Albert Einstein
Üye
Doğum Kontrolü
Asırlardır kullanılan doğum kontrol yöntemlerini daha güvenilir ve daha kolay uygulanabilir hale getirme çalışmaları bütün hızıyla sürüyor. Yöntemlere her geçen gün yenileri eklenirken artık 2000'li yıllarda doğum kontrolü sınır tanımıyor...
doğum KONTROLÜNÜN başlangıcı antik çaga kadar uzanıyor. Yapılan araşnrmalar, düşük yaptıranlarla doğum kontrolü için kullanılan ilaçların farkla-rının ta o dönemlerde bilindiğini ortaya koyuyor. Bu bulgular, antik çağda dahi konunun bilimsel düzeyde araştınldığını gösteriyor.
Tarih boyunca, bezden veya hayvan bağırsağından hazırlanan kondomlar, kurutulmuş balık tozu ve deniz süngerleri gibi maddeler doğum kontrolü amacıyla kullanılmuş. Ilk tarihlerden bugüne kadar doğum kontrolü alanındaki gelişmeler Kanada'da kurulan özel bir müzede ser-gileniyor. Şimdilerde kullanılan yöntemler, eskilerle kıyaslanmayacak kadar modern, kolay uygulanabilir ve uzun araştırmalar sonunda ortaya çıkarılmış ıleri teknoloji ürünleri.
Kadın Hastalıklan ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Murat Taşdemir ideal korunmayöntemini tarif ederken şu noktalar üzerınde duruyor: "Ideal bir korunma yönteminin gebeliği kesin olarak önlemesi gerekiyor. Bunun yanında, saglığa zarar vermemesi, uygulanmasının kolay olması ve düşük maliyet içermesi gibi özellikler taşıması da aranan özellikler arasında. En önemlisi de çiftler tarafından benim-senmesi şart." ????:
Bugün Doğum kontrol haplan
Yaygın olarak kullanılan doğum kontrol ilaçları östrojen ve sentetik progestin hormonları içiyor. Bu ilaçlar yumurtlamayı önleyerek doğum kontrolünü sağlıyor. Doğum kontrol ilaçlarına başlamadan önce doktor kontrolünden geçmek şart. Kadınlarda genel kontroller, jinekolojik muayene ile birlikte smear testi yapılması gerekiyor. Bugün; doğum kontrol haplarının bulantı, ara kanamalar, adet kanamasında azalma, deride lekelerin oluşması, migren ağrılarının şiddetlenmesi, memede ağn ve mizaç değişiklikleri gibi yan etkileri olabiliyor. Gebeler, yüksek tansiyon, damar, karaciğer, şeker ve migren hastaları, 35 yaşın üzerinde sigara içen bayanlar ve 16 yaşından küçükler kesinlikle doğum kontrol hapı kullanamıyor
Rahim İçi Spiral
1960 yılından itibaren yaygın olarak kullanılmaya başlanan rahim içi araçlar değişik şekil ve boyutlarda olabiliyor Adet kanamasmın 3. veya 4. günü rahme yerleştirilen spirallerin saf plastik ve bakırlı çeşitleri yanında, son zamanlarda
hormon salan tipleri de üretiliyor. Rahim içi araç kullanan kadınlara her yıl kontrol yapılması gerekiyor. Rahim içi araca bağlı kasık ağrıları, ara kanamaları, sancılı ve fazla adet kanaması görülebiliyor. Rahim içi araç, pelvik enflamatuvar hastalıgını artırarak tüplerde tıkanık lığa bağlı kısırlık ve dış gebeliklere neden olabileceğinden en az bir çocuğu olan veya çocuk sahibi olmak istemeyen kadınlar tarafından tercih ediliyor.
Prezervattf
Cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklara karşı da koruyuculuğu olan prezervatif güvenilir yöntemler arasında sayilıyor. İnce lastik bir matervalden vapılan prezervatif cinsel ilişki öncesinde erkek cinsel organı üzerine takılıyor ve böylelikle spermin vajinaya girmesi engelleniyor. Yırtılma ya da çıkma korkusu dışında herhangi bir yan etkisi de yok denecek kadar az. Olası tek yan etkisi kauçuk, pudra veya lubrikan maddeye karşı alerjik reaksiyon oluşması. Bu yöntemin doğum kontrolündeki güvenilirliği, doğum kontrol hapı ve spiralden daha az. Ancak vajina içerisine uygulanan spermisid kontraseptif krem, jel veya köpükle etkinliği doğum kontrol hapının etkinliğine yakın bir düzeye çıkıyor.
Hormon implantlan
Derinin altina yerleşririlen yumuşak kapsüller şeklindeki hormon implantları, progestin hormonu salarak yumurtlamayı önlüyor ve 5 yıl boyunca koruma sağlıyor. Ancak bu kapsüllerin, konusunda deneyimi olan hekimler tarafından yerleştirilmesi ve 5 yılda bir degiştirilmesi gerekiyor. Dogum kontrol hapları kullanmaması gereken kişiler bu implantları da kullanamıyor.
Hormon enjeksiyonlan
Progestin hormonu içeren uzun etkili bir korunma metodu olarak kabul edilen hormon enjeksiyonları her üç ayda bir kullanılıyor. Bir yıldan fazla kullanıldığında adetlerin kesilmesine neden olabiliyor. Bu nedenle ileride çocuk sahibi olmayı düşünen kadınlara önerilmiyor.
Cerrahi sterilizasyon (Kısırlaştırma)
Sterilizasyon hem kadın, hem de erkek için istendiğinde geriye dönüşü mümkün olan bir dogum kontrol yöntemi. Kadınlar için uygulanan yönteme tüplerin baglanması (tubal sterilizasyon), erkekler için uygulanan yönteme ise üreme kanalının baglanması (vazektomi) adı veriliyor. Gelişmiş ülkelerde üreme çagındaki çiftlerin yaklaşık yüzde 24'ü dogum kontrol yöntemi olarak cerrahi sterilizasyonu seçiyor. Güvenilirligi yüzde 99.8 olan tüplerin baglanması yönteminm kadının cinsel yaşamına ve ruh sağlıgıria olumsuz hiçbir etkisi yok. Erkek sterilizasyonun da güvenilir, basit bir yöntem olan üreme kanalının baglanmasına da aynı şekilde erkek cinsel yaşamına ve ruh saglığına olumsuz bir etkisi yok. Bu işlemin güvenirliliği ise yüzde 99.9. Cerrahi sterilizasyon uygulanan çiftler çocuk sahibi olmak istediklerinde bu işlemin geriye dönüşü de mümkün.
İlişkisonrası doğum kontrolü
İlişki sonrasında alındıgında gebeliği önleyen ilaçlar östrojen ve progestin hormonları içeriyor ve rahmin iç tabakasının gelişimini engelleyerek gebeligi önlüyor.Yöntem,korunma olmadan gerçekleşen bir ilişkiden sonra, gebeligin kürtaj yapılmasına gerek kalmadan engellenmesini amaçlıyor. îlaçlar, ilişki sonrasındaki ilk 72 saat içinde alındıgında gebeliği yüzde 97 oranında önlüyor. Dogum kontrol haplarının kullanımı ile ortaya çıkan yan etkiler bu ilaçların kullanımından sonra da görülebiliyor.
Gelecekte Yeni doğum kontrol hapları
Yeni geliştirilen bir doğum kontrol hapı, mevcutlar arasında en az hormon içeren hap olacak. Çalışmalarını Londra'danProf.John Guilleband'ın yürüttügü ilaç 60 mcg gestodene ve 15 mcg ethinvlestradiol içeriyor. Bu yeni ilacın diğerlerinden bir başka farkı 21 günlük yerine 24 günlük olması
Erkeklere doğum kontrol hapı
Çin'de geliştirilen ve erkeklerin kullandığı dogum kontrol haplarının güvenligi yüzde 95. Önümüzdeki 10 yıl içinde piyasaya sürülmesi beklenen ilaçlar ile ilgili araştırmalar halen devam ediyor. Bu hapların bazı erkeklerde kişilik ve ruh hali üzerine etkileri oldugu saptanmış. Eski tip hapların sinirlilik gibi yan et kileri oldugu, yeni geliştirilenlerde ise bu yan etkilerin bulunmadığı görülmüş.
Elektronik doğum kontrolü
Yine Çin'de, erkekler için elektronik doğumkontrolyöntemi geliştirildi. Spermleri öldüren elektronik dalgalar yayan çağrı cihazı büyüklüğündeki bir alet erkek iç çamaşırına yerleştiriliyor. Cihazın bir saat çalıştırılması erkekte bir ay kadar sterilite saglıyor. Kısa bir süre sonra kullanıma girmesi bekleniyor.
İlişki sonrasında daha güvenli haplar
İlişki sonrası kullanılan haplar daha da güvenli ve pratik hale geliyor. New England Journal of Medicine'in son sayısında bu tip hapların ilişkiden sonra 72 saat içinde kullanılması halinde birçok istenmeyen gebeligi ve kürtajı engelledigi rapor ediliyor.
doğum KONTROLÜNÜN başlangıcı antik çaga kadar uzanıyor. Yapılan araşnrmalar, düşük yaptıranlarla doğum kontrolü için kullanılan ilaçların farkla-rının ta o dönemlerde bilindiğini ortaya koyuyor. Bu bulgular, antik çağda dahi konunun bilimsel düzeyde araştınldığını gösteriyor.
Tarih boyunca, bezden veya hayvan bağırsağından hazırlanan kondomlar, kurutulmuş balık tozu ve deniz süngerleri gibi maddeler doğum kontrolü amacıyla kullanılmuş. Ilk tarihlerden bugüne kadar doğum kontrolü alanındaki gelişmeler Kanada'da kurulan özel bir müzede ser-gileniyor. Şimdilerde kullanılan yöntemler, eskilerle kıyaslanmayacak kadar modern, kolay uygulanabilir ve uzun araştırmalar sonunda ortaya çıkarılmış ıleri teknoloji ürünleri.
Kadın Hastalıklan ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Murat Taşdemir ideal korunmayöntemini tarif ederken şu noktalar üzerınde duruyor: "Ideal bir korunma yönteminin gebeliği kesin olarak önlemesi gerekiyor. Bunun yanında, saglığa zarar vermemesi, uygulanmasının kolay olması ve düşük maliyet içermesi gibi özellikler taşıması da aranan özellikler arasında. En önemlisi de çiftler tarafından benim-senmesi şart." ????:
Bugün Doğum kontrol haplan
Yaygın olarak kullanılan doğum kontrol ilaçları östrojen ve sentetik progestin hormonları içiyor. Bu ilaçlar yumurtlamayı önleyerek doğum kontrolünü sağlıyor. Doğum kontrol ilaçlarına başlamadan önce doktor kontrolünden geçmek şart. Kadınlarda genel kontroller, jinekolojik muayene ile birlikte smear testi yapılması gerekiyor. Bugün; doğum kontrol haplarının bulantı, ara kanamalar, adet kanamasında azalma, deride lekelerin oluşması, migren ağrılarının şiddetlenmesi, memede ağn ve mizaç değişiklikleri gibi yan etkileri olabiliyor. Gebeler, yüksek tansiyon, damar, karaciğer, şeker ve migren hastaları, 35 yaşın üzerinde sigara içen bayanlar ve 16 yaşından küçükler kesinlikle doğum kontrol hapı kullanamıyor
Rahim İçi Spiral
1960 yılından itibaren yaygın olarak kullanılmaya başlanan rahim içi araçlar değişik şekil ve boyutlarda olabiliyor Adet kanamasmın 3. veya 4. günü rahme yerleştirilen spirallerin saf plastik ve bakırlı çeşitleri yanında, son zamanlarda
hormon salan tipleri de üretiliyor. Rahim içi araç kullanan kadınlara her yıl kontrol yapılması gerekiyor. Rahim içi araca bağlı kasık ağrıları, ara kanamaları, sancılı ve fazla adet kanaması görülebiliyor. Rahim içi araç, pelvik enflamatuvar hastalıgını artırarak tüplerde tıkanık lığa bağlı kısırlık ve dış gebeliklere neden olabileceğinden en az bir çocuğu olan veya çocuk sahibi olmak istemeyen kadınlar tarafından tercih ediliyor.
Prezervattf
Cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklara karşı da koruyuculuğu olan prezervatif güvenilir yöntemler arasında sayilıyor. İnce lastik bir matervalden vapılan prezervatif cinsel ilişki öncesinde erkek cinsel organı üzerine takılıyor ve böylelikle spermin vajinaya girmesi engelleniyor. Yırtılma ya da çıkma korkusu dışında herhangi bir yan etkisi de yok denecek kadar az. Olası tek yan etkisi kauçuk, pudra veya lubrikan maddeye karşı alerjik reaksiyon oluşması. Bu yöntemin doğum kontrolündeki güvenilirliği, doğum kontrol hapı ve spiralden daha az. Ancak vajina içerisine uygulanan spermisid kontraseptif krem, jel veya köpükle etkinliği doğum kontrol hapının etkinliğine yakın bir düzeye çıkıyor.
Hormon implantlan
Derinin altina yerleşririlen yumuşak kapsüller şeklindeki hormon implantları, progestin hormonu salarak yumurtlamayı önlüyor ve 5 yıl boyunca koruma sağlıyor. Ancak bu kapsüllerin, konusunda deneyimi olan hekimler tarafından yerleştirilmesi ve 5 yılda bir degiştirilmesi gerekiyor. Dogum kontrol hapları kullanmaması gereken kişiler bu implantları da kullanamıyor.
Hormon enjeksiyonlan
Progestin hormonu içeren uzun etkili bir korunma metodu olarak kabul edilen hormon enjeksiyonları her üç ayda bir kullanılıyor. Bir yıldan fazla kullanıldığında adetlerin kesilmesine neden olabiliyor. Bu nedenle ileride çocuk sahibi olmayı düşünen kadınlara önerilmiyor.
Cerrahi sterilizasyon (Kısırlaştırma)
Sterilizasyon hem kadın, hem de erkek için istendiğinde geriye dönüşü mümkün olan bir dogum kontrol yöntemi. Kadınlar için uygulanan yönteme tüplerin baglanması (tubal sterilizasyon), erkekler için uygulanan yönteme ise üreme kanalının baglanması (vazektomi) adı veriliyor. Gelişmiş ülkelerde üreme çagındaki çiftlerin yaklaşık yüzde 24'ü dogum kontrol yöntemi olarak cerrahi sterilizasyonu seçiyor. Güvenilirligi yüzde 99.8 olan tüplerin baglanması yönteminm kadının cinsel yaşamına ve ruh sağlıgıria olumsuz hiçbir etkisi yok. Erkek sterilizasyonun da güvenilir, basit bir yöntem olan üreme kanalının baglanmasına da aynı şekilde erkek cinsel yaşamına ve ruh saglığına olumsuz bir etkisi yok. Bu işlemin güvenirliliği ise yüzde 99.9. Cerrahi sterilizasyon uygulanan çiftler çocuk sahibi olmak istediklerinde bu işlemin geriye dönüşü de mümkün.
İlişkisonrası doğum kontrolü
İlişki sonrasında alındıgında gebeliği önleyen ilaçlar östrojen ve progestin hormonları içeriyor ve rahmin iç tabakasının gelişimini engelleyerek gebeligi önlüyor.Yöntem,korunma olmadan gerçekleşen bir ilişkiden sonra, gebeligin kürtaj yapılmasına gerek kalmadan engellenmesini amaçlıyor. îlaçlar, ilişki sonrasındaki ilk 72 saat içinde alındıgında gebeliği yüzde 97 oranında önlüyor. Dogum kontrol haplarının kullanımı ile ortaya çıkan yan etkiler bu ilaçların kullanımından sonra da görülebiliyor.
Gelecekte Yeni doğum kontrol hapları
Yeni geliştirilen bir doğum kontrol hapı, mevcutlar arasında en az hormon içeren hap olacak. Çalışmalarını Londra'danProf.John Guilleband'ın yürüttügü ilaç 60 mcg gestodene ve 15 mcg ethinvlestradiol içeriyor. Bu yeni ilacın diğerlerinden bir başka farkı 21 günlük yerine 24 günlük olması
Erkeklere doğum kontrol hapı
Çin'de geliştirilen ve erkeklerin kullandığı dogum kontrol haplarının güvenligi yüzde 95. Önümüzdeki 10 yıl içinde piyasaya sürülmesi beklenen ilaçlar ile ilgili araştırmalar halen devam ediyor. Bu hapların bazı erkeklerde kişilik ve ruh hali üzerine etkileri oldugu saptanmış. Eski tip hapların sinirlilik gibi yan et kileri oldugu, yeni geliştirilenlerde ise bu yan etkilerin bulunmadığı görülmüş.
Elektronik doğum kontrolü
Yine Çin'de, erkekler için elektronik doğumkontrolyöntemi geliştirildi. Spermleri öldüren elektronik dalgalar yayan çağrı cihazı büyüklüğündeki bir alet erkek iç çamaşırına yerleştiriliyor. Cihazın bir saat çalıştırılması erkekte bir ay kadar sterilite saglıyor. Kısa bir süre sonra kullanıma girmesi bekleniyor.
İlişki sonrasında daha güvenli haplar
İlişki sonrası kullanılan haplar daha da güvenli ve pratik hale geliyor. New England Journal of Medicine'in son sayısında bu tip hapların ilişkiden sonra 72 saat içinde kullanılması halinde birçok istenmeyen gebeligi ve kürtajı engelledigi rapor ediliyor.
