Mali Özdemir
Üye
Zamir(Adıl) Nedir ? ( Çeşitleri / Örnekleri )
Zamir (Adıl) : Cümlede ismin yerini tutan, isim olmadığı halde isim gibi kullanılabilen kelimelere denir. Zamirler, cümle içinde isimlerin yerlerini tuttukları için onların bulunduğu görevlerde bulunabilirler; özne, yüklem, nesne, zarf tümleci, dolaylı tümleç olabilirler. Zamirler, isimlerin yerlerini tutma şekillerine ve yerlerini tuttukları isimlere göre gruplara ayrılır.
Zamir Çeşitleri
A. Kelime Halindeki Zamirler
B. Ek Halindeki Zamirler
Kelime Halindeki Zamirler
1. Kişi Zamirleri
2. İşaret Zamirleri
3. Belgisiz Zamirler
4. Soru Zamirleri
Kişi Zamirleri
Kişi isimlerinin yerine kullanılan zamirlerdir.
TEKİL ÇOĞUL
1. kişi ben 1. biz
2. kişi sen 2. siz
3. kişi o 3. onlar
Not: “Kendi” kelimesi de kişi zamirlerinden sayılmaktadır.
Kişi zamirlerinin özellikleri :
a. Kişi zamirleri, isimlere getirilen hal eklerini alabilirler.
ben, beni, bana, bende, benden
sen, seni, sana, sende, senden
o, onu, ona, onda, ondan
Birinci ve ikinci tekil kişi zamirleri, -e hal eki aldığında kök değişikliğe uğrar;İ bana, sana şekline girer.
ben - e > bana, sen - e > sana
b. Kişi zamirleriyle tamlama kurulabilir. Tamlayan görevinde kullanılırlar :
Benim yurdum
Onun evi
Senin kitabın
Onların sorunları
İşaret zamirleri
Varlıkların yerini belirtme için kullanılan zamirlere işaret zamiri denir.
Tekil olanlar : bu, şu, o
Çoğul olanlar : bunlar, şunlar, onlar
Diğer işaret zamirleri : öteki, beriki
Bu çok sağlam bir evdir.
Bunları kim götürecek ?
Onu kim kırdı?
İşaret zamirlerinin özellikleri :
a. Bu, şu, o kelimeleri, ismi belirttiğinde sıfat, ismin yerine kullanıldığında ise zamirdir.
b. İşaret zamirleri de isimler gibi hal eklerini alarak çekime girerler.
c. İşaret zamirleri iyelik ekleri almaz.
d. İşaret zamirleri, isim tamlamalarında tamlayan olabilirler.
Bunun kapısı açık.
Şunun temelleri daha sağlam.
Belgisiz Zamirler
Hangi isimlerin yerini tuttuğu açıkça bilinmeyen zamirlere denir.
Hepsini tekrar çözsünler.
Türkçe’de kullanılan başlıca belgisiz zamirler : “biri, birkaçı, çoğu, bazısı, pek azı, tümü, bütünü, bir kısmı, her biri, herkes, başkası, hiçbiri”
Belgisiz zamirlerin çoğu aslında belgisiz sıfattır. Belgisiz sıfatın sonundaki tamlanan durumundaki isim düşürülür ve kelimeye üçüncü tekil ya da üçüncü çoğul eki getirilir. Böylelikle belgisiz zamirler oluşturulur.
Birkaç öğrenci geldi ; birkaçı dışarıda kaldı.
Bazı sorular kolay ; bazıları zordu.
Belgisiz zamirler bazı iyelik eklerini alabilirler.
Birkaç-ı, birkaç-ı-mız, birkaç-ı-nız
Pek çoğ-u, pek çoğ-u-muz, pek çoğ-u-nuz
Soru Zamirleri
Soru yoluyla ismin yerini tutan zamirlere soru zamiri denir.
Bunlar kim getirdi ?
Yanında ne var ?
Hangisi sizinle gelecek ?
Buraya neden geldiniz ?
Dilimizdeki asıl soru zamirleri, “ne” ve “kim” dir. Diğer soru zamirleri çekim ekleleri alarak türemişlerdir: “neyi, kimi, nereye, kime, nerede, kimde…”
Soru zamirleri, aslında sıfat olan “hangi” ve “kaç” kelimelerinden de türeyebilir.
Hangi ev güzel ? (sıfat)
Hangisi güzel ? (zamir)
Ek halindeki Zamirler
İyelik Zamirleri
İsimlerin sonuna eklenerek, onların ait oldukları kişileri bildiren eklerdir.
Tekil Çoğul
Ders-i-m ders-i-miz
Ders-i-n ders-i-niz
Ders-i ders-leri
İlgi Zamiri
Bir cümlede aynı ismi tekrarlamamak için ilgi zamiri kullanırız. İlgi zamiri “-ki” kelimeyle bitişik yazılır ve ismin yerini tutar.
Onunkinden yaz.
Benimki durmuş senin saatin kaç ?
Zamir Çeşitleri
A. Kelime Halindeki Zamirler
B. Ek Halindeki Zamirler
Kelime Halindeki Zamirler
1. Kişi Zamirleri
2. İşaret Zamirleri
3. Belgisiz Zamirler
4. Soru Zamirleri
Kişi Zamirleri
Kişi isimlerinin yerine kullanılan zamirlerdir.
TEKİL ÇOĞUL
1. kişi ben 1. biz
2. kişi sen 2. siz
3. kişi o 3. onlar
Not: “Kendi” kelimesi de kişi zamirlerinden sayılmaktadır.
Kişi zamirlerinin özellikleri :
a. Kişi zamirleri, isimlere getirilen hal eklerini alabilirler.
Linkleri görüntülemek için kayıt olmalısınız
ben, beni, bana, bende, benden
sen, seni, sana, sende, senden
o, onu, ona, onda, ondan
Birinci ve ikinci tekil kişi zamirleri, -e hal eki aldığında kök değişikliğe uğrar;İ bana, sana şekline girer.
ben - e > bana, sen - e > sana
b. Kişi zamirleriyle tamlama kurulabilir. Tamlayan görevinde kullanılırlar :
Benim yurdum
Onun evi
Senin kitabın
Onların sorunları
İşaret zamirleri
Varlıkların yerini belirtme için kullanılan zamirlere işaret zamiri denir.
Tekil olanlar : bu, şu, o
Çoğul olanlar : bunlar, şunlar, onlar
Diğer işaret zamirleri : öteki, beriki
Bu çok sağlam bir evdir.
Bunları kim götürecek ?
Onu kim kırdı?
İşaret zamirlerinin özellikleri :
a. Bu, şu, o kelimeleri, ismi belirttiğinde sıfat, ismin yerine kullanıldığında ise zamirdir.
b. İşaret zamirleri de isimler gibi hal eklerini alarak çekime girerler.
c. İşaret zamirleri iyelik ekleri almaz.
d. İşaret zamirleri, isim tamlamalarında tamlayan olabilirler.
Bunun kapısı açık.
Şunun temelleri daha sağlam.
Belgisiz Zamirler
Hangi isimlerin yerini tuttuğu açıkça bilinmeyen zamirlere denir.
Hepsini tekrar çözsünler.
Türkçe’de kullanılan başlıca belgisiz zamirler : “biri, birkaçı, çoğu, bazısı, pek azı, tümü, bütünü, bir kısmı, her biri, herkes, başkası, hiçbiri”
Belgisiz zamirlerin çoğu aslında belgisiz sıfattır. Belgisiz sıfatın sonundaki tamlanan durumundaki isim düşürülür ve kelimeye üçüncü tekil ya da üçüncü çoğul eki getirilir. Böylelikle belgisiz zamirler oluşturulur.
Birkaç öğrenci geldi ; birkaçı dışarıda kaldı.
Bazı sorular kolay ; bazıları zordu.
Belgisiz zamirler bazı iyelik eklerini alabilirler.
Birkaç-ı, birkaç-ı-mız, birkaç-ı-nız
Pek çoğ-u, pek çoğ-u-muz, pek çoğ-u-nuz
Soru Zamirleri
Soru yoluyla ismin yerini tutan zamirlere soru zamiri denir.
Bunlar kim getirdi ?
Yanında ne var ?
Hangisi sizinle gelecek ?
Buraya neden geldiniz ?
Dilimizdeki asıl soru zamirleri, “ne” ve “kim” dir. Diğer soru zamirleri çekim ekleleri alarak türemişlerdir: “neyi, kimi, nereye, kime, nerede, kimde…”
Soru zamirleri, aslında sıfat olan “hangi” ve “kaç” kelimelerinden de türeyebilir.
Hangi ev güzel ? (sıfat)
Hangisi güzel ? (zamir)
Ek halindeki Zamirler
İyelik Zamirleri
İsimlerin sonuna eklenerek, onların ait oldukları kişileri bildiren eklerdir.
Tekil Çoğul
Ders-i-m ders-i-miz
Ders-i-n ders-i-niz
Ders-i ders-leri
İlgi Zamiri
Bir cümlede aynı ismi tekrarlamamak için ilgi zamiri kullanırız. İlgi zamiri “-ki” kelimeyle bitişik yazılır ve ismin yerini tutar.
Onunkinden yaz.
Benimki durmuş senin saatin kaç ?
