Haydar
Emekli Yönetici
Baş Ağrısı
Ülkemizde ağrı çekenlerin % 60’ının kronik ağrıdan, bunların büyük çoğunluğunun da bel ve baş ağrısından yakındığını sizin için araştırdık. Peki ağrı nasıl tedavi edilir? Ağrı neden olur? Ülkemizde insanlar en çok hangi ağrılardan şikayet ediyorlar? Hangi hastalıklar ağrıya yol açar? Kronik ağrı ile nöropatik ağrı arasındaki fark nedir? Ağrı nasıl tedavi edilir? Ağrı kesici ilaçlar gerçekten işe yarar mı? Bu gibi sorulara az da olsa yanıt bulabileceğiz.
Ağrı nedir?
Ağrı, hekime başvurunun en sık nedenlerinden biridir. Ağrı sıklıkla bir hasar sonrası yaşanır. Alarm görevi olan akut ağrı, bizleri hasardan ve hastalıktan haberdar eder, medikal tıbbi yardım almaya zorlayarak iyileşme sürecine katkıda bulunur, hatta deneyimlerimizle olası tehlikelerden korur.
Son yıllarda “Ağrı Teorisinde Devrim” olarak sunulan görüşe göre, beyinde ağrı ile ilgili yapılar vardır ve nöromatriks adı verilen bu yapılar birbirleri ile yakın ilişki içindedirler. Vücudun idrakini ve ağrı hissedilmesini sağlayan sinirlerden oluşan bu yapılar network (ağ) gibi işler. Nöromatriks denilen bu network beyinde önceden genetik olarak yapılanmış olup daha sonra yaşam sırasında geçmiş deneyimlerle, endişelerle ve en önemlisi stres ile şekillenir ve duyusal, zihinsel ve ruhsal boyutları ile idrak edilir. Bilgi en son olarak da omuriliğe ulaşır.
Kronik ağrı nedir?
Kronik ağrı, organik bir lezyon olsun veya olmasın sinir biyolojisini değiştirir, fiziksel ve duygusal bozukluğa neden olarak yaşam kalitesini düşürür, iş yapabilirliği engelleyerek fonksiyonu bozar. Organizmada hiçbir görevi olmayan kronik ağrı kişiyi normal yaşamdan alıkoyar, tedavisi de hekimi zorlar. Özellikle organize olmayan tedavi çabaları hastane kullanımını artırarak sosyo- ekonomik yük getirir.
Kronik ağrı neden olur?
İlk medeniyetlerde bir büyü, bela, şeytan, kötü ruh olarak yorumlanan kronik ağrının neden ve nasıl oluştuğu, sinir fizyolojisindeki son 20-30 yıldaki ilerlemelerle gizemi biraz olsun aralanmasına rağmen günümüze değin halen tam anlamıyla anlaşılmış değildir. Sadece kronik ağrının oluşması değil, ağrı hassasiyeti, ağrıya yatkınlık, etkili olduğunu bildiğimiz bazı tedavilerin etki mekanizmaları ve tedavilere verilen cevabın herkeste farklı olması gibi temel kategorilerde de anlayamadıklarımız bulunur.
Kronik ağrılar nedensiz olabilir mi?
Bugün için genetik yatkınlığın kronik ağrıda yüzde 60 gibi önemli pay sahibi olduğu, duyu sistemindeki patolojik değişimlerin bağışıklık sistemi tarafından düzenlendiği ve bu iki sistem arasında karşılıklı etkileşmenin olduğu biliniyor. Bu bilgiler ışığında ağrı oluşumunda çevresel ve spinal (belkemiğiyle ilgili)düzeyi iyi bilmemize karşın, beyinde ne olup bittiği hakkında bilgimiz sınırlıdır.
Nöropatik ağrı nedir?
Nöropatik ağrı, çevresel veya merkezi sinir sisteminin bir kısmının zedelenmesi, fonksiyonun bozulması veya uyarılabilirliğinin değişmesi ile ilgili bir ağrıdır. Nöropatik ağrı hasardan veya oluşan hasarın şiddetinden bağımsız olarak devam edebilir ve hatta haftalar, aylar, yıllar içinde şiddetlenebilir. Bu durum doku hasarına bağlı ağrıdan çok farklıdır, çünkü doku hasarına bağlı ağrı uyaran ortadan kalktıktan sonra hızla düzelir.
Nöropatik ağrı, tıp dünyasının da çok bilmediği bir ağrı türüdür. Çok çeşitli hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkması ve altta yatan mekanizmaların çokluğu nöropatik ağrı tanı ve tedavisinin zorlu olmasına yol açar.
Nöropatik ağrı belirtileri nelerdir?
Yanma, elektrik çarpması, karıncalanma, bıçak saplanması gibi bir ağrı, bize sinir hasarına bağlı ağrıyı hatırlatmalıdır. Nöropatik ağrı, en çok diyabet ve zona hastalığında ortaya çıkar. Bunun yanı sıra bel ve boyun fıtığı, sinir sıkışması gibi rahatsızlıklar da bu ağrıya neden olur. Hastaların yüzde 79'unda ağrı yoğunluğu orta veya şiddetlidir. Nöropatik ağrı; uyku ve konsantrasyon bozukluğu, depresyon, iştahsızlık gibi problemleri de beraberinde getirir.
Nöropatik ağrı nasıl tedavi edilir?
Nöropatik ağrının tedavisi zordur, çünkü birçok analjezik ilaç, yanıcı-batıcı ve çakıcı nitelikte olan bu ağrıları dindirmede yetersiz kalabilir. Normalde analjezik olarak sınıflandırılmayan, bu nedenle de sekonder analjezik olarak isimlendirilen bazı ilaç grupları, nöropatik ağrı tedavisinde kullanılabilir.
Nöropatik ağrıdan, birden fazla mekanizma sorumlu olduğundan, tedavide çoğunlukla çoklu ilaç tedavisi önerilir. Depresyon tedavisinde kullanılan antidepresanlar bu kronik ağrıyla baş etmeyi kolaylaştırdığından, nöropatik ağrı tedavisinde birinci sıra ilaç olarak kullanılır. Epilepsi tedavisinde kullanılan antikonvülzanlar ise özellikle elektrik çarpar tarzda ağrı ön planda ise tercih edilir.
Ağrı kesiciler kronik ve nöropatik ağrılarda işe yarar mı?
Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği basamak prensibine uyularak kronik ağrıları tedavi etmek yüzde 80-90 oranında mümkün. Hafif ağrılarda basit analjezik olarak nitelendirdiğimiz parasetamol ve benzeri ilaçlar yeterli olabilir. Ağrı orta şiddette ise zayıf opioid olarak tanımladığımız kodein ve tramadol eklenebilir. Çok şiddetli ağrılarda ise morfin gibi kuvvetli opioid ilaçlar gündeme gelir. Nöropatik ağrı tedavisinde ise sekonder analjezik olarak nitelendirdiğimiz antidepresanlar ve antikonvülzanlar ön sırada kullanılmalıdır.
Türkiye'de insanlar en çok hangi ağrılardan şikayet ediyor?
Ağrı kliniklerine başvuran hastaların yüzde 40’ı kanser ağrısından, yüzde 60’ı ise kronik kanser dışı ağrıdan yakınıyor. Kronik kanser dışı ağrıdan yakınanların büyük bir çoğunluğu ise bel ağrısı ve baş ağrısından mustariptir.
Ağrılar psikolojik sorunlara yol açabilir mi?
Kronik ağrı, yani uzun süreli inatçı ağrı, organik bir lezyon olsun veya olmasın, fiziksel ve emosyonel disfonksiyona neden olarak yaşam kalitesini düşürür, iş yapabilirliği engelleyerek fonksiyonu bozar. Bu nedenle hem yaşlı hem de genç, ağrılı hastada, bu inatçı ağrının yarattığı kısır döngü ile depresyon görülebilir. Ayrıca hassas yapılı ve strese maruz kişilerde de hafif ağrı yakınması daha şiddetli hissedilebilir. Sonuçta hem depresyon ağrıya hem de ağrı depresyona yol açabilir.
Ağrı nedir?
Ağrı, hekime başvurunun en sık nedenlerinden biridir. Ağrı sıklıkla bir hasar sonrası yaşanır. Alarm görevi olan akut ağrı, bizleri hasardan ve hastalıktan haberdar eder, medikal tıbbi yardım almaya zorlayarak iyileşme sürecine katkıda bulunur, hatta deneyimlerimizle olası tehlikelerden korur.
Son yıllarda “Ağrı Teorisinde Devrim” olarak sunulan görüşe göre, beyinde ağrı ile ilgili yapılar vardır ve nöromatriks adı verilen bu yapılar birbirleri ile yakın ilişki içindedirler. Vücudun idrakini ve ağrı hissedilmesini sağlayan sinirlerden oluşan bu yapılar network (ağ) gibi işler. Nöromatriks denilen bu network beyinde önceden genetik olarak yapılanmış olup daha sonra yaşam sırasında geçmiş deneyimlerle, endişelerle ve en önemlisi stres ile şekillenir ve duyusal, zihinsel ve ruhsal boyutları ile idrak edilir. Bilgi en son olarak da omuriliğe ulaşır.
Kronik ağrı nedir?
Kronik ağrı, organik bir lezyon olsun veya olmasın sinir biyolojisini değiştirir, fiziksel ve duygusal bozukluğa neden olarak yaşam kalitesini düşürür, iş yapabilirliği engelleyerek fonksiyonu bozar. Organizmada hiçbir görevi olmayan kronik ağrı kişiyi normal yaşamdan alıkoyar, tedavisi de hekimi zorlar. Özellikle organize olmayan tedavi çabaları hastane kullanımını artırarak sosyo- ekonomik yük getirir.
Kronik ağrı neden olur?
İlk medeniyetlerde bir büyü, bela, şeytan, kötü ruh olarak yorumlanan kronik ağrının neden ve nasıl oluştuğu, sinir fizyolojisindeki son 20-30 yıldaki ilerlemelerle gizemi biraz olsun aralanmasına rağmen günümüze değin halen tam anlamıyla anlaşılmış değildir. Sadece kronik ağrının oluşması değil, ağrı hassasiyeti, ağrıya yatkınlık, etkili olduğunu bildiğimiz bazı tedavilerin etki mekanizmaları ve tedavilere verilen cevabın herkeste farklı olması gibi temel kategorilerde de anlayamadıklarımız bulunur.
Kronik ağrılar nedensiz olabilir mi?
Bugün için genetik yatkınlığın kronik ağrıda yüzde 60 gibi önemli pay sahibi olduğu, duyu sistemindeki patolojik değişimlerin bağışıklık sistemi tarafından düzenlendiği ve bu iki sistem arasında karşılıklı etkileşmenin olduğu biliniyor. Bu bilgiler ışığında ağrı oluşumunda çevresel ve spinal (belkemiğiyle ilgili)düzeyi iyi bilmemize karşın, beyinde ne olup bittiği hakkında bilgimiz sınırlıdır.
Nöropatik ağrı nedir?
Nöropatik ağrı, çevresel veya merkezi sinir sisteminin bir kısmının zedelenmesi, fonksiyonun bozulması veya uyarılabilirliğinin değişmesi ile ilgili bir ağrıdır. Nöropatik ağrı hasardan veya oluşan hasarın şiddetinden bağımsız olarak devam edebilir ve hatta haftalar, aylar, yıllar içinde şiddetlenebilir. Bu durum doku hasarına bağlı ağrıdan çok farklıdır, çünkü doku hasarına bağlı ağrı uyaran ortadan kalktıktan sonra hızla düzelir.
Nöropatik ağrı, tıp dünyasının da çok bilmediği bir ağrı türüdür. Çok çeşitli hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkması ve altta yatan mekanizmaların çokluğu nöropatik ağrı tanı ve tedavisinin zorlu olmasına yol açar.
Nöropatik ağrı belirtileri nelerdir?
Yanma, elektrik çarpması, karıncalanma, bıçak saplanması gibi bir ağrı, bize sinir hasarına bağlı ağrıyı hatırlatmalıdır. Nöropatik ağrı, en çok diyabet ve zona hastalığında ortaya çıkar. Bunun yanı sıra bel ve boyun fıtığı, sinir sıkışması gibi rahatsızlıklar da bu ağrıya neden olur. Hastaların yüzde 79'unda ağrı yoğunluğu orta veya şiddetlidir. Nöropatik ağrı; uyku ve konsantrasyon bozukluğu, depresyon, iştahsızlık gibi problemleri de beraberinde getirir.
Nöropatik ağrı nasıl tedavi edilir?
Nöropatik ağrının tedavisi zordur, çünkü birçok analjezik ilaç, yanıcı-batıcı ve çakıcı nitelikte olan bu ağrıları dindirmede yetersiz kalabilir. Normalde analjezik olarak sınıflandırılmayan, bu nedenle de sekonder analjezik olarak isimlendirilen bazı ilaç grupları, nöropatik ağrı tedavisinde kullanılabilir.
Nöropatik ağrıdan, birden fazla mekanizma sorumlu olduğundan, tedavide çoğunlukla çoklu ilaç tedavisi önerilir. Depresyon tedavisinde kullanılan antidepresanlar bu kronik ağrıyla baş etmeyi kolaylaştırdığından, nöropatik ağrı tedavisinde birinci sıra ilaç olarak kullanılır. Epilepsi tedavisinde kullanılan antikonvülzanlar ise özellikle elektrik çarpar tarzda ağrı ön planda ise tercih edilir.
Ağrı kesiciler kronik ve nöropatik ağrılarda işe yarar mı?
Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği basamak prensibine uyularak kronik ağrıları tedavi etmek yüzde 80-90 oranında mümkün. Hafif ağrılarda basit analjezik olarak nitelendirdiğimiz parasetamol ve benzeri ilaçlar yeterli olabilir. Ağrı orta şiddette ise zayıf opioid olarak tanımladığımız kodein ve tramadol eklenebilir. Çok şiddetli ağrılarda ise morfin gibi kuvvetli opioid ilaçlar gündeme gelir. Nöropatik ağrı tedavisinde ise sekonder analjezik olarak nitelendirdiğimiz antidepresanlar ve antikonvülzanlar ön sırada kullanılmalıdır.
Türkiye'de insanlar en çok hangi ağrılardan şikayet ediyor?
Ağrı kliniklerine başvuran hastaların yüzde 40’ı kanser ağrısından, yüzde 60’ı ise kronik kanser dışı ağrıdan yakınıyor. Kronik kanser dışı ağrıdan yakınanların büyük bir çoğunluğu ise bel ağrısı ve baş ağrısından mustariptir.
Ağrılar psikolojik sorunlara yol açabilir mi?
Kronik ağrı, yani uzun süreli inatçı ağrı, organik bir lezyon olsun veya olmasın, fiziksel ve emosyonel disfonksiyona neden olarak yaşam kalitesini düşürür, iş yapabilirliği engelleyerek fonksiyonu bozar. Bu nedenle hem yaşlı hem de genç, ağrılı hastada, bu inatçı ağrının yarattığı kısır döngü ile depresyon görülebilir. Ayrıca hassas yapılı ve strese maruz kişilerde de hafif ağrı yakınması daha şiddetli hissedilebilir. Sonuçta hem depresyon ağrıya hem de ağrı depresyona yol açabilir.
haydarım
