Doğuş Pertez
Admin
Kinoa nedir, tohumu ve faydaları hakkında bilgi
Türk mutfağında pek kullanılmasa da, özellikle son dönemlerde yaygınlaşmıştır. En çok Güney Amerika ile ABD ve Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde tüketilen kinoa yüksek besin değeri ile birlikte dikkatleri üzerine çeker.
Kinoa bitkisi ne kadar bir tahıl gibi gözüksede, aslında yenebilir tohumları için tarımı yapılan Chenopodioideae alt familyasından ıspanak ve pancar türü bir bitkidir. Arkeolojik veriler incelendiğinde günümüzden 5.200 ila 7.000 yıl öncesinde doğada bulunan kinoa, 1 ila 2 metre arası uzayabilen uzun ömürlü bitkidir. Aşırı sıcak yada aşırı soğuğa karşı dayanıksız olması ve And Dağları eteklerinde bulunması, Peru ve Bolivya’nın dünyanın en büyük kinoa üreticileri olmasını sağlamaktadır.
Kinoa astronot gıdası olarakta bilinirken, tüm aminoasitleri, A, B, C, D, E ve K vitaminleri içeriyor. Besin değeri olarak sadece 100 gramı 1 kilogramın verdiği değere ulaşabilirken, 100 gramı 372 kalori, 5,8 gram yağ, 69 gram karbonhidrat, 6 gram lif içerir. Kinoa ülkemizde Çanakkale'nin Bayramiç ilçesindeki Kaz Dağları'nın kuzey yamaçlarında yetişmektedir.
100 gram pişmiş kinoa;
120 kalori
2 gram yağ
7 gram karbonhidrat
11 gram besin lifi
4.4 gram protein
5.0 IU A vitamini
0.6 mg E vitamini
0.1 mg tiamin
0.1 mg riboflavin
0.4 mg niasin
0.1 mg B6 vitamini
42.0 mcg folat
17.0 mg kalsiyum
1.5 mg demir
64.0 mg magnezyum
172 mg potasyum
7.0 mg sodyum
1.1 mg çinko
0.2 mg bakır
0.6 mg manganez
2.8 mcg selenyum
0 kolesterol içerir.
Kinoanın Faydaları
Tohumları tam protein kategorisinde olan kinoa vücudun ihtiyaç duyduğu tüm amino asitleri içerir. Oldukça nadir görülen tam protein içeren bitkiler vejetaryenler arasında oldukça popülerdir. Kolesterolü yüksek ve yağ içeren hayvansal protein kaynaklarına göre daha sağlıklı bir protein kaynağıdır.
Gluten içermediğinden çölyak hastaları ve glütensiz diyet uygulayanlar için önerilir. Glutensiz ekmek ve çörekler hazırlanabilen kinoanın gevrekleri yulaf gevreğine alternatif olarak tüketilebilir.
Aslında diyet listelerinin pek çoğunda adının geçtiğini görebileceğiniz kinoanın kalori değeri pek düşük değildir fakat protein bakımından zengin olması ve yüksek oranda besin lifi içermesinden dolayı tercih edilir. Protein sizi uzun süre tok tutarken besin lifi kan şekeri dalgalanmalarını önleyerek öğünler arasında yaşanabilecek mide kazıntısına engel olur. Ancak fazla kinoa yemek yüksek kalorisi nedeniyle kilo kaybetmenizi zorlaştırabileceği için kontrollü tüketmelisiniz.
Tahıllardan yaklaşık 2 kat daha fazla besin lifi içeren kinoa beslenme uzmanları tarafından besin lifi bakımından yetersiz beslenmenin yarattığı en büyük sorun olan kabızlığa karşı öneriliyor. Ayrıca kabızlığın tetiklediği bir diğer sorun olan hemoroide karşı da önlem olarak tüketilebilinir. Besin lifi aynı zamanda diyabet hastalarında kan şekerinin kontrolüne de yardımcı oluyor.
Hücrelere taşınan oksijen miktarında önemli bir rolü olan demir minerali aynı zamanda beyin sağlığı ve zihin açıklığı içinde kritik role sahiptir. Vücut sıcaklığının korunması ve vücudun enerji üretimi demirin metabolizmada kullanıldığı diğer alanlar arasında yer almaktadır. Demir minerali bakımından zengin olan kinoa, demir eksikliği anemisi için uygulanan beslenme programlarına eklenebilir.
kinoa-6_240415B2 (Ribofilavin) içeren kinoa beyin ve kas hücrelerinde enerji metabolizmasına katkıda bulunarak vücudun enerji üretimini destekler ve halsizliğe iyi gelir. Yüksek miktarda magnezyum minerali içermesi sebebiyle de damarları rahatlatan etkisi vardır ve bu özelliği ile kronik migrene karşı önerilen yiyecekler arasındadır. Magnezyum minerali aynı zamanda tip 2 diyabet hastalarında etkili bir kan şekeri kontrolü sağlar.
Kinoa içerdiği manganez ile vücudun enerji üretimi sırasında oluşan hücre hasarına karşı koruma sağlar. Manganezin antioksidan etkisiyle, başta kırmızı kan hücreleri olmak üzere tüm hücreleri serbest radikallerin olumsuz etkilerine karşı korumaya yardımcı olur.
Yapılan araştırmalar düzenli olarak kinoa yemenin total kolesterolü düşürürken HDL (iyi kolesterol) oranını koruduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca kinoada bulunan bazı bileşenler damarları iltihaplı hastalıklara karşı korumaktadır.
Kinoa bitkisi ne kadar bir tahıl gibi gözüksede, aslında yenebilir tohumları için tarımı yapılan Chenopodioideae alt familyasından ıspanak ve pancar türü bir bitkidir. Arkeolojik veriler incelendiğinde günümüzden 5.200 ila 7.000 yıl öncesinde doğada bulunan kinoa, 1 ila 2 metre arası uzayabilen uzun ömürlü bitkidir. Aşırı sıcak yada aşırı soğuğa karşı dayanıksız olması ve And Dağları eteklerinde bulunması, Peru ve Bolivya’nın dünyanın en büyük kinoa üreticileri olmasını sağlamaktadır.
Kinoa astronot gıdası olarakta bilinirken, tüm aminoasitleri, A, B, C, D, E ve K vitaminleri içeriyor. Besin değeri olarak sadece 100 gramı 1 kilogramın verdiği değere ulaşabilirken, 100 gramı 372 kalori, 5,8 gram yağ, 69 gram karbonhidrat, 6 gram lif içerir. Kinoa ülkemizde Çanakkale'nin Bayramiç ilçesindeki Kaz Dağları'nın kuzey yamaçlarında yetişmektedir.
100 gram pişmiş kinoa;
120 kalori
2 gram yağ
7 gram karbonhidrat
11 gram besin lifi
4.4 gram protein
5.0 IU A vitamini
0.6 mg E vitamini
0.1 mg tiamin
0.1 mg riboflavin
0.4 mg niasin
0.1 mg B6 vitamini
42.0 mcg folat
17.0 mg kalsiyum
1.5 mg demir
64.0 mg magnezyum
172 mg potasyum
7.0 mg sodyum
1.1 mg çinko
0.2 mg bakır
0.6 mg manganez
2.8 mcg selenyum
0 kolesterol içerir.
Kinoanın Faydaları
Tohumları tam protein kategorisinde olan kinoa vücudun ihtiyaç duyduğu tüm amino asitleri içerir. Oldukça nadir görülen tam protein içeren bitkiler vejetaryenler arasında oldukça popülerdir. Kolesterolü yüksek ve yağ içeren hayvansal protein kaynaklarına göre daha sağlıklı bir protein kaynağıdır.
Gluten içermediğinden çölyak hastaları ve glütensiz diyet uygulayanlar için önerilir. Glutensiz ekmek ve çörekler hazırlanabilen kinoanın gevrekleri yulaf gevreğine alternatif olarak tüketilebilir.
Aslında diyet listelerinin pek çoğunda adının geçtiğini görebileceğiniz kinoanın kalori değeri pek düşük değildir fakat protein bakımından zengin olması ve yüksek oranda besin lifi içermesinden dolayı tercih edilir. Protein sizi uzun süre tok tutarken besin lifi kan şekeri dalgalanmalarını önleyerek öğünler arasında yaşanabilecek mide kazıntısına engel olur. Ancak fazla kinoa yemek yüksek kalorisi nedeniyle kilo kaybetmenizi zorlaştırabileceği için kontrollü tüketmelisiniz.
Tahıllardan yaklaşık 2 kat daha fazla besin lifi içeren kinoa beslenme uzmanları tarafından besin lifi bakımından yetersiz beslenmenin yarattığı en büyük sorun olan kabızlığa karşı öneriliyor. Ayrıca kabızlığın tetiklediği bir diğer sorun olan hemoroide karşı da önlem olarak tüketilebilinir. Besin lifi aynı zamanda diyabet hastalarında kan şekerinin kontrolüne de yardımcı oluyor.
Hücrelere taşınan oksijen miktarında önemli bir rolü olan demir minerali aynı zamanda beyin sağlığı ve zihin açıklığı içinde kritik role sahiptir. Vücut sıcaklığının korunması ve vücudun enerji üretimi demirin metabolizmada kullanıldığı diğer alanlar arasında yer almaktadır. Demir minerali bakımından zengin olan kinoa, demir eksikliği anemisi için uygulanan beslenme programlarına eklenebilir.
kinoa-6_240415B2 (Ribofilavin) içeren kinoa beyin ve kas hücrelerinde enerji metabolizmasına katkıda bulunarak vücudun enerji üretimini destekler ve halsizliğe iyi gelir. Yüksek miktarda magnezyum minerali içermesi sebebiyle de damarları rahatlatan etkisi vardır ve bu özelliği ile kronik migrene karşı önerilen yiyecekler arasındadır. Magnezyum minerali aynı zamanda tip 2 diyabet hastalarında etkili bir kan şekeri kontrolü sağlar.
Kinoa içerdiği manganez ile vücudun enerji üretimi sırasında oluşan hücre hasarına karşı koruma sağlar. Manganezin antioksidan etkisiyle, başta kırmızı kan hücreleri olmak üzere tüm hücreleri serbest radikallerin olumsuz etkilerine karşı korumaya yardımcı olur.
Yapılan araştırmalar düzenli olarak kinoa yemenin total kolesterolü düşürürken HDL (iyi kolesterol) oranını koruduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca kinoada bulunan bazı bileşenler damarları iltihaplı hastalıklara karşı korumaktadır.
