Doğuş Pertez
Admin
Madeni paranın kenarı neden tırtıklı? Merak edilen soru
Tüm madeni paraların kenarları hemen hemen tırtıklıdır. ''Madeni paranın kenarları neden tırtıklıdır?'' sorusunun cevabına kolayca makalemizden öğrenebiliyorsunuz.
Para icat edilmeden önce insanlar takas yöntemini kullanarak ihtiyaçlarını gideriyordu. Elinizdeki bir eşyayı başka bir insana verip karşılığında gıda alıyordunuz. İlkel zamanlarda süre giden takas yöntemi Lidyalıların parayı icat etmesiyle son buldu. Lidyalıların ürettiği ilk paralar Lidya’nın başkenti olan Sardes şehrinin orta kısmında yer alan Paktalos nehrindeki değerli madenleri altın ve gümüşten üretilmekteydi. Üretilen madeni paraların üzerinde Lidya krallığını sembolize eden aslan başı bulunmaktaydı ve paranın şekli de biçimsizdi.
Tabii paranın üretildiği dönemlerde zamanın dolandırıcıları da türeyivermişti. Üretilen ilk paraların kenarlarından küçük bir miktar yontan dolandırıcılar biriktirdikleri bu küçük miktarları tekrar değerlendiriyordu. Bu dolandırıcılıkla mücadele eden tüccarlar ise kendisine verilen madeni paraları tartıyordu. Eğer olağan ağırlığından hafif gelirse bu para kabul edilmiyordu. Bu durumda eğer siz parayı kullanan masum biriyseniz bu para elinizde patlıyordu. Bu dolandırıcılığın nasıl olduğunu merak ederseniz antik dönemlerden kalma madeni paraların şekline dikkat edebilirsiniz. Bazı madeni paraların kenarları yontulmuş ve pürüzlü olduğunu göreceksiniz.
Paranın ününün giderek yayılmasıyla birlikte artan dolandırıcılıkla mücadele etmek için madeni parayı basan kişiler demir paraların etrafını tırtırlı hale getirdi. Böylece madeni paraların yontulup yontulmadığı kolayca belli oluyor, tırtırları yok olmuş paraya kimse el uzatmıyordu.
Kökleri tarihe dayanan madeni paraların kenarlarının tırtırlı yapılması günümüzde halen geçerliğini korumakta. Bugün kullanmış olduğumuz madeni paraların pek bir piyasa değeri olmamasına rağmen halen bu paralarda tırtır kullanılmakta veya kenarlarına yazı yazılmaktadır.
Ülkemizde kağıt paralar Merkez Bankası tarafından basılıyor. Peki günlük hayatımızın büyük bir parçası olan madeni paralar kimler tarafından piyasaya sürülüyor? Madeni paraları ülkemizde Maliye Bakanlığı üretiyor.Bu bilgiyle birlikte ilginç olan bir diğer bilgi ise bozuk paraların toplam para oranı içindeki yeri sadece %1’dir. Her iki para arasındaki ilginç diğer bir bilgi de, paraların üzerindeki resimlerdir. Önemli kişilerin para üstündeki resimleri farklıdır. Kağıt paralarda kişilerin yüzleri kişiye dönükken, madeni paralarda kullanılan kabartma tekniğinden dolayı yer sorunu olduğu için resmi basılacak olan kişinin profil görüntüsü kullanılır.
Para icat edilmeden önce insanlar takas yöntemini kullanarak ihtiyaçlarını gideriyordu. Elinizdeki bir eşyayı başka bir insana verip karşılığında gıda alıyordunuz. İlkel zamanlarda süre giden takas yöntemi Lidyalıların parayı icat etmesiyle son buldu. Lidyalıların ürettiği ilk paralar Lidya’nın başkenti olan Sardes şehrinin orta kısmında yer alan Paktalos nehrindeki değerli madenleri altın ve gümüşten üretilmekteydi. Üretilen madeni paraların üzerinde Lidya krallığını sembolize eden aslan başı bulunmaktaydı ve paranın şekli de biçimsizdi.
Tabii paranın üretildiği dönemlerde zamanın dolandırıcıları da türeyivermişti. Üretilen ilk paraların kenarlarından küçük bir miktar yontan dolandırıcılar biriktirdikleri bu küçük miktarları tekrar değerlendiriyordu. Bu dolandırıcılıkla mücadele eden tüccarlar ise kendisine verilen madeni paraları tartıyordu. Eğer olağan ağırlığından hafif gelirse bu para kabul edilmiyordu. Bu durumda eğer siz parayı kullanan masum biriyseniz bu para elinizde patlıyordu. Bu dolandırıcılığın nasıl olduğunu merak ederseniz antik dönemlerden kalma madeni paraların şekline dikkat edebilirsiniz. Bazı madeni paraların kenarları yontulmuş ve pürüzlü olduğunu göreceksiniz.
Paranın ününün giderek yayılmasıyla birlikte artan dolandırıcılıkla mücadele etmek için madeni parayı basan kişiler demir paraların etrafını tırtırlı hale getirdi. Böylece madeni paraların yontulup yontulmadığı kolayca belli oluyor, tırtırları yok olmuş paraya kimse el uzatmıyordu.
Kökleri tarihe dayanan madeni paraların kenarlarının tırtırlı yapılması günümüzde halen geçerliğini korumakta. Bugün kullanmış olduğumuz madeni paraların pek bir piyasa değeri olmamasına rağmen halen bu paralarda tırtır kullanılmakta veya kenarlarına yazı yazılmaktadır.
Ülkemizde kağıt paralar Merkez Bankası tarafından basılıyor. Peki günlük hayatımızın büyük bir parçası olan madeni paralar kimler tarafından piyasaya sürülüyor? Madeni paraları ülkemizde Maliye Bakanlığı üretiyor.Bu bilgiyle birlikte ilginç olan bir diğer bilgi ise bozuk paraların toplam para oranı içindeki yeri sadece %1’dir. Her iki para arasındaki ilginç diğer bir bilgi de, paraların üzerindeki resimlerdir. Önemli kişilerin para üstündeki resimleri farklıdır. Kağıt paralarda kişilerin yüzleri kişiye dönükken, madeni paralarda kullanılan kabartma tekniğinden dolayı yer sorunu olduğu için resmi basılacak olan kişinin profil görüntüsü kullanılır.
