milagros_zuzu
Üye
hayattan üzücü kareler:(
HAYATTAN KARELER
Adı Malena ve 5 yaşında. Ailesi Afganistan'daki çatışmalar yüzünden ülke dışına çıkıp geri döndü. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin gözetiminde bir mülteci kampına yerleştirildiler. Onların bahtına bir çamur ev düştü. Malena da o evin penceresinden dışarı baktı. AP fotoğrafçısı Emillio Morenatti deklanşöre bastı. Sonuçta yeni hayata, umudun ve masumiyetin ışıklarıyla yüklü bakışları yakalayıverdi.
Yalnız kaldılar..Dünya onları yine yalnız bıraktı. 32 yaşındaki Filistinli çiftçi Manar Dahir de 2 yaşındaki oğlu Muhammed'le yalnız kaldı Gazze'de. İçinde bulundukları buzhanede sıcak günleri sevgiyle unutmaya çalışıyorlar. Burası, İsrail operasyonundan önce, Dahir'in çiftlikte elde ettiği ürünleri tuttuğu soğuk hava deposuydu, ama Refah'taki operasyon sırasında bir süre ölen Filistinliler için morg oldu. Çünkü operasyon sırasında inançları gereği ölülerini hemen defnedemediler. Dirileri de ölüleri de yalnız bırakıldı Filistinliler'in. Dünya sadece seyretti ve ''Ayıp ettin İsrail'' dedi.
Fransa'nın Lille kentindeki bir protesto gösterisi sırasında çekilen bir fotoğraf. Gösteriyi yapanlar itfaiyeciler ve hükümetten mesleki risk haklarının tanınmasını istiyorlar.. Öndeki itfaiyecinin elinde bir işaret fişeği var. Ateşin rengi, göstericinin üstüne de yansımış. Arkadaki göstericilerin elinde de itfaiyeyi simgeleyen kırmızı bayraklar var. Kırmızıyla siyahın armonisi ''Biz riskli bir iş yapıyoruz, haklarımızı verin!'' diyor...
Irak Felluce de elde edilen bu o an, çatışmaların bir çocuğu nasıl etkilediğini anlatıyor. Çatışmalar biteli çok oldu ama küçük kız, devriye gezen Amerikalı askeri görünce ellerini kulaklarına götürüyor. Ya korktuğu için bunu yapıyor ya da asker, çocukta o gürültülü çatışma günlerini çağrıştırıyor. Veya sırtındaki silahı patlayacak sanıyor.
Filistin den bir fotoğraf. İsrail Yüksek Mahkemesi, hükümetin yaptırdığı duvarın güzergahının Filistinlileri rahatsız ettiğine karar verdi. İsrail hükümeti de yeni güzergah için toplandı. Fotoğraftaki Filistinli gençse güzergahını değil duvarın kendisini protesto ederken polisle çatışmaktaydı. Filistin tarafında kimileri intihar saldırıları ve Kassam füzeleri de İntifada dan saymaktaydı. o ansa bir anıt gibi gerçek İntifada yı hatırlatmaktaydı.
Irak taki bir Barış Konferansından bir o an. Bir kadın katılımcı, dikkatle konferansta barış adına söylenen sözleri dinliyor.
Hatıra amacıyla yapılmış bir kırmızı bere değil... Lübnan'da Komünist Parti üyeleri giyiyor bu bereleri. Bebeğe de giydirmişler. Annesi ve babası Lübnan'da Komünist Parti'nin düzenlediği mitinge onu da götürmüş. Komünist denince eski zamanda hatta eski zamandan kalmış önyargılarla hiç uymayan bir görüntü. Bir zamanlar Türkiye de dahil bazı ülkelerde komünistlerin yaratık olduğunu sananlar vardı. Aslında bu fotoğrafların gerisinde olanlar da yine önyargılar ışığında komünizme uymuyor. Lübnan'da komünistler, son gelişmeler karşısında ne muhalifler ne de Suriye yanlısılar. Kendileriyle ilgili önyargılara tezat, orta yolcular. Bebeğe de şöyle bir sıfat yakıştırılmasına yol açmaktalar: Acemi komünist...
Ne parlamento binası önündeki gösteriler, ne yeni yönetimi yürütmeye soyunan siyasilerin açıklamaları, ne de bir şekilde gerilim. Fotoğraf, ilk bakışta Kırgızistan da olanları anlatmıyor. Kardeşi Tolgarai ye bakan 11 yaşındaki Mahabat, evleri başkent Bişkek'e 15 dakika uzaklıkta olmasına rağmen okula gidemiyor çünkü annesi, aylık 15 yeni lira karşılığı okul masraflarını karşılayamıyor. Yine de Mahabat ın kompozisyonun sağ alt köşesinde görülen renkli kalemleri var. o an, ilk bakışta Kırgızistan'da olanları anlatmıyor ama o ana gelip yerleşmiş gülümsemeye rağmen olanların gerisindeki trajediyi dolaylı olarak gösteriyor.
Foto muhabirliğinde bir yazı, bir çağrı ya da bir sloganla çelişen durumu fotoğraflamak klişeleşmiş bir uygulamadır. Bu o anda da öyle bir durum var ama çelişki çok vurucu. Irak'ta sabah saatlerinde meydana gelen patlamada 18 kişi öldü, 40a yakın kişi de yaralandı. Iraklı güvenlik güçleri, daha sonra iki araçta bomba buldu ve bu bombalar kontrollü olarak patlatıldı. Bu fotoğraf, kontrollü patlamanın o anı. Kimse yaralanmadı. Bomba uzmanlarının mesleki tanımlarına göre, temiz bir patlamaydı. Ayrıca başka türlüsü mümkün değildi. Bombalar böyle temizlendi. Zaten sol taraftaki dev tabelada da Şehrimizi temiz tutalım yazmaktaydı.
Bu yıl, hem Dünya Fizik Yılı hem de gelmiş geçmiş en büyük bilimadamlarından biri olan Albert Einstein in ölümünün 50inci yılı. Zamanın derinliklerine yolculuktaki Einsteinlı bu lazer gösterisi, Dünya Fizik Yılı nın başlangıcı dolayısıyla düzenlenen bir etkinlikten. Einstein ı selamlayan ellerse, ünlü bilimadamının evrenselliğini kanıtlıyor. Çünkü Einstein ı Çinli fizikçiler selamlıyor.
İsrail Hükümeti'nin Yahudi yerleşimcileri işgal altındaki topraklardan çıkarma planına karşı çıkanlar, Kudüs'te gösteri yapıyor. Ve otomobilin içindeki çocuk, hüzünle olanları izliyor. Çocuğun yaşından ötürü olan biteni tam olarak anladığını sanmıyoruz ama sanki orada O andaki ışık, dünya halinin yanlışlıklarına üzülme sorumluluğunu çocuğun yüzündeki hüzünlü masumiyete yüklüyor. Ve yine sanki ışık, küçük bir hile yapıp henüz algılamasa da çocuğun ailesinden ötürü o meseleye taraf olmasını da gizlemeye çalışıyor. Işık O anda ama yalnızca O anda sadece yüzü aydınlatıyor. Çünkü çocuğun yüzünün gerisinde, yani saçlarında, aşırı radikal Yahudilere has bukleler bulunuyor.
Fotoğraf Irak'tan. Haditha kentinde yapılan bir operasyondan sonra Amerikalı askerler, tutukladıklarını kodluyor, sonra da O anda olduğu gibi nakşediyorlar. İnananlara göre alın yazısı denen kavram karmaşıktır ama O andaki alın yazısı son derece basittir. Zira O anın verdiği izlenime göre, bunu kim akıl ettiyse onun gözünde kodlanan bu insanlar da o anda oradaki alın yazısı gibi basittir.
Irak'ta Amerikan Birlikleri, Suriye karayolu üzerindeki bir köyde silah ya da mühimmat arama operasyonu yapıyor. Annesi sorgulanan çocuk, Irak olayıyla ilgili bütün neden? sorularını üstüne almış, bakışlarıyla bunları Amerikalı askere yönlendiriyor. Küçücük bedenin masum duruşundan öyle bir güçlü çıkıyor ki buneden? demeti, O an, çocuğun bakışları yüzünden bütün zerreleriyle askere doğru kayıyor.
Demir parmaklıklar gerisindeki bu genç Filistinli. Sık sık olur ve fotoğraf anı dondurmasına rağmen hareket edecekmiş gibi görünür. Bu da öyle O anlardan biri. Batı Şeria'dan İsrail'e geçerken kontrol noktasında bir havan topu mermisiyle yakalanmış. Hani biraz daha bakmaya devam etsek yutkunup bir şeyler söyleyecekmiş gibi duruyor. Pişmanlık mı dile gelecek yoksa öfke ve kararlılık mı? Bu bilinmiyor...
Guatemala'da bir cezaevi. Kısa bir süre önce oradan 20 tutuklu ve hükümlü kaçmış. Bir grup tutuklu ve hükümlü Küçük cehennem olarak bilinen cezaevinde firardan sonraki kargaşayı izliyor. Demir parmaklıklar, tel örgüler ve bunların güçlü gölgeleri O anda öne çıkıyor ama Küçük cehennemin kaçamayan sakinlerinin duyguları ağır basıyor. O anın her yerinde gözlerdeki memnuniyet ışığı dolaşıyor.
Elbette yüzündeki çizgiler dikkat çekiyordu. Ama Keşmirli 70 yaşındaki Muhammed Azam Abbasi, uzak geçmişin anılarını kırışıkların içinde saklıyordu. Çünkü o sırada yakın geçmişi, depremi anlatıyordu. Deprem sırasında geniş ailesinden kimsenin ölmediğini söylüyordu. Zaten yüzünün kırışıklıklar dışında kalan bütünü, ışığı şükran duygularıyla karşılıyordu. Gözleri hariç... Denedik, elimizle kapatıp sadece gözlere baktık. Yaşlı adam, köyünde 22 kız çocuğunun öldüğünü, 250 evin neredeyse yerle bir olduğunu anlatmayı gözlerine bırakıyordu.
Panik, korku, dehşet, endişe ve kaygı. Bir terör olayından sonra yaşanan duyguların fotoğrafıyla başlıyoruz. Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de 29 Ekim Cumartesi günü meydana gelen bombalı saldırılardan hemen sonra. Patlamalarda 62 kişi ölmüş, çocuksa hafif yaralanmıştı.O da hastaneye götürülmüştü.O anda panik eller ve gölgelerin üzerine yerleşmişti. 200 kişinin yaralandığı olayların dehşetini anlatmayı ise çocuğun gözleri üstlenmişti. Kaygı ve endişe? Onlar da çocuğun sol gözünde taşmakta olan gözyaşının üzerine ikinci bir ışık taneciği olarak kendilerine yer bulmuştu.
Bir örnek giyinmişler, kırmızı tişörtler üzerinde de bir insan sureti var. Bu kişi, dünya tarihinin adını pek de hayırla anmadığı bir liderin, Filipin Eski Devlet Başkanı Ferdinand Marcos'un eşi Imelda Marcos. Öndeki zafer işaretinden de anlaşıldığı üzere Bayan Marcos taraftarları bir kutlama yapıyor. Ferdinand Marcos dönemindeki insan hakları ihlalleri için tazminat davası açılmış. Bu dava reddedilmiş. İşte bunu kutluyorlar.
Fransa'da Paris'in banliyölerinden birinde, o beldede yaşayan Afrikalı göçmen çocuklar, kendilerini ikna için yanlarına giden belediye başkanını dinliyor. Düşünceli, mahzun, pek de güvenmeyen ve öfkeyi zaptetmeye çalışan gözler, ayrı ayrı sessiz yanıtlar gönderiyor. Ve O anın bütününe yansıyan bir durum, çocukların karanlıktan çıkıp gelen yüzleri, Fransa'nın bu günlere kadar sorunu görmezden gelişini anlatıyor.
Biz de oynardık tanklarla, askerlerle ama hepsi küçücük oyuncaklardı. Hatta bazılarını kendimiz yapardık. Onlarsa gerçeğiyle oynuyor. Mekan Afganistan'ın Kabil yakınlarında bir yol kenarı. Teşbihte hata olmaz özdeyişine sığınıp geniş düşünürsek eğer bu tank, şimdiki gibi geçmişte de, yani sağlamken de oyuncaktı. 2001 yılından önce, evvela Sovyet yönetiminin, sonra Afgan savaş ağalarının, ardından da Taliban'ın oyuncağıydı. Büyükler için kullanılamaz hale gelince çocuklara kaldı.
Associated Press Ajansı bu fotoğrafı 22 Kasım günü Birleşmiş Milletler tarafından yayımlanan bir rapor nedeniyle arşivinden çıkararak servise koydu. O gün, 11 Haziran 2002 günü, açlık sorunuyla karşı karşıya bulunan Angola'da Farinha adlı 2 yaşındaki çocuk yemek dağıtımını beklemekteydi.O anda gözlerinde yaşından beklenmeyecek bir olgunluk vardı. Küskün müydü? Umutlu muydu? Çeşitli yorumlar yapmak mümkündü. Belki de yaşadığı dünyaya acımaktaydı. Sözünü ettiğimiz Birleşmiş Milletler Raporuna göre, o günden bugüne 3 yılda 18 milyondan fazla çocuk açlıktan öldü. Yani bugün hayatta olup olmadığını bilmediğimiz o Angolalı 2 yaşındaki çocuk,O anda dünyanın haline acıyorduysa eğer haklı çıkıyordu.
İsrail askerlerinin açtığı ateş sonucu ölen ve organları İsrailliler'e bağışlanan 13 yaşındaki Filistinli Ahmet'in arkadaşları, cenazeyi almadan önce morgda bekliyor. Ahmet'in içinde bulunduğu dolabın, el izleriyle kan lekeleriyle dolu, ilgisizlikten ve belki de ölümün bıkkığınlığından kirli kapaklarında, başka acı öyküler dolaşıyor. Hatta morgda bekleyen öteki çocukların oralarda çok kullanılan bu soğuk dolabın kapağındaki yansımaları, Filistin'de ölen öteki çocukların ruhları gibi duruyor.O an, daracık ve soğuk bir mekanda Ahmet'i ve Ahmet gibilerini anlatıyor.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde cumhurbaşkanı seçilen Mehmet Ali Talat taraftarı bir babanın sırtındaki kızı, uzaklara bakıp zafer işareti yapıyor. Işık, çocuğun yüzünde dolaştıktan sonra geçmişteki hüzünlü dönemleri bir kenara koymayıp dalgınlıkla işbirliği yapmak durumunda kalıyor. Sonra adeta neşeyi çocuğun yanağındaki gamzede keşfediyor.
İsrail'de çekilen bir fotoğraf. İsrail askerinin hedefinde tabi ki bir Filistinli gösterici var. Batı Şeria'da inşa edilen güvenlik duvarını protesto etmek isteyen bir yaşlı Filistinli'ye, içinde plastik mermi bulunan tüfeğiyle ateş ediyor bu İsrail askeri. O tam tetiğe bastığı anda bir foto muhabiri de deklanşöre basıyor ve işte bu o an ortaya çıkıyor...
Oğlu Irak'ta öldü. Amerikalı Cindy Sheehan, savaş karşıtı bir kampanya yürütüyor. 26 Ekim günü oğlunun ölümüne neden olan kararın alındığı Beyaz Saray'ın önündeydi. O an annenin yüzünü aydınlatan mum ışığı, bu tür insani eylemlerin yumuşak gücünü, Beyaz Saray'ı aydınlatan projektörlerse o tür kararların soğuk heybetini anlatmaktaydı.
Pakistan depreminde neredeyse yerle bir olan Balakot kentinde evsiz kalanların barındığı kamp. Yaşlı bir felaketzede, kampın yanındaki dereyi geçmeye çalışıyor. O anda da AP Ajansı'ndan Tomas Munita deklanşöre basıyor. Adamın önünde dereyi geçmeye elverişli başka bir taşın olmayışı dikkat çekiyor. Belki bu yaşlı Keşmirli, O anda bu anlık belirsizliği düşünüyor. Ama bu insanların çok daha büyük sorunları var. Derenin içinde ne kadar oynaşırsa oynaşsın, ötedeki çadırlarda ne kadar coşarsa çoşsun, ışık yaşlı Keşmirli'nin üzerinde çok ürkek duruyor. Sonuçta da Keşmir'in içinde bulunduğu bütün karamsarlık O anda bu yaşlının üzerine çullanmış görünüyor.
Guatamela'da İngrid Liliana Castro, bir saldırıda yaralandıktan sonra kaybolan kocasının kanlı tişörtünü gösteriyor. Guatemala'da mafya ya da çete üyeleri veya toplumun istenmeyen fertleri öldürülüyor. Cinayetler faili meçhuller dosyalarına konuyor. Kimileri bunu SOSYAL TEMİZİK üyesinin çocuğunun baktıkça duyulan çığlığı, hukuksuz sosyal temizliğin nasıl can yaktığını gösteriyor.
Fotoğraf, Nijer'in Tahoua kentindeki bir acil beslenme merkezinde çekildi. Ülkede kuraklık yüzünden 3 milyon 600 bin kişi açlık tehlikesiyle karşı karşıya. Eğer acil yardım yapılmazsa on binlerce çocuğun yetersiz beslenme yüzünden öleceği bildiriliyor. Anne Fatou Ousseini, bakışlarına yüklediği bu gerçekleri sanki O anda dillendirmeye çalışıyor. Sanki tam da O anda, 1 yaşındaki kızı Alassa açlık ve hastalıktan erken yaşlanmış elleriyle annesinin dudaklarını donduruyor. 1 yaşındaki elin görmüş geçirmiş çaresizliğinde Söylemene gerek yok. Nasıl olsa pek fazla kulak asmayacaklar yazıyor...
Fotoğraf, Bolivya'nın başkenti La Paz'da çekildi. Yerli halkların protesto gösterisinde, annesi korumaya çalışırken çocuk, polisin kullandığı göz yaşartıcı gaz yüzünden acı ve korkuyla ağlıyor. Acı çeken çocuk olunca, gaz bulutu O anda kötü ruh kimliğine bürünüyor.
Filistin'de Refah Mülteci Kampında çekilen bir fotoğraf. O anda en büyüğünden en küçüğüne kadar herkesin yüzünde mutsuzluk ve endişe duygusu okunuyor. Yatakta yatan engelli Sami ve ailesinin geri kalanı, İsrail askerleri evlerini yıktığından bu yana bu tek göz odada yaşıyor. Ancak İsrail askerlerinin bu odayı da yıkmasından endişe ediyorlar. O anda o odada bulunan kimse için hayat yolunda gitmiyor.
Sayılar şöyle: Yeni AIDS vakalarının yüzde 70'i Afrika Kıtası'nın Sahra'nın altında kalan bölümünde ortaya çıkıyor. Hastalık, ilk tanımlandığı 1981 yılından bu yana 25 milyon kişiyi öldürdü. Bu tarihin en ölümcül salgını anlamına geliyor. Geçen yıl AIDS'ten 3 milyon 100 bin kişi öldü. İlk ortaya çıktığı yıllarda uygar dünyada ne kadar da kortucu bir hastalıktı. Gelişmiş ülkelerde büyük tehdit olmaktan çıktı. Sonuçta Güney Afrika'da tedavi gördükleri kliniğin penceresi önündeki bu çocuklar gibi milyonlarca Afrikalı'nın derdine kulak asan pek kalmadı. Acaba AIDS'ten güçsüz düşen vücuduyla aydınlığa bakan 7 yaşındaki Lerato'nun karşısındaki camın bulanıklığı uygar dünyanın duyarsızlığını mı temsil etmekteydi?
Fotoğraftaki çocuk Myanmarlı. Ülke halkı, arzusunu defalarca dile getirmesine rağmen 17 yıldır cuntayla yönetiliyor. Nobel Barış Ödüllü seçilmiş liderleri, yıllardır ev hapsinde tutuluyor. Çocuğun yüzünde sakinleşir inancıyla annesinin sürdüğü sandal ağacı tozu bulunuyor. Kimbilir belki de bu ayrıntı, Myanmar halkının sabrını simgeliyor. Zaten ülke sakinleşme döneminin eşiğinde bulunuyor. Myanmar, bugün yaklaşık 20 yıldır olmayan anayasasını yeniden hazırlama dönemine giriyor. Aslında çocuk, yaşananlardan ve yaşanıyor olanlardan habersiz masumca bakıyor.
Afganistan Kabil de ekmek satan kız çocuğu, tek başına bile ülkedeki genel durumu ortaya koyuyor. Ama yerlerdeki çamur, Afganistan ın fotoğrafını daha net hale getiriyor. Ekmek satan kız çocuğu ve çamur. Bu ikisi, Afgan halkının insanca yaşaması için daha yapılacak çok şey olduğunu gösteriyor ama oradan geçen burkalı kadın, Afganistan ın fotoğrafını daha da genişletiyor. Böylece o an bir soru sorduruyor: Acaba kız çocuğu, geçmişine mi yoksa geleceğine mi bakıyor?
Bir zanlının, bir sanığın ya da bir tutuklunun elleri değil bu o andaki eller. Türkiye'de yeni Ceza Yasası yürürlüğe girince, büyük olasılıkla hapse gireceğini düşünen birinin elleri. Bir gazetecinin... İstanbul'da Gazeteciler Cemiyeti'nin önünden Sultanahmet Adliyesi'ne yürüdüler. Bazıları ağzını bantladı,vücuduna sicimler doladı, fotoğraftaki meslektaşımız da kelepçeli ellerini gösterdi. Başına gelmesi olası durumu göstermenin ötesinde, basına vurulacak kelepçe, halka vurulacak kelepçe anlamına gelir demek istemekteydi.
Fotoğraf Irak tan. Araçlarına ateş açıldı ve iki korumasıyla kendisi oracıkta öldü. Bekliyordu belki ama Bağdattaki Karakol Komutanı Albay Ahmet Abeis, orada o anlarda saldırıya uğrayacağını bilemedi. Olay yerine koşan kardeşi de ağabeyinin cesediyle karşılaşınca üzüntüden ne yapacağını bilemedi. Önce kendini yerden yere attı, sonra da bu o an oluştu.
Fotoğraf, mekanın ipucunu veriyor. Ortadoğu'da Filistin tarafında ateşli silahların tetiklerine eskisi kadar basılmıyor. Böylelikle intifadanın, yani başkaldırının simgesi sapanlar geri dönüyor. Bu arada da İsrail duvar inşaatına devam ediyor ve o anda, duvarın inşaatını protesto eden gençler, İsrail askerlerine taş atıyor.
Irak Musul da Amerikalı asker, fotoğraf çekildikten hemen sonra otomobili ateşe verecek Gelen bilgiye göre teröristler ya da direnişçiler, Amerikan askeri konvoyuna bu otomobilden ateş açmışlar. Amerikan askeri o anda hırsını arabadan çıkarıyor ya da Terörist otomobili cezalandırıyor.
Gazze Şeridi'ndeki Refah Mülteci Kampı'ndan bir o an. Bir cenaze töreninde çekilmiş olan bu fotoğraftaki biri daha kundaktaki bu Filistinli çocukların gözyaşları anneleri için... İsrail askerlerinin kampa düzenledikleri baskın sırasında kaybetmişler annelerini. Gözyaşlarıyla başlayan ve gözyaşlarıyla devam eden yaşamların bir oanı bu...
Resim vietnam'dan...ABD'nin vietnam işgalinde bir amerikan işbirlikçisi ülkesini savunan vietnamlıya silahını dogrultmuş..vurmak istediği insan tarihte karşımıza çok çıkmasından dolayı önem taşıyor..ırak afganistan ve türkiye üçlemesinde hayatın benzerlik taşıdıgını gözler önüne sermekte
Uganda'dan bir fotoğraf... Lord Resistance Army, Tanrı'nın Direniş Ordusu 200 kişiyi katletti. Mağdurlar sessiz bir gösteri düzenledi ama nedense askerler göstericilere ateş açtı. Protesto gösterisinin gergin dakikalarında da bu o an ortaya çıktı. Bu kadın, hem terör örgütleri karşısında, hem de hükümetin askerleri karşısındaki çaresiziğini böyle anlattı.
İsrail askeri el bombasını daha ileriye atabilmek için bütün vücudunu kullanıyor. Sarsma etkili bomba elinden çıkıyor, hedefine varıp patlıyor. Hedefteyse İsrail'in ördüğü güvenlik duvarını protesto eden Filistinli gençler bulunuyor. Peki onlar silah olarak ne kullanıyor? Askerin arkasındaki ayrıntı bu soruya yanıt veriyor: Karşıdan fırlatılan ve düşüp de patlamayan taşlar...
Yalnız kaldılar..Dünya onları yine yalnız bıraktı. 32 yaşındaki Filistinli çiftçi Manar Dahir de 2 yaşındaki oğlu Muhammed'le yalnız kaldı Gazze'de. İçinde bulundukları buzhanede sıcak günleri sevgiyle unutmaya çalışıyorlar. Burası, İsrail operasyonundan önce, Dahir'in çiftlikte elde ettiği ürünleri tuttuğu soğuk hava deposuydu, ama Refah'taki operasyon sırasında bir süre ölen Filistinliler için morg oldu. Çünkü operasyon sırasında inançları gereği ölülerini hemen defnedemediler. Dirileri de ölüleri de yalnız bırakıldı Filistinliler'in. Dünya sadece seyretti ve ''Ayıp ettin İsrail'' dedi.
Fransa'nın Lille kentindeki bir protesto gösterisi sırasında çekilen bir fotoğraf. Gösteriyi yapanlar itfaiyeciler ve hükümetten mesleki risk haklarının tanınmasını istiyorlar.. Öndeki itfaiyecinin elinde bir işaret fişeği var. Ateşin rengi, göstericinin üstüne de yansımış. Arkadaki göstericilerin elinde de itfaiyeyi simgeleyen kırmızı bayraklar var. Kırmızıyla siyahın armonisi ''Biz riskli bir iş yapıyoruz, haklarımızı verin!'' diyor...
Irak Felluce de elde edilen bu o an, çatışmaların bir çocuğu nasıl etkilediğini anlatıyor. Çatışmalar biteli çok oldu ama küçük kız, devriye gezen Amerikalı askeri görünce ellerini kulaklarına götürüyor. Ya korktuğu için bunu yapıyor ya da asker, çocukta o gürültülü çatışma günlerini çağrıştırıyor. Veya sırtındaki silahı patlayacak sanıyor.
Filistin den bir fotoğraf. İsrail Yüksek Mahkemesi, hükümetin yaptırdığı duvarın güzergahının Filistinlileri rahatsız ettiğine karar verdi. İsrail hükümeti de yeni güzergah için toplandı. Fotoğraftaki Filistinli gençse güzergahını değil duvarın kendisini protesto ederken polisle çatışmaktaydı. Filistin tarafında kimileri intihar saldırıları ve Kassam füzeleri de İntifada dan saymaktaydı. o ansa bir anıt gibi gerçek İntifada yı hatırlatmaktaydı.
Irak taki bir Barış Konferansından bir o an. Bir kadın katılımcı, dikkatle konferansta barış adına söylenen sözleri dinliyor.
Hatıra amacıyla yapılmış bir kırmızı bere değil... Lübnan'da Komünist Parti üyeleri giyiyor bu bereleri. Bebeğe de giydirmişler. Annesi ve babası Lübnan'da Komünist Parti'nin düzenlediği mitinge onu da götürmüş. Komünist denince eski zamanda hatta eski zamandan kalmış önyargılarla hiç uymayan bir görüntü. Bir zamanlar Türkiye de dahil bazı ülkelerde komünistlerin yaratık olduğunu sananlar vardı. Aslında bu fotoğrafların gerisinde olanlar da yine önyargılar ışığında komünizme uymuyor. Lübnan'da komünistler, son gelişmeler karşısında ne muhalifler ne de Suriye yanlısılar. Kendileriyle ilgili önyargılara tezat, orta yolcular. Bebeğe de şöyle bir sıfat yakıştırılmasına yol açmaktalar: Acemi komünist...
Ne parlamento binası önündeki gösteriler, ne yeni yönetimi yürütmeye soyunan siyasilerin açıklamaları, ne de bir şekilde gerilim. Fotoğraf, ilk bakışta Kırgızistan da olanları anlatmıyor. Kardeşi Tolgarai ye bakan 11 yaşındaki Mahabat, evleri başkent Bişkek'e 15 dakika uzaklıkta olmasına rağmen okula gidemiyor çünkü annesi, aylık 15 yeni lira karşılığı okul masraflarını karşılayamıyor. Yine de Mahabat ın kompozisyonun sağ alt köşesinde görülen renkli kalemleri var. o an, ilk bakışta Kırgızistan'da olanları anlatmıyor ama o ana gelip yerleşmiş gülümsemeye rağmen olanların gerisindeki trajediyi dolaylı olarak gösteriyor.
Foto muhabirliğinde bir yazı, bir çağrı ya da bir sloganla çelişen durumu fotoğraflamak klişeleşmiş bir uygulamadır. Bu o anda da öyle bir durum var ama çelişki çok vurucu. Irak'ta sabah saatlerinde meydana gelen patlamada 18 kişi öldü, 40a yakın kişi de yaralandı. Iraklı güvenlik güçleri, daha sonra iki araçta bomba buldu ve bu bombalar kontrollü olarak patlatıldı. Bu fotoğraf, kontrollü patlamanın o anı. Kimse yaralanmadı. Bomba uzmanlarının mesleki tanımlarına göre, temiz bir patlamaydı. Ayrıca başka türlüsü mümkün değildi. Bombalar böyle temizlendi. Zaten sol taraftaki dev tabelada da Şehrimizi temiz tutalım yazmaktaydı.
Bu yıl, hem Dünya Fizik Yılı hem de gelmiş geçmiş en büyük bilimadamlarından biri olan Albert Einstein in ölümünün 50inci yılı. Zamanın derinliklerine yolculuktaki Einsteinlı bu lazer gösterisi, Dünya Fizik Yılı nın başlangıcı dolayısıyla düzenlenen bir etkinlikten. Einstein ı selamlayan ellerse, ünlü bilimadamının evrenselliğini kanıtlıyor. Çünkü Einstein ı Çinli fizikçiler selamlıyor.
İsrail Hükümeti'nin Yahudi yerleşimcileri işgal altındaki topraklardan çıkarma planına karşı çıkanlar, Kudüs'te gösteri yapıyor. Ve otomobilin içindeki çocuk, hüzünle olanları izliyor. Çocuğun yaşından ötürü olan biteni tam olarak anladığını sanmıyoruz ama sanki orada O andaki ışık, dünya halinin yanlışlıklarına üzülme sorumluluğunu çocuğun yüzündeki hüzünlü masumiyete yüklüyor. Ve yine sanki ışık, küçük bir hile yapıp henüz algılamasa da çocuğun ailesinden ötürü o meseleye taraf olmasını da gizlemeye çalışıyor. Işık O anda ama yalnızca O anda sadece yüzü aydınlatıyor. Çünkü çocuğun yüzünün gerisinde, yani saçlarında, aşırı radikal Yahudilere has bukleler bulunuyor.
Fotoğraf Irak'tan. Haditha kentinde yapılan bir operasyondan sonra Amerikalı askerler, tutukladıklarını kodluyor, sonra da O anda olduğu gibi nakşediyorlar. İnananlara göre alın yazısı denen kavram karmaşıktır ama O andaki alın yazısı son derece basittir. Zira O anın verdiği izlenime göre, bunu kim akıl ettiyse onun gözünde kodlanan bu insanlar da o anda oradaki alın yazısı gibi basittir.
Irak'ta Amerikan Birlikleri, Suriye karayolu üzerindeki bir köyde silah ya da mühimmat arama operasyonu yapıyor. Annesi sorgulanan çocuk, Irak olayıyla ilgili bütün neden? sorularını üstüne almış, bakışlarıyla bunları Amerikalı askere yönlendiriyor. Küçücük bedenin masum duruşundan öyle bir güçlü çıkıyor ki buneden? demeti, O an, çocuğun bakışları yüzünden bütün zerreleriyle askere doğru kayıyor.
Demir parmaklıklar gerisindeki bu genç Filistinli. Sık sık olur ve fotoğraf anı dondurmasına rağmen hareket edecekmiş gibi görünür. Bu da öyle O anlardan biri. Batı Şeria'dan İsrail'e geçerken kontrol noktasında bir havan topu mermisiyle yakalanmış. Hani biraz daha bakmaya devam etsek yutkunup bir şeyler söyleyecekmiş gibi duruyor. Pişmanlık mı dile gelecek yoksa öfke ve kararlılık mı? Bu bilinmiyor...
Guatemala'da bir cezaevi. Kısa bir süre önce oradan 20 tutuklu ve hükümlü kaçmış. Bir grup tutuklu ve hükümlü Küçük cehennem olarak bilinen cezaevinde firardan sonraki kargaşayı izliyor. Demir parmaklıklar, tel örgüler ve bunların güçlü gölgeleri O anda öne çıkıyor ama Küçük cehennemin kaçamayan sakinlerinin duyguları ağır basıyor. O anın her yerinde gözlerdeki memnuniyet ışığı dolaşıyor.
Elbette yüzündeki çizgiler dikkat çekiyordu. Ama Keşmirli 70 yaşındaki Muhammed Azam Abbasi, uzak geçmişin anılarını kırışıkların içinde saklıyordu. Çünkü o sırada yakın geçmişi, depremi anlatıyordu. Deprem sırasında geniş ailesinden kimsenin ölmediğini söylüyordu. Zaten yüzünün kırışıklıklar dışında kalan bütünü, ışığı şükran duygularıyla karşılıyordu. Gözleri hariç... Denedik, elimizle kapatıp sadece gözlere baktık. Yaşlı adam, köyünde 22 kız çocuğunun öldüğünü, 250 evin neredeyse yerle bir olduğunu anlatmayı gözlerine bırakıyordu.
Panik, korku, dehşet, endişe ve kaygı. Bir terör olayından sonra yaşanan duyguların fotoğrafıyla başlıyoruz. Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de 29 Ekim Cumartesi günü meydana gelen bombalı saldırılardan hemen sonra. Patlamalarda 62 kişi ölmüş, çocuksa hafif yaralanmıştı.O da hastaneye götürülmüştü.O anda panik eller ve gölgelerin üzerine yerleşmişti. 200 kişinin yaralandığı olayların dehşetini anlatmayı ise çocuğun gözleri üstlenmişti. Kaygı ve endişe? Onlar da çocuğun sol gözünde taşmakta olan gözyaşının üzerine ikinci bir ışık taneciği olarak kendilerine yer bulmuştu.
Bir örnek giyinmişler, kırmızı tişörtler üzerinde de bir insan sureti var. Bu kişi, dünya tarihinin adını pek de hayırla anmadığı bir liderin, Filipin Eski Devlet Başkanı Ferdinand Marcos'un eşi Imelda Marcos. Öndeki zafer işaretinden de anlaşıldığı üzere Bayan Marcos taraftarları bir kutlama yapıyor. Ferdinand Marcos dönemindeki insan hakları ihlalleri için tazminat davası açılmış. Bu dava reddedilmiş. İşte bunu kutluyorlar.
Fransa'da Paris'in banliyölerinden birinde, o beldede yaşayan Afrikalı göçmen çocuklar, kendilerini ikna için yanlarına giden belediye başkanını dinliyor. Düşünceli, mahzun, pek de güvenmeyen ve öfkeyi zaptetmeye çalışan gözler, ayrı ayrı sessiz yanıtlar gönderiyor. Ve O anın bütününe yansıyan bir durum, çocukların karanlıktan çıkıp gelen yüzleri, Fransa'nın bu günlere kadar sorunu görmezden gelişini anlatıyor.
Biz de oynardık tanklarla, askerlerle ama hepsi küçücük oyuncaklardı. Hatta bazılarını kendimiz yapardık. Onlarsa gerçeğiyle oynuyor. Mekan Afganistan'ın Kabil yakınlarında bir yol kenarı. Teşbihte hata olmaz özdeyişine sığınıp geniş düşünürsek eğer bu tank, şimdiki gibi geçmişte de, yani sağlamken de oyuncaktı. 2001 yılından önce, evvela Sovyet yönetiminin, sonra Afgan savaş ağalarının, ardından da Taliban'ın oyuncağıydı. Büyükler için kullanılamaz hale gelince çocuklara kaldı.
Associated Press Ajansı bu fotoğrafı 22 Kasım günü Birleşmiş Milletler tarafından yayımlanan bir rapor nedeniyle arşivinden çıkararak servise koydu. O gün, 11 Haziran 2002 günü, açlık sorunuyla karşı karşıya bulunan Angola'da Farinha adlı 2 yaşındaki çocuk yemek dağıtımını beklemekteydi.O anda gözlerinde yaşından beklenmeyecek bir olgunluk vardı. Küskün müydü? Umutlu muydu? Çeşitli yorumlar yapmak mümkündü. Belki de yaşadığı dünyaya acımaktaydı. Sözünü ettiğimiz Birleşmiş Milletler Raporuna göre, o günden bugüne 3 yılda 18 milyondan fazla çocuk açlıktan öldü. Yani bugün hayatta olup olmadığını bilmediğimiz o Angolalı 2 yaşındaki çocuk,O anda dünyanın haline acıyorduysa eğer haklı çıkıyordu.
İsrail askerlerinin açtığı ateş sonucu ölen ve organları İsrailliler'e bağışlanan 13 yaşındaki Filistinli Ahmet'in arkadaşları, cenazeyi almadan önce morgda bekliyor. Ahmet'in içinde bulunduğu dolabın, el izleriyle kan lekeleriyle dolu, ilgisizlikten ve belki de ölümün bıkkığınlığından kirli kapaklarında, başka acı öyküler dolaşıyor. Hatta morgda bekleyen öteki çocukların oralarda çok kullanılan bu soğuk dolabın kapağındaki yansımaları, Filistin'de ölen öteki çocukların ruhları gibi duruyor.O an, daracık ve soğuk bir mekanda Ahmet'i ve Ahmet gibilerini anlatıyor.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde cumhurbaşkanı seçilen Mehmet Ali Talat taraftarı bir babanın sırtındaki kızı, uzaklara bakıp zafer işareti yapıyor. Işık, çocuğun yüzünde dolaştıktan sonra geçmişteki hüzünlü dönemleri bir kenara koymayıp dalgınlıkla işbirliği yapmak durumunda kalıyor. Sonra adeta neşeyi çocuğun yanağındaki gamzede keşfediyor.
İsrail'de çekilen bir fotoğraf. İsrail askerinin hedefinde tabi ki bir Filistinli gösterici var. Batı Şeria'da inşa edilen güvenlik duvarını protesto etmek isteyen bir yaşlı Filistinli'ye, içinde plastik mermi bulunan tüfeğiyle ateş ediyor bu İsrail askeri. O tam tetiğe bastığı anda bir foto muhabiri de deklanşöre basıyor ve işte bu o an ortaya çıkıyor...
Oğlu Irak'ta öldü. Amerikalı Cindy Sheehan, savaş karşıtı bir kampanya yürütüyor. 26 Ekim günü oğlunun ölümüne neden olan kararın alındığı Beyaz Saray'ın önündeydi. O an annenin yüzünü aydınlatan mum ışığı, bu tür insani eylemlerin yumuşak gücünü, Beyaz Saray'ı aydınlatan projektörlerse o tür kararların soğuk heybetini anlatmaktaydı.
Pakistan depreminde neredeyse yerle bir olan Balakot kentinde evsiz kalanların barındığı kamp. Yaşlı bir felaketzede, kampın yanındaki dereyi geçmeye çalışıyor. O anda da AP Ajansı'ndan Tomas Munita deklanşöre basıyor. Adamın önünde dereyi geçmeye elverişli başka bir taşın olmayışı dikkat çekiyor. Belki bu yaşlı Keşmirli, O anda bu anlık belirsizliği düşünüyor. Ama bu insanların çok daha büyük sorunları var. Derenin içinde ne kadar oynaşırsa oynaşsın, ötedeki çadırlarda ne kadar coşarsa çoşsun, ışık yaşlı Keşmirli'nin üzerinde çok ürkek duruyor. Sonuçta da Keşmir'in içinde bulunduğu bütün karamsarlık O anda bu yaşlının üzerine çullanmış görünüyor.
Guatamela'da İngrid Liliana Castro, bir saldırıda yaralandıktan sonra kaybolan kocasının kanlı tişörtünü gösteriyor. Guatemala'da mafya ya da çete üyeleri veya toplumun istenmeyen fertleri öldürülüyor. Cinayetler faili meçhuller dosyalarına konuyor. Kimileri bunu SOSYAL TEMİZİK üyesinin çocuğunun baktıkça duyulan çığlığı, hukuksuz sosyal temizliğin nasıl can yaktığını gösteriyor.
Fotoğraf, Nijer'in Tahoua kentindeki bir acil beslenme merkezinde çekildi. Ülkede kuraklık yüzünden 3 milyon 600 bin kişi açlık tehlikesiyle karşı karşıya. Eğer acil yardım yapılmazsa on binlerce çocuğun yetersiz beslenme yüzünden öleceği bildiriliyor. Anne Fatou Ousseini, bakışlarına yüklediği bu gerçekleri sanki O anda dillendirmeye çalışıyor. Sanki tam da O anda, 1 yaşındaki kızı Alassa açlık ve hastalıktan erken yaşlanmış elleriyle annesinin dudaklarını donduruyor. 1 yaşındaki elin görmüş geçirmiş çaresizliğinde Söylemene gerek yok. Nasıl olsa pek fazla kulak asmayacaklar yazıyor...
Fotoğraf, Bolivya'nın başkenti La Paz'da çekildi. Yerli halkların protesto gösterisinde, annesi korumaya çalışırken çocuk, polisin kullandığı göz yaşartıcı gaz yüzünden acı ve korkuyla ağlıyor. Acı çeken çocuk olunca, gaz bulutu O anda kötü ruh kimliğine bürünüyor.
Filistin'de Refah Mülteci Kampında çekilen bir fotoğraf. O anda en büyüğünden en küçüğüne kadar herkesin yüzünde mutsuzluk ve endişe duygusu okunuyor. Yatakta yatan engelli Sami ve ailesinin geri kalanı, İsrail askerleri evlerini yıktığından bu yana bu tek göz odada yaşıyor. Ancak İsrail askerlerinin bu odayı da yıkmasından endişe ediyorlar. O anda o odada bulunan kimse için hayat yolunda gitmiyor.
Sayılar şöyle: Yeni AIDS vakalarının yüzde 70'i Afrika Kıtası'nın Sahra'nın altında kalan bölümünde ortaya çıkıyor. Hastalık, ilk tanımlandığı 1981 yılından bu yana 25 milyon kişiyi öldürdü. Bu tarihin en ölümcül salgını anlamına geliyor. Geçen yıl AIDS'ten 3 milyon 100 bin kişi öldü. İlk ortaya çıktığı yıllarda uygar dünyada ne kadar da kortucu bir hastalıktı. Gelişmiş ülkelerde büyük tehdit olmaktan çıktı. Sonuçta Güney Afrika'da tedavi gördükleri kliniğin penceresi önündeki bu çocuklar gibi milyonlarca Afrikalı'nın derdine kulak asan pek kalmadı. Acaba AIDS'ten güçsüz düşen vücuduyla aydınlığa bakan 7 yaşındaki Lerato'nun karşısındaki camın bulanıklığı uygar dünyanın duyarsızlığını mı temsil etmekteydi?
Fotoğraftaki çocuk Myanmarlı. Ülke halkı, arzusunu defalarca dile getirmesine rağmen 17 yıldır cuntayla yönetiliyor. Nobel Barış Ödüllü seçilmiş liderleri, yıllardır ev hapsinde tutuluyor. Çocuğun yüzünde sakinleşir inancıyla annesinin sürdüğü sandal ağacı tozu bulunuyor. Kimbilir belki de bu ayrıntı, Myanmar halkının sabrını simgeliyor. Zaten ülke sakinleşme döneminin eşiğinde bulunuyor. Myanmar, bugün yaklaşık 20 yıldır olmayan anayasasını yeniden hazırlama dönemine giriyor. Aslında çocuk, yaşananlardan ve yaşanıyor olanlardan habersiz masumca bakıyor.
Afganistan Kabil de ekmek satan kız çocuğu, tek başına bile ülkedeki genel durumu ortaya koyuyor. Ama yerlerdeki çamur, Afganistan ın fotoğrafını daha net hale getiriyor. Ekmek satan kız çocuğu ve çamur. Bu ikisi, Afgan halkının insanca yaşaması için daha yapılacak çok şey olduğunu gösteriyor ama oradan geçen burkalı kadın, Afganistan ın fotoğrafını daha da genişletiyor. Böylece o an bir soru sorduruyor: Acaba kız çocuğu, geçmişine mi yoksa geleceğine mi bakıyor?
Bir zanlının, bir sanığın ya da bir tutuklunun elleri değil bu o andaki eller. Türkiye'de yeni Ceza Yasası yürürlüğe girince, büyük olasılıkla hapse gireceğini düşünen birinin elleri. Bir gazetecinin... İstanbul'da Gazeteciler Cemiyeti'nin önünden Sultanahmet Adliyesi'ne yürüdüler. Bazıları ağzını bantladı,vücuduna sicimler doladı, fotoğraftaki meslektaşımız da kelepçeli ellerini gösterdi. Başına gelmesi olası durumu göstermenin ötesinde, basına vurulacak kelepçe, halka vurulacak kelepçe anlamına gelir demek istemekteydi.
Fotoğraf Irak tan. Araçlarına ateş açıldı ve iki korumasıyla kendisi oracıkta öldü. Bekliyordu belki ama Bağdattaki Karakol Komutanı Albay Ahmet Abeis, orada o anlarda saldırıya uğrayacağını bilemedi. Olay yerine koşan kardeşi de ağabeyinin cesediyle karşılaşınca üzüntüden ne yapacağını bilemedi. Önce kendini yerden yere attı, sonra da bu o an oluştu.
Fotoğraf, mekanın ipucunu veriyor. Ortadoğu'da Filistin tarafında ateşli silahların tetiklerine eskisi kadar basılmıyor. Böylelikle intifadanın, yani başkaldırının simgesi sapanlar geri dönüyor. Bu arada da İsrail duvar inşaatına devam ediyor ve o anda, duvarın inşaatını protesto eden gençler, İsrail askerlerine taş atıyor.
Irak Musul da Amerikalı asker, fotoğraf çekildikten hemen sonra otomobili ateşe verecek Gelen bilgiye göre teröristler ya da direnişçiler, Amerikan askeri konvoyuna bu otomobilden ateş açmışlar. Amerikan askeri o anda hırsını arabadan çıkarıyor ya da Terörist otomobili cezalandırıyor.
Gazze Şeridi'ndeki Refah Mülteci Kampı'ndan bir o an. Bir cenaze töreninde çekilmiş olan bu fotoğraftaki biri daha kundaktaki bu Filistinli çocukların gözyaşları anneleri için... İsrail askerlerinin kampa düzenledikleri baskın sırasında kaybetmişler annelerini. Gözyaşlarıyla başlayan ve gözyaşlarıyla devam eden yaşamların bir oanı bu...
Resim vietnam'dan...ABD'nin vietnam işgalinde bir amerikan işbirlikçisi ülkesini savunan vietnamlıya silahını dogrultmuş..vurmak istediği insan tarihte karşımıza çok çıkmasından dolayı önem taşıyor..ırak afganistan ve türkiye üçlemesinde hayatın benzerlik taşıdıgını gözler önüne sermekte
Uganda'dan bir fotoğraf... Lord Resistance Army, Tanrı'nın Direniş Ordusu 200 kişiyi katletti. Mağdurlar sessiz bir gösteri düzenledi ama nedense askerler göstericilere ateş açtı. Protesto gösterisinin gergin dakikalarında da bu o an ortaya çıktı. Bu kadın, hem terör örgütleri karşısında, hem de hükümetin askerleri karşısındaki çaresiziğini böyle anlattı.
İsrail askeri el bombasını daha ileriye atabilmek için bütün vücudunu kullanıyor. Sarsma etkili bomba elinden çıkıyor, hedefine varıp patlıyor. Hedefteyse İsrail'in ördüğü güvenlik duvarını protesto eden Filistinli gençler bulunuyor. Peki onlar silah olarak ne kullanıyor? Askerin arkasındaki ayrıntı bu soruya yanıt veriyor: Karşıdan fırlatılan ve düşüp de patlamayan taşlar...
