Doğuş Pertez
Admin
Romanlarda Anlatıcı ve Bakış Açısı Hakkında Bilgi
romanlarda anlatım şekilleri,
romanda tekil şahıs ağzından anlatım ,
romanda çoğul şahıslar ağzından anlatım
Tahkiyeli eser terminolojisinde "yazar-anlatıcı" adıyla anılan bu kişiler, gerekli gördüklerinde olayların akışını keserek çeşitli bilgiler verirler, yorumlar yaparlarÜstelik bunu, yazarın asli görevi olarak kabul ederlerGünümüzde bu anlayış tamamen değişmiştir.
Bilindiği gibi her Anlatmaya dayalı eserin mutlaka bir anlatıcısı bulunmalıdır. Söz konusu anlatıcının, tahkiyeli eserdegörülüşü rolü ve fonksiyonu geçmişten günümüze kadar oldukça farklılık arzeder Muhtemelen devrin şartları gereği, eski tahkiyeli eserlerde anlatıcı, kendini Gizlemek yerine açıkça hissettirmek yolunu tutmuştur.
Modern romanlarda anlatıcı, mümkün mertebe kendini gizlemeyi hedeflemiştirişte bu bilgiler çerçevesindetahlil edilen tahkiyeli eserde, anlatıcının konumunu belirlemek gerekirTahkiyeli eserlerde karşımıza çıkabilecek anlatım şekilleri ve mahiyetleri hakkında kısaca şunları söyleyebiliriz:
a) 1 Tekil Şahıs Ağzından Anlatım: Daha çok otobiyografik nitelikli tahkiyeli
eserlerde görülürBu ifade şeklinde anlatanla anlatılan aynı şahıs olduğu için, mesafeyi
korumak oldukça zordurBundan dolayı da sıkça başvurulan bir anlatım şekli değildir
b) 2 Çoğul Şahıs Ağzından Anlatım: Çok az başvurulan bir anlatım tarzıdır Bu
anlatımda 2çoğul şahıs eki dikkati çeker Almışsınızvermişsiniz gibi
c) 3Tekil Şahıs Ağzından Anlatım Tahkiyeli eser unsurlarına hem içten, hem de
dıştan yaklaşım imkanı sağladığı için sıklıkla başvurulan bir anlatım şeklidir Bu
anlatımda 3 tekil şahıs ekinin kullanılması esastır Geldi, gitti gibi
ç) Karışık Anlatım Yukarıdaki maddelerde açıklanan anlatım tarzlarından her üçünün veya ikisinin bir arada uygulanmasından oluşur
Bakış Acısı:Kısaca ifade etmek gerekirse " bakış açısı" :" anlatılanın görüldüğü ve yansıtıldığı nokta" 'dırBir başka söyleyişiyle, tahkiyeli eserlerde anlatıcının olaylar,figürler, nesneler, fikirler, zaman ve mekan gibi anlattığı hemen her şey karşısındaki takındığı tavra bakış açısı denir Bakış açısı şu şekillerde karşımıza çıkabilir:
a Tarafsız (nötr), fikir belirtmeyen
b Sezdiren, tesbit ve teşhis eden(Memleket Hikayeleri)c Beğenen, takdir ve tasdik eden(Tarihi ve dini romanlar)
ç Tenkit yönelten ve öz eleştiride bulunan(Mai ve Siyah)
dTehzil(alay) eden, küçümseyen(EfruzBey)Bunlardan bazılarını bir arada görmek de mümkündür(Üzümcü)
romanda tekil şahıs ağzından anlatım ,
romanda çoğul şahıslar ağzından anlatım
Tahkiyeli eser terminolojisinde "yazar-anlatıcı" adıyla anılan bu kişiler, gerekli gördüklerinde olayların akışını keserek çeşitli bilgiler verirler, yorumlar yaparlarÜstelik bunu, yazarın asli görevi olarak kabul ederlerGünümüzde bu anlayış tamamen değişmiştir.
Bilindiği gibi her Anlatmaya dayalı eserin mutlaka bir anlatıcısı bulunmalıdır. Söz konusu anlatıcının, tahkiyeli eserdegörülüşü rolü ve fonksiyonu geçmişten günümüze kadar oldukça farklılık arzeder Muhtemelen devrin şartları gereği, eski tahkiyeli eserlerde anlatıcı, kendini Gizlemek yerine açıkça hissettirmek yolunu tutmuştur.
Modern romanlarda anlatıcı, mümkün mertebe kendini gizlemeyi hedeflemiştirişte bu bilgiler çerçevesindetahlil edilen tahkiyeli eserde, anlatıcının konumunu belirlemek gerekirTahkiyeli eserlerde karşımıza çıkabilecek anlatım şekilleri ve mahiyetleri hakkında kısaca şunları söyleyebiliriz:
a) 1 Tekil Şahıs Ağzından Anlatım: Daha çok otobiyografik nitelikli tahkiyeli
eserlerde görülürBu ifade şeklinde anlatanla anlatılan aynı şahıs olduğu için, mesafeyi
korumak oldukça zordurBundan dolayı da sıkça başvurulan bir anlatım şekli değildir
b) 2 Çoğul Şahıs Ağzından Anlatım: Çok az başvurulan bir anlatım tarzıdır Bu
anlatımda 2çoğul şahıs eki dikkati çeker Almışsınızvermişsiniz gibi
c) 3Tekil Şahıs Ağzından Anlatım Tahkiyeli eser unsurlarına hem içten, hem de
dıştan yaklaşım imkanı sağladığı için sıklıkla başvurulan bir anlatım şeklidir Bu
anlatımda 3 tekil şahıs ekinin kullanılması esastır Geldi, gitti gibi
ç) Karışık Anlatım Yukarıdaki maddelerde açıklanan anlatım tarzlarından her üçünün veya ikisinin bir arada uygulanmasından oluşur
Bakış Acısı:Kısaca ifade etmek gerekirse " bakış açısı" :" anlatılanın görüldüğü ve yansıtıldığı nokta" 'dırBir başka söyleyişiyle, tahkiyeli eserlerde anlatıcının olaylar,figürler, nesneler, fikirler, zaman ve mekan gibi anlattığı hemen her şey karşısındaki takındığı tavra bakış açısı denir Bakış açısı şu şekillerde karşımıza çıkabilir:
a Tarafsız (nötr), fikir belirtmeyen
b Sezdiren, tesbit ve teşhis eden(Memleket Hikayeleri)c Beğenen, takdir ve tasdik eden(Tarihi ve dini romanlar)
ç Tenkit yönelten ve öz eleştiride bulunan(Mai ve Siyah)
dTehzil(alay) eden, küçümseyen(EfruzBey)Bunlardan bazılarını bir arada görmek de mümkündür(Üzümcü)
