Fobi nedir, nasıl tedavi edilir?

[Haydar]

Her insanın kendine göre farklı fobileri
bulunmaktadır. Bazı insanların fobisi abartıya
kaçtığı için tedavi gerektirebiliyor. Uzmanlar
fobiler hakkında merak edilen tüm soruların
cevaplarını verdiler. Fobi nedir? Fobi, kişi tarafından aşırı veya anlamsız olduğu
bilindiği halde hayvanlara (yılan, örümcek,
kedi, köpek, kelebek…), doğal çevreye (örn.
yüksek yerler), durumlara (uçak, asansör..)
veya sosyal durumlara (topluluk önünde
yemek yeme, konuşma) karşı duyulan KORKULARDIR. Belirtileri nelerdir? Korkulan nesne veya durumlarla
karşılaşıldığında kişide huzursuzluk, çarpıntı,
terleme, yüz kızarması, üşüme, sıcak-soğuk
basması, kılların diken diken olması, göğüste
sıkışma, nefes alamıyormuş, boğuluyormuş
gibi bir duygu, baş dönmesi, ellerde ve ayaklarda uyuşma, baygınlık duygusu gibi
belirtilerin hepsi veya bir kısmı ortaya çıkabilir.
Kişi korkusunun anlamsız veya abartılı
olduğunu bildiği halde bu belirtileri her
seferinde yaşar. Bu yüzden korktuğu nesne
veya durumlardan kaçınır; kaçınamayacak durumda ise güçlükle katlanır. Kaç çeşit fobi vardır? Fobiler başlıca 3 gruba ayrılabilir: AGORAFOBİ : Yardım sağlanamayabileceği veya
kaçmanın zor olabileceği kalabalık cadde, pazar
yeri, sinema, tiyatro, köprü, tünel gibi yerlerde
bulunmaktan duyulan KORKUDUR. Kişi
genellikle tek başına böyle yerlerde
bulunmaktan kaçınır,mutlaka bulunması gerekiyorsa yanına aileden birisini veya bir
arkadaşını alır. ÖZGÜL FOBİ: Hayvanlar, yükseklik, kapalı yer,
uçak, asansör, kan-yara görme gibi belli nesne
veya durumlardan anormal KORKUDUR. Zarar
verici bir hayvandan herkesin duyduğu korku
fobi değildir. Hayvan fobileri arasında kedi,
köpekten kelebeğe kadar çok çeşitli hayvanlar bulunabilir. SOSYAL FOBİ: Topluluk içinde yemek yeme,
konuşma yapma, yazı yazma, genel tuvaletleri
kullanma veya görüşme gibi durumlarda küçük
düşeceği veya utanç duyacağı bir biçimde
davranacağı KORKUSUDUR. Sosyal fobi,
yukarıda sayılan durumlarda pekçok kişide görülen hafif heyecanlanma ile
karıştırılmamalıdır. Sosyal fobide kişi korkusu
sebebiyle sosyal etkinliklere katılmayabilir,
işiyle ilgili bir terfiden vazgeçebilir. Fobi sık görülen bir durum mudur? Her on kişiden birinde fobik bozukluk
görülmektedir. Psikiyatrik hastalıklar içinde en
sık görülen bozukluklardandır. Kadınlarda
erkeklere oranla daha sıktır. Hangi tip olursa
olsun fobisi olan kişiler, başlangıçta genellikle
fobik nesne veya durumdan kaçınarak yaşamlarını devam ettirmeye çalışırlar. Sıklıkla,
fobiler iş, okul veya sosyal hayatlarında sıkıntı
yaratmaya başladığında tedavi için başvururlar. Fobiler kaç yaşında başlar? Agorafobi genellikle 20´li yaşların ortalarında,
özgül fobiler genellikle çocuklukta, sosyal fobi
ise genellikle ergenlik çağında başlar. Fobilerin seyri nasıldır? Fobiler tedavi edilmediği takdirde genellikle
kalıcı olma eğilimindedir. Yıllarca evinin ya da
kendince güvenli hissettiği alanların dışına
çıkamamış agorafobili kişiler, uçak fobisi
sebebiyle yüzlerce kilometrelik mesafeyi
otobüsle yolculuk edenler bulunmaktadır. Nasıl tedavi edilir? Yalnız psikoterapi ya da ilaç tedavisiyle birlikte
psikoterapi etkili olabilmektedir. Fobi tedavisi hastaneye yatışı gerektirir mi? Fobilerin tedavisi hastaneye yatış olmaksızın,
ayaktan yapılabilir.