Haydar
Emekli Yönetici
Damar Sertliği Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir
İnsanlar ve toplumlar içerisinde rahatsızlığın
yaygınlığı ve ağırlığı yapısal ve bu nedenle
değiştirilemeyen, bir bölümü de kontrol altına
alınabilen sebeplere bağlıdır. Yaş, cinsiyet, kalıtsal
ve yapısal faktörleri kapsar. Yaş, damar sertliğinde önemli olan bir faktördür.
İskemik kalp rahatsızlığına bağlı yaşanan ölümler
ileri yaşta, her 10 senede belirgin olarak artış
gösterir. Damar sertliği sonucu oluşan organ
hasarları orta yaşlardan sonra ortaya çıkar. Kalp
krizi görülme sıklığı, 40-60 yaş arasında 5 kat daha fazladır. Diğer faktörlerin eşit olması durumunda,
erkekler damar sertliğine daha yatkındır. Bu
durum hormonların rol aldığını gösterir. Menopoz
öncesinde bayanlarda damar sertliği ve
komplikasyonları az da olsa görülmektedir.
Kadınlık hormonu olan östrojenin menopozdan sonra azalması damar sertliği riskini çoğaltır. Bu
dönem içerisinde kadınlara hormon tedavisi
yapılır. Birçok gen bu rahatsızlığın meydana gelmesinde
etkili olur. Ailede hipertansiyon ya da şeker
hastalığı olması, yüksek kan kolesterol oranları
damar sertliğinin ortaya çıkmasına sebep olur.
Şeker hastalığı, yüksek tansiyon, sigara kullanımı
ve kan yağ seviyesi fazlalığı kontrol altına alınabilen 4 ana risk faktörü olarak belirtiliyor. Yapılmakta olan çalışmalar ile kolesterolle damar
sertliği arasında direk bir ilişki olduğu
belirlenmiştir. İyi kolesterolün az olması, kötü
kolesterolün fazla olması damar sertliğine ve buna
bağlı birçok rahatsızlığa sebep olur. Yumurta sarısı
halinde olan hayvansal yağlar ve tereyağı kolestyerolüğn yükselmesine sebep olurken,
doymamış yağlar kolesterolü düşürmektedir. Sigara, özellikle erkeklerde iyi bilinmekte olan bir
risk faktörüdür. Son dönemlerde damar sertliğinin
bayanlarda sık görülmesinin artışında büyük oranda
sorumlu sigara olarak gösteriliyor. Senelerce günde
1 paket sigara kullanan insanda iskemik kalp
rahatsızlığı oranı % 200 artar. Sigaranın bırakılması ile zamanla risk azalmaktadır. Diyabet, kolesterolün yükselmesine sebep olur ve
damar sertliğine yatkınlığı çoğaltır. Şeker
hastalarında kalp krizi riski 2 kat artar. Bacakta
kangren oluşumu ve felç ihtimali çok fazla artış
göstermektedir.
yaygınlığı ve ağırlığı yapısal ve bu nedenle
değiştirilemeyen, bir bölümü de kontrol altına
alınabilen sebeplere bağlıdır. Yaş, cinsiyet, kalıtsal
ve yapısal faktörleri kapsar. Yaş, damar sertliğinde önemli olan bir faktördür.
İskemik kalp rahatsızlığına bağlı yaşanan ölümler
ileri yaşta, her 10 senede belirgin olarak artış
gösterir. Damar sertliği sonucu oluşan organ
hasarları orta yaşlardan sonra ortaya çıkar. Kalp
krizi görülme sıklığı, 40-60 yaş arasında 5 kat daha fazladır. Diğer faktörlerin eşit olması durumunda,
erkekler damar sertliğine daha yatkındır. Bu
durum hormonların rol aldığını gösterir. Menopoz
öncesinde bayanlarda damar sertliği ve
komplikasyonları az da olsa görülmektedir.
Kadınlık hormonu olan östrojenin menopozdan sonra azalması damar sertliği riskini çoğaltır. Bu
dönem içerisinde kadınlara hormon tedavisi
yapılır. Birçok gen bu rahatsızlığın meydana gelmesinde
etkili olur. Ailede hipertansiyon ya da şeker
hastalığı olması, yüksek kan kolesterol oranları
damar sertliğinin ortaya çıkmasına sebep olur.
Şeker hastalığı, yüksek tansiyon, sigara kullanımı
ve kan yağ seviyesi fazlalığı kontrol altına alınabilen 4 ana risk faktörü olarak belirtiliyor. Yapılmakta olan çalışmalar ile kolesterolle damar
sertliği arasında direk bir ilişki olduğu
belirlenmiştir. İyi kolesterolün az olması, kötü
kolesterolün fazla olması damar sertliğine ve buna
bağlı birçok rahatsızlığa sebep olur. Yumurta sarısı
halinde olan hayvansal yağlar ve tereyağı kolestyerolüğn yükselmesine sebep olurken,
doymamış yağlar kolesterolü düşürmektedir. Sigara, özellikle erkeklerde iyi bilinmekte olan bir
risk faktörüdür. Son dönemlerde damar sertliğinin
bayanlarda sık görülmesinin artışında büyük oranda
sorumlu sigara olarak gösteriliyor. Senelerce günde
1 paket sigara kullanan insanda iskemik kalp
rahatsızlığı oranı % 200 artar. Sigaranın bırakılması ile zamanla risk azalmaktadır. Diyabet, kolesterolün yükselmesine sebep olur ve
damar sertliğine yatkınlığı çoğaltır. Şeker
hastalarında kalp krizi riski 2 kat artar. Bacakta
kangren oluşumu ve felç ihtimali çok fazla artış
göstermektedir.
