Haydar
Emekli Yönetici
Çocuğa doğru para harcamayı öğretmek!
Dersimiz, ergenlik. Konumuz, ergenlik dönemindeki çocuklara parayı doğru kullanmayı öğretme yolları.
Ergen anneleri bilirler. Artık özgürlüklerini ellerine almaya başlamış olan çocuklarıyla parayı doğru yere harcama konusunda tartışmalar sıklaşır. Oysa bu çatışmaları en aza indirgemek için ebeveynlere düşen bazı görevler olduğu aşikar. Gelin, deneyimli annelerin görüşlerini bir derse dönüştürelim ve ergenlik çağındaki çocuklara para konusunda doğru alışkanlıklar kazandırmanın, onlara ekonomik sorumluluk vermenin yollarını birlikte öğrenelim.
Eğitimin önemini ve sıkı çalışmayı vurgulayın
Çocuklar, çok küçük yaşlardan itibaren para biriktirmenin ve para harcamanın basit kurallarını öğrenmeliler. Ergenlik çağına geldiklerinde kendi finansal gelecekleri için iyi eğitimin değerini ve çok çalışmanın önemini anlamalılar. Sizin ebeveyn olarak buradaki göreviniz, ergenlik dönemleri boyunca da bu değerleri ve ahlak kurallarını vurgulamaya devam etmek olmalı. Bağımsızlıkları için çabaladıkları dönemde verdikleri kararlar her zaman en iyisi olmayabilir. Sizin, gelecekteki finansal istikrarları için başlangıç yapmaları konusunda onları “gerçek dünya”ya hazırlamanız gerekir.
Banka hesabı açın
Ergenlik çağındaki çocuğunuzun bir hesap açma ve orada birikim yapmasına izin verin. Bu hesap, sizin de kontrol edebileceğiniz bir ortak hesap olabilir. Böylece harcamaları ve birikimi sizin denetiminiz altında olur. Harcama limitini aştığında ya da fazla para çektiğinde bunun hesabını ondan sorabilirsiniz.
Anlaşma yapın
Diyelim ki çocuğunuz bir bisiklet ya da başka yüksek fiyatlı bir eşya almak istiyor. Onunla, belli dönemlerde parasının yarısını biriktirirse almak istediği şey için geri kalan parayı sizin tamamlayacağınız konusunda bir anlaşma yapın. Bu parayı ona hediye olarak da, sonra ödemesi için borç olarak da verebilirsiniz. Ergenler kendi harcamalarını, mesela internet ya da cep telefonu faturalarını kendileri ödediklerinde sorumluluğu öğrenebilirler. Bu konuda da bir anlaşma yapmak fena bir fikir değil.
Çocuğunuza sorumluluk verin
Ergenler genellikle gelir konusunda üç ana kaynağa sahiptirler: Anne babalarından aldıkları harçlıklar, yarı zamanlı ya da dönemsel çalışmalardan elde ettikleri kazançlar ve akrabalardan, özellikle büyükanne-büyükbabalardan aldıkları hediyeler… Elde ettikleri gelirin kaynağı ne olursa olsun, ceplerindeki para onlara ait ve onların harcayacağı bir paradır. Dolayısıyla ekstra harcamalarını kendi gelirlerinden yapmaları gerekir. Tabii ki siz onların ihtiyaçlarını karşılayacaksınız ama günlük giderleri dışında ekstra harcama yapmak istediklerinde her zaman “evet” dememeniz, bunu kendilerinin karşılaması gerektiğini hatırlatmanız gerekir. Kısaca “Ayağını yorganına göre uzat” da diyebilirsiniz.
Alışveriş yaparken tutumlu olun
Siz parayı har vurup harman savuran biriyken çocuğunuzdan mantıklı harcamalar yapmasını bekleyemezsiniz. Para harcarken tutumlu davrandığınız konusunda ona iyi örnek olmalısınız. Öncelikle aylık aile bütçesi hazırlayın ve bu bütçeye sadık kalın. Çocuğunuzun alışverişte ve bütçe yapma kararlarında fikrini söylemesine izin verin. İkinci el giysi, mobilya ya da diğer gereçler daha ucuz ve aynı zamanda çevre dostudur. Zaman zaman ikinci el alışverişe başvurun. Kredi kartınızı akıllıca kullanın ve elinizden geldiğince nakit para kullanın
Ergen anneleri bilirler. Artık özgürlüklerini ellerine almaya başlamış olan çocuklarıyla parayı doğru yere harcama konusunda tartışmalar sıklaşır. Oysa bu çatışmaları en aza indirgemek için ebeveynlere düşen bazı görevler olduğu aşikar. Gelin, deneyimli annelerin görüşlerini bir derse dönüştürelim ve ergenlik çağındaki çocuklara para konusunda doğru alışkanlıklar kazandırmanın, onlara ekonomik sorumluluk vermenin yollarını birlikte öğrenelim.
Eğitimin önemini ve sıkı çalışmayı vurgulayın
Çocuklar, çok küçük yaşlardan itibaren para biriktirmenin ve para harcamanın basit kurallarını öğrenmeliler. Ergenlik çağına geldiklerinde kendi finansal gelecekleri için iyi eğitimin değerini ve çok çalışmanın önemini anlamalılar. Sizin ebeveyn olarak buradaki göreviniz, ergenlik dönemleri boyunca da bu değerleri ve ahlak kurallarını vurgulamaya devam etmek olmalı. Bağımsızlıkları için çabaladıkları dönemde verdikleri kararlar her zaman en iyisi olmayabilir. Sizin, gelecekteki finansal istikrarları için başlangıç yapmaları konusunda onları “gerçek dünya”ya hazırlamanız gerekir.
Banka hesabı açın
Ergenlik çağındaki çocuğunuzun bir hesap açma ve orada birikim yapmasına izin verin. Bu hesap, sizin de kontrol edebileceğiniz bir ortak hesap olabilir. Böylece harcamaları ve birikimi sizin denetiminiz altında olur. Harcama limitini aştığında ya da fazla para çektiğinde bunun hesabını ondan sorabilirsiniz.
Anlaşma yapın
Diyelim ki çocuğunuz bir bisiklet ya da başka yüksek fiyatlı bir eşya almak istiyor. Onunla, belli dönemlerde parasının yarısını biriktirirse almak istediği şey için geri kalan parayı sizin tamamlayacağınız konusunda bir anlaşma yapın. Bu parayı ona hediye olarak da, sonra ödemesi için borç olarak da verebilirsiniz. Ergenler kendi harcamalarını, mesela internet ya da cep telefonu faturalarını kendileri ödediklerinde sorumluluğu öğrenebilirler. Bu konuda da bir anlaşma yapmak fena bir fikir değil.
Çocuğunuza sorumluluk verin
Ergenler genellikle gelir konusunda üç ana kaynağa sahiptirler: Anne babalarından aldıkları harçlıklar, yarı zamanlı ya da dönemsel çalışmalardan elde ettikleri kazançlar ve akrabalardan, özellikle büyükanne-büyükbabalardan aldıkları hediyeler… Elde ettikleri gelirin kaynağı ne olursa olsun, ceplerindeki para onlara ait ve onların harcayacağı bir paradır. Dolayısıyla ekstra harcamalarını kendi gelirlerinden yapmaları gerekir. Tabii ki siz onların ihtiyaçlarını karşılayacaksınız ama günlük giderleri dışında ekstra harcama yapmak istediklerinde her zaman “evet” dememeniz, bunu kendilerinin karşılaması gerektiğini hatırlatmanız gerekir. Kısaca “Ayağını yorganına göre uzat” da diyebilirsiniz.
Alışveriş yaparken tutumlu olun
Siz parayı har vurup harman savuran biriyken çocuğunuzdan mantıklı harcamalar yapmasını bekleyemezsiniz. Para harcarken tutumlu davrandığınız konusunda ona iyi örnek olmalısınız. Öncelikle aylık aile bütçesi hazırlayın ve bu bütçeye sadık kalın. Çocuğunuzun alışverişte ve bütçe yapma kararlarında fikrini söylemesine izin verin. İkinci el giysi, mobilya ya da diğer gereçler daha ucuz ve aynı zamanda çevre dostudur. Zaman zaman ikinci el alışverişe başvurun. Kredi kartınızı akıllıca kullanın ve elinizden geldiğince nakit para kullanın
