Tarayıcımın Ele Geçirilmesine Nasıl Engel Olurum?
Öyle bir yazılım türü düşünün ki; sizin tarayıcınızı tam anlamıyla ele geçirmiş, istememenize rağmen sürekli reklamlar karşınıza çıkarıyor, ve siz rahat rahat internette dolaşıp stres atmak isterken, sizi daha çok strese sokuyor.Hergün kullandığınız tarayıcınızda hız problemleri mi yaşamaya başladınız? Peki durduk yere tuhaf simgeler ve reklamlar mı görüyorsunuz? Varsayılan arama motorunuz değişti mi? Bu sorular, günlük internete girerken edindiğimiz alışkanlıklarımız göz önünde bulundurulduğunda çok can sıkan şeylerdir. Üzülerek belirtmeliyim ki internet tarayıcınız ele geçirilmiş. Aslında bilgisayar ortamında çok daha zararlı ve sinir bozucu şeylerle karşılaştığımız düşünülürse, bu belirttiklerim masumane problemler gibi görülebilir. Ancak kesinlikle öyle değil. Tarayıcınızın bu hastalık belirtileri, sizin verilerinizin istemediğiniz kişilerin eline geçmesine kadar varan sancılı bir süreç olabilir.
Peki Nedir Bu Tarayıcı Ele Geçirme?
Öyle bir yazılım türü düşünün ki; sizin tarayıcınızı tam anlamıyla ele geçirmiş, istememenize rağmen sürekli reklamlar karşınıza çıkarıyor, ve siz rahat rahat internette dolaşıp stres atmak isterken, sizi daha çok strese sokuyor. Bu yazılım sizin ayarlarınızı istediği gibi değiştiriyor, kafasına göre arama motorları seçip, sanal reklam gelirlerini yönlendiriyor ve sizi de buna alet ediyor. Bu yazılımın en temel amacı sizi, siz istemeden farklı sitelere yönlendirmektir.
Yazılım sizin karşınıza ilk etapta pop-up reklamlar biçiminde çıkıyor. Ancak bazı durumlarda utanç verici pornografik sitelere de maruz kalıyorsunuz. Bu siteleri sizin favorilerinize ekleyip sürekli istemsiz ziyaret etmenize sebep oluyorlar.
Bu bahsettiklerim sürekli sizin başınıza geliyorsa, masum bir sitede haberleri okurken hiç beklenmedik pop-uplarla karşılaşıyorsanız, muhtemelen tarayıcınız ele geçirilmiş olabilir.
Tarayıcı Ele Geçirme Problemi ile karşı karşıya mıyım?
Bu sorunun cevabı için yukarıda bahsettiklerimi baz alarak düşünmek aslında yeterli. Ancak durumu size detaylı olarak açıklamak istiyorum.
Tarayıcı Ele Geçirme problemiyle karşı karşıya olduğunuzdan emin olmak için, aşağıda sıraladığım adımları tek tek takip etmenizi öneririm.
- Sizin kontrolünüz dışında Ana sayfa veya Başlangıç sayfası değişti mi?
- 404 Error sayfası farklı görünüyor mu?
- Tarayıcınızı açtığınızda reklam yağmuruna mı tutuluyorsunuz?
- Size hiç de tanıdık olmayan uzantılar, araç çubukları ve arama çubukları mı var?
- Daha önce hiç görmediğiniz yer imleri mi görüyorsunuz?
- Temiz ve hızlı tarayıcınız bir anda yavaşladı mı?
- Bazen sayfa yükleme problemleriyle mi karşılaşıyorsunuz?
- Kendinizi Artarda sınırsız reklamları kapatmaya çalışırken mi buluyorsunuz?
- Biranda kendinizi adını hiç duymadığınız sitelerde mi bulmaya başladınız?
- Tarayıcı ön yüzünde, daha önce hiç görmediğiniz öğeler mi var?
O halde Tarayıcı Ele Geçirme'ye sebep olan problemi aramaya koyulmanız gerekiyor.
Problemin en belirgin göstergesi durduk yere ortaya çıkan reklamlar gibi görünse de, Tarayıcı Ele Geçirme'ye maruz kaldığınızda genellikle sevdiğiniz arama motoru da değişir. Örneğin siz sürekli başlangıç sayfası olarak google.com'a yönlendirilmek üzere ayarlarınızı yapmışsınızdır ancak bir anda farklı başlangıç sayfalarıyla karşılaşmaya başlarsınız. O sayfalarda arama yaptığınızda da, gelen sonuçlar reklam dolu olur.
Bu Durumun Etkileri ve Tehditleri Nelerdir?
Daha önce de söylediğim gibi, çok daha büyük çaplı zararları düşündüğümüz zaman Tarayıcı Ele Geçirme çok da zararlı gibi gelmiyor. Ancak etkileri arasında sinir bozucu özelliklerinin olduğu da aşikar. İnternet çoğumuzun rahatça dolaşmayı istediğimiz bir yer. Ayağımız sürekli taşa takılsın istemeyiz.
Ancak durum bazen ayağa takılan taş benzetmesinden çok daha fazlası olabiliyor. Bu tarz yazılımlar sizin kişisel verilerinizi, bankacılık bilgilerinizi ve şifrelerinizi ele geçirebilmek adına bilgisayarınıza siz istemeden keylogger tarzı casus yazılımlar yüklerler. Kötü niyetli kişiler sizin haberiniz olmadan bilgilerinizi satabilirler.
Bazıları ise sadece sizin bilgilerinizi çalmakla kalmaz, bilgisayarınızı çökertmeye sebep olacak yazılımlar yükler.
Tarayıcım Ele Geçirildi. Nasıl Kurtulurum?
Tarayıcınızın ele geçirildiğini düşünüyorsanız, kolları sıvamanız gerek. Çünkü bazı yazılımlardan kurtulmak oldukça güç olabilir. Aynı zamanda kullandığınız tarayıcı ve işletim sistemine göre birbirinden farklı yöntemler izlemeniz gerekir.
İlk etapta yapmanız gerek üç temel aşama vardır. Bunları aşağıda size açıklıyorum.
Öncelikle bu kötü amaçlı yazılımı cihazınızdan kaldırın ve sonrasında tarayıcınızı temizleyin ve fabrika ayarlarına geri döndürün.
- Windows için "Program ekle veya kaldır", Mac için "Uygulamalar" kısımlarına gidip tespit ettiğiniz yazılımı elle kaldırabilirsiniz. Bunun yanı sıra bir çok kötü amaçlı programları silme programları var. O programlar vasıtasıyla istenmeyen yazılımdan kurtulabilirsiniz.
Bahsettiğim programların listesi aşağıdaki gibidir ve bence bunlar en iyilerdir:
- Malwarebytes Anti-Malware;
- Microsoft Malicious Software Removal Tool;
- Bitdefender Antivirus Free Edition;
- Adaware Antivirus Free;
- Emsisoft Emergency Kit;
- Sonraki adımda yapmanız gereken şey, tarayıcınızı silip yeniden kurmaktır. Tarayıcınızı direkt olarak silmek yerine, önce tüm uzantı ve eklentileri silip ardından tarayıcıyı kaldırmak daha sağlıklı olacaktır.
- Ardından tarayıcınızı yeniden kurun. Bildiğiniz gibi tarayıcı kurma işlemi yine işletim sisteminize göre değişir. Yeniden kurma işleminiz bittiğinde tüm ayarlarınız sıfırlanacak.
Chrome Kullanıyorum, Tarayıcı Ele Geçirme Yazılımlarından Nasıl Kurtulurum?
Chrome kullanıcısına yardımcı olan güçlü bir tarayıcıdır. Güçlü dememin sebebi, Chrome, siz onu silmeden ayarları sıfırlama özelliğine sahip olması. Eğer Chrome kullanıyorsanız, kötü amaçlı yazılımları sürekli olarak kontrol edebilirsiniz.
Chrome'da temizlik işini şu adımları takip ederek yapabilirsiniz:
- Google Chrome'un sağ üst tarafındaki üç noktayı, sonrasında "Ayarlar" ı tıklayın;
- Ayarlar sayfasının alt bölümünde yer alan "Gelişmiş" i tıklayın;
- “Sıfırla ve temizle” bölümünde yer alan, “Bilgisayarı Temizle”ye tıklayın;
- “Bul”a tıklayın;
- Problem çıkardığını düşündüğünüz yazılımı bulduysanız, üzerine gelip “Kaldır” düğmesine tıklayın. Sonrasında bilgisayarınızı yeniden başlatmanızı öneririm;
- Sırasıyla işlemleri tamamladıktan sonra, “Sıfırla ve temizle” bölümüne gelin ve “Ayarları Orijinal Varsayılanlarına Geri Yükle”ye tıklayın;
- Son adımda size bir onay penceresi açılacak. "Ayarları sıfırla"yı tıklayın.
Firefox Kullanıyorum, Tarayıcı Ele Geçirme Yazılımlarından Nasıl Kurtulurum?
Firefox için adımlar aşağıdaki gibidir:
- Menü'ye gidin (Sağ üstteki hamburger şekilli buton);
- Menünün altında yer alan, “Yardım” seçeneğine tıklayın;
- Alt menüden “Sorun Giderme Bilgileri”ne gidin;
- Sayfanın sağ üst bölümündeki "Firefox'u Sıfırla"yı tıklayın.
Safari Kullanıyorum, Tarayıcı Ele Geçirme Yazılımlarından Nasıl Kurtulurum?
Safari güvenlik açısından en sağlam tarayıcılardan biri olarak değerlendirilir. Buna rağmen, bu tür yazılımlar Safari güvenlik duvarını aşacak kadar güçlü olabilirler. Tarayıcı Ele Geçirme yazılımlarından kurtulmak için yukarıda verilen ilk iki adımı takip edin.
Safari 8 için yapmanız gerekenler sıralanmıştır:
- “Safari” menüsünde bulunan “Tercihler” bölümüne gidin;
- “Gizlilik” sekmesine gidin ve “Web Sitesi Verilerini Yönet”e tıklayın. Karşınıza bir iletişim kutusu çıkacak, alttaki "Tümünü Kaldır"ı tıklayın ve ardından "Şimdi Kaldır"a basın;
- Sonrasında “Safari” menüsündeki “Tercihler” kısmına geri gidin ve “Gelişmiş” sekmesine geçin;
- Menü çubuğunda bulunan “Geliştirme Menüsünü Göster” onay kutusunu etkinleştirin;
- Menü çubuğundan önce “Geliştir”i ve ardından “Önbellekleri Boşalt”ı tıklayın.
Bu işlemleri gerçekleştirdikten sonra, eğer bir daha pop-up reklamlarıyla asla karşılaşmak istemiyorsanız, ''Tercihler'' bölümünden, ''Açılır Pencereleri Engelle''yi tıklayarak, tüm pop-uplardan kurtulabilirsiniz.
Android Kullanıyorum, Tarayıcı Ele Geçirme Yazılımlarından Nasıl Kurtulurum?
Aslında süreç Android yazılımlar için de aynı işliyor. En sağlam çözüm yolu, zararlı yazılımı bulup silmek. Maalesef bilgisayarda olduğu gibi, Android yazılımlı cihazlarda da bu biraz zahmetli bir iş.
Öncelikle tarayıcı verilerinizi temizlemenizi tavsiye ederim. Bunun için, tarayıcı ayarlarında yer alan, ''Verileri Temizle'' ve ''Ön Belleği Temizle'' bölümlerine tıklamanız yeterli olacaktır.
Herşeyi yaptım, ama hiçbir değişiklik olmadı. Sorun devam ediyor. Ne yapmalıyım?
- Öncelikle yapmanız gereken, Güvenli Moda geçmek. Bunun için cihazın açma kapama düğmesine basılı tutun;
- Hemen ardından ''Kapat'' seçeneğini göreceksiniz. ''Kapat'' düğmesine basılı tuttuğunuz zaman, cihaz güvenli modda yeniden başlayacak;
- Size sıkıntı çıkaran uygulamayı bulabilmek için son zamanlarda yüklediğiniz uygulamaları gözden geçirin ve kaldırın;
- Her uygulamayı kaldırdıktan sonra cihazı normal modda açıp düzelip düzelmediğini kontrol edebilirsiniz.
iPhone Kullanıyorum, Tarayıcı Ele Geçirme Yazılımlarından Nasıl Kurtulurum?
iPhone cihazınız için uygulamanız gereken adımlardan birincisi, tüm tarayıcı verilerinizi temizlemek. Bunun için, Chrome alt başlığında verilen adımları uygulamanız yeterli olacaktır. ''Geçmişi Sil'' bölümüne tıklayarak tüm geçmiş veriden kurtulabilirsiniz.
Aslında hızlı davranırsanız, bu tür istenmeyen yazılımlar size büyük problemler açmadan çabucak kurtulabilirsiniz. Reklam ekranınıza ilk düştüğü anda hemen kapatın, ve ardından tarayıcınızın uygulamalar listesine gidip, çıkan o sayfayı kaldırın.
Yahoo ve Bing Tarayıcımı Ele Geçiriyolar!
Aslına bakarsanız, Verizon Media'nın (Yahoo'nun ana şirketi) ve Microsoft'un (Bing'in ana şirketi) tarayıcınızı ele geçirmeye çalışmazlar. Evet, arama motorunuz bir anda Yahoo ya da Bing'e dönüşmüş olabilir, ancak bu Yahoo'nun veya Bing'in yaptığı birşey değil. Kötü yazılımlar bu arama motorlarını aracı olarak kullanabiliyorlar. Siz, Yahoo ve Bing'i istemiyorsanız, tarayıcıdan, daha önce belirttiğim adımları izleyerek kaldırabilirsiniz.
Tarayıcıyı Ele Geçirmeyi Önleme
Şu ana kadar, tarayıcınızın ele geçirilmesi durumda neler yapabileceğinizi anlattım. Peki bundan sonra aynı problemle bir daha karşılaşmamak adına neler yapmalısınız? Tekrardan tarayıcınızın ele geçirilmesini önleyebilir misiniz? Kesinlikle evet! Alınacak önlemleri bir bir sıralıyorum.
Hepimizin bilgisayarlarında bir anti-virüs programı mevcut. Bunun yanında Malwarebytes da kurun. Malwarebytes bilgisayarınızdaki ufak çaplı haşaratlardan sizi sürekli olarak korur ve temizler. İnanın bana, Malwarebytes için ücret ödemeye değer.
İkinci önemli nokta ise, kullandığınız programları güncel tutmaktan geçiyor. Bu tüm cihazlar için geçerli bir adımdır. Güncel ve yenilenmiş yazılımların riski her zaman daha azdır. Her güncelleme daha güçlü korumayla gelir.
Son adım ise, aslında tamamen size ve kullanımınıza kalmış! İnternet ortamında indirdiğiniz şeylere DİKKAT edin! Önünüze gelen her şeyi indirmeyin, her şeye tıklamayın. Özellikle ücretsiz programlardan kaçının. Bunun sebebi şudur; ücretsiz programlar illaki gelir elde etmek için reklam anlaşmaları yaparlar. Sizin izlemeleriniz ve tıklamalarınıza göre gelir elde ederler. Tam anlamıyla sizi kullanırlar. Yüklemeleriniz esnasında uyarıları ve bilgilendirmeleri lütfen dikkatle okuyun.
Android
Android için zaten çoğumuz Google Play Store'u kullanıyoruz. Güvende kalmak için tek yapmanız gereken, ana sayfada yer alan ''Play Protect''e tıklamak ve cihazı tarama özelliğini açmak. Riskli olduğunu düşündüğünüz uygulamalarda sürekli kaçının.
iOS
Benzer durum iOS için de geçerlidir. Spamlara karşı dikkatli olun ve bilmediğiniz birşeye tıklayıp indirmeyin. Safari kullanıyorsanız, "Pop-up'ları Engelle" seçeneğini etkinleştirmeniz sizin yararınıza olacaktır.
Sonuç
İnternet ortamında kendinizi güvende tutmak aslında iki temel adımdan geçer. Güvenlik sorunları hakkında bilgi sahibi olmak ve güvenlik tedbirlerini uygulamak. Bu iki adım sizi büyük oranda güvende tutar.
Tarayıcınız ele geçirildiğinde endişelenecek bir durum yok. Çünkü kolay birkaç adımda bu durumdan kurtulabilirsiniz. Geçmişi ve indirilenleri tarayın, temizleyin ve tarayıcıyı sıfırlayın. Hepsi bu kadar!
Yorumlar