hikmet366
Üye
Vob Nedir ?
[h=1]Vob (Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası) nedir?[/h]Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası AŞ, Türkiye'nin ilk özel borsa kuruluşudur. Sermaye Piyasası Kurulu’nun 17/8/2001 tarihli ve 9/1101 sayılı kararına dayanılarak, Devlet Bakanlığı’nın 3/9/2001 tarihli ve 2381 sayılı yazısı üzerine 2001/3025 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuştur. 9 Temmuz 2002 tarihinde Ticaret Sicili Gazetesi'nde yayımlanacak şekilde, 4 Temmuz 2002 tarihinde Ticaret Sicili'ne tescil edilmiş ve 4 Şubat 2005 tarihinde İzmir'de işleme açılmıştır
[h=1]Hissedarları[/h]Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (%25), İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (%18), İzmir Ticaret Borsası(%17), İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş (%6), Koçbank A.Ş (%6), Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş. (%6), Garanti Bankası T.A.Ş (%6), Akbank T.A.Ş (%6), Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği (%6), İMKB Takasbank A.Ş (%3) ve Türkiye Sınai ve Kalkınma Bankası A.Ş (%1) kuruluşun hissedarları arasında yer almaktadır.
Şirketin ödenmiş sermayesi 9 Milyon YTL’dir.
[h=1]Faaliyet alanları[/h]Bu borsada Vadeli İşlem Sözleşmeleri risk yönetimi, yatırım, spekülasyon ve arbitraj amaçlı olarak yatırımcılar tarafından kullanılır. Çeşitli amaçlara sahip bu yatırımcılar spot piyasaya oranla daha düşük bir maliyetle bu piyasalarda işlem yapabileceklerdir.
Döviz dalgalanmalarından korunmak amacıyla kurulmuş olmasına rağmen, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası AŞ günümüzde daha çok spekülasyon amaçlı kullanılmaktadır. Bu borsada alım sözleşmesi veya satım sözleşmesi yapıldığında, alınan veya satılan dövizin tüm bedeli değil, %10'u ödenmektedir. Günümüzde bu uygulama sadece döviz için değil; imkb30 endeksi, imkb100 endeksi, değerli maden endeksleri, petrol ve türevi olan enerji kaynakları gibi başka birçok araç için de kullanılmaktadır.
Spekülasyon amaçlı kullanımının yanında, ithalat ya da ihracat yoluyla döviz borçlanan ya da döviz alacağı olan yatırımcıların riskten kurtulmaları için iyi bir araçtır.
[h=1]Çalışma Şekli[/h]Vadeli Opsiyon Borsasında herhangi bir durum üzerine kurulabileceği gibi herhangi hammadde ya da menkul değer üzerinede kurulabilir. Gelişmiş piyasalarda seçim sonuçlarından iklim koşullarına kadar bir çok alanda opsiyon taahütleri oluşturulmaktadır.
Vadeli Opsiyon borsalarının en temel versiyonu hammade üzerine kurulu olanlarıdır. Demir, Alüminyum, Altın, Bakır, Gümüş, Buğday, Petrol, Pamuk gibi hammaddelerde bu piyasalar gelişmiştir. Ülkemizde şu günlerde hammde olarak Ege Pamuk, Anadolu Kırmızı Buğday, Altın ve Canlı Hayvan için taahütler açılmış durumdadır.
Döviz yine VOB'da önemli yer tutan taahütler arasındadır. Ülkemizde döviz taahütlerinin işlem hacmi hammade taahütlerinin üzerindedir. Döviz taahütü olarak ülkemizde Amerikan Doları ve Euro taahütleri mevcuttur.
Ülkemizde en çok rağbet gören ve dolayısıyla işlem hacmi ve açık pozisyon müktarı itibariyle diğerlerinden kat kat büyü olan taahüt türü ise Endeks taahhütleri olup İMKB 30 ve İMKB 100 endeksleri için geliştirilmiş iki adet taahüt türü bulunmaktadır.
Çalışma şekline örnek: Yurt dışından Amerikan Doları karşılığında Haziran ayında ürün siparişi alan bir firma var sayalım. Firma ürün karşılığında parasını Eylül ayında Amerikan Doları olarak tahsil edecek olsun. Firma vadeli Opsiyon Borsasında Eylül ayı vadeli Amerikan Doları - Türklirası taahüdünün piyasa fiyatına bakıyor ve 1,5000 TL olduğunu görüyor. 1,5000 kuru için ürünün toplam ABD doları karşılığını hesaplayarak 1 milyon ABD Doları rakamını buluyor ve yurt dışındaki müşterisine bu rakamı teklif ederek anlaşmayı gerçekleştiriyor. Firma anlaşmanın hemen ardından 1 mliyon ABD Doları karşılığında 1,5000 endeksinden satış işlemi (Kısa Pozisyon) gerçekleştiriyor. Bu gün için döviz kurunun hangi rakamda olduğunun hiçbir anlamı artık firmamız için kalmamasına rağmen kurun 1,4500 olduğunu varsayalım. Firmamız bu kontratı yapmamış olsaydı ve Eylül ayı geldiğinde kur 1,6000 olsaydı firma beklenmedik bir 100 bin TL kazanacaktı ancak Eylül ayı geldiğinde kur 1,4000 olarak gerçekleşirse firma bu seferde beklenmedik bir 100 bin TL kaybetmiş olacaktı. Artık kontratı yapan firmamız için Eylül ayında kurun kaç olacağınında anlamı kalmamıştır. Eylül ayı geldiğinde eğer piyasalarda kur 1,6000 olarak gerçekleşirse almış olduğu kontrat 100 bin TL zarar etmiş olacaktır ancak müşterisinden aldığı 1 mliyon doları sattığında 1 milyon 600 bin TL alacak ve müşterisine fiyat verirken 1 milyon 500 bin TL üzerinden hesabını yaptığı için buradan aldığı fazladan 100 bin TL borsada elde ettiği zararı karşılayacaktır. Eylül ayı geldiğinde tam tersine piyasalarda kur 1,4000 olarak gerçekleşir ise almış olduğu kontrat 100 bin TL kar edeceğinden ürün bededlini tahsil ettiğinde elde edeceği para 1 milyon 400 bin TL olacağından bu zarar borsada elde edilen kar ile kapanacaktır. Dolayısıyla bu ihracatçı firma kur riskinden VOB sayesinde arınmış olacaktır.
[h=1]Hissedarları[/h]Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (%25), İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (%18), İzmir Ticaret Borsası(%17), İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş (%6), Koçbank A.Ş (%6), Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş. (%6), Garanti Bankası T.A.Ş (%6), Akbank T.A.Ş (%6), Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği (%6), İMKB Takasbank A.Ş (%3) ve Türkiye Sınai ve Kalkınma Bankası A.Ş (%1) kuruluşun hissedarları arasında yer almaktadır.
Şirketin ödenmiş sermayesi 9 Milyon YTL’dir.
[h=1]Faaliyet alanları[/h]Bu borsada Vadeli İşlem Sözleşmeleri risk yönetimi, yatırım, spekülasyon ve arbitraj amaçlı olarak yatırımcılar tarafından kullanılır. Çeşitli amaçlara sahip bu yatırımcılar spot piyasaya oranla daha düşük bir maliyetle bu piyasalarda işlem yapabileceklerdir.
Döviz dalgalanmalarından korunmak amacıyla kurulmuş olmasına rağmen, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası AŞ günümüzde daha çok spekülasyon amaçlı kullanılmaktadır. Bu borsada alım sözleşmesi veya satım sözleşmesi yapıldığında, alınan veya satılan dövizin tüm bedeli değil, %10'u ödenmektedir. Günümüzde bu uygulama sadece döviz için değil; imkb30 endeksi, imkb100 endeksi, değerli maden endeksleri, petrol ve türevi olan enerji kaynakları gibi başka birçok araç için de kullanılmaktadır.
Spekülasyon amaçlı kullanımının yanında, ithalat ya da ihracat yoluyla döviz borçlanan ya da döviz alacağı olan yatırımcıların riskten kurtulmaları için iyi bir araçtır.
[h=1]Çalışma Şekli[/h]Vadeli Opsiyon Borsasında herhangi bir durum üzerine kurulabileceği gibi herhangi hammadde ya da menkul değer üzerinede kurulabilir. Gelişmiş piyasalarda seçim sonuçlarından iklim koşullarına kadar bir çok alanda opsiyon taahütleri oluşturulmaktadır.
Vadeli Opsiyon borsalarının en temel versiyonu hammade üzerine kurulu olanlarıdır. Demir, Alüminyum, Altın, Bakır, Gümüş, Buğday, Petrol, Pamuk gibi hammaddelerde bu piyasalar gelişmiştir. Ülkemizde şu günlerde hammde olarak Ege Pamuk, Anadolu Kırmızı Buğday, Altın ve Canlı Hayvan için taahütler açılmış durumdadır.
Döviz yine VOB'da önemli yer tutan taahütler arasındadır. Ülkemizde döviz taahütlerinin işlem hacmi hammade taahütlerinin üzerindedir. Döviz taahütü olarak ülkemizde Amerikan Doları ve Euro taahütleri mevcuttur.
Ülkemizde en çok rağbet gören ve dolayısıyla işlem hacmi ve açık pozisyon müktarı itibariyle diğerlerinden kat kat büyü olan taahüt türü ise Endeks taahhütleri olup İMKB 30 ve İMKB 100 endeksleri için geliştirilmiş iki adet taahüt türü bulunmaktadır.
Çalışma şekline örnek: Yurt dışından Amerikan Doları karşılığında Haziran ayında ürün siparişi alan bir firma var sayalım. Firma ürün karşılığında parasını Eylül ayında Amerikan Doları olarak tahsil edecek olsun. Firma vadeli Opsiyon Borsasında Eylül ayı vadeli Amerikan Doları - Türklirası taahüdünün piyasa fiyatına bakıyor ve 1,5000 TL olduğunu görüyor. 1,5000 kuru için ürünün toplam ABD doları karşılığını hesaplayarak 1 milyon ABD Doları rakamını buluyor ve yurt dışındaki müşterisine bu rakamı teklif ederek anlaşmayı gerçekleştiriyor. Firma anlaşmanın hemen ardından 1 mliyon ABD Doları karşılığında 1,5000 endeksinden satış işlemi (Kısa Pozisyon) gerçekleştiriyor. Bu gün için döviz kurunun hangi rakamda olduğunun hiçbir anlamı artık firmamız için kalmamasına rağmen kurun 1,4500 olduğunu varsayalım. Firmamız bu kontratı yapmamış olsaydı ve Eylül ayı geldiğinde kur 1,6000 olsaydı firma beklenmedik bir 100 bin TL kazanacaktı ancak Eylül ayı geldiğinde kur 1,4000 olarak gerçekleşirse firma bu seferde beklenmedik bir 100 bin TL kaybetmiş olacaktı. Artık kontratı yapan firmamız için Eylül ayında kurun kaç olacağınında anlamı kalmamıştır. Eylül ayı geldiğinde eğer piyasalarda kur 1,6000 olarak gerçekleşirse almış olduğu kontrat 100 bin TL zarar etmiş olacaktır ancak müşterisinden aldığı 1 mliyon doları sattığında 1 milyon 600 bin TL alacak ve müşterisine fiyat verirken 1 milyon 500 bin TL üzerinden hesabını yaptığı için buradan aldığı fazladan 100 bin TL borsada elde ettiği zararı karşılayacaktır. Eylül ayı geldiğinde tam tersine piyasalarda kur 1,4000 olarak gerçekleşir ise almış olduğu kontrat 100 bin TL kar edeceğinden ürün bededlini tahsil ettiğinde elde edeceği para 1 milyon 400 bin TL olacağından bu zarar borsada elde edilen kar ile kapanacaktır. Dolayısıyla bu ihracatçı firma kur riskinden VOB sayesinde arınmış olacaktır.
