Islamiyet'ten Sonraki Türk Devletleri Nelerdir?

Sponsorlu Bağlantılar

Doğuş Pertez

Doğuş Pertez

Admin
    Konu Sahibi
Islamiyet'ten Sonraki Türk Devletleri Nelerdir?
İslamiyetten önceki Türk devletleri isimleri ve devletler hakkında kısa bilgiler...

ÇAĞATAY HANLIĞI ve TİMURLULAR
Moğollar 1220 yılında Harezmşahlar' ı mağlub ettikten sonra onların ülkesini baştanbaşa zaptetmişlerdi. Cengiz' in ölümü üzerine ülkesi oğulları arasında paylaşılınca bu bölge ikinci oğlu çağatay' a kaldı ve burası merkezi önce Almalık, sonra Kaşgar olan çağatay Hanlığı' nın toprakları arasına girdi.

CELAYİRLİLER
Celayirliler aslen Moğol olup türkleşmişlerdir. Bunların adı Moğollar' ın Cel?yır kabilesinden gelir; Cengiz' in askeri harekatında önemli yeri olan sol cenah kumandanı Mukan Noyan bu kabiledendi. Bunar Moğol orduları içinde çeşitli bölgelere dağılmışlar, gittikleri yerde hakim olan kalabalık içinde erimişlerdi. İşte Türkistan ve Kıpçak ülkesine gidenler de Türkleştiler, İlhanlılar' ın devlet hizmetinde önemli mevkiler almışlardı. Celayir Devleti' ni kuran Emir Hasan' ın, babası Emir Hüseyin Ulcaytu Han' ın valilerindendi. Onun babası Ak Buga ve dedesi İlken Noyan yine İlhanlı Devleti' nde büyük makamlarda bulunmuşlardı.

GAZNELİLER DEVLETİ
"Gazneliler Devleti' nin asıl kurucusu, Piri Tigin' den sonra gelen Sebuk Tigin' dir. Sebuk Tigin, Alp Tigin' in yanına evladlık olarak girmiş Isık Göl' lü bir Türk' tü."

Gazneliler Devleti' ni kuran ve devam ettiren sülale, İran bölgesindeki Samanoğulları Devleti hizmetinde çalışıyordu. Bunlardan Alp Tigin, Samanoğulları' nın Herat valisi iken 962 tarihinde Horasan bölgesinde kendi hükümdarlığını ilan etmiş, Samani hükümdarına da bağlılığını bildirmişti. Ondan sonra gelen İbrahim Bilge Tigin ve Piri Tigin zamanlarında bu devlet, yine Samanoğulları' na (Samanoğulları Türk değildir) bağlı olarak devam etti.

ANADOLU BEYLİKLERİ
Anadolu Selçuklu Sultanlığı Ondördüncü Yüzyıl' ın başında dağıldığı zaman, onun toprakları üzerinde beylikler hüküm sürüyordu. Bu beyliklerin bir kısmı daha devlet dağılmadan önce kurulmuş, iç işlerinde bağımsız birer eyalet manzarası almıştı. Fakat devlet ortadan kalktıktan sonra her bölgede nüfuz sahibi vali veya kumandanlar oralarda hükümdar olmuşlar, hükümdarlıkları kendilerinden sonra evlatlarına geçmeye başlamıştır. İşte Karamanoğulları, Dulkadiroğluları, Candaroğulları ilh. dediğimiz beylikler böyle birer devletçik halinde teşekkül ettiler.


AKKOYUNLU DEVLETİ
Akkoyunlu Türkmenleri Oğuzlar' ın Bayındır kolundandır. Gerek bunların, gerek Karakoyunlular' ın bayraklarında koyun resmi bulunması ve mezarlarında koyun heykellerinden taş diktirmeleri, bunların eski Hunlar'dan kalma oldukları fikrini veriyor. Anadolu' ya ne zaman geldikleri pek belli değildir; İlhanlılar' dan Argun Han zamanında gelmiş oldukları rivayet edilir. Bunlar önceleri Diyarbekir bölgesine hakim olan Soyatoğulları' nın hizmetinde bulundular, onların çekilmesi üzerine Artukoğulları ile çalıştılar.

HAREZMŞAHLAR DEVLETİ
Harezm, Aral Gölü'nün güneyinde bir ülkedir. Melikş?h zamanında bu bölgeye Oğuzlar' ın Beydili boyundan Anuş Tigin v?li olarak görevlendirilmişti. Onun 1097' de ölümü üzerine yerine oğlu Kutbüddin Muhammed tayin edildi. Böylece Harezm idaresinin babadan oğula geçme geleneği doğuyordu. Nitekim Kutbüddin Muhammed, ş?h ünvanını aldı ve sadece dışişlerinde Selçuklu Sultanı' na bağlı bir hükümdar oldu. Harezmşahlar' ın ilk hükümdarı odur. 1128' de öldüğü zaman yerine oğlu G?zi Atsız Bey ş?h oldu. Harezmşah Atsız, elindeki eyaleti bir devlet halinde geliştirmek üzere tedbiri alıyordu. Zaten o sırada Selçuklu Büyük Sultanlığı büyük bir buhran içindeydi, nitekim Sultan Sancar son yıllarını Türkmenler elinde esarette geçirdikten kısa zaman sonra, 1157 yılında ölmüş ve devlet başsız kalmıştı. Sancar' ın öldüğü zaman Harezm'de Atsız' ın oğlu İl Arslan hüküm sürüyordu. İl Arslan bağımsızlığını ilan etti.


HİNDİSTAN TÜRK DEVLETİ
Hindistan ilk defa Gazneli Sultan Mahmud' un yıllarca devam eden seferleriyle Türk hakimiyeti altına girmeye başladı, hatta Selçukoğulları Gazne Devleti' ni ortadan kaldırınca, Gazneliler Kuzey-batı Hindistan' a çekilerek orada hüküm sürdüler. Gurlular denilen hanedan, önce Samaniler, sonra Gazneliler zamanında Doğu Herat (Gur) bölgesinin beyleri idiler. Onbirinci Yüzyıl'ın sonunda Gazneliler' den Hindistan hakimiyetini aldılar.

KALAÇLAR
Kalaç boyu beylerinden Yuğruş' un oğlu Firuz-şah, Kalaç Sultanları' nın ilkidir. 1290-1296 yılları arasında hükümdarlık yapmış, kendisinden sonra yerine oğlu İbrahim, ondan sonra da yeğeni (şıhabeddin Yuğruş' un oğlu) Alaeddin şah geçmişlerdir. Alaeddin şah (1296-1316) Kalaç Hanedanı' nın en önemli şahsiyeti, Hind Türk Sultanları' nın da en büyüklerinden biridir. Onun zamanında Hindistan' ın hemen hemen tamamı Türkler tarafından fethedilmiştir.

KARAKOYUNLU DEVLETİ
Bir çeşit imparatorluk olan bu devleti kuranlar Onüçncü Yüzyıl' ın sonlarında Türkistan' dan Irak ve İran taraflarına gelen Yıva boyundan Türkmen oymaklarıdır. İlk hükümdarları Bayram Hoca' dır.Bayram Hoca zamanında İlhanlı Devleti dağılmaya başlamış, Bağdad ve havalisinde Cel?yiroğulları Devleti kurulmuştu. Bayram Hoca esas bunlarla ve Mardin Artukoğulları ile mücadele etti. Erciş merkez olmak üzere Erzurum' dan Musul' a kadar Türkmenler' i biraraya toplayıp hakimiyet kurdu. 1380 yılında onun ölümü üzerine oğlu Kara Mehmed hükümdar oldu. Kara Mehmed zamanında Karakoyunlular bir yandan Timur' un doğuya doğru ileri yürüyüşünü durdurmuşlardı. Bu dönemde Tebriz' i alarak başşehir yaptılar.


TUĞLUKOĞULLARI
Delhi' de Tuğluk iktidarının kurucusu Gazi Tuğlukşah' tır. Tuğluklar Hindistan' ın idaresinde Kalaçlar kadar başarılı olamamış, bazı yerleri kaybetmişlerdir. Timur 1398' te Hindistan seferine çıkıp Delhi'ye kadar girdiği zaman Tuğlukoğulları ona bağlı olarak hüküm sürmeye başladılar.

MISIR MEMLUKLERİ
Mısır' da ilk Türk hanedanları Abbasiler' in Mısır valileri olan Tolunoğulları ve İhşidler' dir. Bunlardan sonra Mısır şii Fatmiler' in eline geçmiş,Fatımileri' i de Selçuklu Atabeği Nureddin Zengi' nin bir kumandanı olan Selahaddin Eyyübi ortadan kaldırmıştı. Eyyübiler zamanında da, daha önce olduğu gibi, Mısır' ın devlet reisleri ve yüksek dereceden devlet memurları Kıpçak ülkesinden çocuk yaştaki Türkler' i memluk olarak Sultanlığı' nın kurucusu Aybeğ, bu şekilde getirilmiş ve en son Eyyübi Sultanı'nın memlükü olmuştu. Aybeğ, Eyyübi Sultanı ölünce onun yerine naib eline geçirmiş (1250), birkaç yıl sonra da müstakil hükümdar olmuştur.
 


Üst Alt