Mustafa Furkan
Üye
Aşkın En "Doğal" Hali - 2
KIRLANGIÇ(Hirundo rustica)
Kuşlarda erkekler kur yapmak için daha gösterişli renk ve formlara sahiptir. Dişiler, daha simetrik kuyruğu olan erkekleri eş olarak seçer. Asimetri genellikle zararlı mutasyonların veya beslenme yetersizliği, hastalık ve parazitlerin varlığının göstergesi olabilir. Kırlangıçlarda da erkeğin kuyruğu dişininkinden daha uzundur ve kuyrukları ne kadar uzunsa o kadar uzun yaşayabilirler. Bu da eş seçiminde bir avantaj sağlar. Bir araştırma uzun kuyruklu kırlangıçların hastalıklara daha dirençli olduğunu gösteriyor. Kırlangıçlar eşleriyle başarılı bir birliktelik kursalar bile arada başka bireylerle çiftleştikleri için yavrularının genetik çeşitliliği de yüksek olur.
BAHRİ(Podiceps cristatus)
Üreme dönemi boyunca birbirlerine sadık kalacak eşlerin seçim yapması, karmaşık bir kur dansının ardından gerçekleşiyor. Önce karşılıklı bağırıp, başlarını sağa sola çevirerek birbirlerinin dikkatini çekiyor, ardından boyunlarını suya değecek kadar alçak tutarak, birbirlerine paralel yüzüp dalıyorlar. Sonra sudan çıkıp, dik bir pozisyonda ayak çırparak, suyun üzerinde ilerliyorlar. Bu zarif hareketleri gösteriş ve hediye verme bölümleri izliyor. Birbirlerine kanatlarındaki beyaz şeritleri gösteriyor, genellikle bir yosun parçası ya da bir yapraktan oluşan hediyelerini sunuyorlar. Bahrilerin yanaklarındaki kızıl tüyler ise sadece aşk mevsimleri olan mart ve nisan aylarında ortaya çıkıyor.
ÇOKGÖZLÜ MAVİ(Polyommatus icarus)
Bu rengârenk kelebeklerin aşkına yakından tanık olabilirsiniz. Çünkü çokgözlü mavi Türkiye’nin en yaygın kelebeklerinden. Onları evinizin yakınındaki bir parkta bir yandan çiftleşirken bir yandan da beceriksizce uçmaya çalışırken görebilirsiniz. Çokgözlü mavide de diğer pek çok kelebekte olduğu gibi eş bulma işi, morumsu mavi renkteki erkek kelebeğin sorumluluğunda.
KÜÇÜK SUMRU(Sterna albifrons)
Erkeğin tüylerinin parlaklığı, temizliği ve gaga rengi dişi sumrunun eş seçiminde rol oynar. Ama dış görünüş yeterli değildir. Dişinin, üreme öncesinde erkeğin sunduğu balığı kabul etmesi balığın büyüklüğüne ve sunuş tarzına bağlıdır. Küçük sumrular tekeşlidir ama sadakatleri sadece bir yıl sürer. Çünkü göç, aşıkları ayırır.
LEYLEK (Ciconia ciconia)
Lak lak lak... Flört eden leylekler birbirlerine boyunlarını geriye atarak çıkardıkları bu sesle kur yapar. Leylekler tekeşlidir ve uzun süre birbirlerine sadık kalırlar. Hatta göç sırasında ayrılan çiftler eğer hayatta kalırlarsa göç sonrası aynı yuvaya geri döner ve yeniden çiftleşirler.
ÇİZGİLİ KAPLUMBAĞA(Mauremys caspica)
Kaplumbağaların sert ve kocaman bir kabuk taşırken çiftleşmeleri oldukça zor görünebilir. Fakat erkek ve dişi kaplumbağalardaki bazı farklılıklar aslında çiftleşmeyi kolaylaştırmayı amaçlıyor. Kuyruğu dişilere göre daha uzun ve kalın olan erkeklerin karın altı kabuğu, çiftleşmeyi kolaylaştırmak için daha kuvvetli ve içe doğru çökük. Ayrıca ön ayak tırnaklarından bir tanesi de dişiyi çiftleşme anında kavrayabilmek için daha uzun. Çiftleşme isteği mevsime bağlı olarak değişen kaplumbağaların aşk mevsimi nisan ayının başından, mayıs ayının sonuna kadar devam ediyor.
KUMRU(Streptopelia decaocto)
Birbirine sarılmış sevgililer için “kumrular gibi” denmesinin nedeni, kumruların yıl boyunca eşlerinin yanı başından ayrılmamasına dayanıyor olmalı. Kumrular yıl boyu defalarca sevişirler. Kuş bilimci Kerem Ali Boyla bunun nedenini ortalama ömürlerinin bir yıl olması olarak açıklıyor: “Bir defada sadece iki yavru yaptıkları için nesillerini sürdürmeleri sürekli çiftleşmelerine bağlı." Kumruların aşkı gugukçuk ötüşüyle başlar. Erkek dişiyi takip eder ve çiftleşmeye başlarlar. Aşklarının ürünü olan yavrularını güvercin sütü denilen bir salgıyla beslerler. Kumrular bu sıvıyı gagadan gagaya aktararak verir. “Sevgi kuşu” olarak anılmalarının bir nedeni de yavrularıyla olan bu ilişki olabilir.
YUSUFÇUK(Sympetrum vulgatum)
Garip bir aşk... Çiftleşmeden sonra havalanan gezgin erkek yusufçuk, dişisini diğer erkeklerin döllemesini önlemek için arkasından çekiyor. Yusufçukların çiftleşmesi oldukça şiddetli, hatta bazen ölümcül olabiliyor.
BOZAYI(Ursus arctos)
Bir ayı eşini nasıl seçer? “Büyüklük önemlidir” diyor biyolog Craig Packer, bu dişi seçiminden çok erkek rekabeti açısından geçerli olsa da. Sonunda ister iri yarı olsun ister ufak tefek, ister uzun bacaklı olsun ister yüzgeçli, en uygun olan baskın çıkacaktır.
MAVİ TEPELİ CENNETKUŞU(Cicinnurus respublica)
Bir saray soytarısı kadar renkli ve neredeyse onun kadar komik erkek mavi tepeli cennetkuşu eşine kur yapıyor. İşe, tünediği yerin etrafını temizlemekle başlıyor. Sonra fısıltılı vızlama ve şarkılarla göğsünü açıyor ve burma bıyığa benzer kuyruğunu sallıyor.
BEYAZ ETEKLİ PAROTYA (Parotia carolae)
“Balerin dansı”, cennetkuşu ailesinde en karmaşık kur yapma ritüeline sahip olan beyaz etekli parotyanın repertuvarındaki en az altı farklı figürden biri. Kuşkucu dişiler yukarıdan onun performansını izliyor.
ALBATROS(Diomedeidae)
Her şey bir reveransla başlar. Sonra bir bakış. Sonra parmak ucunda yükselircesine gaga gagaya uzanırlar. Ve dans sürüp gider... Sumru Adası’nda görüntülenen bu erkek (en solda, sağdaki) ve dişi gibi kara ayaklı albatroslar, çiftleşmeden önce mevsimler boyunca dans etmek ve yuva yapmak üzere buluşabilir.Böylece 20 yıl veya daha uzun sürebilecek olan bağlarını güçlendirirler.
ALBATROS(Diomedeidae)
Falkland Adaları’nda bulunan dişi kara kaşlı albatros (solda, üstte), boynunu eşinin hafif kemirmelerine teslim ederken, kendisi de zarif bir gaga hareketiyle onu okşuyor. Bu özenli ritüel salt bu türe özgü değil. Tüm albatroslar romantizmi ayakta tutmak için büyük çaba harcıyor.
ARIKUŞU(Merops apiaster)
Erkek arıkuşu çiftleşmek için işiyi cezbetmek üzere önce yiyecek bulmalıdır Ama arıkuşu avını eşiyle paylaşmadan önce, sunacağı lokmayı dişinin gözleri önünde hazırlayarak –örneğin bir mayıs böceğini sağa sola çarptıktan sonra bayıltarak kur yapar.
ARIKUŞU(Merops apiaster)
Dişi doyduktan sonra talibini çağırmak için davetkâr bir ses çıkarır, o da dengesini sağlamak için kanatlarını titreterek dişiye yaklaşır.
GÜNEY DENİZFİLİ(Mirounga leonina)
Bu hortumlu öpücük manzarası olasılıkla dişinin şehvetli erkekten kaçmasını önlemeye yönelik bir ısırma eylemi. 4 tona ulaşabilen erkekler, dişilerin on katı cüsseye sahip olabiliyor. Bu nedenle üreme şansını yakalamak üzere verilen üstünlük savaşında kazananlar genellikle devasa boyutlu erkekler oluyor.
SİBİRYA KURDU
Köpeklerin çiftleşecekleri birey konusunda seçici davrandıkları pek görülmemiştir. Ama Misha ve Maria birbirini seçti. Husky cinsi Misha ve Maria ilk karşılaştıklarında birbirlerinden çok etkilendiler. Maria’nın yaşadığı evde saatlerce birlikte oyun oynayan Misha, ziyaret sona erdiğinde sahibi tarafından zorla eve götürüldü. Ama Misha, Maria’ya geri dönerek, bir tünel kazdı ve Maria’yı dışarı çıkardı. Kaçak aşıklar sokakta kısa bir balayı yaşadılar. Maria doğurduğunda Misha erkek bir kurt gibi davrandı. Ava çıktı ve döndüğünde yavrularını beslemek için yediklerini kustu. Bu davranış köpeklerde sadakatin işareti sayılıyor.
İMPARATOR PENGUEN(Aptenodytes forsteri)
Hayvanlara ödül verilseydi erkek imparator penguen En İyi Baba Ödülü’nü alırdı. İmparator penguenler kuluçkaya yatma ve yavrularını yetiştirme görevini zor şartlarda başarıyla yerine getiriyor. Baba penguen iki ay boyunca yumurtayı ayaklarının üzerinde taşır, çünkü yumurta düşerse donar. Antarktika’nın eksi 25 derecelik kışına ve zifiri karanlığa dayanır. Yumurta çatladığında ve anne penguen yiyecek bulmak için çıktığı deniz yolculuğundan döndüğünde bile erkek penguen yavrusuna bakmayı sürdürür. Birbirine çok bağlı olan çift, kendi ayakları üzerinde durmayı öğrenene kadar yavrularına göz kulak olur.
Aşkın En "Doğal" Hali
Eşine sadık leylekler, naz yapan yılanlar, romantik akbabalar, kur dansı yapan flamingolar,
çift cinsiyetli salyangozlar ve kalplerine giden yol midesinden geçen kelebekler...
çift cinsiyetli salyangozlar ve kalplerine giden yol midesinden geçen kelebekler...
Doğada pek çok tür, üremek ve neslini sürdürebilmek için eş seçmeden önce bazen romantik,
bazen vahşi, bazen de karmaşık kur yapma yolları deniyor.
bazen vahşi, bazen de karmaşık kur yapma yolları deniyor.
Kimi kokusunu yayarak, kimi bir çınar yaprağı ya da balıkla,
kimi parlak tüylerini göstererek,
kimi de dans ederek karşı cinsin dikkatini çekmeye çalışıyor.
kimi parlak tüylerini göstererek,
kimi de dans ederek karşı cinsin dikkatini çekmeye çalışıyor.
KIRLANGIÇ(Hirundo rustica)
Kuşlarda erkekler kur yapmak için daha gösterişli renk ve formlara sahiptir. Dişiler, daha simetrik kuyruğu olan erkekleri eş olarak seçer. Asimetri genellikle zararlı mutasyonların veya beslenme yetersizliği, hastalık ve parazitlerin varlığının göstergesi olabilir. Kırlangıçlarda da erkeğin kuyruğu dişininkinden daha uzundur ve kuyrukları ne kadar uzunsa o kadar uzun yaşayabilirler. Bu da eş seçiminde bir avantaj sağlar. Bir araştırma uzun kuyruklu kırlangıçların hastalıklara daha dirençli olduğunu gösteriyor. Kırlangıçlar eşleriyle başarılı bir birliktelik kursalar bile arada başka bireylerle çiftleştikleri için yavrularının genetik çeşitliliği de yüksek olur.
BAHRİ(Podiceps cristatus)
Üreme dönemi boyunca birbirlerine sadık kalacak eşlerin seçim yapması, karmaşık bir kur dansının ardından gerçekleşiyor. Önce karşılıklı bağırıp, başlarını sağa sola çevirerek birbirlerinin dikkatini çekiyor, ardından boyunlarını suya değecek kadar alçak tutarak, birbirlerine paralel yüzüp dalıyorlar. Sonra sudan çıkıp, dik bir pozisyonda ayak çırparak, suyun üzerinde ilerliyorlar. Bu zarif hareketleri gösteriş ve hediye verme bölümleri izliyor. Birbirlerine kanatlarındaki beyaz şeritleri gösteriyor, genellikle bir yosun parçası ya da bir yapraktan oluşan hediyelerini sunuyorlar. Bahrilerin yanaklarındaki kızıl tüyler ise sadece aşk mevsimleri olan mart ve nisan aylarında ortaya çıkıyor.
ÇOKGÖZLÜ MAVİ(Polyommatus icarus)
Bu rengârenk kelebeklerin aşkına yakından tanık olabilirsiniz. Çünkü çokgözlü mavi Türkiye’nin en yaygın kelebeklerinden. Onları evinizin yakınındaki bir parkta bir yandan çiftleşirken bir yandan da beceriksizce uçmaya çalışırken görebilirsiniz. Çokgözlü mavide de diğer pek çok kelebekte olduğu gibi eş bulma işi, morumsu mavi renkteki erkek kelebeğin sorumluluğunda.
KÜÇÜK SUMRU(Sterna albifrons)
Erkeğin tüylerinin parlaklığı, temizliği ve gaga rengi dişi sumrunun eş seçiminde rol oynar. Ama dış görünüş yeterli değildir. Dişinin, üreme öncesinde erkeğin sunduğu balığı kabul etmesi balığın büyüklüğüne ve sunuş tarzına bağlıdır. Küçük sumrular tekeşlidir ama sadakatleri sadece bir yıl sürer. Çünkü göç, aşıkları ayırır.
LEYLEK (Ciconia ciconia)
Lak lak lak... Flört eden leylekler birbirlerine boyunlarını geriye atarak çıkardıkları bu sesle kur yapar. Leylekler tekeşlidir ve uzun süre birbirlerine sadık kalırlar. Hatta göç sırasında ayrılan çiftler eğer hayatta kalırlarsa göç sonrası aynı yuvaya geri döner ve yeniden çiftleşirler.
ÇİZGİLİ KAPLUMBAĞA(Mauremys caspica)
Kaplumbağaların sert ve kocaman bir kabuk taşırken çiftleşmeleri oldukça zor görünebilir. Fakat erkek ve dişi kaplumbağalardaki bazı farklılıklar aslında çiftleşmeyi kolaylaştırmayı amaçlıyor. Kuyruğu dişilere göre daha uzun ve kalın olan erkeklerin karın altı kabuğu, çiftleşmeyi kolaylaştırmak için daha kuvvetli ve içe doğru çökük. Ayrıca ön ayak tırnaklarından bir tanesi de dişiyi çiftleşme anında kavrayabilmek için daha uzun. Çiftleşme isteği mevsime bağlı olarak değişen kaplumbağaların aşk mevsimi nisan ayının başından, mayıs ayının sonuna kadar devam ediyor.
KUMRU(Streptopelia decaocto)
Birbirine sarılmış sevgililer için “kumrular gibi” denmesinin nedeni, kumruların yıl boyunca eşlerinin yanı başından ayrılmamasına dayanıyor olmalı. Kumrular yıl boyu defalarca sevişirler. Kuş bilimci Kerem Ali Boyla bunun nedenini ortalama ömürlerinin bir yıl olması olarak açıklıyor: “Bir defada sadece iki yavru yaptıkları için nesillerini sürdürmeleri sürekli çiftleşmelerine bağlı." Kumruların aşkı gugukçuk ötüşüyle başlar. Erkek dişiyi takip eder ve çiftleşmeye başlarlar. Aşklarının ürünü olan yavrularını güvercin sütü denilen bir salgıyla beslerler. Kumrular bu sıvıyı gagadan gagaya aktararak verir. “Sevgi kuşu” olarak anılmalarının bir nedeni de yavrularıyla olan bu ilişki olabilir.
YUSUFÇUK(Sympetrum vulgatum)
Garip bir aşk... Çiftleşmeden sonra havalanan gezgin erkek yusufçuk, dişisini diğer erkeklerin döllemesini önlemek için arkasından çekiyor. Yusufçukların çiftleşmesi oldukça şiddetli, hatta bazen ölümcül olabiliyor.
BOZAYI(Ursus arctos)
Bir ayı eşini nasıl seçer? “Büyüklük önemlidir” diyor biyolog Craig Packer, bu dişi seçiminden çok erkek rekabeti açısından geçerli olsa da. Sonunda ister iri yarı olsun ister ufak tefek, ister uzun bacaklı olsun ister yüzgeçli, en uygun olan baskın çıkacaktır.
MAVİ TEPELİ CENNETKUŞU(Cicinnurus respublica)
Bir saray soytarısı kadar renkli ve neredeyse onun kadar komik erkek mavi tepeli cennetkuşu eşine kur yapıyor. İşe, tünediği yerin etrafını temizlemekle başlıyor. Sonra fısıltılı vızlama ve şarkılarla göğsünü açıyor ve burma bıyığa benzer kuyruğunu sallıyor.
BEYAZ ETEKLİ PAROTYA (Parotia carolae)
“Balerin dansı”, cennetkuşu ailesinde en karmaşık kur yapma ritüeline sahip olan beyaz etekli parotyanın repertuvarındaki en az altı farklı figürden biri. Kuşkucu dişiler yukarıdan onun performansını izliyor.
ALBATROS(Diomedeidae)
Her şey bir reveransla başlar. Sonra bir bakış. Sonra parmak ucunda yükselircesine gaga gagaya uzanırlar. Ve dans sürüp gider... Sumru Adası’nda görüntülenen bu erkek (en solda, sağdaki) ve dişi gibi kara ayaklı albatroslar, çiftleşmeden önce mevsimler boyunca dans etmek ve yuva yapmak üzere buluşabilir.Böylece 20 yıl veya daha uzun sürebilecek olan bağlarını güçlendirirler.
ALBATROS(Diomedeidae)
Falkland Adaları’nda bulunan dişi kara kaşlı albatros (solda, üstte), boynunu eşinin hafif kemirmelerine teslim ederken, kendisi de zarif bir gaga hareketiyle onu okşuyor. Bu özenli ritüel salt bu türe özgü değil. Tüm albatroslar romantizmi ayakta tutmak için büyük çaba harcıyor.
ARIKUŞU(Merops apiaster)
Erkek arıkuşu çiftleşmek için işiyi cezbetmek üzere önce yiyecek bulmalıdır Ama arıkuşu avını eşiyle paylaşmadan önce, sunacağı lokmayı dişinin gözleri önünde hazırlayarak –örneğin bir mayıs böceğini sağa sola çarptıktan sonra bayıltarak kur yapar.
ARIKUŞU(Merops apiaster)
Dişi doyduktan sonra talibini çağırmak için davetkâr bir ses çıkarır, o da dengesini sağlamak için kanatlarını titreterek dişiye yaklaşır.
GÜNEY DENİZFİLİ(Mirounga leonina)
Bu hortumlu öpücük manzarası olasılıkla dişinin şehvetli erkekten kaçmasını önlemeye yönelik bir ısırma eylemi. 4 tona ulaşabilen erkekler, dişilerin on katı cüsseye sahip olabiliyor. Bu nedenle üreme şansını yakalamak üzere verilen üstünlük savaşında kazananlar genellikle devasa boyutlu erkekler oluyor.
SİBİRYA KURDU
Köpeklerin çiftleşecekleri birey konusunda seçici davrandıkları pek görülmemiştir. Ama Misha ve Maria birbirini seçti. Husky cinsi Misha ve Maria ilk karşılaştıklarında birbirlerinden çok etkilendiler. Maria’nın yaşadığı evde saatlerce birlikte oyun oynayan Misha, ziyaret sona erdiğinde sahibi tarafından zorla eve götürüldü. Ama Misha, Maria’ya geri dönerek, bir tünel kazdı ve Maria’yı dışarı çıkardı. Kaçak aşıklar sokakta kısa bir balayı yaşadılar. Maria doğurduğunda Misha erkek bir kurt gibi davrandı. Ava çıktı ve döndüğünde yavrularını beslemek için yediklerini kustu. Bu davranış köpeklerde sadakatin işareti sayılıyor.
İMPARATOR PENGUEN(Aptenodytes forsteri)
Hayvanlara ödül verilseydi erkek imparator penguen En İyi Baba Ödülü’nü alırdı. İmparator penguenler kuluçkaya yatma ve yavrularını yetiştirme görevini zor şartlarda başarıyla yerine getiriyor. Baba penguen iki ay boyunca yumurtayı ayaklarının üzerinde taşır, çünkü yumurta düşerse donar. Antarktika’nın eksi 25 derecelik kışına ve zifiri karanlığa dayanır. Yumurta çatladığında ve anne penguen yiyecek bulmak için çıktığı deniz yolculuğundan döndüğünde bile erkek penguen yavrusuna bakmayı sürdürür. Birbirine çok bağlı olan çift, kendi ayakları üzerinde durmayı öğrenene kadar yavrularına göz kulak olur.
Aşkın En "Doğal" Hali
çok tatlılar
