Doğuş Pertez
Admin
Selenyum Ve Selenyumun Vücuttaki Fonksiyonları
Vitamin E ile birlikte güçlü bir antioksidan ve hücre koruyucusu olarak çalışan selenyum, özellikle glutatyon peroksidaz enziminin yapısında rol almaktadır. Dokuların oksidasyon nedeniyle zarar görmesini engeller. Bu sayede erken yaşlanmanın önlenmesi üzerine de olumlu etkileri vardır.
Erkeklerin selenyuma kadınlardan daha çok ihtiyaç duydukları düşünülür. Erkeklerde bulunan selenyumun yarısı üreme sisteminde bulunur. Selenyum dokuların elastikiyetinin korunması için önemlidir. Selenyum ve E vitamini antioksidan etkileri yönünden birbirlerini desteklerler.
Tüm vücutta bulunan Selenyum miktarı 1 mg dan azdır. Barsaklardan % 60 oranında emilir ve vücutta erkeklerde testiste, her iki cinste dalak, böbrek ve pankreasta bulunur.
Selenyumun Vücuttaki Fonksiyonları
En önemli etkisi antioksidan özelliğidir. Bu özelliği ile kalp krizlerini önlemede de yardımcıdır. Glutatyon peroksidaz enzimininde rol oynar. Hücre zarlarını ve hücrelerin bir arada tutulmasını sağlayan besin antioksidan sistemini yağ peroksidasyon etkisinin zararlarından korur. Hücrelerin dolayısı ile dokuların yaşlanma sürecini yavaşlatıcı etki gösterir.
Ağır metaller ve diğer zararlı maddelerden vücudu korur. Sigara, alkol, okside yağlar, civa, kadmiyum gibi insanlara zararlı maddelerin etkilerini azaltır. Protein sentezine, büyüme ve gelişmeye yararlıdır. Kan hücrelerinin kromozomlarının zarar görmesini önler. Spermlerin üretimine ve canlılığına olumlu etki yapar. Serbest radikallerin arttığı durumlarda (sigara içilmesi, hava kirliliği, ultraviole ışınları ve radyasyona maruz kalma) vücudu korur. Pankreasın çalışmasında etkilidir.
Selenyumun en yaygın kullanımı kanser ve kalp hastalıklardan korunma amaçlıdır. Bağışıklık sistemini güçlendirmek ve deri sağlığını arttırmak amacıyla da kullanılabilir. Keshan Hastalığı olarak tanımlanan bir kalp damar hastalığı üzerinde oldukça etkilidir. Cinsel güce olan etkisi, ve tiroid bezinin az salgı yaptığı durumlarda T3 hormonu oluşumunda rol oynaması nedeniyle kullanılır.
Selenyum Eksikliği
Selenyum eksikliği, toprağın selenyum açısından zenginliği ile doğrudan bağlantılıdır. Toprakları bu mineral açısından fakir yörelerde diğer selenyumdan zengin yörelere göre meme, akciğer ve kalın barsak kanserlerinin sık görülmesi söz konusudur.
Kas yapısında şiddetli bir zayıflığın belirmesi, kalp ve damarlardaki esneme kabiliyetinin azalması eksikliğinin belirtilerindendir. Çocuklarda selenyum eksikliği fetal kardiyomyopatiye neden olmaktadır.
Doku esnekliği ve yaşlanma belirtileri selenyum eksikliğinde daha hızlı olmaktadır. Selenyum açısından fakir topraklarda yaşayan ailelerin çocuklarının diğer çocuklara oranla daha yavaş büyümekte oldukları gözlemlenmiştir. Bazı kanser türleri ve kalp damar hastalıklarının selenyum eksikliği ile yakın ilişkisi olduğu görülebilmektedir. Katarakt problemlerinde göz merceğinin sağlıklı merceklere göre 6 kat daha az selenyum taşıdığı ispatlanmıştır.
Selenyumun Fazla Alınması
Vücutta sürekli alım sonucu zararlı olabilmektedir. Hangi miktarlarda ne gibi kötü etkilerin ortaya çıkacağı kesin değildir. Selenyum insan vücudunda diğer elementlerle de etkileşime girdiği için fazlalığından dolayı meydana gelenden farklı belirtiler ortaya çıkabilir.
Görme, kas ve kalp ile ilgili sorunlar, diş çürümeleri, ağızda kötü bir tat ve koku oluşumu, deride, saçta ve tırnakta değişiklikler görülebilir. Fazla alımı sürdüğü takdirde ateş, iştahsızlık, sindirim sistemi bozuklukları, karaciğer, dalak hasarı, sinir sisteminde istem dışı hareketler gibi sorunlar yaşanabilir.
Erkeklerin selenyuma kadınlardan daha çok ihtiyaç duydukları düşünülür. Erkeklerde bulunan selenyumun yarısı üreme sisteminde bulunur. Selenyum dokuların elastikiyetinin korunması için önemlidir. Selenyum ve E vitamini antioksidan etkileri yönünden birbirlerini desteklerler.
Tüm vücutta bulunan Selenyum miktarı 1 mg dan azdır. Barsaklardan % 60 oranında emilir ve vücutta erkeklerde testiste, her iki cinste dalak, böbrek ve pankreasta bulunur.
Selenyumun Vücuttaki Fonksiyonları
En önemli etkisi antioksidan özelliğidir. Bu özelliği ile kalp krizlerini önlemede de yardımcıdır. Glutatyon peroksidaz enzimininde rol oynar. Hücre zarlarını ve hücrelerin bir arada tutulmasını sağlayan besin antioksidan sistemini yağ peroksidasyon etkisinin zararlarından korur. Hücrelerin dolayısı ile dokuların yaşlanma sürecini yavaşlatıcı etki gösterir.
Ağır metaller ve diğer zararlı maddelerden vücudu korur. Sigara, alkol, okside yağlar, civa, kadmiyum gibi insanlara zararlı maddelerin etkilerini azaltır. Protein sentezine, büyüme ve gelişmeye yararlıdır. Kan hücrelerinin kromozomlarının zarar görmesini önler. Spermlerin üretimine ve canlılığına olumlu etki yapar. Serbest radikallerin arttığı durumlarda (sigara içilmesi, hava kirliliği, ultraviole ışınları ve radyasyona maruz kalma) vücudu korur. Pankreasın çalışmasında etkilidir.
Selenyumun en yaygın kullanımı kanser ve kalp hastalıklardan korunma amaçlıdır. Bağışıklık sistemini güçlendirmek ve deri sağlığını arttırmak amacıyla da kullanılabilir. Keshan Hastalığı olarak tanımlanan bir kalp damar hastalığı üzerinde oldukça etkilidir. Cinsel güce olan etkisi, ve tiroid bezinin az salgı yaptığı durumlarda T3 hormonu oluşumunda rol oynaması nedeniyle kullanılır.
Selenyum Eksikliği
Selenyum eksikliği, toprağın selenyum açısından zenginliği ile doğrudan bağlantılıdır. Toprakları bu mineral açısından fakir yörelerde diğer selenyumdan zengin yörelere göre meme, akciğer ve kalın barsak kanserlerinin sık görülmesi söz konusudur.
Kas yapısında şiddetli bir zayıflığın belirmesi, kalp ve damarlardaki esneme kabiliyetinin azalması eksikliğinin belirtilerindendir. Çocuklarda selenyum eksikliği fetal kardiyomyopatiye neden olmaktadır.
Doku esnekliği ve yaşlanma belirtileri selenyum eksikliğinde daha hızlı olmaktadır. Selenyum açısından fakir topraklarda yaşayan ailelerin çocuklarının diğer çocuklara oranla daha yavaş büyümekte oldukları gözlemlenmiştir. Bazı kanser türleri ve kalp damar hastalıklarının selenyum eksikliği ile yakın ilişkisi olduğu görülebilmektedir. Katarakt problemlerinde göz merceğinin sağlıklı merceklere göre 6 kat daha az selenyum taşıdığı ispatlanmıştır.
Selenyumun Fazla Alınması
Vücutta sürekli alım sonucu zararlı olabilmektedir. Hangi miktarlarda ne gibi kötü etkilerin ortaya çıkacağı kesin değildir. Selenyum insan vücudunda diğer elementlerle de etkileşime girdiği için fazlalığından dolayı meydana gelenden farklı belirtiler ortaya çıkabilir.
Görme, kas ve kalp ile ilgili sorunlar, diş çürümeleri, ağızda kötü bir tat ve koku oluşumu, deride, saçta ve tırnakta değişiklikler görülebilir. Fazla alımı sürdüğü takdirde ateş, iştahsızlık, sindirim sistemi bozuklukları, karaciğer, dalak hasarı, sinir sisteminde istem dışı hareketler gibi sorunlar yaşanabilir.
