D€aDMaN
Üye
.:: Basketbol Oynamanın Altın Kuralları ::.
Basketbol Oyun Kuralları
2006
Onaylayan
FIBA Genel Kurulu
Hong Kong,31 Mart 2006
01 Ekim 2006 tarihinden
Geçerlidir.
BİRİNCİ KURAL- OYUN
Madde 1 Tanım
1.1 Basketbol oyunu
Basketbol, beşer kişiden oluşan iki takım arasında oynanır. Her takımın amacı rakibin
sepetine sayı yapmak ve diğer takımın sayı yapmasını engellemeye çalışmaktır.
Oyun; hakemler, masa görevlileri ve teknik gözlemci tarafından kontrol edilir.
1.2 Sepet: rakibinin sepeti/rakibinin sepeti
Bir takımın hücum ettiği sepet rakibin sepeti, savunduğu sepet, kendi sepetidir.
1.3 Maçın galibi
Oyun süresinin sonunda daha fazla sayı yapmış olan takım, maçın galibidir.
İKİNCİ KURAL– SAHA VE DONANIM
Madde 2 Saha
2.1 Oyun sahası
Oyun sahası düz, sert yüzeyli, sınır çizgilerinin iç tarafından ölçüldüğünde 28 m uzunluğunda,
15 m genişliğinde ve engellerden uzak olmalıdır. (Diyagram 1)
Ulusal federasyonlar en az 26 m uzunluk ve 14 m genişliğindeki sahaları kendi organize ettiği
maçlar için onay yetkisine sahiptir.
2.2 Çizgiler
Tüm çizgiler aynı renkte (tercihen beyaz), 5 cm genişliğinde ve net şekilde görülebilir olmalıdır.
2.2.1 Sınır çizgileri
Oyun sahası dip çizgiler (oyun sahasının kısa tarafı) ve kenar çizgiler ile (oyun sahasının uzun
tarafı) sınırlandırılmıştır. Bu çizgiler oyun sahasına dahil değildir.
Oyun sahası, takım sırasında oturanlar da dahil, her türlü engelden en az 2 m uzaklıkta
olacaktır.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 9/ 81
2 m
15 cm
6.25 m
15 m
Diyagram 1 – Oyun sahası
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 10/ 81
2.2.2 Orta çizgi, orta daire ve yarım daireler
Orta çizgi, kenar çizgilerin orta noktalarından, dip çizgiye paralel çizilecek ve kenar çizgilerden
15 cm dışarı taşacaktır.
Orta daire, sahanın ortasına çizilecek ve yarıçapı, dairenin dış kenarından ölçüldüğünde
1.80 m olacaktır. Orta dairenin içi boyanmışsa, kısıtlamalı alanlarla aynı renkte olmalıdır.
Yarım daireler her iki sahada çizilecek, yarıçapları dış kenarlarından ölçüldüğünde 1.80 m ve
orta noktaları serbest atış çizgisilerinin orta noktası olacaktır. (Diyagram 2)
2.2.3 Serbest atış çizgileri ve kısıtlamalı alanlar
Her iki dip çizgiye paralel, birer serbest atış çizgisi çizilecektir. Bu çizgilerin dış kenarları, dip
çizgilerin iç kenarından 5.80 m uzaklıkta ve 3.60 m uzunluğunda olacaktır. Orta noktaları iki
dip çizginin orta noktalarını birleştiren hayali çizgi üzerinde olacaktır.
Kısıtlamalı alanlar; dip çizgiler, serbest atış çizgileri ve dış kenarları dip çizgilerin orta
noktalarından 3 m uzaklıkta başlayan ve serbest atış çizgilerinin dış kenarlarında biten çizgiler
arasında kalan alanlardır.
Kısıtlamalı alan boyunca serbest atış sırasında oyuncuların dizileceği ribaund kulvarları
Diyagram 2’de gösterilmiştir.
2.2.4 Üç sayı bölgesi
Bir takımın üç sayı bölgesi, (Diyagram 1 ve 3) rakibin sepetine yakın olan ve sınırları aşağıda
belirtilen bölge dışında, oyun sahasının tamamıdır. Bu bölge aşağıdaki çizgilerle belirlenmiştir:
Dip çizgiden başlayan rakibin sepetinin tam orta noktasının iz düşümününden 6.25 metre
uzaklıkta 2 dik, paralel çizgidir. İz düşüm noktasının dip çizginin orta noktasının iç kenarına
uzaklığı 1.575 m dir.
Paralel çizglierle kesişen, merkezi yukarıda tanımlanan iz düşüm noktası olan ve yarı
çapı dıştan 6.25 m olan yarım daire.
2.2.5 Takım sıra bölgeleri
Takım sıra bölgeleri, (Diyagram 1) oyun sahasının dışında, hakem masası ve takım sıralarıyla
aynı tarafta işaretlenecektir.
Her bölge, dip çizgilerden uzanan en az 2 m uzunluğunda bir çizgi ile, orta çizgiden 5 m
uzaklıkta ve kenar çizgiye dik açılı, en az 2 m uzunluğunda bir çizgi ile sınırlandırılacaktır.
Takım sıra bölgelerinde antrenörler, yardımcı antrenörler, yedek oyuncular ve takım ilgilileri
için 14’er oturma yeri bulunmalıdır. Takım sıra bölgelerine 2 m’den daha az mesafede
başka kimse bulunmayacaktır.
Basketbol Oyun Kuraları 2006 Haziran 2006
Sayfa 11/81
Diyagram 2 – Kısıtlamalı alan
Üç sayı çizgisi, üç sayı bölgesine dahil değildir
İki sayı
bölgesi
Hücumun yönü
Üç sayı bölgesi
Diyagram 3 – İki ve üç sayı bölgeleri
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 12/81
2.3 Hakem masası ve değişiklik sandalyelerinin yerleşimi (Diyagram 4)
1 = Yirmidört saniye
operatörü
2 = Saat (süre) görevlisi
3 = Teknik gözlemcir
4 = Sayı görevlisi
5 = Yatdımcı sayı görevlisi
Oyun Sahası
Takım
sıra bölgesi
Değişiklik
sandalyelerii
· ·
Değişiklik
sandalyeleri
· ·
Takım
sıra bölgesi
1 2 3 4 5
Hakem masası
Hakem masası ve görevlilerin sandalyeleri bir platforma yerleştirilmelidir. Spiker
ve istatistikçiler masanın yan tarafında veya arkasında oturabilir.
Diyagram 4 - Hakem masası ve değişiklik sandalyeleri
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 13/ 81
Art. 3 Donanım
Bir oyun için aşağıdaki donanım gereklidir:
Poto ve pota aksamları:
- Arkalıklar
- Çember ve fileden oluşan baskıya dayanıklı sepetler
- Yastıklar da dahil arkalık desttekleri
Toplar
Oyun saati
Skorbord
24 saniye aygıtı
Mola süresinin tutulması için kronometre ya da uygun (görülebilir) bir cihaz
İki (2) ayrı, diğerlerinden tamamen farklı ve yüksek sesli korna (Biri süre görevlisi ve sayı
görevlisi, diğeri ise 24 saniye görevlisi içindir)
Sayı cetveli
Oyuncu faul göstergeleri
Takım faul göstergeleri
Topa sahip olma sırasını gösteren ok
Oyun alanı
Saha
Eşit ve yeterli düzeyde aydınlatma
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 14/ 81
ÜÇÜNCÜ KURAL- TAKIMLAR
Madde 4 Takımlar
4.1 Tanım
4.1.1 Bir takım üyesi, yönetmeliklerdeki düzenlemelere göre (yaş sınırlaması ile ilgili kısıtlamala
dahil) bir takımda oynama izinini almışsa, oynamaya uygundur.
4.1.2 Bir oyuncu, oyunun başlamasından önce sayı cetvelinde yer almışsa, diskalifiye edilmediği ve
5 faul almadığı sürece, oynama hakkı olan oyuncudur.
4.1.3 Oyun sırasında şunlar takım üyesidir:
Sahada oynayan veya oynama hakkı bulunan oyuncu.
Sahada oynamayan ancak oynama hakkı bulunan yedek.
5 faulünü dolduran ve oynama hakkı bulunmayan oyun dışı kalmış oyuncu.
4.1.4 Oyun arasında bütün oyuncular, oynama hakkı olan oyuncular olarak kabul edilir.
4.2 Kural
4.2.1 Takımlar şu şekilde oluşur:
Kaptan dahil, oynama hakkı bulunan en fazla 12 oyuncu.
Bir antrenör ve eğer varsa bir yardımcı antrenör.
Takım sırasında oturan ve özel sorumlulukları olan en fazla 5 kişi (menejer, doktor,
fizyoterapist, istatistikçi, çevirmen gibi).
4.2.2 Oyun sırasında her takımdan 5 oyuncu oyun sahasında bulunur, bunlar yedek oyuncularla
değiştirilebilir.
4.2.3 Aşağıdaki durumlarda bir yedek, oyuncu ve bir oyuncu yedek konumuna geçer:
Hakem, oyuna girmek isteyen yedeği sahaya çağırdığında.
Mola veya oyun arasında, oyuna girmek isteyen oyuncu talebini sayı görevlisine
ilettiğinde.
4.3 Formalar
4.3.1 Oyuncuların formaları şu şekilde olmalıdır:
Önü ve arkası aynı renkte.
Tüm oyuncular formalarını şortlarının içine sokacaklardır. Tek parça formalara izin
verilir.
Yazılı tıbbi rapor olmadıkça, şekli nasıl olursa olsun, formanın içine tişört giyilemez.
Rapor alınmışsa, tişört formanın üstüyle aynı renkte olmalıdır.
Şortların önü ve arkası aynı aynı renkte olmalıdır, ancak tişörtle aynı renkte olması
zorunluluk değildir.
Şortla aynı renkte olmak koşuluyla, şorttan daha uzun iç giyimler (tayt) kullanılabilir.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 15/ 81
4.3.2 Her oyuncu önünde ve arkasında numaralarla belirgin şekilde zıtlık oluşturan forma
giyeceklerdir.
Numaralar açıkça seçilebilecek ve:
Sırttakiler en az (20) cm yüksekliğinde.
Öndekiler en az (10) cm yüksekliğinde.
Numaralar en az (2) cm genişliğinde.
Takımlar 4’ten başlayıp, 15’te biten numaralar kullanacaktır .Ulusal federasyonlar
istedikleri taktirde en fazla 2 haneli rakamlara kadar (1-99) izin verme hakkına sahiptir.
Aynı takımın oyuncuları, aynı numaraları kullanamaz.
Formalarda kullanılacak reklamlar ve logolar numaralardan en az 5 cm uzaklıkta
olacaktır.
4.3.3 Takımların en az 2 set formaları olmalı ve:
Programda ismi ilk yazılmış olan takım (evsahibi) açık renk (tercihan beyaz) forma giyer.
Programda ismi ikinci sırada yazılmış takım (konuk) koyu renk forma giyer.
Bununla birlikte iki takım anlaşırsa, bunun tersini uygulayabilirler.
4.4 Diğer donanım
4.4.1 Oyuncuların kullanacağı donanımlar, oyuna uygun olmalıdır. Oyuncunun boyunu uzatmaya
dönük veya kendisine haksız avantaj sağlayacağı malzemeler kullanmasına izin verilmez.
4.4.2 Oyuncular diğerlerine zarar verebilecek şeyler giyemezler, bulunduramazlar.
Aşağıdakilere izin verilmez:
- Parmak, el, bilek ya da ön kol koruyucuları, yumuşak kaplamalı olsa dahi deri,
plastik, metal ya da diğer sert maddelerden yapılmış destek ya da ateller.
- Kesmeye veya deriyi yüzmeye neden olabilecek nesneler (tırnaklar kesili olmalı).
- Şapka, bere, saç aksesuarları ve takılar.
Aşağıdakilere izin verilir:
- Diğer oyunculara zarar vermeyecek şekilde kaplanmış omuz, üst kol, uyluk ya da
alt bacak koruyucu destekleri.
- Uygun şekilde imal edilmişse, dizlik.
- Sert malzemeden yapılmış olsa bile sakat burun için koruyucu.
- Diğer oyuncular için tehlike yaratmayacak gözlük.
- En fazla 5 cm genişliğinde tek renkli, aşındırıcı olmayan kumaş, yumuşak plastik
veya kauçıktan yapılmış saç bandı.
4.4.3 Kurallarda belirtilmemiş maddelerin kullanımı, FIBA Teknik Komisyonu’nun onayına bağlıdır.
Madde 5 Oyuncular: Sakatlık
5.1 Oyuncunun sakatlığı halinde, hakemler oyunu durdurabilirler.
5.2 Sakatlık meydana geldiğinde top canlıysa, hakemler oyun tamamlanana kadar, yani topu
kontrolünde bulunduran takım sayı için şut atana, topun kontrolünü kaybedene, oyunu
yavaşlatana veya top ölene kadar düdük çalmayacaklardır. Bununla birlikte, acil müdahale
gerektiren durumlarda hakemler oyuncuyu korumak için oyunu derhal durdurabilirler.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 16/ 81
5.3 Sakatlanan oyuncu derhal devam edemiyorsa (yaklaşık 15 saniye) veya tedavi görürse bu
oyuncu değiştirilir veya takımın yedek oyuncusu yoksa, oyuna 5’ten az oyuncu ile devam
eder. (Böyle bir durumda sakatlanan oyuncu iyileşirse 5. oyuncu olarak sahaya dönebilir)
5.4 Antrenör, antrenör yardımcıları, yedekler ve takım ilgilileri sakatlık durumunda sakatlanan
oyuncuya yardım etmek amacıyla, hakemden izin alarak sahaya girebilirler.
5.5 Doktora göre, sakatlanan oyuncuya acil müdahale gerekiyorsa, doktor hakemden izin
almadan sahaya girebilir.
5.6 Oyun sırasında kanaması veya açık yarası olan oyuncu değiştirilmelidir. Bu oyuncu ancak
kanaması durdurulduktan ve yarası tümüyle güvenli şekilde kapatıldıktan sonra oyun sahasına
dönebilir.
Sakatalanan veya kanaması, açık yarası olan oyuncu mola sırasında iyleşmişse mola hangi
takım tarafından alınırsa alınsın, sayı görevlisinin oyuncu değişikliği işaretini verene kadar
oyun sahasına dönebilir.
5.7 Antrenör tarafından ilk 5’te ismi olan oyuncu oyun başlamadan sakatlanırsa, değiştirilebilir. Bu
taktirde, diğer takım da, eğer arzu ediyorsa, rakip takımdan sakatlandığı için değiştirilen
oyuncu sayısında, değişiklik yapabilir.
Madde 6 Kaptan: Görevleri ve yetkileri
6.1 Kaptan, oyun sahasında takımını temsil eden oyuncudur. Oyun sırasında sadece top ölü ve
oyun saati durmuşken, saygılı tavırla olmak koşuluyla bilgi almak için hakemlerle iletişim
kurabilir.
6.2 Eğer bir takım maçın sonucuna itiraz ediyorsa, kaptan oyun sonunda derhal sayı
cetvelindeki “itiraz durumunda kaptanın imzası” bölümünü imzalayarak başhakemi
durumdan haberdar edecektir.
Madde 7 Antrenörler: Görevleri ve yetkileri
7.1 Oyunun programda gözüken başlama saatinden en az 20 dakika önce, her antrenör veya
temsilcisi sayı görevlisine oynayacak oyuncuları, numaralarını, antrenör ve yardımcısının
isimlerini içeren bir liste verecektir. Sayı cetvelinde ismi bulunan oyuncular veya diğerleri,
oyun başladıktan sonra da gelseler, oynayabilirler (oyuncular) ya da görevlerini yapabilirler.
(antrenörler ve takım ilgilileri)
7.2 Oyunun başlamasına en az 10 dakika kala, her iki antrenör, sayı cetvelini imzalamak suretiyle,
oyuncuların isim ve numaralarının, antrenörlerin ve takım üyelerinin isimlerinin doğruluğunu
onaylayacaktır. Aynı zamanda oyuna başlayacak ilk 5 oyuncuyu da işaretleyecektir. Bu
işlemi ilk olarak “A” takımı antrenörü yapacaktır.
7.3 Sadece antrenör, yardımcı antrenör, yedek oyuncular ve takım üyeleri takım sıra bölgelerinde
bulunabilirler.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 17/ 81
7.4 Antrenör ve yardımcı antrenör oyun sırasında istatistiki bilgi almak için sadece top ölü ve
oyun saati durmuşken hakem masasına gidebilirler.
7.5 Oyun sırasında sadece antrenör ayakta durabilir. Takım sıra bölgesinde bulunmak koşuluyla
oyun sırasında oyuncularına direktif verebilir.
7.6 Yardımcı antrenör varsa, ismi oyun başlamadan önce sayı cetveline yazılmalıdır. (imza atması
şart değil). Antrenör herhangi bir nedenle devam edemeyecekse, yardımcı antrenör bu
durumda sayı cetvelini imzalayarak o’nun bütün görevlerini ve yetkilerini üstlenir.
7.7 Kaptan oyun sahasından çıkarken, antrenör oyun sahasında o’nun yerine kaptanlık görevini
üstlenen oyuncunun numarasını hakemlere bildirecektir.
7.8 Antrenör yoksa veya devam edemiyorsa ve sayı cetveline ismi yazılmış yardımcı antrenör
bulunmuyorsa (veya o da devam edemiyorsa) kaptan antrenörün görev ve yetkilerini üstlenir.
Kaptan oyun sahasını terk etmiş olsa dahi, kaptanlık görevini sürdürebilir ancak diskalifiye
veya sakatlık nedeniyle salonda bulunamayacaksa, yardımcısı kaptanın yerine antrenörlük
görevini sürdürür.
7.9 Serbest atışları kullanacak oyuncu kurallarla belirlenmemişse, kendi takımından serbest
atışları yapacak oyuncuyu antrenör seçer.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 18/ 81
DÖRDÜNCÜ KURAL – OYUN DÜZENİ
Madde 8 Oyun süresi, beraberlik ve uzatma periyodları
8.1 Oyun, her biri on (10) dakikalık, dört (4) periyoddan oluşur.
8.2 Birinci ile ikinci, üçüncü ile dördüncü ve her uzatma periyodundan önce iki (2) dakikalık ara
verilir.
8.3 İkinci periyoddan sonra onbeş (15) dakikalık ara verilir.
8.4 Oyunun programda ilan edilen başlama saatinden önce yirmi (20) dakikalık süre, oyun
arasıdır.
8.5 Oyun arası şu durumlarda başlar:
Oyunun programda ilan edilmiş başlama saatinden yirmi (20) dakika önce.
Oyun saati bir periyodun bittiğini belirten sesli işaret verdiğinde.
8.6 Oyun arası şu durumlarda sona erer:
Birinci periyodun başında, top hava atışından sonra hava atışına katılanlardan biri
tarafından legal olarak temas edildiğinde.
Diğer bütün periyodlarda top dışardan oyuna sokulduktan sonra oyun sahasındaki ilk
oyuncuya temas ettiğinde.
8.7 Dördüncü periyodun sonunda skorda eşitlik varsa, oyun eşitlik bozulana kadar beşer (5’er)
dakikalık uzatma periyodları ile devam eder.
8.8 Herhangi bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işaretten hemen önce veya sesli işaretle
birlikte serbest atışı gerektiren faul kararı verilmişse, fauller kullandırılır.
8.9 Yukarıdaki maddede belirtilen serbest atış(lar)ın sonucunda uzatma periyodu oynanması
gerekiyorsa; oyun süresinin bitiminden sonra verilen fauller oyun arasında olmuş kabul
edilecek ve uzatma periyodunun başlamasından önce uygulanacaktır.
Madde 9 Bir periyodun veya oyunun sona ermesi
9.1 Birinci periyod top hava atışına katılanlardan biri tarafından legal olarak temas edildiğinde
başlar.
9.2 Diğer bütün periyodlar top dışardan oyuna sokulduktan sonra oyun sahasındaki ilk oyuncuya
temas ettiğinde başlar.
9.3 Takımlardan biri oyun sahasında beş (5) oyuncu ile oynamaya hazır değilse, oyun
başlamaz.
9.4 Programda ismi ilk yazılan takım (evsahibi) oyun sahasına hakem masası tarafından bakılırken,
hakem masasının sol tarafındaki kendi takım sırasını ve sepeti alır.
Bununla birlikte, iki takım anlaşırsa takım sırasını veya sepeti veya her ikisini birden değiştirebilir.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 19/81
9.5 Birinci ve üçüncü periyodlardan önce takımlar rakip takımın sepetinin bulunduğu yarı oyun
sahasında ısınma hakkına sahiptir.
9.6 İkinci yarı başlarken, takımlar sepetleri değiştirir.
9.7 Bütün uzatma periyodlarında takımlar dördüncü periyoddaki aynı sepetlere hücum etmeye ve
savunmaya devam ederler.
9.8 Bir periyod, uzatma periyodu veya oyun oyun saati sürenin bittiğini belirten sesli işaret
verdiğinde sona erer.
Madde 10 Topun statüsü
10.1 Top canlı veya ölü olabilir.
10.2 Top şu durumlarda canlanır:
Hava atışında top hava atışına katılanlar tarafından legal olarak dokunulduğunda.
Serbest atışta hakem topu, serbest atışı kullanacak oyuncuya verdiğinde.
Top dışardan oyuna sokulurken,oyuna sokacak oyuncu topu topu oyuna sokma
noktasında eline aldığında.
10.3 Top şu durumlarda ölür:
Sahadan veya serbest atıştan sayı yapıldığında.
Top canlı iken hakemlerden biri düdük çaldığında.
Serbest atışta topun çemberden geçmeyeceği belli ise ve atıştan sonra:
- Başka serbest atış(lar) varsa
- Başka bir ceza (serbest atış) ve/veya topu oyuna sokma hakkı uygulanacaksa.
Oyun saatinin bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işareti gelirse.
Top bir takımın kontrolünde iken 24 saniye aygıtı sesli işaret verirse.
Sayı için atılan topta top havada iken, herhangi bir takımın oyuncusu aşağıdaki
durumlardan sonra topa dokunursa:
- Hakemlerden biri düdük çaldığında.
- Bir periyodun sona erdiğini belirten oyun saatinin sesli işareti geldiğinde.
- 24 saniye aygıtı sesli işaret verdiğinde.
10.4 Aşağıdaki durumlarda top ölmez ve sayı sayılır:
Sayı için atılan topta, top havada ise ve:
- Hakemlerden biri düdük çalmışsa.
- Oyun saatinin bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işareti gelirse.
- 24 saniye aygıtı sesli işaret verirse.
Serbest atış sırasında, top havadayken hakem serbest atışı kullanan oyuncunun yaptığı
hariç, ihlal için düdük çalarsa.
Topu kontrolünde bulunduran rakip takımın bir oyuncusu atış halinde iken bir oyuncu ona faul
yapar ve atış halindeki oyuncu faulden önce başlamış olduğu hareketin devamında
şutunu tamamlarsa.
Hakem düdüğünü çadıktan sonra tamamen yeni bir atış hali oluşmuşsa sayı sayılmaz.
Eğer atış halindeki oyuncunun hareketinin devamında, bir periyodun bitimini belirten
sesli işaret veya 24 saniye aygıtı sesli işareti gelirse sayı sayılmaz.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 20/81
Madde 11 Hakemin ve oyuncunun yeri
11.1 Bir oyuncunun yeri, sahada temas ettiği noktaya göre belirlenir.
Oyuncu sıçradığında, en son temas ettiği yerde olduğu kabul edilir. Sınır çizgileri, orta çizgi, üç
sayı çizgisi, serbest atış çizgisi ve kısıtlamalı alanaı belirleyen çizgiler buna dahildir.
11.2 Top bir hakeme temas ettiğinde, hakemin bulunduğu zemine temas etmiş kabul edilir.
Madde 12 Hava atışı ve topa sahip olma sırası
12.1 Tanım
12.1.1 Hava atışı, birinci periyodun başında oyunun başlaması için başhakemin orta dairede
herhangi iki rakip oyuncu arasında topu havaya atmasıdır.
12.1.2 Tutulmuş top, rakip takımlardan bir veya daha fazla oyuncunın bir ya da iki e, sertliğe
başvurmaksızın topun kontrolüne olanak vermeyecek şekilde topun üzerinde olduğunda
oluşur.
12.2 Uygulama
12.2.1 Hava atışına katılacak oyuncular, ayakları orta dairenin kendi takım sepetlerine yakın olan
yarısının içine olmak üzere, bir ayağı orta çizgiye yakın olarak bulunacaklardır.
12.2.2 Dairenin çevresinde yan yana dizilen aynı takım oyuncuları, rakip oyuncu aralarına girmek
istediğinde, buna izin vermek zorundadır.
12.2.3 Daha sonra başhakem topu iki rakip oyuncu arasında, yukarı doğru (dik olarak) sıçradıklarında
yetişemeyecekleri bir yüksekliğe atacaktır.
12.2.4 Top, erişebileceği en üst noktaya ulaştıktan sonra, sıçrayan oyuncuların biri veya her ikisi
tarafından eliyle (elleriyle) çelinmelidir.
12.2.5 Top legal olarak çelinene kadar, hava atışına katılanlar sıçrama yerlerini terk edemezler.
12.2.6 Hava atışına katılan oyuncular, top diğer oyunculara veya zemine temas edene kadar topu
tutamazlar veya iki kezden fazla dokunamazlar.
12.2.7 Hava atışına katılan oyuncular topa dokunamamışlarsa, hava atışı tekrar edilir.
12.2.8 Top sıçrayan oyuncular tarafından dokunulana kadar, dairenin etrafında dizilmiş olan
oyuncuların vücutlarının herhangi bir kısmı orta daireyi geçemez.
Madde 12.2.1, 12.2.4, 12.2.5, 12.2.6 ve 12.2.8’ uyulmaması ihlaldir.
12.3 Hava atışı durumları
Şu durumlarda hava atışı durumu doğar:
Tutulmuş top kararı verildiğinde.
Top sınır çizgileri dışına çıktığında hakemler en son dokunan oyuncu konusunda
kararsızlarsa veya farklı görüştelerse.
Tek veya son serbest atışta sayı olmamış ve her iki takımdan oyuncular ihlal yaparlarsa.
Top sepetle arkalık arasına sıkıştığında (serbest atışlar arası hariç)
Top hiçbir takımın kontrolünde değilken ve hiçbir takımın topu oyuna sokma hakkı
yokken top ölürse.
Her iki takıma verilen eşit cezaların birbirini götürmesi sonucu uygulanacak faul cezası
kalmamış ve verilen ilk faul veya ihlal kararından önce top hiçbir takımın kontrolünde
değilse.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 21/81
Birinci periyod hariç, diğer bütün periyodların başlaması için.
12.4 Topa sahip olma sırası
12.4.1 Topa sahip olma sırası, hava atışını gerektiren durumlarda topun sınır çizgileri dışından oyuna
sokularak topun canlanmasıdır.
12.4.2 Hava atışı durumu doğduğunda, takımlar sırayla hava atışını gerektiren pozisyonun olduğu
yere en yakın sınır çizgisi dışından topu oyuna sokar.
12.4.3 Birinci periyodu başlatan, oyun sahasında yapılan hava atışından sonra topun kontrolünü
kazanmamış olan takım, topa ilk sahip olma sırasını alır.
12.4.4 Daha sonraki periyodlarda topa sahip olma sırası olan takım, topu hakem masasının karşı
tarafındaki kenar çizgisinin orta noktasından oyuna sokar.
12.4.5 Topa sahip olma sırası:
Top, oyuna sokacak oyuncuya hakem tarafından verildiğinde başlar.
Şu durumlarda ise sona erer:
- Top oyun sahasındaki ilk oyuncuya temas ettiğinde.
- Topu oyuna sokan takım bir ihlal yaptığında.
- Canlı bir top sepetle arkalık arasına sıkıştığında.
12.4.6 Bir sonraki topu oyuna sokma hakkı olan takım, okun rakip takımın sepetine yönlendirilmesi ile
belirlenir. Topu oyuna sokma işlemi tamamlanmasıyla, derhal okun yönü değiştirilir.
12.4.7 Topa sahip olma sırasına göre topu oyuna sokması gereken takım bir ihlal yaptığında o takım,
sırasını kaybeder. Böyle bir durumda ok yönü derhal değiştirilir ve bir sonraki hava atışını
gerektiren durumda, ihlali yapanın rakibinin topu oyuna sokacağı belirlenir. Daha sonra ihlali
yapan takımın rakibi, topu oyuna sokma işlemini yerine getirir. (Topu oyuna sokma sırasına
göre değil)
12.4.8 Takımlardan biri,
Birinci periyod hariç, diğer periyodların başlamasından önce, veya
Topu oyuna sokma sırasına göre top oyuna sokulurken, faul
yaparsa, topa sahip olma sırası (ok yönü) değişmez.
Bir periyodun başlangıcında top oyuna sokacak oyuncuya verildikten sonra ancak top oyun
sahasındaki herhangi bir oyuncuya temas etmeden önce bir faul kararı verilirse, faul oyun
süresinde yapılmış kabul edilir ve cezası ona göre uygulanır.
.
Madde 13 Topla oynama
13.1 Tanım
Oyun sırasında, top sadece elle (ellerle) oynanabilir ve kurallar çerçevesinde herhangi bir
yöne pas verilebilir, (şut)atılabilir, tiplenebilir, yuvarlanabilir ve dripling yapılabilir.
13.2 Kural
13.2.1 Topla koşmak, bilerek bacağın herhangi bir yeri ile vurmak veya bloke etmek, yumrukla vurmak
ihlaldir. Topun istem dışı ayağa çarpması ihlal değildir.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 22/81
13.2.2 Sepete alttan el sokarak pas veya ribaund sırasında topa temas etmek ihlaldir.
Madde 13.2’e uyulmaması ihlaldir.
Madde 14 Topun kontrolü
14.1 Bir takımın top kontrolü, o takımdan bir oyuncu canlı bir topu tuttuğu veya dripling yaptığı
zaman başlar.
14.2 Topun kontrolü şu durumlarda devam eder:
Top o takımdan bir oyuncunun kontrolünde olduğunda.
Top o takımın oyuncuları arasında paslaşıldığında.
14.3 Topun kontrolü şu durumlarda sona erer:
Rakip oyuncu topun kontrolünü eline geçirdiğinde.
Top öldüğünde.
Top oyuncunun elini serbest atış da dahil, şut için terk ettiğinde.
Madde 15 Atış halindeki oyuncu
15.1 Şut, sahadan veya serbest atışta, topun oyuncu tarafından tutulması ve daha sonra rakibin
sepetine doğru atılmasıdır.
Tipleme, topun el(ler) ile rakinbin sepetine yönlendirilmesidir.
Smaç, topun bir veya iki el ile rakibin sepetinin içine, aşağıya doğru zorlanarak atılmasıdır.
Tipleme ve smaç, sahadan yapılan atış kabul edilir.
15.2 Atış hali:
Oyuncu süreğen hareketine başladığında, genellikle topu elinden çıkarmadan önce ve
hakemin yargısına göre rakibin sepetine şut, smaç veya tipleyerek sayı yapmaya
yönelik hareketiyle başlar.
Top oyuncunun elini terk ettiğinde atış hali sona erer, ancak oyuncu havada ise iki ayağı
ile yere temas edene kadar atış halinin sürdüğü kabul edilir.
Sayı girişimindeki oyuncunun kolu, sayı yapmasının engellenmesi amacıyla rakibi tarafından
tutulabilir. Böyle bir durumda oyuncunun atış halinde kabul edilmesi için topu elinden çıkarması
şart değildir.
Legal olarak atılan adım sayısı ile aıiş hali arasında ilişki yoktur.
15.3 Atış hali için süreğen hareket:
Atışa hazırlanan oyuncunun topu eliyle tuttuğunda ve genellikle yukarı doğru hareketiyle
başlar.
Sahadan şut girişiminde kol veya vücut hareketlerini de kapsar.
Top oyuncunun elini(ellerini) terk ettiğinde veya tamamen yeni bir hareket yapılmışsa, Atış
hali sona erer.
Madde 16 Sayı: Yapılması ve değeri
16.1 Tanım
16.1.1 Canlı bir top sepete üstten girer ve filenin içinde kalır veya fileden geçerse sayı yapılmış olur.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 23/81
16.1.2 Topun küçük bir kısmı çemberin içinde ve çemberin üst hizasının altında ise, top çemberden
geçmiş kabul edilir.
16.2 Kural
16.2.1 Sayılar, top takımın hücum ettiği rakibin sepetinden geçtiğinde şu şekilde kaydedilir:
Serbest atıştan yapılırsa bir (1) sayı,
İki sayılık bölgeden yapılırsa iki (2) sayı.
Üç sayı bölgesinden yapılırsa üç (3) sayı.
Sonuncu veya tek serbest atışta top çembere çarptıktan sonra bu topa hücum veya
savunma oyuncusu temas eder ve top çemberden geçerse, 2 sayı.
16.2.2 Bir oyuncu istem dışı, topun kendi takım sepetinden geçmesine neden olursa, rakip takımın
hanesine iki (2) sayı olarak işlenir ve rakip takımın oyun sahasındaki kaptanına kaydedilir.
16.2.3 Bir oyuncu topu bilerek kendi takım sepetine atar ve top çemberden geçerse, bu bir ihlaldir ve
sayı geçerli sayılmaz.
16.2.4 Bir oyuncu topun sepete alttan girmesine neden olursa, bu bir ihlaldir.
Madde 17 Topun oyuna sokulması
17.1 Tanım
17.1.1 Top saha dışından topu oyuna sokacak oyuncu tarafından oyun sahasına pas olarak
atıldığında, top oyuna sokulmuş olur.
17.2 Uygulama
17.2.1 Hakem topu oyuna sokacak oyuncuya vermeli veya alabileceğ bir yere koymalıdır. Hakem şu
koşullarda pas verebilir veya yere çarptırarak atabilir:
:
Hakem topu oyuna sokacak oyuncudan, 4 metreden fazla uzak olmamalı.
Topu oyuna sokacak oyuncu, hakemin kendisine gösterdiği doğru yerde olmalı.
17.2.2 Topu oyuna sokacak oyuncu, arkalığın tam arkası hariç, kurala aykırılığın olduğu veya
oyunun durduğu yere en yakın, hakem tarafından kendisine gösterilen noktadan topu oyuna
sokacaktır.
17.2.3 Sadece aşağıda belirtilen durumlarda top hakem masasının karşı tarafındaki kenar
çizgisinin orta noktasından sokulur:
• Birinci periyod hariç tüm periyod başlangıçlarında,
• Teknik, sportmenlik dışı veya diskalifiye edici faullerden doğan serbest atışlardan
sonra,
• Dördüncü periyodun son iki dakikasında ve her uzatma periyodunun son iki
dakikasında kendi geri sahasıdan topu oyun sokma hakkı olan takımın mola
almasından sonra.
Bu noktadan topu oyuna sokacak oyuncu orta çizgi iki ayağının arasına alarak oyun
sahasında bulunan herhangi bir takım arkadaşına pas verebilir
17.2.4 Canlı bir topu kontrol eden veya kontrol etme hakkı olan takımın bir oyuncusu kişisel faul
yaptığında, top faulün olduğu yere en yakın noktadan oyuna sokulur.
17.2.5 Topun çemberden geçtiği ancak sahadan veya serbest atıştan yapılan sayının geçerli
olmadığı durumlarda, top serbest atış çizgisinin uzantısından oyuna sokulur.
17.2.6 Sahadan, tek veya son serbest atıştan sonra sayı olmuşsa:
Sayı yiyen takımdan herhangi bir oyuncu, dip çizginin herhangi bir noktasından topu
oyuna sokar.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 24/81
Bu durum sahadan veya serbest atıştan (tek veya son) başarılmış sayılardan sonra mola
alınması veya oyunun başka bir nedenle durdurulmasını takiben hakemin topu oyuncuya
vermesi halinde de geçerlidir.
Topu oyuna sokan oyuncu, yanlara (sağa-sola) veya geriye doğru hareket edebilir ve top bu
takımın oyuncuları tarafından dip çizginin gerisinde veya üzerinde paslaşılabilir ancak
5 saniyenin sayımına ilk oyuncu topu eline aldığında başlanır.
17.3 Kural
17.3.1 Topu oyuna sokan oyuncu şunları yapamaz:
Topu elinden çıkarmak için beş (5) saniyeden fazla bekleyemez.
Top heniz elindeyken oyun sahasına temas edemez.
Topu saha dışına çarptırarak oyuna sokamaz.
Top başka bir oyuncuya temas etmeden oyun sahasındaki topa temas edemez.
Topun doğrudan sepetten geçmesine neden olamaz.
Topu elinden çıkartmadan önce, oyuna sokma yerinden bir veya her iki yönde en fazla bir
(1) m’yi geçmeyecek şekilde hareket edebilir. Ancak koşulların izin verdiği kadar çizgiden
direkt olarak geriye gidebilir.
17.3.2 Diğer oyuncular şunları yapamaz:
Top atılmadan, vücutlarının herhangi bir kısmı ile sınır çizgisi hizasını geçemezler.
Sınır çizgisine en yakın engel 2 metreden az ise, topu oyuna sokan oyuncuya 1 metreden daha
fazla yaklaşamazlar.
Madde 17.3’e uyulmaması ihlaldir.
17.4 Cezası
Top orijinal noktadan oyuna sokması için rakip takıma verilir.
Madde 18 Mola
18.1 Tanım
Mola, bir antrenörün veya yardımcı antrenörün isteği üzerine oyuna verilmiş bir aradır.
18.2 Kural
18.2.1 Her mola bir (1) dakika sürecektir.
18.2.2 Mola, mola fırsatı süresince verilebilir.
18.2.3 Mola fırsatı şu durumlarda başlar:
Top ölü, oyun saati durmuş ve hakem masayla iletişimi bitirdikten sonra.
Sayı olduğunda (sayı yiyen takım mola alabilir)
• Son veya tek başarılı serbest atıştan sonra topun ölmesiyle,
18.2.4 Mola fırsatı, ilk veya tek serbest atış için top serbest atışı kullanacak oyuncuya oyuncuya
Verildiğinde veya top dışardan oyuna sokulurken top oyuna sokacak oyuncunun elinde
olduğunda sona erer.
18.2.5 Her takımın birinci devrede iki (2), ikinci devrede üç (3) ve her uzatma periyodunda bir (1)
mola hakkı vardır.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 25/81
18.2.6 Kullanılmayan molalar bir sonraki devreye veya uzatma periyoduna taşınamaz.
18.2.7 Mola ilk istekte bulunan takıma kaydedilecektir. Ancak rakibin sahadan yapmış olduğu bir sayı
varsa ve faul veya ihlal kararı verilmemişse, her iki antrenörün mola istediği durumlarda mola
sayı yiyen takıma kaydedilir.
18.3 Uygulama
18.3.1 Sadece antrenör ve yardımcı antrenör mola isteyebilir. Mola için ya sayı görevlisiyle göz teması
kurarak ya da hakem masasına gidip, anlaşılır bir şekilde mola işaretini göstermelidirler.
18.3.2 Mola isteğinden sayı görevlisi, bu nedenle sesli işaret verene kadar vazgeçilebilir.
18.3.3 Mola:
Hakem düdük çalıp mola işaretini verdiğinde başlar.
Hakem düdük çalıp oyuncuları sahaya davet ettiğinde sona erer.
18.3.4 Mola fırsatı başlar başlamaz, sayı görevlisi sesli işaret vererek, mola isteği konusunda
hakemleri uyarır.
Mola isteyen takım sayı yediğinde süre görevlisi derhal saati durdurur ve sesli işaret verir.
18.3.5 Mola sırasında veya 2., 4. veya uzatma periyodundan önceki oyun arasında oyuncular
oyun sahasını terk ederek takım sırasında oturabilirler veya takım sıra bölgesinde
bulunabilirler, takım sırasında bulunanlar da takım sıra bölgesinden uzaklaşmamak koşuluyla
oyun sahasına girebilirler.
18.3.6 İlk veya tek serbest atış yapacak oyuncunun top elindeyken eğer mola isteği yapılıyorsa,
mola her iki takımada aşağıdaki koşullarda verirlir:
- Son veya tek serbest atış başarılı olursa,
- Serbest atışlardan sonra top oyuna orta çizginin uzantısından sokulacaksa
- Serbest atışlar arasında faul kararı verilirse. Bu durumda serbest atışlar
tamamlanır ve yeni verilmiş olan faulun cezası uygulanmadan mola verilir.
- Tek veya son serbest atışta top yeniden canlanmadan önce faul kararı verilirse.
Bu durumda yeni verilmiş olan faulün cezası uygulanmadan mola verilir.
- Tek veya son serbest atışta top yeniden canlanmadan önce bir ihlal kararı verilirse.
Bu durumda top oyuna sokulmadan önce mola verilir.
Birden fazla faulün cezası olarak setler halinde serbest atış(lar) veya topu oyuna sokma hakkı
verildiğinde, her set ayrı olarak kabul edilmelidir.
18.3.7 4. periyodun son iki dakikasında veya her uzatma periyodunun son iki dakikasında oyun
sahasında yapılan başarılı bir atıştan sonra sayı atan takıma mola verilmez. Ancak:
- Oyun hakem tarafından durdurulduğunda,
- Sayı yiyen takım mola aldığında veya oyuncu değiştirdiğinde,
Madde 19 Oyuncu değişikliği
19.1 Tanım
Oyuncu değişikliği, yedek oyuncunun oyuncu olabilmek için oyuna ara verilme isteğidir.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 26/81
19.2 Kural
19.2.1 Bir takım değişiklik fırsatı doğduğunda, oyuncu değişikliği yapabilir.
19.2.2 Oyuncu değiştirme fırsatı şu durumlarda başlar:
Top öldüğünde, oyun saati durduğunda ve hakemin masayla iletişimi sona erdiğinde
Başarılı son veya tek serbest atıştan sonra topun ölmesiyle,
4. veya uzatma periyodunun son 2 dakikası içinde oyuncu değişikliği isteyen takım oyun
sahasından sayı yediğinde.
19.2.3 Oyuncu değiştirme fırsatı topu oyuna sokacak oyuncunun elinde olduğunda veya son veya
tek serbest atış kullanacak oyuncuya verildikten sonra sona erer.
19.2.4 Yeni değiştirilmiş bir oyuncu ve oyuna yeni girmiş yedek, saatin çalıştığı dönemden sonra top
ölmeden yeniden oyuna giremezler veya oyundan çıkamazlar, ancak
Takım oyun sahasında 5’ten az oyuncu ile kalmışsa,
Hatanın düzeltilmesi için serbest atışları yapacak oyuncu takım sırasında ise kurallara
uygun olarak değiştirilebilir.
19.3 Uygulama
19.3.1 Sadece yedek oyuncu, değişiklik isteğinde bulunabilir. Bunun için kendisi (antrenör veya
yardımcı antrenör değil) hakem masasına giderek ilgili işareti yapacak veya değişiklik
sandalyesine oturacaktır. Değişmek isteyen oyuncu, derhal oynamaya hazır olmalıdır.
19.3.2 Değişiklik talebinden, sayı görevlisinin değişiklikle ilgili sesli işaretini vermesinden önce
vazgeçilebilir.
19.3.3 Oyuncu değiştirme fırsatı doğduğunda, sayı görevlisi sesli işaret vererek hakemlere değişliklik
talebi olduğunu bildirecektir.
19.3.4 Yedek oyuncu, hakem değişiklik işaretini yapıp sahaya davet edene kadar sınır çizgileri
dışında bekleyecektir.
19.3.5 Değiştirilen oyuncunun sayı görevlisine veya hakemlere değişikliği bildirmesi gerekmez. Direkt
olarak takım sırasına gidebilir.
19.3.6 Değişiklik mümkün olduğu kadar çabuk yapılmalıdır. 5. faulünü alan veya diskalifiye edilen
oyuncu derhal değiştirilmelidir. (yaklaşık 30 saniye). Hakemlere göre gereksiz bir gecikme
oluyorsa, ilgili takıma bir mola verilmelidir. Takımın mola hakkı kalmamışsa, antrenörüne teknik
faul (B olarak) verilmelidir.
19.3.7 Değişiklik talebi mola veya oyun arası sırasında yapılmışsa, talep sayı görevlisine
bildirilmelidir.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 27/81
19.3.8 Serbest atışı kullanacak oyuncu, şu durumlarda değiştirilmelidir:
Sakatlanmışsa.
Beşinci faulünü almışsa.
Diskalifiye edilmişse.
Serbest atış(lar) oyuna giren oyuncu tarafından atılmalıdır. Böyle bir durumda yerine giren
oyuncu saat çalışmadan yeniden değiştirilemez.
19.3.9 İlk veya tek serbest atış yapacak oyuncunun top elindeyken oyuncu değişikliği isteği
yapılmış ise, oyuncu değişikliği her iki takımada aşağıdaki koşullarda verilir:
- Son veya tek serbest atış başarılı olursa,
- Serbest atış(ları)tan sonra top orta saha cizgisi uzantısından oyuna
sokulacaksa
- Serbest atışlar arasında faul kararı verilmişse.Bu durumda serbest atışlar
tamamlanır, yeni faulün cezası uygulanmadan değişikliğe izin verilir.
- Sonuncu veya tek serbest atıştan sonra top yeniden canlanmadan faul verilirse.
Bu durumda yeni faulün cezası uygulanmadan değişikliğe izin verilir.
- Sonuncu veya tek serbest atıştan sonra top yeniden canlanmadan ihlal kararı
verilirse. Bu durumda top oyuna sokulmadan önce değişikliğe izin verilir.
Birden fazla faulün cezası olarak setler halinde serbest atışlar verildiğinde, her set ayrı kabul
edilir, setler arasında oyuncu değişikliğine izin verilir.
19.3.10 4. periyodun son iki dakikasında veya her uzatma periyodunun son iki dakikasında oyun
sahasında yapılan başarılı bir atıştan sonra sayı atan takıma oyuncu değişikliği izni verilmez.
Ancak:
- Oyun hakem tarafından durdurulduğunda,
- Sayı yiyen takım mola aldığında veya oyuncu değiştirdiğinde,
Madde 20 Hükmen yenilgi
20.1 Kural
Şu durumlarda takım oyunu hükmen yenilgi ile kaybeder:
Karşılaşmanın ilan edilmiş başlama saatinden itibaren bir takım sahada yoksa veya
oynamaya hazır beş (5) oyuncusu ile sahada hazır bulunamıyorsa.
Takım üyelerinin davranışları oyunun oynanmasını engelliyorsa.
Bir takım, başhakem tarafından uyarılmasına rağmen oynamaktan kaçınıyorsa.
20.2 Cezası
20.2.1 Oyun rakip tarafından hükmen yenilgiyle kazanılmış olur ve skor 20-0 olarak işlenir. Ayrıca
hükmen yenilen takım puanlamada sıfır (0) puan alır.
20.2.2 İki oyunlu serilerde, (evinde ve deplasmanda) ve play-off’ların üç maçlık serilerinde birinci,
İkinci ve üçüncü maçı hükmen kaybeden takım seriyi hükmen yenilgi ile kaybetmiş olur. Bu
ceza play-off’ların beş maçlık serilerinde uygulanmaz.
Madde 21 Kendiliğinden yenilgi
21.1 Kural
Oyun sırasında bir takımın oyun sahasında ikiden az oyuncusu kalmış ise, o takım maçı
kendiliğinden yenilgi ile kaybetmiş olur.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 28/81
21.2 Cezası
21.2.1 Kendiliğinden yenilgi durumu oluştuğunda maçı kazanan takım öndeyse, oyunun durduğu
andaki skor geçerli olacaktır. Eğer bu sırada maçı kazanan takım geride ise skor o takımın
lehine 2-0 olarak işlenir. Oyunu kendiliğinden yenilgi ile kaybeden takım bir (1) puan alır.
21.2.2 İki oyunluk serilerde (evinde ve deplasmanda) ilk veya ikinci maçı kendiliğinden yenilgi
İle kaybeden takım, seriyi de “kendiliğinden yenilgi” ile kaybetmiş olur.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 29/81
BEŞİNCİ KURAL- İHLALLER
Madde 22 İhlaller
22.1 Tanım
İhlal, kurallara aykırı durumların doğmasıdır.
22.2 Cezası
Top, arkalığın doğrudan arkası hariç ihlalin olduğu yere en yakın sınır çizgisi dışından oyuna
sokması için rakip takıma verilir. (kurallara başka bir uygulamayı öngörmüyorsa)
Madde 23 Saha dışı oyuncu ve saha dışı top
23.1 Tanım
23.1.1 Bir oyuncunun vücudunun herhangi bir kısmı, başka bir oyuncu hariç (sahadaki oyuncu) sınır
çizgilerinin üzerinde, yukarısında veya dışındaki zemine veya herhangi bir nesneye temas
ediyorsa, o oyuncu, saha dışıdır.
23.1.2 Aşağıdakilerden biri oluşmuşsa, top saha dışı kabul edilir:
Saha dışındaki bir oyuncuya veya başka bir kişiye dokunmuşsa.
Sınır çizgisinin üzerinde, yukarısında veya dışındaki zemine veya herhangi bir nesneye
dokunduğunda..
Arkalık desteklerine, arkalığın arka yüzüne veya sahanın üzerindeki herhangi bir
nesneye dokunduğunda.
23.2 Kural
23.2.1 Top saha dışına çıkarken bir oyuncudan başka bir şeye dokunmuş olsa dahi, topa en son
temas eden oyuncu, topun dışarı çıkmasına neden olmuş kabul edilir.
23.2.2 Eğer top sınır çizgileri üzerinde veya dışındaki bir oyuncununun dokunması veya ona temas
etmesi sonucu saha dışına çıkarsa, o oyuncu topun dışarı çıkmasına neden olmuş sayılır.
23.2.3 Bir oyuncu tutulmuş top sırasında sınır çizgileri dışına çıkar veya kendi geri sahasına
dönerse, hava atışını gerektiren durum doğar.
Madde 24 Dripling
24.1 Tanım
24.1.1 Dripling, oyun sahasında canlı bir topu kontrol eden oyuncunun topu yere atması, tiplemesi,
yuvarlaması veya başka bir oyuncuya dokunmadan topu yerde sektirmesi ve topa tekrar
dokunması ile başlar.
Dripling, oyuncunun topa aynı anda iki eliyle dokunmasıyla veya topu bir ya da iki elinde
tutmasıyla sona erer.
Dripling sırasında oyuncu topu havaya atabilir ancak top zemine veya başka bir ouyuncuya
temas etmeden topa dokunamaz.
Top oyuncunun eline temas etmediği sürece, atacağı adım sayısı ile ilgili bir kısıtlama yoktur.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 30/81
24.1.2 Oyun sahasındaki canlı bir topu istem dışı kaybedip, yeniden kontrolüne alan oyuncu fumble
(fambıl) yapmış sayılır.
24.1.3 Aşağıdakiler dripling kabul edilmez:
Sayı amacıyla peşpeşe atışlar.
Driplingin başında veya sonunda topun istem dışı elden kaçırılması. (fumble).
Topun kontrolünü kazanmak için diğer oyuncular arasındaki topa vurmak.
Bir başka oyuncunun kontrolündeki topa vurmak.
Pas arasına girip,topu keserek kontrolüne almak.
Yürüme ihlali yapmadan ve yere düşürmeden tutmak koşuluyla topu elden ele atmak.
24.2 Kural
Bir oyuncu driplingini tamamladıktan sonra, aşağıdaki nedenlerle topun kontrolünü
kaybetmedikçe, ikinci defa dripling yapamaz:
Sayı amacıyla oyun sahasından yapılan atışlar.
Bir rakip oyuncunun topa temas etmesi.
Rakibin pas arasına girerek topa dokunması veya fumble’dan sonra topa dokunması.
Madde 25 Topla yürüme
25.1 Tanım
25.1.1 Topla yürüme, oyun sahasında canlı bir topu tutarken, bir veya iki ayağın herhangi bir
yönde bu kuralda belirtilen sınırları aşarak yapılan illegal hareketlerdir.
25.1.2 Pivot hareketi oyun sahasında canlı bir topu tutan oyuncunun, bir ayağını yerden kaldırmadan
diğer ayağı ile herhangi bir yöne bir ya da daha fazla adım atarak yaptığı legal bir harekettir.
Bu hareket sırasında oyuncunun kaldırmadığı ayak, pivot ayağıdır.
25.2 Kural
25.2.1 Oyun sahasında canlı bir topu tutan oyuncunun pivot ayağını belirleme:
İki ayağı da zeminle temas halindeyse;
- Ayaklarından birini kaldırdığında, diğer ayağı pivot ayağı olur.
Hareket halindeyse veya dripling yapıyorsa;
- Ayaklarından biri yere temas ediyorsa, bu ayağı pivot ayağı olur.
- İki ayağı da havada ise ve aynı anda iki ayağın
--------------- Ekleme ---------------
saolun yararlı.
2006
Onaylayan
FIBA Genel Kurulu
Hong Kong,31 Mart 2006
01 Ekim 2006 tarihinden
Geçerlidir.
BİRİNCİ KURAL- OYUN
Madde 1 Tanım
1.1 Basketbol oyunu
Basketbol, beşer kişiden oluşan iki takım arasında oynanır. Her takımın amacı rakibin
sepetine sayı yapmak ve diğer takımın sayı yapmasını engellemeye çalışmaktır.
Oyun; hakemler, masa görevlileri ve teknik gözlemci tarafından kontrol edilir.
1.2 Sepet: rakibinin sepeti/rakibinin sepeti
Bir takımın hücum ettiği sepet rakibin sepeti, savunduğu sepet, kendi sepetidir.
1.3 Maçın galibi
Oyun süresinin sonunda daha fazla sayı yapmış olan takım, maçın galibidir.
İKİNCİ KURAL– SAHA VE DONANIM
Madde 2 Saha
2.1 Oyun sahası
Oyun sahası düz, sert yüzeyli, sınır çizgilerinin iç tarafından ölçüldüğünde 28 m uzunluğunda,
15 m genişliğinde ve engellerden uzak olmalıdır. (Diyagram 1)
Ulusal federasyonlar en az 26 m uzunluk ve 14 m genişliğindeki sahaları kendi organize ettiği
maçlar için onay yetkisine sahiptir.
2.2 Çizgiler
Tüm çizgiler aynı renkte (tercihen beyaz), 5 cm genişliğinde ve net şekilde görülebilir olmalıdır.
2.2.1 Sınır çizgileri
Oyun sahası dip çizgiler (oyun sahasının kısa tarafı) ve kenar çizgiler ile (oyun sahasının uzun
tarafı) sınırlandırılmıştır. Bu çizgiler oyun sahasına dahil değildir.
Oyun sahası, takım sırasında oturanlar da dahil, her türlü engelden en az 2 m uzaklıkta
olacaktır.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 9/ 81
2 m
15 cm
6.25 m
15 m
Diyagram 1 – Oyun sahası
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 10/ 81
2.2.2 Orta çizgi, orta daire ve yarım daireler
Orta çizgi, kenar çizgilerin orta noktalarından, dip çizgiye paralel çizilecek ve kenar çizgilerden
15 cm dışarı taşacaktır.
Orta daire, sahanın ortasına çizilecek ve yarıçapı, dairenin dış kenarından ölçüldüğünde
1.80 m olacaktır. Orta dairenin içi boyanmışsa, kısıtlamalı alanlarla aynı renkte olmalıdır.
Yarım daireler her iki sahada çizilecek, yarıçapları dış kenarlarından ölçüldüğünde 1.80 m ve
orta noktaları serbest atış çizgisilerinin orta noktası olacaktır. (Diyagram 2)
2.2.3 Serbest atış çizgileri ve kısıtlamalı alanlar
Her iki dip çizgiye paralel, birer serbest atış çizgisi çizilecektir. Bu çizgilerin dış kenarları, dip
çizgilerin iç kenarından 5.80 m uzaklıkta ve 3.60 m uzunluğunda olacaktır. Orta noktaları iki
dip çizginin orta noktalarını birleştiren hayali çizgi üzerinde olacaktır.
Kısıtlamalı alanlar; dip çizgiler, serbest atış çizgileri ve dış kenarları dip çizgilerin orta
noktalarından 3 m uzaklıkta başlayan ve serbest atış çizgilerinin dış kenarlarında biten çizgiler
arasında kalan alanlardır.
Kısıtlamalı alan boyunca serbest atış sırasında oyuncuların dizileceği ribaund kulvarları
Diyagram 2’de gösterilmiştir.
2.2.4 Üç sayı bölgesi
Bir takımın üç sayı bölgesi, (Diyagram 1 ve 3) rakibin sepetine yakın olan ve sınırları aşağıda
belirtilen bölge dışında, oyun sahasının tamamıdır. Bu bölge aşağıdaki çizgilerle belirlenmiştir:
Dip çizgiden başlayan rakibin sepetinin tam orta noktasının iz düşümününden 6.25 metre
uzaklıkta 2 dik, paralel çizgidir. İz düşüm noktasının dip çizginin orta noktasının iç kenarına
uzaklığı 1.575 m dir.
Paralel çizglierle kesişen, merkezi yukarıda tanımlanan iz düşüm noktası olan ve yarı
çapı dıştan 6.25 m olan yarım daire.
2.2.5 Takım sıra bölgeleri
Takım sıra bölgeleri, (Diyagram 1) oyun sahasının dışında, hakem masası ve takım sıralarıyla
aynı tarafta işaretlenecektir.
Her bölge, dip çizgilerden uzanan en az 2 m uzunluğunda bir çizgi ile, orta çizgiden 5 m
uzaklıkta ve kenar çizgiye dik açılı, en az 2 m uzunluğunda bir çizgi ile sınırlandırılacaktır.
Takım sıra bölgelerinde antrenörler, yardımcı antrenörler, yedek oyuncular ve takım ilgilileri
için 14’er oturma yeri bulunmalıdır. Takım sıra bölgelerine 2 m’den daha az mesafede
başka kimse bulunmayacaktır.
Basketbol Oyun Kuraları 2006 Haziran 2006
Sayfa 11/81
Diyagram 2 – Kısıtlamalı alan
Üç sayı çizgisi, üç sayı bölgesine dahil değildir
İki sayı
bölgesi
Hücumun yönü
Üç sayı bölgesi
Diyagram 3 – İki ve üç sayı bölgeleri
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 12/81
2.3 Hakem masası ve değişiklik sandalyelerinin yerleşimi (Diyagram 4)
1 = Yirmidört saniye
operatörü
2 = Saat (süre) görevlisi
3 = Teknik gözlemcir
4 = Sayı görevlisi
5 = Yatdımcı sayı görevlisi
Oyun Sahası
Takım
sıra bölgesi
Değişiklik
sandalyelerii
· ·
Değişiklik
sandalyeleri
· ·
Takım
sıra bölgesi
1 2 3 4 5
Hakem masası
Hakem masası ve görevlilerin sandalyeleri bir platforma yerleştirilmelidir. Spiker
ve istatistikçiler masanın yan tarafında veya arkasında oturabilir.
Diyagram 4 - Hakem masası ve değişiklik sandalyeleri
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 13/ 81
Art. 3 Donanım
Bir oyun için aşağıdaki donanım gereklidir:
Poto ve pota aksamları:
- Arkalıklar
- Çember ve fileden oluşan baskıya dayanıklı sepetler
- Yastıklar da dahil arkalık desttekleri
Toplar
Oyun saati
Skorbord
24 saniye aygıtı
Mola süresinin tutulması için kronometre ya da uygun (görülebilir) bir cihaz
İki (2) ayrı, diğerlerinden tamamen farklı ve yüksek sesli korna (Biri süre görevlisi ve sayı
görevlisi, diğeri ise 24 saniye görevlisi içindir)
Sayı cetveli
Oyuncu faul göstergeleri
Takım faul göstergeleri
Topa sahip olma sırasını gösteren ok
Oyun alanı
Saha
Eşit ve yeterli düzeyde aydınlatma
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 14/ 81
ÜÇÜNCÜ KURAL- TAKIMLAR
Madde 4 Takımlar
4.1 Tanım
4.1.1 Bir takım üyesi, yönetmeliklerdeki düzenlemelere göre (yaş sınırlaması ile ilgili kısıtlamala
dahil) bir takımda oynama izinini almışsa, oynamaya uygundur.
4.1.2 Bir oyuncu, oyunun başlamasından önce sayı cetvelinde yer almışsa, diskalifiye edilmediği ve
5 faul almadığı sürece, oynama hakkı olan oyuncudur.
4.1.3 Oyun sırasında şunlar takım üyesidir:
Sahada oynayan veya oynama hakkı bulunan oyuncu.
Sahada oynamayan ancak oynama hakkı bulunan yedek.
5 faulünü dolduran ve oynama hakkı bulunmayan oyun dışı kalmış oyuncu.
4.1.4 Oyun arasında bütün oyuncular, oynama hakkı olan oyuncular olarak kabul edilir.
4.2 Kural
4.2.1 Takımlar şu şekilde oluşur:
Kaptan dahil, oynama hakkı bulunan en fazla 12 oyuncu.
Bir antrenör ve eğer varsa bir yardımcı antrenör.
Takım sırasında oturan ve özel sorumlulukları olan en fazla 5 kişi (menejer, doktor,
fizyoterapist, istatistikçi, çevirmen gibi).
4.2.2 Oyun sırasında her takımdan 5 oyuncu oyun sahasında bulunur, bunlar yedek oyuncularla
değiştirilebilir.
4.2.3 Aşağıdaki durumlarda bir yedek, oyuncu ve bir oyuncu yedek konumuna geçer:
Hakem, oyuna girmek isteyen yedeği sahaya çağırdığında.
Mola veya oyun arasında, oyuna girmek isteyen oyuncu talebini sayı görevlisine
ilettiğinde.
4.3 Formalar
4.3.1 Oyuncuların formaları şu şekilde olmalıdır:
Önü ve arkası aynı renkte.
Tüm oyuncular formalarını şortlarının içine sokacaklardır. Tek parça formalara izin
verilir.
Yazılı tıbbi rapor olmadıkça, şekli nasıl olursa olsun, formanın içine tişört giyilemez.
Rapor alınmışsa, tişört formanın üstüyle aynı renkte olmalıdır.
Şortların önü ve arkası aynı aynı renkte olmalıdır, ancak tişörtle aynı renkte olması
zorunluluk değildir.
Şortla aynı renkte olmak koşuluyla, şorttan daha uzun iç giyimler (tayt) kullanılabilir.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 15/ 81
4.3.2 Her oyuncu önünde ve arkasında numaralarla belirgin şekilde zıtlık oluşturan forma
giyeceklerdir.
Numaralar açıkça seçilebilecek ve:
Sırttakiler en az (20) cm yüksekliğinde.
Öndekiler en az (10) cm yüksekliğinde.
Numaralar en az (2) cm genişliğinde.
Takımlar 4’ten başlayıp, 15’te biten numaralar kullanacaktır .Ulusal federasyonlar
istedikleri taktirde en fazla 2 haneli rakamlara kadar (1-99) izin verme hakkına sahiptir.
Aynı takımın oyuncuları, aynı numaraları kullanamaz.
Formalarda kullanılacak reklamlar ve logolar numaralardan en az 5 cm uzaklıkta
olacaktır.
4.3.3 Takımların en az 2 set formaları olmalı ve:
Programda ismi ilk yazılmış olan takım (evsahibi) açık renk (tercihan beyaz) forma giyer.
Programda ismi ikinci sırada yazılmış takım (konuk) koyu renk forma giyer.
Bununla birlikte iki takım anlaşırsa, bunun tersini uygulayabilirler.
4.4 Diğer donanım
4.4.1 Oyuncuların kullanacağı donanımlar, oyuna uygun olmalıdır. Oyuncunun boyunu uzatmaya
dönük veya kendisine haksız avantaj sağlayacağı malzemeler kullanmasına izin verilmez.
4.4.2 Oyuncular diğerlerine zarar verebilecek şeyler giyemezler, bulunduramazlar.
Aşağıdakilere izin verilmez:
- Parmak, el, bilek ya da ön kol koruyucuları, yumuşak kaplamalı olsa dahi deri,
plastik, metal ya da diğer sert maddelerden yapılmış destek ya da ateller.
- Kesmeye veya deriyi yüzmeye neden olabilecek nesneler (tırnaklar kesili olmalı).
- Şapka, bere, saç aksesuarları ve takılar.
Aşağıdakilere izin verilir:
- Diğer oyunculara zarar vermeyecek şekilde kaplanmış omuz, üst kol, uyluk ya da
alt bacak koruyucu destekleri.
- Uygun şekilde imal edilmişse, dizlik.
- Sert malzemeden yapılmış olsa bile sakat burun için koruyucu.
- Diğer oyuncular için tehlike yaratmayacak gözlük.
- En fazla 5 cm genişliğinde tek renkli, aşındırıcı olmayan kumaş, yumuşak plastik
veya kauçıktan yapılmış saç bandı.
4.4.3 Kurallarda belirtilmemiş maddelerin kullanımı, FIBA Teknik Komisyonu’nun onayına bağlıdır.
Madde 5 Oyuncular: Sakatlık
5.1 Oyuncunun sakatlığı halinde, hakemler oyunu durdurabilirler.
5.2 Sakatlık meydana geldiğinde top canlıysa, hakemler oyun tamamlanana kadar, yani topu
kontrolünde bulunduran takım sayı için şut atana, topun kontrolünü kaybedene, oyunu
yavaşlatana veya top ölene kadar düdük çalmayacaklardır. Bununla birlikte, acil müdahale
gerektiren durumlarda hakemler oyuncuyu korumak için oyunu derhal durdurabilirler.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 16/ 81
5.3 Sakatlanan oyuncu derhal devam edemiyorsa (yaklaşık 15 saniye) veya tedavi görürse bu
oyuncu değiştirilir veya takımın yedek oyuncusu yoksa, oyuna 5’ten az oyuncu ile devam
eder. (Böyle bir durumda sakatlanan oyuncu iyileşirse 5. oyuncu olarak sahaya dönebilir)
5.4 Antrenör, antrenör yardımcıları, yedekler ve takım ilgilileri sakatlık durumunda sakatlanan
oyuncuya yardım etmek amacıyla, hakemden izin alarak sahaya girebilirler.
5.5 Doktora göre, sakatlanan oyuncuya acil müdahale gerekiyorsa, doktor hakemden izin
almadan sahaya girebilir.
5.6 Oyun sırasında kanaması veya açık yarası olan oyuncu değiştirilmelidir. Bu oyuncu ancak
kanaması durdurulduktan ve yarası tümüyle güvenli şekilde kapatıldıktan sonra oyun sahasına
dönebilir.
Sakatalanan veya kanaması, açık yarası olan oyuncu mola sırasında iyleşmişse mola hangi
takım tarafından alınırsa alınsın, sayı görevlisinin oyuncu değişikliği işaretini verene kadar
oyun sahasına dönebilir.
5.7 Antrenör tarafından ilk 5’te ismi olan oyuncu oyun başlamadan sakatlanırsa, değiştirilebilir. Bu
taktirde, diğer takım da, eğer arzu ediyorsa, rakip takımdan sakatlandığı için değiştirilen
oyuncu sayısında, değişiklik yapabilir.
Madde 6 Kaptan: Görevleri ve yetkileri
6.1 Kaptan, oyun sahasında takımını temsil eden oyuncudur. Oyun sırasında sadece top ölü ve
oyun saati durmuşken, saygılı tavırla olmak koşuluyla bilgi almak için hakemlerle iletişim
kurabilir.
6.2 Eğer bir takım maçın sonucuna itiraz ediyorsa, kaptan oyun sonunda derhal sayı
cetvelindeki “itiraz durumunda kaptanın imzası” bölümünü imzalayarak başhakemi
durumdan haberdar edecektir.
Madde 7 Antrenörler: Görevleri ve yetkileri
7.1 Oyunun programda gözüken başlama saatinden en az 20 dakika önce, her antrenör veya
temsilcisi sayı görevlisine oynayacak oyuncuları, numaralarını, antrenör ve yardımcısının
isimlerini içeren bir liste verecektir. Sayı cetvelinde ismi bulunan oyuncular veya diğerleri,
oyun başladıktan sonra da gelseler, oynayabilirler (oyuncular) ya da görevlerini yapabilirler.
(antrenörler ve takım ilgilileri)
7.2 Oyunun başlamasına en az 10 dakika kala, her iki antrenör, sayı cetvelini imzalamak suretiyle,
oyuncuların isim ve numaralarının, antrenörlerin ve takım üyelerinin isimlerinin doğruluğunu
onaylayacaktır. Aynı zamanda oyuna başlayacak ilk 5 oyuncuyu da işaretleyecektir. Bu
işlemi ilk olarak “A” takımı antrenörü yapacaktır.
7.3 Sadece antrenör, yardımcı antrenör, yedek oyuncular ve takım üyeleri takım sıra bölgelerinde
bulunabilirler.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 17/ 81
7.4 Antrenör ve yardımcı antrenör oyun sırasında istatistiki bilgi almak için sadece top ölü ve
oyun saati durmuşken hakem masasına gidebilirler.
7.5 Oyun sırasında sadece antrenör ayakta durabilir. Takım sıra bölgesinde bulunmak koşuluyla
oyun sırasında oyuncularına direktif verebilir.
7.6 Yardımcı antrenör varsa, ismi oyun başlamadan önce sayı cetveline yazılmalıdır. (imza atması
şart değil). Antrenör herhangi bir nedenle devam edemeyecekse, yardımcı antrenör bu
durumda sayı cetvelini imzalayarak o’nun bütün görevlerini ve yetkilerini üstlenir.
7.7 Kaptan oyun sahasından çıkarken, antrenör oyun sahasında o’nun yerine kaptanlık görevini
üstlenen oyuncunun numarasını hakemlere bildirecektir.
7.8 Antrenör yoksa veya devam edemiyorsa ve sayı cetveline ismi yazılmış yardımcı antrenör
bulunmuyorsa (veya o da devam edemiyorsa) kaptan antrenörün görev ve yetkilerini üstlenir.
Kaptan oyun sahasını terk etmiş olsa dahi, kaptanlık görevini sürdürebilir ancak diskalifiye
veya sakatlık nedeniyle salonda bulunamayacaksa, yardımcısı kaptanın yerine antrenörlük
görevini sürdürür.
7.9 Serbest atışları kullanacak oyuncu kurallarla belirlenmemişse, kendi takımından serbest
atışları yapacak oyuncuyu antrenör seçer.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 18/ 81
DÖRDÜNCÜ KURAL – OYUN DÜZENİ
Madde 8 Oyun süresi, beraberlik ve uzatma periyodları
8.1 Oyun, her biri on (10) dakikalık, dört (4) periyoddan oluşur.
8.2 Birinci ile ikinci, üçüncü ile dördüncü ve her uzatma periyodundan önce iki (2) dakikalık ara
verilir.
8.3 İkinci periyoddan sonra onbeş (15) dakikalık ara verilir.
8.4 Oyunun programda ilan edilen başlama saatinden önce yirmi (20) dakikalık süre, oyun
arasıdır.
8.5 Oyun arası şu durumlarda başlar:
Oyunun programda ilan edilmiş başlama saatinden yirmi (20) dakika önce.
Oyun saati bir periyodun bittiğini belirten sesli işaret verdiğinde.
8.6 Oyun arası şu durumlarda sona erer:
Birinci periyodun başında, top hava atışından sonra hava atışına katılanlardan biri
tarafından legal olarak temas edildiğinde.
Diğer bütün periyodlarda top dışardan oyuna sokulduktan sonra oyun sahasındaki ilk
oyuncuya temas ettiğinde.
8.7 Dördüncü periyodun sonunda skorda eşitlik varsa, oyun eşitlik bozulana kadar beşer (5’er)
dakikalık uzatma periyodları ile devam eder.
8.8 Herhangi bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işaretten hemen önce veya sesli işaretle
birlikte serbest atışı gerektiren faul kararı verilmişse, fauller kullandırılır.
8.9 Yukarıdaki maddede belirtilen serbest atış(lar)ın sonucunda uzatma periyodu oynanması
gerekiyorsa; oyun süresinin bitiminden sonra verilen fauller oyun arasında olmuş kabul
edilecek ve uzatma periyodunun başlamasından önce uygulanacaktır.
Madde 9 Bir periyodun veya oyunun sona ermesi
9.1 Birinci periyod top hava atışına katılanlardan biri tarafından legal olarak temas edildiğinde
başlar.
9.2 Diğer bütün periyodlar top dışardan oyuna sokulduktan sonra oyun sahasındaki ilk oyuncuya
temas ettiğinde başlar.
9.3 Takımlardan biri oyun sahasında beş (5) oyuncu ile oynamaya hazır değilse, oyun
başlamaz.
9.4 Programda ismi ilk yazılan takım (evsahibi) oyun sahasına hakem masası tarafından bakılırken,
hakem masasının sol tarafındaki kendi takım sırasını ve sepeti alır.
Bununla birlikte, iki takım anlaşırsa takım sırasını veya sepeti veya her ikisini birden değiştirebilir.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 19/81
9.5 Birinci ve üçüncü periyodlardan önce takımlar rakip takımın sepetinin bulunduğu yarı oyun
sahasında ısınma hakkına sahiptir.
9.6 İkinci yarı başlarken, takımlar sepetleri değiştirir.
9.7 Bütün uzatma periyodlarında takımlar dördüncü periyoddaki aynı sepetlere hücum etmeye ve
savunmaya devam ederler.
9.8 Bir periyod, uzatma periyodu veya oyun oyun saati sürenin bittiğini belirten sesli işaret
verdiğinde sona erer.
Madde 10 Topun statüsü
10.1 Top canlı veya ölü olabilir.
10.2 Top şu durumlarda canlanır:
Hava atışında top hava atışına katılanlar tarafından legal olarak dokunulduğunda.
Serbest atışta hakem topu, serbest atışı kullanacak oyuncuya verdiğinde.
Top dışardan oyuna sokulurken,oyuna sokacak oyuncu topu topu oyuna sokma
noktasında eline aldığında.
10.3 Top şu durumlarda ölür:
Sahadan veya serbest atıştan sayı yapıldığında.
Top canlı iken hakemlerden biri düdük çaldığında.
Serbest atışta topun çemberden geçmeyeceği belli ise ve atıştan sonra:
- Başka serbest atış(lar) varsa
- Başka bir ceza (serbest atış) ve/veya topu oyuna sokma hakkı uygulanacaksa.
Oyun saatinin bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işareti gelirse.
Top bir takımın kontrolünde iken 24 saniye aygıtı sesli işaret verirse.
Sayı için atılan topta top havada iken, herhangi bir takımın oyuncusu aşağıdaki
durumlardan sonra topa dokunursa:
- Hakemlerden biri düdük çaldığında.
- Bir periyodun sona erdiğini belirten oyun saatinin sesli işareti geldiğinde.
- 24 saniye aygıtı sesli işaret verdiğinde.
10.4 Aşağıdaki durumlarda top ölmez ve sayı sayılır:
Sayı için atılan topta, top havada ise ve:
- Hakemlerden biri düdük çalmışsa.
- Oyun saatinin bir periyodun sona erdiğini belirten sesli işareti gelirse.
- 24 saniye aygıtı sesli işaret verirse.
Serbest atış sırasında, top havadayken hakem serbest atışı kullanan oyuncunun yaptığı
hariç, ihlal için düdük çalarsa.
Topu kontrolünde bulunduran rakip takımın bir oyuncusu atış halinde iken bir oyuncu ona faul
yapar ve atış halindeki oyuncu faulden önce başlamış olduğu hareketin devamında
şutunu tamamlarsa.
Hakem düdüğünü çadıktan sonra tamamen yeni bir atış hali oluşmuşsa sayı sayılmaz.
Eğer atış halindeki oyuncunun hareketinin devamında, bir periyodun bitimini belirten
sesli işaret veya 24 saniye aygıtı sesli işareti gelirse sayı sayılmaz.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 20/81
Madde 11 Hakemin ve oyuncunun yeri
11.1 Bir oyuncunun yeri, sahada temas ettiği noktaya göre belirlenir.
Oyuncu sıçradığında, en son temas ettiği yerde olduğu kabul edilir. Sınır çizgileri, orta çizgi, üç
sayı çizgisi, serbest atış çizgisi ve kısıtlamalı alanaı belirleyen çizgiler buna dahildir.
11.2 Top bir hakeme temas ettiğinde, hakemin bulunduğu zemine temas etmiş kabul edilir.
Madde 12 Hava atışı ve topa sahip olma sırası
12.1 Tanım
12.1.1 Hava atışı, birinci periyodun başında oyunun başlaması için başhakemin orta dairede
herhangi iki rakip oyuncu arasında topu havaya atmasıdır.
12.1.2 Tutulmuş top, rakip takımlardan bir veya daha fazla oyuncunın bir ya da iki e, sertliğe
başvurmaksızın topun kontrolüne olanak vermeyecek şekilde topun üzerinde olduğunda
oluşur.
12.2 Uygulama
12.2.1 Hava atışına katılacak oyuncular, ayakları orta dairenin kendi takım sepetlerine yakın olan
yarısının içine olmak üzere, bir ayağı orta çizgiye yakın olarak bulunacaklardır.
12.2.2 Dairenin çevresinde yan yana dizilen aynı takım oyuncuları, rakip oyuncu aralarına girmek
istediğinde, buna izin vermek zorundadır.
12.2.3 Daha sonra başhakem topu iki rakip oyuncu arasında, yukarı doğru (dik olarak) sıçradıklarında
yetişemeyecekleri bir yüksekliğe atacaktır.
12.2.4 Top, erişebileceği en üst noktaya ulaştıktan sonra, sıçrayan oyuncuların biri veya her ikisi
tarafından eliyle (elleriyle) çelinmelidir.
12.2.5 Top legal olarak çelinene kadar, hava atışına katılanlar sıçrama yerlerini terk edemezler.
12.2.6 Hava atışına katılan oyuncular, top diğer oyunculara veya zemine temas edene kadar topu
tutamazlar veya iki kezden fazla dokunamazlar.
12.2.7 Hava atışına katılan oyuncular topa dokunamamışlarsa, hava atışı tekrar edilir.
12.2.8 Top sıçrayan oyuncular tarafından dokunulana kadar, dairenin etrafında dizilmiş olan
oyuncuların vücutlarının herhangi bir kısmı orta daireyi geçemez.
Madde 12.2.1, 12.2.4, 12.2.5, 12.2.6 ve 12.2.8’ uyulmaması ihlaldir.
12.3 Hava atışı durumları
Şu durumlarda hava atışı durumu doğar:
Tutulmuş top kararı verildiğinde.
Top sınır çizgileri dışına çıktığında hakemler en son dokunan oyuncu konusunda
kararsızlarsa veya farklı görüştelerse.
Tek veya son serbest atışta sayı olmamış ve her iki takımdan oyuncular ihlal yaparlarsa.
Top sepetle arkalık arasına sıkıştığında (serbest atışlar arası hariç)
Top hiçbir takımın kontrolünde değilken ve hiçbir takımın topu oyuna sokma hakkı
yokken top ölürse.
Her iki takıma verilen eşit cezaların birbirini götürmesi sonucu uygulanacak faul cezası
kalmamış ve verilen ilk faul veya ihlal kararından önce top hiçbir takımın kontrolünde
değilse.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 21/81
Birinci periyod hariç, diğer bütün periyodların başlaması için.
12.4 Topa sahip olma sırası
12.4.1 Topa sahip olma sırası, hava atışını gerektiren durumlarda topun sınır çizgileri dışından oyuna
sokularak topun canlanmasıdır.
12.4.2 Hava atışı durumu doğduğunda, takımlar sırayla hava atışını gerektiren pozisyonun olduğu
yere en yakın sınır çizgisi dışından topu oyuna sokar.
12.4.3 Birinci periyodu başlatan, oyun sahasında yapılan hava atışından sonra topun kontrolünü
kazanmamış olan takım, topa ilk sahip olma sırasını alır.
12.4.4 Daha sonraki periyodlarda topa sahip olma sırası olan takım, topu hakem masasının karşı
tarafındaki kenar çizgisinin orta noktasından oyuna sokar.
12.4.5 Topa sahip olma sırası:
Top, oyuna sokacak oyuncuya hakem tarafından verildiğinde başlar.
Şu durumlarda ise sona erer:
- Top oyun sahasındaki ilk oyuncuya temas ettiğinde.
- Topu oyuna sokan takım bir ihlal yaptığında.
- Canlı bir top sepetle arkalık arasına sıkıştığında.
12.4.6 Bir sonraki topu oyuna sokma hakkı olan takım, okun rakip takımın sepetine yönlendirilmesi ile
belirlenir. Topu oyuna sokma işlemi tamamlanmasıyla, derhal okun yönü değiştirilir.
12.4.7 Topa sahip olma sırasına göre topu oyuna sokması gereken takım bir ihlal yaptığında o takım,
sırasını kaybeder. Böyle bir durumda ok yönü derhal değiştirilir ve bir sonraki hava atışını
gerektiren durumda, ihlali yapanın rakibinin topu oyuna sokacağı belirlenir. Daha sonra ihlali
yapan takımın rakibi, topu oyuna sokma işlemini yerine getirir. (Topu oyuna sokma sırasına
göre değil)
12.4.8 Takımlardan biri,
Birinci periyod hariç, diğer periyodların başlamasından önce, veya
Topu oyuna sokma sırasına göre top oyuna sokulurken, faul
yaparsa, topa sahip olma sırası (ok yönü) değişmez.
Bir periyodun başlangıcında top oyuna sokacak oyuncuya verildikten sonra ancak top oyun
sahasındaki herhangi bir oyuncuya temas etmeden önce bir faul kararı verilirse, faul oyun
süresinde yapılmış kabul edilir ve cezası ona göre uygulanır.
.
Madde 13 Topla oynama
13.1 Tanım
Oyun sırasında, top sadece elle (ellerle) oynanabilir ve kurallar çerçevesinde herhangi bir
yöne pas verilebilir, (şut)atılabilir, tiplenebilir, yuvarlanabilir ve dripling yapılabilir.
13.2 Kural
13.2.1 Topla koşmak, bilerek bacağın herhangi bir yeri ile vurmak veya bloke etmek, yumrukla vurmak
ihlaldir. Topun istem dışı ayağa çarpması ihlal değildir.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 22/81
13.2.2 Sepete alttan el sokarak pas veya ribaund sırasında topa temas etmek ihlaldir.
Madde 13.2’e uyulmaması ihlaldir.
Madde 14 Topun kontrolü
14.1 Bir takımın top kontrolü, o takımdan bir oyuncu canlı bir topu tuttuğu veya dripling yaptığı
zaman başlar.
14.2 Topun kontrolü şu durumlarda devam eder:
Top o takımdan bir oyuncunun kontrolünde olduğunda.
Top o takımın oyuncuları arasında paslaşıldığında.
14.3 Topun kontrolü şu durumlarda sona erer:
Rakip oyuncu topun kontrolünü eline geçirdiğinde.
Top öldüğünde.
Top oyuncunun elini serbest atış da dahil, şut için terk ettiğinde.
Madde 15 Atış halindeki oyuncu
15.1 Şut, sahadan veya serbest atışta, topun oyuncu tarafından tutulması ve daha sonra rakibin
sepetine doğru atılmasıdır.
Tipleme, topun el(ler) ile rakinbin sepetine yönlendirilmesidir.
Smaç, topun bir veya iki el ile rakibin sepetinin içine, aşağıya doğru zorlanarak atılmasıdır.
Tipleme ve smaç, sahadan yapılan atış kabul edilir.
15.2 Atış hali:
Oyuncu süreğen hareketine başladığında, genellikle topu elinden çıkarmadan önce ve
hakemin yargısına göre rakibin sepetine şut, smaç veya tipleyerek sayı yapmaya
yönelik hareketiyle başlar.
Top oyuncunun elini terk ettiğinde atış hali sona erer, ancak oyuncu havada ise iki ayağı
ile yere temas edene kadar atış halinin sürdüğü kabul edilir.
Sayı girişimindeki oyuncunun kolu, sayı yapmasının engellenmesi amacıyla rakibi tarafından
tutulabilir. Böyle bir durumda oyuncunun atış halinde kabul edilmesi için topu elinden çıkarması
şart değildir.
Legal olarak atılan adım sayısı ile aıiş hali arasında ilişki yoktur.
15.3 Atış hali için süreğen hareket:
Atışa hazırlanan oyuncunun topu eliyle tuttuğunda ve genellikle yukarı doğru hareketiyle
başlar.
Sahadan şut girişiminde kol veya vücut hareketlerini de kapsar.
Top oyuncunun elini(ellerini) terk ettiğinde veya tamamen yeni bir hareket yapılmışsa, Atış
hali sona erer.
Madde 16 Sayı: Yapılması ve değeri
16.1 Tanım
16.1.1 Canlı bir top sepete üstten girer ve filenin içinde kalır veya fileden geçerse sayı yapılmış olur.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 23/81
16.1.2 Topun küçük bir kısmı çemberin içinde ve çemberin üst hizasının altında ise, top çemberden
geçmiş kabul edilir.
16.2 Kural
16.2.1 Sayılar, top takımın hücum ettiği rakibin sepetinden geçtiğinde şu şekilde kaydedilir:
Serbest atıştan yapılırsa bir (1) sayı,
İki sayılık bölgeden yapılırsa iki (2) sayı.
Üç sayı bölgesinden yapılırsa üç (3) sayı.
Sonuncu veya tek serbest atışta top çembere çarptıktan sonra bu topa hücum veya
savunma oyuncusu temas eder ve top çemberden geçerse, 2 sayı.
16.2.2 Bir oyuncu istem dışı, topun kendi takım sepetinden geçmesine neden olursa, rakip takımın
hanesine iki (2) sayı olarak işlenir ve rakip takımın oyun sahasındaki kaptanına kaydedilir.
16.2.3 Bir oyuncu topu bilerek kendi takım sepetine atar ve top çemberden geçerse, bu bir ihlaldir ve
sayı geçerli sayılmaz.
16.2.4 Bir oyuncu topun sepete alttan girmesine neden olursa, bu bir ihlaldir.
Madde 17 Topun oyuna sokulması
17.1 Tanım
17.1.1 Top saha dışından topu oyuna sokacak oyuncu tarafından oyun sahasına pas olarak
atıldığında, top oyuna sokulmuş olur.
17.2 Uygulama
17.2.1 Hakem topu oyuna sokacak oyuncuya vermeli veya alabileceğ bir yere koymalıdır. Hakem şu
koşullarda pas verebilir veya yere çarptırarak atabilir:
:
Hakem topu oyuna sokacak oyuncudan, 4 metreden fazla uzak olmamalı.
Topu oyuna sokacak oyuncu, hakemin kendisine gösterdiği doğru yerde olmalı.
17.2.2 Topu oyuna sokacak oyuncu, arkalığın tam arkası hariç, kurala aykırılığın olduğu veya
oyunun durduğu yere en yakın, hakem tarafından kendisine gösterilen noktadan topu oyuna
sokacaktır.
17.2.3 Sadece aşağıda belirtilen durumlarda top hakem masasının karşı tarafındaki kenar
çizgisinin orta noktasından sokulur:
• Birinci periyod hariç tüm periyod başlangıçlarında,
• Teknik, sportmenlik dışı veya diskalifiye edici faullerden doğan serbest atışlardan
sonra,
• Dördüncü periyodun son iki dakikasında ve her uzatma periyodunun son iki
dakikasında kendi geri sahasıdan topu oyun sokma hakkı olan takımın mola
almasından sonra.
Bu noktadan topu oyuna sokacak oyuncu orta çizgi iki ayağının arasına alarak oyun
sahasında bulunan herhangi bir takım arkadaşına pas verebilir
17.2.4 Canlı bir topu kontrol eden veya kontrol etme hakkı olan takımın bir oyuncusu kişisel faul
yaptığında, top faulün olduğu yere en yakın noktadan oyuna sokulur.
17.2.5 Topun çemberden geçtiği ancak sahadan veya serbest atıştan yapılan sayının geçerli
olmadığı durumlarda, top serbest atış çizgisinin uzantısından oyuna sokulur.
17.2.6 Sahadan, tek veya son serbest atıştan sonra sayı olmuşsa:
Sayı yiyen takımdan herhangi bir oyuncu, dip çizginin herhangi bir noktasından topu
oyuna sokar.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 24/81
Bu durum sahadan veya serbest atıştan (tek veya son) başarılmış sayılardan sonra mola
alınması veya oyunun başka bir nedenle durdurulmasını takiben hakemin topu oyuncuya
vermesi halinde de geçerlidir.
Topu oyuna sokan oyuncu, yanlara (sağa-sola) veya geriye doğru hareket edebilir ve top bu
takımın oyuncuları tarafından dip çizginin gerisinde veya üzerinde paslaşılabilir ancak
5 saniyenin sayımına ilk oyuncu topu eline aldığında başlanır.
17.3 Kural
17.3.1 Topu oyuna sokan oyuncu şunları yapamaz:
Topu elinden çıkarmak için beş (5) saniyeden fazla bekleyemez.
Top heniz elindeyken oyun sahasına temas edemez.
Topu saha dışına çarptırarak oyuna sokamaz.
Top başka bir oyuncuya temas etmeden oyun sahasındaki topa temas edemez.
Topun doğrudan sepetten geçmesine neden olamaz.
Topu elinden çıkartmadan önce, oyuna sokma yerinden bir veya her iki yönde en fazla bir
(1) m’yi geçmeyecek şekilde hareket edebilir. Ancak koşulların izin verdiği kadar çizgiden
direkt olarak geriye gidebilir.
17.3.2 Diğer oyuncular şunları yapamaz:
Top atılmadan, vücutlarının herhangi bir kısmı ile sınır çizgisi hizasını geçemezler.
Sınır çizgisine en yakın engel 2 metreden az ise, topu oyuna sokan oyuncuya 1 metreden daha
fazla yaklaşamazlar.
Madde 17.3’e uyulmaması ihlaldir.
17.4 Cezası
Top orijinal noktadan oyuna sokması için rakip takıma verilir.
Madde 18 Mola
18.1 Tanım
Mola, bir antrenörün veya yardımcı antrenörün isteği üzerine oyuna verilmiş bir aradır.
18.2 Kural
18.2.1 Her mola bir (1) dakika sürecektir.
18.2.2 Mola, mola fırsatı süresince verilebilir.
18.2.3 Mola fırsatı şu durumlarda başlar:
Top ölü, oyun saati durmuş ve hakem masayla iletişimi bitirdikten sonra.
Sayı olduğunda (sayı yiyen takım mola alabilir)
• Son veya tek başarılı serbest atıştan sonra topun ölmesiyle,
18.2.4 Mola fırsatı, ilk veya tek serbest atış için top serbest atışı kullanacak oyuncuya oyuncuya
Verildiğinde veya top dışardan oyuna sokulurken top oyuna sokacak oyuncunun elinde
olduğunda sona erer.
18.2.5 Her takımın birinci devrede iki (2), ikinci devrede üç (3) ve her uzatma periyodunda bir (1)
mola hakkı vardır.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 25/81
18.2.6 Kullanılmayan molalar bir sonraki devreye veya uzatma periyoduna taşınamaz.
18.2.7 Mola ilk istekte bulunan takıma kaydedilecektir. Ancak rakibin sahadan yapmış olduğu bir sayı
varsa ve faul veya ihlal kararı verilmemişse, her iki antrenörün mola istediği durumlarda mola
sayı yiyen takıma kaydedilir.
18.3 Uygulama
18.3.1 Sadece antrenör ve yardımcı antrenör mola isteyebilir. Mola için ya sayı görevlisiyle göz teması
kurarak ya da hakem masasına gidip, anlaşılır bir şekilde mola işaretini göstermelidirler.
18.3.2 Mola isteğinden sayı görevlisi, bu nedenle sesli işaret verene kadar vazgeçilebilir.
18.3.3 Mola:
Hakem düdük çalıp mola işaretini verdiğinde başlar.
Hakem düdük çalıp oyuncuları sahaya davet ettiğinde sona erer.
18.3.4 Mola fırsatı başlar başlamaz, sayı görevlisi sesli işaret vererek, mola isteği konusunda
hakemleri uyarır.
Mola isteyen takım sayı yediğinde süre görevlisi derhal saati durdurur ve sesli işaret verir.
18.3.5 Mola sırasında veya 2., 4. veya uzatma periyodundan önceki oyun arasında oyuncular
oyun sahasını terk ederek takım sırasında oturabilirler veya takım sıra bölgesinde
bulunabilirler, takım sırasında bulunanlar da takım sıra bölgesinden uzaklaşmamak koşuluyla
oyun sahasına girebilirler.
18.3.6 İlk veya tek serbest atış yapacak oyuncunun top elindeyken eğer mola isteği yapılıyorsa,
mola her iki takımada aşağıdaki koşullarda verirlir:
- Son veya tek serbest atış başarılı olursa,
- Serbest atışlardan sonra top oyuna orta çizginin uzantısından sokulacaksa
- Serbest atışlar arasında faul kararı verilirse. Bu durumda serbest atışlar
tamamlanır ve yeni verilmiş olan faulun cezası uygulanmadan mola verilir.
- Tek veya son serbest atışta top yeniden canlanmadan önce faul kararı verilirse.
Bu durumda yeni verilmiş olan faulün cezası uygulanmadan mola verilir.
- Tek veya son serbest atışta top yeniden canlanmadan önce bir ihlal kararı verilirse.
Bu durumda top oyuna sokulmadan önce mola verilir.
Birden fazla faulün cezası olarak setler halinde serbest atış(lar) veya topu oyuna sokma hakkı
verildiğinde, her set ayrı olarak kabul edilmelidir.
18.3.7 4. periyodun son iki dakikasında veya her uzatma periyodunun son iki dakikasında oyun
sahasında yapılan başarılı bir atıştan sonra sayı atan takıma mola verilmez. Ancak:
- Oyun hakem tarafından durdurulduğunda,
- Sayı yiyen takım mola aldığında veya oyuncu değiştirdiğinde,
Madde 19 Oyuncu değişikliği
19.1 Tanım
Oyuncu değişikliği, yedek oyuncunun oyuncu olabilmek için oyuna ara verilme isteğidir.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 26/81
19.2 Kural
19.2.1 Bir takım değişiklik fırsatı doğduğunda, oyuncu değişikliği yapabilir.
19.2.2 Oyuncu değiştirme fırsatı şu durumlarda başlar:
Top öldüğünde, oyun saati durduğunda ve hakemin masayla iletişimi sona erdiğinde
Başarılı son veya tek serbest atıştan sonra topun ölmesiyle,
4. veya uzatma periyodunun son 2 dakikası içinde oyuncu değişikliği isteyen takım oyun
sahasından sayı yediğinde.
19.2.3 Oyuncu değiştirme fırsatı topu oyuna sokacak oyuncunun elinde olduğunda veya son veya
tek serbest atış kullanacak oyuncuya verildikten sonra sona erer.
19.2.4 Yeni değiştirilmiş bir oyuncu ve oyuna yeni girmiş yedek, saatin çalıştığı dönemden sonra top
ölmeden yeniden oyuna giremezler veya oyundan çıkamazlar, ancak
Takım oyun sahasında 5’ten az oyuncu ile kalmışsa,
Hatanın düzeltilmesi için serbest atışları yapacak oyuncu takım sırasında ise kurallara
uygun olarak değiştirilebilir.
19.3 Uygulama
19.3.1 Sadece yedek oyuncu, değişiklik isteğinde bulunabilir. Bunun için kendisi (antrenör veya
yardımcı antrenör değil) hakem masasına giderek ilgili işareti yapacak veya değişiklik
sandalyesine oturacaktır. Değişmek isteyen oyuncu, derhal oynamaya hazır olmalıdır.
19.3.2 Değişiklik talebinden, sayı görevlisinin değişiklikle ilgili sesli işaretini vermesinden önce
vazgeçilebilir.
19.3.3 Oyuncu değiştirme fırsatı doğduğunda, sayı görevlisi sesli işaret vererek hakemlere değişliklik
talebi olduğunu bildirecektir.
19.3.4 Yedek oyuncu, hakem değişiklik işaretini yapıp sahaya davet edene kadar sınır çizgileri
dışında bekleyecektir.
19.3.5 Değiştirilen oyuncunun sayı görevlisine veya hakemlere değişikliği bildirmesi gerekmez. Direkt
olarak takım sırasına gidebilir.
19.3.6 Değişiklik mümkün olduğu kadar çabuk yapılmalıdır. 5. faulünü alan veya diskalifiye edilen
oyuncu derhal değiştirilmelidir. (yaklaşık 30 saniye). Hakemlere göre gereksiz bir gecikme
oluyorsa, ilgili takıma bir mola verilmelidir. Takımın mola hakkı kalmamışsa, antrenörüne teknik
faul (B olarak) verilmelidir.
19.3.7 Değişiklik talebi mola veya oyun arası sırasında yapılmışsa, talep sayı görevlisine
bildirilmelidir.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 27/81
19.3.8 Serbest atışı kullanacak oyuncu, şu durumlarda değiştirilmelidir:
Sakatlanmışsa.
Beşinci faulünü almışsa.
Diskalifiye edilmişse.
Serbest atış(lar) oyuna giren oyuncu tarafından atılmalıdır. Böyle bir durumda yerine giren
oyuncu saat çalışmadan yeniden değiştirilemez.
19.3.9 İlk veya tek serbest atış yapacak oyuncunun top elindeyken oyuncu değişikliği isteği
yapılmış ise, oyuncu değişikliği her iki takımada aşağıdaki koşullarda verilir:
- Son veya tek serbest atış başarılı olursa,
- Serbest atış(ları)tan sonra top orta saha cizgisi uzantısından oyuna
sokulacaksa
- Serbest atışlar arasında faul kararı verilmişse.Bu durumda serbest atışlar
tamamlanır, yeni faulün cezası uygulanmadan değişikliğe izin verilir.
- Sonuncu veya tek serbest atıştan sonra top yeniden canlanmadan faul verilirse.
Bu durumda yeni faulün cezası uygulanmadan değişikliğe izin verilir.
- Sonuncu veya tek serbest atıştan sonra top yeniden canlanmadan ihlal kararı
verilirse. Bu durumda top oyuna sokulmadan önce değişikliğe izin verilir.
Birden fazla faulün cezası olarak setler halinde serbest atışlar verildiğinde, her set ayrı kabul
edilir, setler arasında oyuncu değişikliğine izin verilir.
19.3.10 4. periyodun son iki dakikasında veya her uzatma periyodunun son iki dakikasında oyun
sahasında yapılan başarılı bir atıştan sonra sayı atan takıma oyuncu değişikliği izni verilmez.
Ancak:
- Oyun hakem tarafından durdurulduğunda,
- Sayı yiyen takım mola aldığında veya oyuncu değiştirdiğinde,
Madde 20 Hükmen yenilgi
20.1 Kural
Şu durumlarda takım oyunu hükmen yenilgi ile kaybeder:
Karşılaşmanın ilan edilmiş başlama saatinden itibaren bir takım sahada yoksa veya
oynamaya hazır beş (5) oyuncusu ile sahada hazır bulunamıyorsa.
Takım üyelerinin davranışları oyunun oynanmasını engelliyorsa.
Bir takım, başhakem tarafından uyarılmasına rağmen oynamaktan kaçınıyorsa.
20.2 Cezası
20.2.1 Oyun rakip tarafından hükmen yenilgiyle kazanılmış olur ve skor 20-0 olarak işlenir. Ayrıca
hükmen yenilen takım puanlamada sıfır (0) puan alır.
20.2.2 İki oyunlu serilerde, (evinde ve deplasmanda) ve play-off’ların üç maçlık serilerinde birinci,
İkinci ve üçüncü maçı hükmen kaybeden takım seriyi hükmen yenilgi ile kaybetmiş olur. Bu
ceza play-off’ların beş maçlık serilerinde uygulanmaz.
Madde 21 Kendiliğinden yenilgi
21.1 Kural
Oyun sırasında bir takımın oyun sahasında ikiden az oyuncusu kalmış ise, o takım maçı
kendiliğinden yenilgi ile kaybetmiş olur.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 28/81
21.2 Cezası
21.2.1 Kendiliğinden yenilgi durumu oluştuğunda maçı kazanan takım öndeyse, oyunun durduğu
andaki skor geçerli olacaktır. Eğer bu sırada maçı kazanan takım geride ise skor o takımın
lehine 2-0 olarak işlenir. Oyunu kendiliğinden yenilgi ile kaybeden takım bir (1) puan alır.
21.2.2 İki oyunluk serilerde (evinde ve deplasmanda) ilk veya ikinci maçı kendiliğinden yenilgi
İle kaybeden takım, seriyi de “kendiliğinden yenilgi” ile kaybetmiş olur.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 29/81
BEŞİNCİ KURAL- İHLALLER
Madde 22 İhlaller
22.1 Tanım
İhlal, kurallara aykırı durumların doğmasıdır.
22.2 Cezası
Top, arkalığın doğrudan arkası hariç ihlalin olduğu yere en yakın sınır çizgisi dışından oyuna
sokması için rakip takıma verilir. (kurallara başka bir uygulamayı öngörmüyorsa)
Madde 23 Saha dışı oyuncu ve saha dışı top
23.1 Tanım
23.1.1 Bir oyuncunun vücudunun herhangi bir kısmı, başka bir oyuncu hariç (sahadaki oyuncu) sınır
çizgilerinin üzerinde, yukarısında veya dışındaki zemine veya herhangi bir nesneye temas
ediyorsa, o oyuncu, saha dışıdır.
23.1.2 Aşağıdakilerden biri oluşmuşsa, top saha dışı kabul edilir:
Saha dışındaki bir oyuncuya veya başka bir kişiye dokunmuşsa.
Sınır çizgisinin üzerinde, yukarısında veya dışındaki zemine veya herhangi bir nesneye
dokunduğunda..
Arkalık desteklerine, arkalığın arka yüzüne veya sahanın üzerindeki herhangi bir
nesneye dokunduğunda.
23.2 Kural
23.2.1 Top saha dışına çıkarken bir oyuncudan başka bir şeye dokunmuş olsa dahi, topa en son
temas eden oyuncu, topun dışarı çıkmasına neden olmuş kabul edilir.
23.2.2 Eğer top sınır çizgileri üzerinde veya dışındaki bir oyuncununun dokunması veya ona temas
etmesi sonucu saha dışına çıkarsa, o oyuncu topun dışarı çıkmasına neden olmuş sayılır.
23.2.3 Bir oyuncu tutulmuş top sırasında sınır çizgileri dışına çıkar veya kendi geri sahasına
dönerse, hava atışını gerektiren durum doğar.
Madde 24 Dripling
24.1 Tanım
24.1.1 Dripling, oyun sahasında canlı bir topu kontrol eden oyuncunun topu yere atması, tiplemesi,
yuvarlaması veya başka bir oyuncuya dokunmadan topu yerde sektirmesi ve topa tekrar
dokunması ile başlar.
Dripling, oyuncunun topa aynı anda iki eliyle dokunmasıyla veya topu bir ya da iki elinde
tutmasıyla sona erer.
Dripling sırasında oyuncu topu havaya atabilir ancak top zemine veya başka bir ouyuncuya
temas etmeden topa dokunamaz.
Top oyuncunun eline temas etmediği sürece, atacağı adım sayısı ile ilgili bir kısıtlama yoktur.
Basketbol Oyun Kuralları 2006 Haziran 2006
Sayfa 30/81
24.1.2 Oyun sahasındaki canlı bir topu istem dışı kaybedip, yeniden kontrolüne alan oyuncu fumble
(fambıl) yapmış sayılır.
24.1.3 Aşağıdakiler dripling kabul edilmez:
Sayı amacıyla peşpeşe atışlar.
Driplingin başında veya sonunda topun istem dışı elden kaçırılması. (fumble).
Topun kontrolünü kazanmak için diğer oyuncular arasındaki topa vurmak.
Bir başka oyuncunun kontrolündeki topa vurmak.
Pas arasına girip,topu keserek kontrolüne almak.
Yürüme ihlali yapmadan ve yere düşürmeden tutmak koşuluyla topu elden ele atmak.
24.2 Kural
Bir oyuncu driplingini tamamladıktan sonra, aşağıdaki nedenlerle topun kontrolünü
kaybetmedikçe, ikinci defa dripling yapamaz:
Sayı amacıyla oyun sahasından yapılan atışlar.
Bir rakip oyuncunun topa temas etmesi.
Rakibin pas arasına girerek topa dokunması veya fumble’dan sonra topa dokunması.
Madde 25 Topla yürüme
25.1 Tanım
25.1.1 Topla yürüme, oyun sahasında canlı bir topu tutarken, bir veya iki ayağın herhangi bir
yönde bu kuralda belirtilen sınırları aşarak yapılan illegal hareketlerdir.
25.1.2 Pivot hareketi oyun sahasında canlı bir topu tutan oyuncunun, bir ayağını yerden kaldırmadan
diğer ayağı ile herhangi bir yöne bir ya da daha fazla adım atarak yaptığı legal bir harekettir.
Bu hareket sırasında oyuncunun kaldırmadığı ayak, pivot ayağıdır.
25.2 Kural
25.2.1 Oyun sahasında canlı bir topu tutan oyuncunun pivot ayağını belirleme:
İki ayağı da zeminle temas halindeyse;
- Ayaklarından birini kaldırdığında, diğer ayağı pivot ayağı olur.
Hareket halindeyse veya dripling yapıyorsa;
- Ayaklarından biri yere temas ediyorsa, bu ayağı pivot ayağı olur.
- İki ayağı da havada ise ve aynı anda iki ayağın
--------------- Ekleme ---------------
saolun yararlı.
