak oturmamızın
sonucunda, iç taraftaki kaslar uzuyor, dıştaki
kaslar ise kısalıp kalınlaşıyor. Diz kapakları da
yerine oturdukları vadiye benzer yapıdan
çıkarak dışarı doğru kayıyor. Arabanın silindir ve pistonu gibi, diz kapağının her bükülmesi
sırasında kapak kemiği vadiye benzeyen ve diz
kapağının oturduğu yapıya girip çıkıyor.
Bunun sonucunda dizimizin ön dış yüzünde
ciddi ağrılar oluşuyor.” Uzun yolculuklar ağrıyı artırıyor Bu ağrılar özellikle de koşarken ortaya çıkıyor.
Koşma sırasında diz kapağı hızlı ve güçlü bir
şekilde içine oturması gereken vadiye benzer
alana girip çıkınca sorun daha da artıyor.
Merdiven inmek çıkmak bu insanlara sorun
yarattığı gibi arabada uzun süre oturmak, uçakta hareketsiz kalmak uzun yolculukları çok
ağrılı hale getirebiliyor. Ameliyata uzanan süreç Diz kapağındaki kayma, aniden ortaya
çıkmıyor. Zaman içinde başlayıp ilerliyor. Prof.
Dr. Gürbüz, bu süreci şöyle anlatıyor: “Diz
kapağının sağında ve solunda yer alan pilika
denilen bir kılıf var. Her dizi büküp açmada bu
pilika tabakası adeta dizdeki kıkırdağı zımparalıyor. Bunun üzerine kıkırdak yapı
hasar görüyor, kıkırdağın üstünü soyuyor,
döküyor. Daha çok 30′lu-40′lı yaşlarda görülen
bu sorunlar nedeniyle ciddi ağrılar ortaya
çıkıyor. Kıkırdağın beslenmesi için gereken
sıvının, yüzeyi ıslatması önem taşıyor. Diz bükülüyken pilika kıkırdağın üstünü örtüyor,
sıvının kıkırdağı ıslatmasını önlüyor. Balığı
sudan çıkarmak gibi, yaşamsal aktivitesi
engelleniyor. Bu nedenle diz kapağının vadiye
düzgün oturmasının sağlaması ve pilika
denilen yapının da ekleme zarar veren sürtünme ve örtme etkisinden korunmak için
temizlenmesi gerekiyor.” Dizi bükmek, eğim vererek koşmak yasak Bu sorunları yaşamasına rağmen ameliyat
olmak istemeyen kişilerin dizini bükerek
oturması, merdiven inip çıkması, spor
salonunda koşu bandına eğim vererek koşması
var olan sorunu daha da şiddetlendirebiliyor.
Yapılacak her hareket, dizdeki ağrıları artırıyor. Ancak normal tempoda yürüyüş yapmak zarar
vermiyor. Çözüm ameliyat! Dizdeki bu sorun mekanik olduğundan
tedavisinin de mekanik olduğuna değinen Prof.
Dr. Hakan Gürbüz, “Eğer evinizin tavanı her ay
akıyorsa, siz de aktıkça temizletip
boyatıyorsanız sorunu çözümlemiş
olmuyorsunuz. Diz kapağı sorunlarında ilaç almak ya da başka önlemler sorunu
çözümlemiyor. Sorunun derecesine göre ya
artroskopik cerrahi ya da klasik cerrahi
uygulamak gerekebiliyor.” diyor. Artroskopi ile diz kapağının dış yana taşması
yerine oturtuluyor, pilika adı verilen yumuşak
dokular ve yıpranan kıkırdak temizleniyor.
Artroskopiden sonra yaklaşık 10 gün boyunca
dizde şişlik oluyor. Ancak kişi 3-4 hafta sonra
normal hayatına dönebiliyor. Eğer soruna karşı hiçbir önlem alınmazsa, diz kapağı kireçlenmesi
oluşuyor. Bu durumda protez cerrahisi
yapılıyor, büyük protez konulmuyor, sadece
diz kapağının içi protezle değiştiriliyor. Diz
ağrısıyla kendini belli eden ve ameliyata
uzanan bu sürecin önemine dikkat çeken ve dizde ağrı görülmesinin bir sinyal olarak
algılanması gerektiğini belirten Prof. Dr. Hakan
Gürbüz ağrıların, ağrı kesici ilaçlarla
geçiştirilmemesi gerektiğini vurguluyor.
