Mali Özdemir
Üye
Trafik Sigortası ( Genel Bilgiler ) Hakkında herşey.
KARAYOLLARI MOTORLU ARAÇLAR ZORUNLU MALI
SORUMLULUK SİGORTASI
(TRAFİK SİGORTASI)
I- GENEL AÇIKLAMA:
İçinde bulunduğumuz yüzyılın başından itibaren otomobil sanayinin hızla gelişmesi ve bunun sonucu kullanılan nakil vasıtalarının doğurduğu kazaların artması, ülkeleri genel tazminat sisteminden ayrı, özel tazminat prensipleri koyma zorunda bırakmıştır. Kusura dayanan sorumluluk sisteminde zarar görenin gerektiği gibi korunamaması; sorumluluk sigortalarının ve özel olarak da trafik sigortasının doğmasının en önemli nedenidir.
Nitekim ülkemizde 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 91.maddesi ile "Motorlu araç işletenlerin, bu kanunun 85.maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunlu" kılınmıştır.
Kanunun 85.maddesinin birinci fıkrası ise; "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa motorlu aracın işleteni bu zarardan sorumlu olur" hükmünü getirmiştir.
Bu sigorta branşında 1998 Şubat ayına kadar uygulanacak prim oranları Hazine Müsteşarlığı Tarafından tesbit edilmekte idi. Ancak, bu tarihten sonra prim oranlarının tesbiti serbest bırakılmıştır.
Prim oranlarının tesbiti ile ilgili olarak şu hususlar önemlidir:
Resmi daire ve müesseseler indirimi; resmi daire ve müesseseye göre % 15-50 oranında indirim yapılabilmektedir.
İllere Göre Trafik Yoğunluğu İndirimi; trafik yoğunluğu fazla olan (Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Bursa... gibi) iller dışındaki kalan araçlara % 10-20 indirim yapılmaktadır.
Bunun dışında hasarsızlık indirimi adı altında da uygulamada primden indirime gidilmektedir.
II- GENEL ŞARTLAR: 1- Sigortanın Kapsamı:
Sigortacı, bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.
Araca bağlı olarak çekilmekte olan römork veya yarı römorkların (hafif römorklar dahil) veya çekilen bir aracın sebebiyet vereceği zararlar çekicinin sigortası kapsamındadır. Ancak, insan taşımada kullanılan römorklar bunlar için poliçede özel şartları belirtilecek ek bir sorumluluk sigortası sağlanmış olması kaydıyla teminata dahil olursa
Meydana gelen kazada zararın önlenmesi veya azaltılması amacıyla, sigorta ettirenin yapacağı makul ve zorunlu masraflar sigortacı tarafından karşılanır.
Bu sigorta işletenin (sigorta ettirenin) haksız taleplere karşı savunmasını da temin eder.
a- Sigortanın Coğrafi Sınırı:
Bu sigorta Türkiye sınırları içinde geçerlidir.
b- Sigorta Dışında Kalan Haller:
Aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:
-İşletilme halinde olmayan araçların sebep olacağı zararlar,
-İşleten tarafından ileri sürülecek tazminat talepler,
-İşletenin eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme lişkisi ile bağlı olanların ve birlikte, yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
-Zarar görenlerin beraberinde bulunan bagaj ve benzeri eşya dışında araçta veya römorklarda taşınan eşyanın uğrayacağı zararlardan dolayı işletene karşı ileri sürülecek talepler,
-Manevi tazminat talepleri.
-İşletenin, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,
-İşletenin aracına veya bu araç vasıtasıyla çekilen römorklara ve yarı römorklara veya çekilen araçlara gelecek zararlar nedeniyle ileri sürülecek talepler,
-Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyetlerde bulunan teşebbüslere, gözetim, onarım, bakım, alım-satım, araçta değişiklik yapılması amacı ile veya benzeri bir amaçla bırakılan aracın sebep olacağı zararlara ilişkin her türlü talepler,
-Aracın, yetkili makamların izniyle tertip olunan yarışlara katılması veya yarışlara katılan araçlara eşlik etmesi ile gösteride kullanılması sonucunda meydana gelecek zararlar,
-Çalınan veya gaspedilen araçların sebep oldukları ve Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletenin sorumlu olmadığı zararlar ile aracın çalındığını veya gaspedildiğini bilerek binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürülecek talepler ile çalan gaspeden kişilerin talepleri,
-Motorlu bisikletlerin kullanılmasından ileri gelen zararlar.
2- Zarar Görenlerin Haklarının Saklı Tutulması ve Sigortacının İşletene Rücu Hakkı:
Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemez.
Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene rücu edebilir.
Sigorta ettirene başlıca şu nedenlerle rücu edilir:
-Tazminatı gerektiren olay, işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kasdi bir hareketi veya ağır kusuru sonucunda meydana gelmiş ise,
-İşleten, yetkili makamlardan izin almaksızın düzenlenen bir yarış için Karayolları Trafik Kanunu uyarınca yapılması gereken özel bir sigortanın yapılmamış olduğunu biliyorsa veya gerekli özeni göstermesi halinde bilebilecek durum ise,
-Tazminatı gerektiren olay, aracın Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine göre gereken ehliyetnameye sahip olmayan kimseler tarafından sevkedilmesi sonucunda meydana gelmiş ise,
-Tazminatı gerektiren olay, işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin veya motorlu aracın hatır için karşılıksız olarak kendilerine verilen kişilerin uyuşturucu veya keyif verici maddeler almış olarak aracı sevk ve idare etmeleri esnasında meydana gelmiş veya olay, yukarıda sayılan kişilerin alkollü içki almış olmaları nedeniyle aracı güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiş bulunmalarından ileri geliyorsa,
-Tazminatı gerektiren olay, yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tesbit edilmiş olan istiab haddinden fazla yolcu veya yük taşınması veya patlayıcı, parlayıcı ve tehlikeli maddeleri taşıma ruhsatı bulunmayan araçlarda, bu maddelerin parlama, tutuşma ve infilakı yüzünden meydana gelmiş ise,
-Sigorta ettirenin, rizikonun gerçekleşmesi halinde; "Sigorta ettirenin yükümlülükleri" başlığında ki sorumlulukları yerine getirmemesinden dolayı zarar ve ziyan miktarında bir artış olursa,
-Tazminatı gerektiren olayın aracın çalınması veya gaspedilmesi sonucunda olması halinde, çalınma veya gaspedilme olayında işletenin kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusurlu olduğu tespit edilirse.
3- Sigortanın Başlangıcı ve Sonu:
Aksi kararlaştırılmadıkça, sigorta, poliçede, başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, Türkiye saati ile öğleyin 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.
4- Sigorta Ücretinin Ödenmesi:
Sigorta ücreti, prim ve mevcut yada ileride konulacak vergi, resim ve harçlar ile Garanti Fonu'na katılma payından oluşur.
Sigorta ücretinin tamamı, sözleşme yapılır yapılmaz poliçenin teslimi karşılığında peşinen ve nakden ödenir.
5- Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü:
Sigortacı, bu sigortayı, sigorta ettirenin rizikonun gerçek durumunu bildirmek üzere poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir.
Sigorta ettirenin beyanının gerçeğe aykırı veya eksik olması halinde, sigortacının sözleşmeyi daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek durumlarda, sigortacı durumu öğrendiği andan itibaren sekiz gün içerisinde prim farkının ödenmesi hususunu sigorta ettirene ihtar eder. Sigorta ettiren ihtarın tebliğ tarihini izleyen sekiz gün içinde talep olunan prim farkını ödemez veya ödemeyeceğini bildirirse, sözleşme feshedilmiş olur.
Sözleşmenin feshi halinde, feshin hüküm ifade edeceği tarihe kadar geçen sürenin primi kısa süre esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Prim farkının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı düşer.
Gerçeğe aykırı beyan hali, zararı doğuran olayın meydana gelmesinden sonra öğrenilmişse, bu zarardan dolayı ödenmiş ve ödenecek tazminatın:
-Gerçeğe aykırı beyan, kasden yapılmış olması halinde tamamı için,
-Kasıt olmaması halinde ise, ödenecek tazminatın, alınan prim ile alınması gereken prim arasındaki oran kadar kısmı dışında kalan miktar için, sigorta ettirene rücu edebilir.
a- Sigorta Süresi İçinde Meydana Gelen Değişiklikler:
Sigorta ettiren sözleşmeden sonra rizikoyu ağırlaştırıcı mahiyette meydana gelecek değişiklikleri durumu öğrenir öğrenmez en geç sekiz gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür. Sigortacı durum öğrendiği andan itibaren sekiz gün içinde prim farkının ödenmesi hususunu sigorta ettirene ihtar eder. Sigorta ettiren, ihtarın tebliğ tarihini takip eden sekiz gün içinde talep olunan prim farkını ödemez veya ödemeyeceğini bildirirse sözleşme fesh edilmiş olur.
Sözleşmenin feshi halinde, feshin hüküm ifade edeceği tarihe kadar geçen sürenin primi kısa süre esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Prim fakrının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı düşer.
Sözkonusu değişikliklere ilişkin ihbar yükümlülüğünün yerine getirilmesinden önce meydana gelen olaylardan dolayı ödenmiş veya ödenecek tazminatlar için değişikliğin bildirilmesinin kasıtlı olup olmamasına göre, "Sigorta Ettirenin Beyan yükümlülüğün 'deki hükümler uygulanır.
Sigorta süresi içinde meydana gelen değişiklikler rizikoyu hafifletici nitelikte olduğu ve bunun daha az prim alınması gerektirdiği anlaşılır ise, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre hesaplanacak prim farkı sigorta ettirene geri verilir.
b- İşletenin Değişmesi:
Sigortalı aracın işleteninin değişmesi halinde, devreden kişi onbeş gün içinde sigortacıya durumu bildirmek zorundadır.
Sigortacı, sigorta sözleşmesini, durumun kendisine bildirilme tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde feshedebilir. Sigorta, fesih tarihinden onbeş gün sonrasına kadar geçerlidir. Sözleşmenin feshi halinde işlemeyen günlere ait prim gün esasına göre iade olunur.
Ayrıca, yeni işletenin onbeş gün içerisinde sigortanın devamını kabul etmemesi veya araca başka bir sigorta sözleşmesi yapması halinde, bu sigorta hükümsüz kalacaktır.
c- Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri:
Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesi halinde aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:
Bu sözleşmeye göre, sorumluğunu gerektirecek bir olayı, haberdar olduğu andan itibaren beş gün içinde sigortacıya ihbar etmek,
Sigortalı değilmişçesine gerekli kurtarma ve koruma önlemlerini almak ve bu amaçla sigortacı tarafından verilecek talimata uymak,
Sigortacının talebi üzerine, olayın ve zararın nedeni ile hangi hal ve şartlar altında gerçekleştiğini ve sonuçlarını tesbite, tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu hakkının kullanılmasına yararlı, elde edilmesi mümkün bilgi ve belgeleri gecikmeksizin vermek,
Zarardan dolayı dava yolu ile veya başka yollarla bir tazminat talebi karşısında kaldığı veya aleyhine cezai kovuşturmaya geçildiği hallerde, durumdan sigortacıyı derhal haberdar etmek ve zarar ziyan talebine ve cezai kovuşturmaya ilişkin olarak almış olduğu ihbarname, davetiye ve benzeri tüm belgeleri derhal sigortacıya vermek,
Sigorta konusu ile ilgili başka sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.
d-Sigortacının Halefiyeti:
Sigortacı ödediği tazminat miktarmca hukuken sigorta ettiren yerine geçer.
6- Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi:
Sigortacı zarar ve ziyan talebinde bulunan üçüncü kişilerle doğrudan doğruya temasa geçerek anlaşma hakkına haizdir.
Ancak sigortacının yazılı izni olmadıkça, sigorta ettiren tazminat talebini kısmen veya tamamen kabule yetkili olmadığı gibi zarar görenlere herhangi bir tazminat ödemesinde bulunamaz.
Sigortacı;
- Talep edilen tazminat ve giderleri hak sahibinin, kaza ve zarara ilişkin tesbit tutanağının veya bilirkişi raporunu ve gerekli belgeleri sigortacının merkez veya kuruluşlarından birine ilettiği tarihten itibaren,
-Yaralanan kimselerin ilk yardım, muayene ve kontrol veya bu yaralanmadan ötürü ayakta hastane, klinik ve diğer yerlerdeki tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdiği diğer giderleri, belgeleri ile birlikte kendisine başvurma tarihinden itibaren, sekiz iş günü içinde sigorta teminat limitleri dahilinde öder.
Dava açılması halinde, sigorta poliçesinde yazılı limitlere kadar davanın takip ve idaresi sigortacıya ait olup, sigorta ettiren, sigortacının göstereceği avukata gereken vekaletnameyi vermek zorundadır. Sigortacı dava masrafları ile avukatlık ücretlerini ödemekle yükümlüdür. Şu kadar ki hükmolunan tazminat sigorta bedelini geçerse, sigortacı bu masrafları sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde öder.
Sigortalı veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kimseler aleyhine cezai kovuşturmaya geçilmesi halinde, sanığın izni ile sigortacı da
savunmaya iştirak eder. Bu takdirde, sigortacı yalnız seçtiği avukatın giderlerini öder.
Cezai kovuşturmadan doğan tüm giderleri ile, muhtemel para cezalan sigorta teminatı dışındadır.
7- Vergi-Resim-Harçlar ve Garanti Fonuna Katılma Payı:
Sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin olarak mevcut ve ileride konulacak vergi, resim ve harçlar ile kendisine ait garanti fonuna katılma payı sigorta ettiren tarafından ödenir.
8- Tebliğ ve İhbarlar:
Sigorta ettirenin ihbar ve tebliğleri, sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.
Sigorta şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin poliçede gösterilen adresine, bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine aynı suretle yapılır.
Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgraf ile yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir.
9- Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması:
Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler, sigorta ettirene ait öğrenecekleri ticari ve mesleki sırların saklı tutulmasından doğacak zararlardan sorumludurlar.
10- Yetkili Mahkeme:
Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentanın bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi, kazanın meydana geldiği yer mahkemesinde de açılabilir.
Motorlu araç kazalarından doğan zararların tazminine ilişkin talepler. zarar görenin, zarar ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak on yıl içinde zamanaşımına uğrar.
Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre tazminat yükümlüsü bakımından da kesilmiş sayılır.
Zamanaşımı, tazminat yükümlüsüne karşı kesilirse, sigortacıya karşı da kesilmiş olur. Sigortacı bakımından kesilen zamanaşımı, tazminat yükümlüsü bakımından da kesilmiş sayılır.
Motorlu araç kazalarında tazminat yükümlülerinin birbirlerine karşı rücu hakları, kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi öğrendikleri günden başlayarak iki yılda zamanaşımına uğrar.
Diğer hususlar genel hükümler uygulanır.
12- Özel Şartlar:
Bu genel şartlara ve varsa bunlara ilişkin klozlara aykırı düşmemek ve sigortalı aleyhine olmamak koşulu ile özel şartlar konulabilir.
SORUMLULUK SİGORTASI
(TRAFİK SİGORTASI)
I- GENEL AÇIKLAMA:
İçinde bulunduğumuz yüzyılın başından itibaren otomobil sanayinin hızla gelişmesi ve bunun sonucu kullanılan nakil vasıtalarının doğurduğu kazaların artması, ülkeleri genel tazminat sisteminden ayrı, özel tazminat prensipleri koyma zorunda bırakmıştır. Kusura dayanan sorumluluk sisteminde zarar görenin gerektiği gibi korunamaması; sorumluluk sigortalarının ve özel olarak da trafik sigortasının doğmasının en önemli nedenidir.
Nitekim ülkemizde 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 91.maddesi ile "Motorlu araç işletenlerin, bu kanunun 85.maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunlu" kılınmıştır.
Kanunun 85.maddesinin birinci fıkrası ise; "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa motorlu aracın işleteni bu zarardan sorumlu olur" hükmünü getirmiştir.
Bu sigorta branşında 1998 Şubat ayına kadar uygulanacak prim oranları Hazine Müsteşarlığı Tarafından tesbit edilmekte idi. Ancak, bu tarihten sonra prim oranlarının tesbiti serbest bırakılmıştır.
Prim oranlarının tesbiti ile ilgili olarak şu hususlar önemlidir:
Resmi daire ve müesseseler indirimi; resmi daire ve müesseseye göre % 15-50 oranında indirim yapılabilmektedir.
İllere Göre Trafik Yoğunluğu İndirimi; trafik yoğunluğu fazla olan (Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Bursa... gibi) iller dışındaki kalan araçlara % 10-20 indirim yapılmaktadır.
Bunun dışında hasarsızlık indirimi adı altında da uygulamada primden indirime gidilmektedir.
II- GENEL ŞARTLAR: 1- Sigortanın Kapsamı:
Sigortacı, bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.
Araca bağlı olarak çekilmekte olan römork veya yarı römorkların (hafif römorklar dahil) veya çekilen bir aracın sebebiyet vereceği zararlar çekicinin sigortası kapsamındadır. Ancak, insan taşımada kullanılan römorklar bunlar için poliçede özel şartları belirtilecek ek bir sorumluluk sigortası sağlanmış olması kaydıyla teminata dahil olursa
Meydana gelen kazada zararın önlenmesi veya azaltılması amacıyla, sigorta ettirenin yapacağı makul ve zorunlu masraflar sigortacı tarafından karşılanır.
Bu sigorta işletenin (sigorta ettirenin) haksız taleplere karşı savunmasını da temin eder.
a- Sigortanın Coğrafi Sınırı:
Bu sigorta Türkiye sınırları içinde geçerlidir.
b- Sigorta Dışında Kalan Haller:
Aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:
-İşletilme halinde olmayan araçların sebep olacağı zararlar,
-İşleten tarafından ileri sürülecek tazminat talepler,
-İşletenin eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme lişkisi ile bağlı olanların ve birlikte, yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
-Zarar görenlerin beraberinde bulunan bagaj ve benzeri eşya dışında araçta veya römorklarda taşınan eşyanın uğrayacağı zararlardan dolayı işletene karşı ileri sürülecek talepler,
-Manevi tazminat talepleri.
-İşletenin, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,
-İşletenin aracına veya bu araç vasıtasıyla çekilen römorklara ve yarı römorklara veya çekilen araçlara gelecek zararlar nedeniyle ileri sürülecek talepler,
-Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyetlerde bulunan teşebbüslere, gözetim, onarım, bakım, alım-satım, araçta değişiklik yapılması amacı ile veya benzeri bir amaçla bırakılan aracın sebep olacağı zararlara ilişkin her türlü talepler,
-Aracın, yetkili makamların izniyle tertip olunan yarışlara katılması veya yarışlara katılan araçlara eşlik etmesi ile gösteride kullanılması sonucunda meydana gelecek zararlar,
-Çalınan veya gaspedilen araçların sebep oldukları ve Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletenin sorumlu olmadığı zararlar ile aracın çalındığını veya gaspedildiğini bilerek binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürülecek talepler ile çalan gaspeden kişilerin talepleri,
-Motorlu bisikletlerin kullanılmasından ileri gelen zararlar.
2- Zarar Görenlerin Haklarının Saklı Tutulması ve Sigortacının İşletene Rücu Hakkı:
Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemez.
Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene rücu edebilir.
Sigorta ettirene başlıca şu nedenlerle rücu edilir:
-Tazminatı gerektiren olay, işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kasdi bir hareketi veya ağır kusuru sonucunda meydana gelmiş ise,
-İşleten, yetkili makamlardan izin almaksızın düzenlenen bir yarış için Karayolları Trafik Kanunu uyarınca yapılması gereken özel bir sigortanın yapılmamış olduğunu biliyorsa veya gerekli özeni göstermesi halinde bilebilecek durum ise,
-Tazminatı gerektiren olay, aracın Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine göre gereken ehliyetnameye sahip olmayan kimseler tarafından sevkedilmesi sonucunda meydana gelmiş ise,
-Tazminatı gerektiren olay, işletenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin veya motorlu aracın hatır için karşılıksız olarak kendilerine verilen kişilerin uyuşturucu veya keyif verici maddeler almış olarak aracı sevk ve idare etmeleri esnasında meydana gelmiş veya olay, yukarıda sayılan kişilerin alkollü içki almış olmaları nedeniyle aracı güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiş bulunmalarından ileri geliyorsa,
-Tazminatı gerektiren olay, yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tesbit edilmiş olan istiab haddinden fazla yolcu veya yük taşınması veya patlayıcı, parlayıcı ve tehlikeli maddeleri taşıma ruhsatı bulunmayan araçlarda, bu maddelerin parlama, tutuşma ve infilakı yüzünden meydana gelmiş ise,
-Sigorta ettirenin, rizikonun gerçekleşmesi halinde; "Sigorta ettirenin yükümlülükleri" başlığında ki sorumlulukları yerine getirmemesinden dolayı zarar ve ziyan miktarında bir artış olursa,
-Tazminatı gerektiren olayın aracın çalınması veya gaspedilmesi sonucunda olması halinde, çalınma veya gaspedilme olayında işletenin kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusurlu olduğu tespit edilirse.
Linkleri görüntülemek için kayıt olmalısınız
3- Sigortanın Başlangıcı ve Sonu:
Aksi kararlaştırılmadıkça, sigorta, poliçede, başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, Türkiye saati ile öğleyin 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.
4- Sigorta Ücretinin Ödenmesi:
Sigorta ücreti, prim ve mevcut yada ileride konulacak vergi, resim ve harçlar ile Garanti Fonu'na katılma payından oluşur.
Sigorta ücretinin tamamı, sözleşme yapılır yapılmaz poliçenin teslimi karşılığında peşinen ve nakden ödenir.
5- Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü:
Sigortacı, bu sigortayı, sigorta ettirenin rizikonun gerçek durumunu bildirmek üzere poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir.
Sigorta ettirenin beyanının gerçeğe aykırı veya eksik olması halinde, sigortacının sözleşmeyi daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek durumlarda, sigortacı durumu öğrendiği andan itibaren sekiz gün içerisinde prim farkının ödenmesi hususunu sigorta ettirene ihtar eder. Sigorta ettiren ihtarın tebliğ tarihini izleyen sekiz gün içinde talep olunan prim farkını ödemez veya ödemeyeceğini bildirirse, sözleşme feshedilmiş olur.
Sözleşmenin feshi halinde, feshin hüküm ifade edeceği tarihe kadar geçen sürenin primi kısa süre esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Prim farkının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı düşer.
Gerçeğe aykırı beyan hali, zararı doğuran olayın meydana gelmesinden sonra öğrenilmişse, bu zarardan dolayı ödenmiş ve ödenecek tazminatın:
-Gerçeğe aykırı beyan, kasden yapılmış olması halinde tamamı için,
-Kasıt olmaması halinde ise, ödenecek tazminatın, alınan prim ile alınması gereken prim arasındaki oran kadar kısmı dışında kalan miktar için, sigorta ettirene rücu edebilir.
a- Sigorta Süresi İçinde Meydana Gelen Değişiklikler:
Sigorta ettiren sözleşmeden sonra rizikoyu ağırlaştırıcı mahiyette meydana gelecek değişiklikleri durumu öğrenir öğrenmez en geç sekiz gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür. Sigortacı durum öğrendiği andan itibaren sekiz gün içinde prim farkının ödenmesi hususunu sigorta ettirene ihtar eder. Sigorta ettiren, ihtarın tebliğ tarihini takip eden sekiz gün içinde talep olunan prim farkını ödemez veya ödemeyeceğini bildirirse sözleşme fesh edilmiş olur.
Sözleşmenin feshi halinde, feshin hüküm ifade edeceği tarihe kadar geçen sürenin primi kısa süre esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Prim fakrının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı düşer.
Sözkonusu değişikliklere ilişkin ihbar yükümlülüğünün yerine getirilmesinden önce meydana gelen olaylardan dolayı ödenmiş veya ödenecek tazminatlar için değişikliğin bildirilmesinin kasıtlı olup olmamasına göre, "Sigorta Ettirenin Beyan yükümlülüğün 'deki hükümler uygulanır.
Sigorta süresi içinde meydana gelen değişiklikler rizikoyu hafifletici nitelikte olduğu ve bunun daha az prim alınması gerektirdiği anlaşılır ise, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre hesaplanacak prim farkı sigorta ettirene geri verilir.
b- İşletenin Değişmesi:
Sigortalı aracın işleteninin değişmesi halinde, devreden kişi onbeş gün içinde sigortacıya durumu bildirmek zorundadır.
Sigortacı, sigorta sözleşmesini, durumun kendisine bildirilme tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde feshedebilir. Sigorta, fesih tarihinden onbeş gün sonrasına kadar geçerlidir. Sözleşmenin feshi halinde işlemeyen günlere ait prim gün esasına göre iade olunur.
Ayrıca, yeni işletenin onbeş gün içerisinde sigortanın devamını kabul etmemesi veya araca başka bir sigorta sözleşmesi yapması halinde, bu sigorta hükümsüz kalacaktır.
c- Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri:
Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesi halinde aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:
Bu sözleşmeye göre, sorumluğunu gerektirecek bir olayı, haberdar olduğu andan itibaren beş gün içinde sigortacıya ihbar etmek,
Sigortalı değilmişçesine gerekli kurtarma ve koruma önlemlerini almak ve bu amaçla sigortacı tarafından verilecek talimata uymak,
Sigortacının talebi üzerine, olayın ve zararın nedeni ile hangi hal ve şartlar altında gerçekleştiğini ve sonuçlarını tesbite, tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu hakkının kullanılmasına yararlı, elde edilmesi mümkün bilgi ve belgeleri gecikmeksizin vermek,
Zarardan dolayı dava yolu ile veya başka yollarla bir tazminat talebi karşısında kaldığı veya aleyhine cezai kovuşturmaya geçildiği hallerde, durumdan sigortacıyı derhal haberdar etmek ve zarar ziyan talebine ve cezai kovuşturmaya ilişkin olarak almış olduğu ihbarname, davetiye ve benzeri tüm belgeleri derhal sigortacıya vermek,
Sigorta konusu ile ilgili başka sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.
d-Sigortacının Halefiyeti:
Sigortacı ödediği tazminat miktarmca hukuken sigorta ettiren yerine geçer.
6- Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi:
Sigortacı zarar ve ziyan talebinde bulunan üçüncü kişilerle doğrudan doğruya temasa geçerek anlaşma hakkına haizdir.
Ancak sigortacının yazılı izni olmadıkça, sigorta ettiren tazminat talebini kısmen veya tamamen kabule yetkili olmadığı gibi zarar görenlere herhangi bir tazminat ödemesinde bulunamaz.
Sigortacı;
- Talep edilen tazminat ve giderleri hak sahibinin, kaza ve zarara ilişkin tesbit tutanağının veya bilirkişi raporunu ve gerekli belgeleri sigortacının merkez veya kuruluşlarından birine ilettiği tarihten itibaren,
-Yaralanan kimselerin ilk yardım, muayene ve kontrol veya bu yaralanmadan ötürü ayakta hastane, klinik ve diğer yerlerdeki tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdiği diğer giderleri, belgeleri ile birlikte kendisine başvurma tarihinden itibaren, sekiz iş günü içinde sigorta teminat limitleri dahilinde öder.
Dava açılması halinde, sigorta poliçesinde yazılı limitlere kadar davanın takip ve idaresi sigortacıya ait olup, sigorta ettiren, sigortacının göstereceği avukata gereken vekaletnameyi vermek zorundadır. Sigortacı dava masrafları ile avukatlık ücretlerini ödemekle yükümlüdür. Şu kadar ki hükmolunan tazminat sigorta bedelini geçerse, sigortacı bu masrafları sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde öder.
Sigortalı veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kimseler aleyhine cezai kovuşturmaya geçilmesi halinde, sanığın izni ile sigortacı da
savunmaya iştirak eder. Bu takdirde, sigortacı yalnız seçtiği avukatın giderlerini öder.
Cezai kovuşturmadan doğan tüm giderleri ile, muhtemel para cezalan sigorta teminatı dışındadır.
7- Vergi-Resim-Harçlar ve Garanti Fonuna Katılma Payı:
Sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin olarak mevcut ve ileride konulacak vergi, resim ve harçlar ile kendisine ait garanti fonuna katılma payı sigorta ettiren tarafından ödenir.
8- Tebliğ ve İhbarlar:
Sigorta ettirenin ihbar ve tebliğleri, sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.
Linkleri görüntülemek için kayıt olmalısınız
Sigorta şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin poliçede gösterilen adresine, bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine aynı suretle yapılır.
Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgraf ile yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir.
9- Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması:
Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler, sigorta ettirene ait öğrenecekleri ticari ve mesleki sırların saklı tutulmasından doğacak zararlardan sorumludurlar.
10- Yetkili Mahkeme:
Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentanın bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi, kazanın meydana geldiği yer mahkemesinde de açılabilir.
Motorlu araç kazalarından doğan zararların tazminine ilişkin talepler. zarar görenin, zarar ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak on yıl içinde zamanaşımına uğrar.
Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre tazminat yükümlüsü bakımından da kesilmiş sayılır.
Zamanaşımı, tazminat yükümlüsüne karşı kesilirse, sigortacıya karşı da kesilmiş olur. Sigortacı bakımından kesilen zamanaşımı, tazminat yükümlüsü bakımından da kesilmiş sayılır.
Motorlu araç kazalarında tazminat yükümlülerinin birbirlerine karşı rücu hakları, kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi öğrendikleri günden başlayarak iki yılda zamanaşımına uğrar.
Diğer hususlar genel hükümler uygulanır.
12- Özel Şartlar:
Bu genel şartlara ve varsa bunlara ilişkin klozlara aykırı düşmemek ve sigortalı aleyhine olmamak koşulu ile özel şartlar konulabilir.
