pro.engineer
Üye
Tesettürlü bir kadına bakmak haram mıdır?
Kadının eli ve yüzü avret olmadığı için
bakmak haram değildir. Ancak şehvetle
bakıldığı takdirde haram olur. Burada bakan
kişi günah işlemiş olur. İş gereği veya
ziyaret nedeni ile kadının yüzüne bakılması
haram olmaz. “Hem Kur’ân merhameten kadınların
hürmetini muhafaza için hayâ perdesini
takmasını emreder. Tâ hevesât-ı rezîlenin
ayağı altında o şefkat madenleri zillet
çekmesinler. Âlet-i hevesât ehemmiyetsiz
bir metâ hükmüne geçmesinler. Medeniyet ise kadınları yuvalarından çıkarıp perdelerini
yırtıp beşeri de baştan çıkarmıştır.”1 Toplumun bozulmasını netice veren
sebeplerden birisi bu sözlerde ifade edildiği
gibi, kadınların yuvalarından çıkıp ölçüsüz
bir şekilde toplume karışarak, hürmete lâyık
bir varlık iken ehemmiyetsiz bir eşya hâline
gelmesidir. Bu durumdan kadınlar kendilerine olan hürmeti kaybettikleri gibi,
toplum fertlerinin de bozulmasına sebep
olmuşlardır. Açık saçıklığın başını alıp yürüdüğü, hayâ
perdesinin ayaklar altına alındığı bir
zamanda, Müslümanın vazifesi daha da
ağırlaşmakta, imanını muhafaza için daha
çok titiz davranması gerekmektedir. Çünkü
artık toplumumuzde kadının girmediği yer kalmamış gibidir. Çarşıda, pazarda, otobüste,
vapurda, resmî dairelerde çoklukla
bulunmaktadır. Bu vaziyet karşısında
Müslümanın kendisini toplumdan ayrı ve
uzak tutması, her şeyden el etek çekmesi
düşünülemez. Fakat inancının icabı bazı prensiplere uymak durumundadır. İnsanın kendisine yabancı olan kadınla,
kadının da kendisine yabancı olan erkekle
münasebeti sınırlıdır; belli ölçülere tâbidir.
Rabbimiz mü’min erkek ve kadınlara şöyle
buyurur: “Mü’min erkeklere söyle: Gözlerini
bakılması yasak olandan çevirsinler,
mahrem yerlerini korusunlar. Bu onların
arınmasını daha iyi sağlar. Allah
yaptıklarınızdan şüphesiz haberdardır.
Mü’min kadınlara da söyle: Gözlerini bakılması yasak olandan çevirsinler,
iffetlerini korusunlar...”3 Bu âyetlerde açık bir şekilde, mü’min
erkeklerin kendilerine yabancı olan
nâmahrem kadınlara, kendilerine nikâhları
düşen hanımlara; kadınların da kendilerine
yabancı olan erkeklere bakmamaları
bildirilmektedir. Yasaklanan bu bakışın sınırı ve mahiyeti
nedir, nasıl olacaktır? Âyetin geçen “gözleri
kapamaktan” maksat, gözleri kapatıp başı
yere eğerek yürümek, dolaşmak değildir.
Zaten bu şekilde davranmak da mümkün
değildir. Bir insan tâbiî olarak karşılaştığı erkeği ve kadını görür, bakar. Ancak burada
anlatılmak istenen husus, karşı cinse
şehvetle, cinsî bir duygu besleyerek
bakmaktır. Şehvetle bakmanın ölçüsü de,
devamlı olarak birkaç sefer bakıp durmaktır. Bu ölçüyü de Resul-i Ekrem Efendimizden
(a.s.m.) öğrenmekteyiz. Bu hususta Hz. Ali
(ra)’ye şöyle buyurmuşlardır: “Yâ Ali, arka arkaya bakma! Birinci bakış
hakkındır, fakat ikinci bakışta hakkın
yoktur.”4 Karşı cins insanın gözüne iliştiği zaman,
gözlerini ayırmadan bakıp durmamalı, başını
çevirmeli. Böylece şehvetle bakma sınırına
da yaklaşmamış olur. Çünkü umumiyetle fuhşun kapısı önce
bakışla aralanır. Daha sonra diğer kapılar
birbirini açar. Bu sebepten zinaya açılan ilk
kapı böylece kapanmış sayılır. Fahrüddin Râzi, tefsirinde Tevrat’tan şu
cümleyi nakletmektedir: “Harama bakış kalbe şehvet tohumunu
eker. Her şehvet de insanda derin hüzünler
doğurur.” Kalbe düşen her günah tohumu, müsait
zemin bulup yeşerirse insanın mânevî
hayatını tehlikeye sokar. Bir mâneviyat
büyüğü olan Zünnün Mısrî’nin dediği gibi,
“Gözleri günahlara kapamak korunmanın en
güzel yoludur.” Kendisini haramdan muhafazaya çalışan
Müslümanın durumunu da Peygamber
Efendimiz (a.s.m.) şöyle anlatmaktadır: “Bir kadının güzelliği bir Müslümanın
gözüne çarpar da ondan gözünü çevirirse,
Cenab-ı Hak o Müslümana lezzetini kalbinde
duyacağı bir ibadet bahşeder.”4 Bilindiği gibi erkeğin erkeğe ve yabancı
kadınlara avret sayılan, göstermesi haram
olan yerleri müçtehidlerin ekserisinin
görüşüne göre diz ile göbek arasıdır. Kadının
da kendi mahremleri dışındaki erkeklere
karşı avret sayılan, caiz olmayan yerleri el ve yüzün dışında kalan vücudunun
tamamıdır. Buna göre kadının, bir erkeğin vücudunun,
göbekle dizi arası dışında kalan yerlerine
şehvetsiz olarak ve tekrar edilmeden
bakması caizdir. Erkeğin de, kadının el ve
yüzüne şehvet hissi olmadığı takdirde
bakması helâldir. Ancak cinsî bir zevk duyarak erkeğin veya kadının birbirlerinen
bu kısımlarına bakmaları yasak sınırına
girer. İnsan, gerek iş hayatında, gerekse bazı
zaruret hallerinde, kendisine yabancı olan
kadına bakabilmektedir. Yukarıda, mealini
verdiğimiz âyetin tefsirinde Tefsir-i Kebir
sahibi Fahrüddin Râzi, bu zaruretleri şu
şekilde tasnif etmektedir: * İnsan, evlenmeye niyet ettiği kadının
yüzüne ve ellerine bakabilir. Nitekim bir
defasında Ebû Hüreyre, Peygamberimizin
(a.s.m.) yanında bulunurken bir adam
gelerek, Ensar kadınlarından birisiyle
evlenmek istediğini söyler. Peygamberimiz (a.s.m.), “O kadına baktın mı?” diye sorunca,
o zat, “Hayır!..” der. Peygamberimiz (a.s.m.)
tekrar, “Öyleyse git, ona bak, çünkü Ensarın
gözlerinde bir şey vardır.”5 buyurur. Bu hususta şehvetle de olsa bakılabileceği
kaydı zikredilmektedir. * Mahkeme huzurunda, hâkimin veya
şahitlerin kadını tanımaları için bakmaları,
caizdir. Çünkü burada bir haksızlığın
giderilmesi ve bir hakkın yerine gelmesi
bahis mevzuudur.6 Fetevâ-yi Hindiye’de şu cümleyi görmek
mümkündür: “Fitne ve şehvetten korkulmadığı
takdirde kadının eline ve yüzüne bakmak
mubahtır.”7 Yine el-Mühezzeb isimli eserde, “Zaruret
olduğu takdirde bir tüccar, yüzü açık bir
kadına bakabilir. Kötü bir niyet olmazsa
Allah indinde mes’ul olmaz.”8
denilmektedir. Dipnotlar: 1. Sözler, s. 381.
2. Nur Sûresi, 30-31.
3. Ebû Davud, Nikâh: 43; Tirmizi, Edeb: 28.
4. Müsned, 5: 264.
5. Müslim, Nikâh: 74.
6. et-Tefsîrü’l-Kebîr, 23: 203. 7. Fetevâ-yı Hindiyye, 5: 329.
8. el-Mühezze, II/34.
Not: Alıntıdır.
Linkleri görüntülemek için kayıt olmalısınız
Kadının eli ve yüzü avret olmadığı için
bakmak haram değildir. Ancak şehvetle
bakıldığı takdirde haram olur. Burada bakan
kişi günah işlemiş olur. İş gereği veya
ziyaret nedeni ile kadının yüzüne bakılması
haram olmaz. “Hem Kur’ân merhameten kadınların
hürmetini muhafaza için hayâ perdesini
takmasını emreder. Tâ hevesât-ı rezîlenin
ayağı altında o şefkat madenleri zillet
çekmesinler. Âlet-i hevesât ehemmiyetsiz
bir metâ hükmüne geçmesinler. Medeniyet ise kadınları yuvalarından çıkarıp perdelerini
yırtıp beşeri de baştan çıkarmıştır.”1 Toplumun bozulmasını netice veren
sebeplerden birisi bu sözlerde ifade edildiği
gibi, kadınların yuvalarından çıkıp ölçüsüz
bir şekilde toplume karışarak, hürmete lâyık
bir varlık iken ehemmiyetsiz bir eşya hâline
gelmesidir. Bu durumdan kadınlar kendilerine olan hürmeti kaybettikleri gibi,
toplum fertlerinin de bozulmasına sebep
olmuşlardır. Açık saçıklığın başını alıp yürüdüğü, hayâ
perdesinin ayaklar altına alındığı bir
zamanda, Müslümanın vazifesi daha da
ağırlaşmakta, imanını muhafaza için daha
çok titiz davranması gerekmektedir. Çünkü
artık toplumumuzde kadının girmediği yer kalmamış gibidir. Çarşıda, pazarda, otobüste,
vapurda, resmî dairelerde çoklukla
bulunmaktadır. Bu vaziyet karşısında
Müslümanın kendisini toplumdan ayrı ve
uzak tutması, her şeyden el etek çekmesi
düşünülemez. Fakat inancının icabı bazı prensiplere uymak durumundadır. İnsanın kendisine yabancı olan kadınla,
kadının da kendisine yabancı olan erkekle
münasebeti sınırlıdır; belli ölçülere tâbidir.
Rabbimiz mü’min erkek ve kadınlara şöyle
buyurur: “Mü’min erkeklere söyle: Gözlerini
bakılması yasak olandan çevirsinler,
mahrem yerlerini korusunlar. Bu onların
arınmasını daha iyi sağlar. Allah
yaptıklarınızdan şüphesiz haberdardır.
Mü’min kadınlara da söyle: Gözlerini bakılması yasak olandan çevirsinler,
iffetlerini korusunlar...”3 Bu âyetlerde açık bir şekilde, mü’min
erkeklerin kendilerine yabancı olan
nâmahrem kadınlara, kendilerine nikâhları
düşen hanımlara; kadınların da kendilerine
yabancı olan erkeklere bakmamaları
bildirilmektedir. Yasaklanan bu bakışın sınırı ve mahiyeti
nedir, nasıl olacaktır? Âyetin geçen “gözleri
kapamaktan” maksat, gözleri kapatıp başı
yere eğerek yürümek, dolaşmak değildir.
Zaten bu şekilde davranmak da mümkün
değildir. Bir insan tâbiî olarak karşılaştığı erkeği ve kadını görür, bakar. Ancak burada
anlatılmak istenen husus, karşı cinse
şehvetle, cinsî bir duygu besleyerek
bakmaktır. Şehvetle bakmanın ölçüsü de,
devamlı olarak birkaç sefer bakıp durmaktır. Bu ölçüyü de Resul-i Ekrem Efendimizden
(a.s.m.) öğrenmekteyiz. Bu hususta Hz. Ali
(ra)’ye şöyle buyurmuşlardır: “Yâ Ali, arka arkaya bakma! Birinci bakış
hakkındır, fakat ikinci bakışta hakkın
yoktur.”4 Karşı cins insanın gözüne iliştiği zaman,
gözlerini ayırmadan bakıp durmamalı, başını
çevirmeli. Böylece şehvetle bakma sınırına
da yaklaşmamış olur. Çünkü umumiyetle fuhşun kapısı önce
bakışla aralanır. Daha sonra diğer kapılar
birbirini açar. Bu sebepten zinaya açılan ilk
kapı böylece kapanmış sayılır. Fahrüddin Râzi, tefsirinde Tevrat’tan şu
cümleyi nakletmektedir: “Harama bakış kalbe şehvet tohumunu
eker. Her şehvet de insanda derin hüzünler
doğurur.” Kalbe düşen her günah tohumu, müsait
zemin bulup yeşerirse insanın mânevî
hayatını tehlikeye sokar. Bir mâneviyat
büyüğü olan Zünnün Mısrî’nin dediği gibi,
“Gözleri günahlara kapamak korunmanın en
güzel yoludur.” Kendisini haramdan muhafazaya çalışan
Müslümanın durumunu da Peygamber
Efendimiz (a.s.m.) şöyle anlatmaktadır: “Bir kadının güzelliği bir Müslümanın
gözüne çarpar da ondan gözünü çevirirse,
Cenab-ı Hak o Müslümana lezzetini kalbinde
duyacağı bir ibadet bahşeder.”4 Bilindiği gibi erkeğin erkeğe ve yabancı
kadınlara avret sayılan, göstermesi haram
olan yerleri müçtehidlerin ekserisinin
görüşüne göre diz ile göbek arasıdır. Kadının
da kendi mahremleri dışındaki erkeklere
karşı avret sayılan, caiz olmayan yerleri el ve yüzün dışında kalan vücudunun
tamamıdır. Buna göre kadının, bir erkeğin vücudunun,
göbekle dizi arası dışında kalan yerlerine
şehvetsiz olarak ve tekrar edilmeden
bakması caizdir. Erkeğin de, kadının el ve
yüzüne şehvet hissi olmadığı takdirde
bakması helâldir. Ancak cinsî bir zevk duyarak erkeğin veya kadının birbirlerinen
bu kısımlarına bakmaları yasak sınırına
girer. İnsan, gerek iş hayatında, gerekse bazı
zaruret hallerinde, kendisine yabancı olan
kadına bakabilmektedir. Yukarıda, mealini
verdiğimiz âyetin tefsirinde Tefsir-i Kebir
sahibi Fahrüddin Râzi, bu zaruretleri şu
şekilde tasnif etmektedir: * İnsan, evlenmeye niyet ettiği kadının
yüzüne ve ellerine bakabilir. Nitekim bir
defasında Ebû Hüreyre, Peygamberimizin
(a.s.m.) yanında bulunurken bir adam
gelerek, Ensar kadınlarından birisiyle
evlenmek istediğini söyler. Peygamberimiz (a.s.m.), “O kadına baktın mı?” diye sorunca,
o zat, “Hayır!..” der. Peygamberimiz (a.s.m.)
tekrar, “Öyleyse git, ona bak, çünkü Ensarın
gözlerinde bir şey vardır.”5 buyurur. Bu hususta şehvetle de olsa bakılabileceği
kaydı zikredilmektedir. * Mahkeme huzurunda, hâkimin veya
şahitlerin kadını tanımaları için bakmaları,
caizdir. Çünkü burada bir haksızlığın
giderilmesi ve bir hakkın yerine gelmesi
bahis mevzuudur.6 Fetevâ-yi Hindiye’de şu cümleyi görmek
mümkündür: “Fitne ve şehvetten korkulmadığı
takdirde kadının eline ve yüzüne bakmak
mubahtır.”7 Yine el-Mühezzeb isimli eserde, “Zaruret
olduğu takdirde bir tüccar, yüzü açık bir
kadına bakabilir. Kötü bir niyet olmazsa
Allah indinde mes’ul olmaz.”8
denilmektedir. Dipnotlar: 1. Sözler, s. 381.
2. Nur Sûresi, 30-31.
3. Ebû Davud, Nikâh: 43; Tirmizi, Edeb: 28.
4. Müsned, 5: 264.
5. Müslim, Nikâh: 74.
6. et-Tefsîrü’l-Kebîr, 23: 203. 7. Fetevâ-yı Hindiyye, 5: 329.
8. el-Mühezze, II/34.
Not: Alıntıdır.
