Doğuş Pertez
Admin
Çanakkale Deniz Zaferi ve Tarihteki Yeri
Türk'ün şanlı tarihinde yer alan Çanakkale Deniz Zaferi tarihimizdeki önemi merak edilmektedir. Çanakkale Deniz Zaferi tarihi ve tarihteki önemi makalemizde yer alıyor.
Dünya üzerinde yer alan liderlerin büyük bir kısmının yanı sıra askeri kişiliklerin de en büyük zaferlerden bir tanesi olarak kabul ettiği Çanakkale Deniz Zaferi, 18 Şubat 1915 ile 18 Mart 1915 tarihleri arasında Çanakkale Boğazı’nda gerçekleşmiştir. Burada meydana gelen bir seri deniz savaşının yanı sıra Gelibolu Yarımadası’nda 25 Nisan 1915 ile 8-9 Ocak 1916 arasında yapılmış olan birçok savaş, tarihin en önemli sayfalarında yer alacak zafer destanlarıdır. 1. Dünya Savaşı içerisinde İtilaf Devletlerinin Birleşik Filo ile savunmada kalmış olan Osmanlı İmparatorluğu kara topçusu arasında devam eden bu deniz operasyonları, Birleşik Filo’nun Çanakkale Boğazı’na karşı yapmış olduğu 18 Mart 1915 tarihli en geniş saldırısı harekatın en son operasyonu olmuştur.
Kimi kaynaklarda Çanakkale Deniz Zaferi olarak bilinse de kimilerinde 18 Mart Deniz Savaşı olarak bu savaşı geçirmektedir. Savaşta İtilaf Devletleri Churchill’in gayretleri ile yalnızca donanma vasıtasıyla İstanbul önlerine ulaşmak, sonrasında ise Almanya ile ittifak olmuş Osmanlı İmparatorluğu’nu bir darbe ile teslim olmaya zorlama planını kabul ettiler. Bu plan için yapılacak harekat adına oluşturulmuş Birleşik Filo, 3 Kasım 1914 tarihinde boğaza karşı taarruzlarına başladı. Buradaki topçu ve mayın savunmasının çökertilmesi adına asıl girişim ise 18 Mart 1915 yılında yapıldı. Savaş esnasında Birleşik Filo’nun 3 zırhlısı battı, 4 zırhlısı ise ağır bir halde hasar gördü ve savaş dışı kaldı.
Bu zaferden yalnızca 1 sene öncesinde Türk ordusu, tarihinin en büyük hezimetini yaşamış; Balkan Harbi ile birlikte de toprağının 1/5’inden fazlasını kaybetmiştir. Meriç Nehri’ne kadar olan Avrupa topraklarının tamamı kaybedildikten sonra ise ordu da elden çıkmıştı. 1 sene içerisinde ise Türk ordusu tekrardan geri geldi ve çok büyük bir çaba ile yeniden birleşerek tarihi bir zafere imza atmıştır. Çanakkale Deniz Zaferi ile Türk ordusunun aslında ne kadar güçlü olduğu bir kere daha ortaya çıkmıştır. Asla yenilmez olarak kabul edilen ve yedi denizin hakimi, topraklarının üzerinde güneş batmayan imparatorluk İngiltere ile Fransa da bu savaşta çok ciddi bir kayıp vermiştir.
Verilen bu kayıp ise İngiliz İmparatorluğu’nun geriye doğru gitmeye başlaması anlamına geldi. Dünya üzerindeki saygınlığı azalan İngiltere’nin yanı sıra Çanakkale Deniz Zaferi ile birlikte ilerleyen dönemlerde dünyanın siyasi haritasını değiştirecek farklı gelişmelerin de tohumları da atılmaya başlamıştır. Ümmetçiliğin yerine milliyetçiliğin ön plana çıkması sağlanmıştır. Ayrıca bu zafer ile birlikte Fransa ve İngiltere’nin Karadeniz’e ulaşması engellenmiştir. Böylece Rusya’ya yardım edemediler, bunun sonrasında da Çarlık yönetimi Bolşevik İhtilali ile devrilmiştir. Sonrasında ise Türkler Ruslar ile Anadolu için mücadele etmek zorunda kalmadılar. Bizim için bu zaferin en önemli özelliği ise Milli Mücadele ruhunun ilk adımlarının burada atılmış olmasıdır.
Dünya üzerinde yer alan liderlerin büyük bir kısmının yanı sıra askeri kişiliklerin de en büyük zaferlerden bir tanesi olarak kabul ettiği Çanakkale Deniz Zaferi, 18 Şubat 1915 ile 18 Mart 1915 tarihleri arasında Çanakkale Boğazı’nda gerçekleşmiştir. Burada meydana gelen bir seri deniz savaşının yanı sıra Gelibolu Yarımadası’nda 25 Nisan 1915 ile 8-9 Ocak 1916 arasında yapılmış olan birçok savaş, tarihin en önemli sayfalarında yer alacak zafer destanlarıdır. 1. Dünya Savaşı içerisinde İtilaf Devletlerinin Birleşik Filo ile savunmada kalmış olan Osmanlı İmparatorluğu kara topçusu arasında devam eden bu deniz operasyonları, Birleşik Filo’nun Çanakkale Boğazı’na karşı yapmış olduğu 18 Mart 1915 tarihli en geniş saldırısı harekatın en son operasyonu olmuştur.
Kimi kaynaklarda Çanakkale Deniz Zaferi olarak bilinse de kimilerinde 18 Mart Deniz Savaşı olarak bu savaşı geçirmektedir. Savaşta İtilaf Devletleri Churchill’in gayretleri ile yalnızca donanma vasıtasıyla İstanbul önlerine ulaşmak, sonrasında ise Almanya ile ittifak olmuş Osmanlı İmparatorluğu’nu bir darbe ile teslim olmaya zorlama planını kabul ettiler. Bu plan için yapılacak harekat adına oluşturulmuş Birleşik Filo, 3 Kasım 1914 tarihinde boğaza karşı taarruzlarına başladı. Buradaki topçu ve mayın savunmasının çökertilmesi adına asıl girişim ise 18 Mart 1915 yılında yapıldı. Savaş esnasında Birleşik Filo’nun 3 zırhlısı battı, 4 zırhlısı ise ağır bir halde hasar gördü ve savaş dışı kaldı.
Bu zaferden yalnızca 1 sene öncesinde Türk ordusu, tarihinin en büyük hezimetini yaşamış; Balkan Harbi ile birlikte de toprağının 1/5’inden fazlasını kaybetmiştir. Meriç Nehri’ne kadar olan Avrupa topraklarının tamamı kaybedildikten sonra ise ordu da elden çıkmıştı. 1 sene içerisinde ise Türk ordusu tekrardan geri geldi ve çok büyük bir çaba ile yeniden birleşerek tarihi bir zafere imza atmıştır. Çanakkale Deniz Zaferi ile Türk ordusunun aslında ne kadar güçlü olduğu bir kere daha ortaya çıkmıştır. Asla yenilmez olarak kabul edilen ve yedi denizin hakimi, topraklarının üzerinde güneş batmayan imparatorluk İngiltere ile Fransa da bu savaşta çok ciddi bir kayıp vermiştir.
Verilen bu kayıp ise İngiliz İmparatorluğu’nun geriye doğru gitmeye başlaması anlamına geldi. Dünya üzerindeki saygınlığı azalan İngiltere’nin yanı sıra Çanakkale Deniz Zaferi ile birlikte ilerleyen dönemlerde dünyanın siyasi haritasını değiştirecek farklı gelişmelerin de tohumları da atılmaya başlamıştır. Ümmetçiliğin yerine milliyetçiliğin ön plana çıkması sağlanmıştır. Ayrıca bu zafer ile birlikte Fransa ve İngiltere’nin Karadeniz’e ulaşması engellenmiştir. Böylece Rusya’ya yardım edemediler, bunun sonrasında da Çarlık yönetimi Bolşevik İhtilali ile devrilmiştir. Sonrasında ise Türkler Ruslar ile Anadolu için mücadele etmek zorunda kalmadılar. Bizim için bu zaferin en önemli özelliği ise Milli Mücadele ruhunun ilk adımlarının burada atılmış olmasıdır.
