Haydar
Emekli Yönetici
Kendi Kendine Konuşma İle Düşünme Arasındaki Bağlantı
Kendi Kendine Konuşma İle Düşünme Arasındaki
Bağlantı / Kendi Kendine Konuşmak Düşünmeyi
Geliştiriyor Kendi Kendime Konuşuyorum; Neden Deli
Değilim? Kendi kendine konuşmak her zaman bir delilik
işareti olmayabilir. Hatta araştırmacılar bunun
düşünme ve algılama sürecine yardımcı bile
olabileceğini savunuyor. Faydaları İnsanlar sıklıkla kendi kendilerine konuşur. Kimisi
birkaç güne bir, kimisi de araştırmacıların iddia
ettiği üzere, saat başı kendi kendine konuşur. Bu
tarz tavırlar mantığa uygun gelmese de
araştırmalar ortaya koydu ki çocukların tavırlarını
şekillendirmede oldukça yardımcıdır. Çocuklar bu yolla bir süreci adım adım kendi başlarına
uygulayabilirler, örneğin ayakkabılarını bağlarken
bağcığa ve ellerine konsantre olmak gibi… Deney Kendi kendine konuşmanın yetişkinlere de faydalı
olduğu yolunda bulgular var. Psikologlar birçok
gönüllüyle, bir cismi ararken nasıl davrandıklarını
incelemek için anlaştılar. Çalışma, araştırmacılardan birinin, Wisconsin Madison
Üniversitesi’nden bir bilişsel psikolog olan Gary
Lupyan’ın, “Süpermarkette veya buzdolabında bir
şey ararken kendi kendime konuştuğumu fark
ettim” demesi üzerine başladı. Deneyden Çıkarılanlar Bir deneyde gönüllülere 20 adet farklı resim
gösterildi ve içlerinden belirli birini (örneğin bir
sepet) aramaları istendi. Deneylerin yarısı sepeti
ararken bir yandan da yaptıklarını yüksek sesle
düşünen bireylerle yapıldı. Diğer yarısı sessiz
kalan bireylerle devam ettirildi. Araştırmacılara göre resimlere bakarken bir yandan da kendi
kendine konuşan bireyler cismi 50-100
milisaniyelik bir hız farkıyla daha çabuk buldu.
(ortalama bulma hızı 1.2-2 saniye idi) Lupyan düşüncelerini “Benim önerdiğim çözüm
genel olarak şudur; dil sadece bir iletişim sistemi
olmaktan ötedir, dil ayrıca düşünmeyi ve
algılamayı da güçlendiren bir sistemdir.”, şeklinde
ifade ediyor. Diğer bir deneyde de gönüllülerden sanal bir
süpermarkete girip raflardan istenen cismi (diş
macunu) almaları ve bunu da en kısa zamanda
yapmaları istendi. Açığa çıkan sonuçlar bu defa
daha karmaşıktı. Bu sefer gönüllü, eğer aranan
cismin adını yüksek sesle kendi kendine tekrarlamışsa görünür bir verim alındı. Örneğin diş
macunu arayan birinin, “diş macunu” dediğinde
diğerlerinden daha hızlı sonuca eriştiği; ancak
“kola” dediğindeyse tam tersi herkesten daha geç
sonuca ulaştığı belirtildi. Yani diş macunu ararken
“kola” deyip durmak süreci tam tersine yavaşlattı. Lupyan bunu, “Kendi kendinize konuşmak her
zaman fayda getirmiyor. Eğer nasıl göründüğünü
bilmediğiniz bir şeyin adını yüksek sesle
söylerseniz bunun sürece ya hiç olumlu etkisi
olmayacaktır ya da onu yavaşlatacaktır.” diyerek
açıklıyor. Lupyan şöyle devam ediyor, “eğer aradığınız şeyin bir diş macunu olduğunu
biliyorsanız, şeklinin ve nasıl göründüğünün
farkındaysanız yüksek sesle “diş macunu” diyerek
beyninizdeki görsel merkezleri aktive edip cismi
bulmaya yardımcı olmasını sağlıyorsunuz.” Lupyan ve Çalışması Lupyan gelecekteki çalışmalar için, gönüllülerle
deneyleri gerçekleştirirken bir taraftan da
beyinlerini taramanın hangi beyin içi devrelerin
süreci yönettiğini anlamak açısından yararlı
olacağını öne sürüyor.Lupyan ve meslektaşı
Daniel Swingley, çalışmadan elde ettikleri sonuçları 10 Nisan’da “Quarterly Journal of
Experimental Psychology” adlı internet adresinde
detaylı bir biçimde sunmuşlardır.
Bağlantı / Kendi Kendine Konuşmak Düşünmeyi
Geliştiriyor Kendi Kendime Konuşuyorum; Neden Deli
Değilim? Kendi kendine konuşmak her zaman bir delilik
işareti olmayabilir. Hatta araştırmacılar bunun
düşünme ve algılama sürecine yardımcı bile
olabileceğini savunuyor. Faydaları İnsanlar sıklıkla kendi kendilerine konuşur. Kimisi
birkaç güne bir, kimisi de araştırmacıların iddia
ettiği üzere, saat başı kendi kendine konuşur. Bu
tarz tavırlar mantığa uygun gelmese de
araştırmalar ortaya koydu ki çocukların tavırlarını
şekillendirmede oldukça yardımcıdır. Çocuklar bu yolla bir süreci adım adım kendi başlarına
uygulayabilirler, örneğin ayakkabılarını bağlarken
bağcığa ve ellerine konsantre olmak gibi… Deney Kendi kendine konuşmanın yetişkinlere de faydalı
olduğu yolunda bulgular var. Psikologlar birçok
gönüllüyle, bir cismi ararken nasıl davrandıklarını
incelemek için anlaştılar. Çalışma, araştırmacılardan birinin, Wisconsin Madison
Üniversitesi’nden bir bilişsel psikolog olan Gary
Lupyan’ın, “Süpermarkette veya buzdolabında bir
şey ararken kendi kendime konuştuğumu fark
ettim” demesi üzerine başladı. Deneyden Çıkarılanlar Bir deneyde gönüllülere 20 adet farklı resim
gösterildi ve içlerinden belirli birini (örneğin bir
sepet) aramaları istendi. Deneylerin yarısı sepeti
ararken bir yandan da yaptıklarını yüksek sesle
düşünen bireylerle yapıldı. Diğer yarısı sessiz
kalan bireylerle devam ettirildi. Araştırmacılara göre resimlere bakarken bir yandan da kendi
kendine konuşan bireyler cismi 50-100
milisaniyelik bir hız farkıyla daha çabuk buldu.
(ortalama bulma hızı 1.2-2 saniye idi) Lupyan düşüncelerini “Benim önerdiğim çözüm
genel olarak şudur; dil sadece bir iletişim sistemi
olmaktan ötedir, dil ayrıca düşünmeyi ve
algılamayı da güçlendiren bir sistemdir.”, şeklinde
ifade ediyor. Diğer bir deneyde de gönüllülerden sanal bir
süpermarkete girip raflardan istenen cismi (diş
macunu) almaları ve bunu da en kısa zamanda
yapmaları istendi. Açığa çıkan sonuçlar bu defa
daha karmaşıktı. Bu sefer gönüllü, eğer aranan
cismin adını yüksek sesle kendi kendine tekrarlamışsa görünür bir verim alındı. Örneğin diş
macunu arayan birinin, “diş macunu” dediğinde
diğerlerinden daha hızlı sonuca eriştiği; ancak
“kola” dediğindeyse tam tersi herkesten daha geç
sonuca ulaştığı belirtildi. Yani diş macunu ararken
“kola” deyip durmak süreci tam tersine yavaşlattı. Lupyan bunu, “Kendi kendinize konuşmak her
zaman fayda getirmiyor. Eğer nasıl göründüğünü
bilmediğiniz bir şeyin adını yüksek sesle
söylerseniz bunun sürece ya hiç olumlu etkisi
olmayacaktır ya da onu yavaşlatacaktır.” diyerek
açıklıyor. Lupyan şöyle devam ediyor, “eğer aradığınız şeyin bir diş macunu olduğunu
biliyorsanız, şeklinin ve nasıl göründüğünün
farkındaysanız yüksek sesle “diş macunu” diyerek
beyninizdeki görsel merkezleri aktive edip cismi
bulmaya yardımcı olmasını sağlıyorsunuz.” Lupyan ve Çalışması Lupyan gelecekteki çalışmalar için, gönüllülerle
deneyleri gerçekleştirirken bir taraftan da
beyinlerini taramanın hangi beyin içi devrelerin
süreci yönettiğini anlamak açısından yararlı
olacağını öne sürüyor.Lupyan ve meslektaşı
Daniel Swingley, çalışmadan elde ettikleri sonuçları 10 Nisan’da “Quarterly Journal of
Experimental Psychology” adlı internet adresinde
detaylı bir biçimde sunmuşlardır.
