Bingöllü Fatih'in Oyun Kuşları Büyük basmalılar

Sponsorlu Bağlantılar

Kuscuhatip

Üye
    Konu Sahibi
Bingöllü Fatih'in Oyun Kuşları Büyük basmalılar
Değerli maxicep üyeleri Bingöllü fatihi tanıtıyoruz hastagına katkıda bulunmak adına iştirak ediyorum. Bu yazıda size efsanenin oyun kuşlarından bozkirlilerini tanıtacağım. Kafanızı arkaya yaslayın 4 tane kayve içebilirsiniz.

Büyük basmalılar , onlar büyük lakabını yapılarının aksine oyunlarından alıyorlar. Basmalı ismi doğu anadolu yöresinde çok eskiden bozkirliler için kullanılırdı. Halende bu isim o yörede oldukça kuşçular tarafından kullanılmaktadır. Bu gerçeğide büyük usta bingöllü fatih vesilesi ile araştırma ve öğrenme çabasına girdim. Diğer dostlar Bingöllü fatihi tanıtırken kuşları ve kuşçuluğu hakkında bilgi verirken bende bu kuşları kaleme almak istedim. Çünkü uzun yıllardır bingöllü fatih ustayı yakınen takip ettiğim için her olaydan haberim vardır. Çünkü üstad belirli zamanlarda bu kuşlar hakkında facede ve diğer ağlarda bilgi paylaşımı yapıyor. Bu yazımda sizlere gerek netten izlediğim gerekse kendi kapısında izlediğim ve gerekse uçurduğum bu soydan bahsedeceğim.

Büyük basmalılar üstadın şuanki kumesinde ilk kuşlarındandır. Bu kuşların damar başlangıncında bir nuhidi erkek birde koyu bozkirli bir dişi vardır. Üstadın anlatımına göre bu kuşların babaları kendisinin tarafından izlenmediğini lakin hava oyunlu olduğuna dair bilgisinin olduğudur. Üstad bu dişiyi değerli bir dostunda yumurta üzerinde izlediğinde çok beğenir. Uçuran seyis kuşu beğendiğinden satmak istemez. Üstad bu kuşların altından yavru bekler. Çıkan ilk iki yumurta kardeşi dişi çıkar. Biri nuhidi biri boz kirli. İki kardeşte oynayınca iki kardeşi ve bir alt yuva kardeşleri tek çıkan erkek yavruyu alır. Diğer erkekte oynayınca üstad bu kez altlarından çıkan aynı yuva kardeşi diğer 2 erkeği alır. Bunların oynayacağını düşünerek uçurmaz damızlığa atar. Çünkü üstad bu dişinin arı soy olduğunu ve altından kendi soyunu verdiğini uzun zaman takip ederek fark eder. Daha sonra dostunun kuşçuluğu bırakması üzerine kuşların sadece analarını alacaktır. Anaları üstada geçmeden atmaca göğsünü yırtacaktır. Üstad dişiyi eşe attığında götünde yumurtayla erkeğin kovalaması sebebiyle ilk kez uçar. O hali ile hiç uçmadığı halde seferlerini video alır. Bu video youtubede olan 4 yaşında dişi büyük basmalı adlı videodaki kuştur. Bu ırk bu şekilde baba hariç üstada geçer. Dişi hiç yavru alamadan rahatsızlık geçirir ölür. Elinde sadece 5 kardeş yavrusu kalır. 2016 da nuhudi dişiyi bir dostuna hediye eder. 2 erkek aynı yuva kardeşten birini kedi alır diğeri rahatsızlanır onuda keser. Şuan elinde kardeşlerden 8 ve 7 yaşında 2 kardeş kalmıştır. Üstad bu kuşları 3 kez kırmıştır. Bunuda kırmaları bölümünde anlatacağım.

Büyük basmalıların oyun özelliklerinde uzaktan atma yoktur. Hedeflerine 50m ile 100 m arası sıkma yaparlar. Hedeflerine suluk boyuna kadar çökerler. En yüksek 1.5 mt altına girerler. Her seferde olmasada toplam hedeflerinin yüzde onbeşi taban taklalıdır. Taban olsun olmasın fırlatarak çekiş yaparlar. Bağlama taklaları her seferde vardır. Az takla ile oynarlar. Bağlama taklası ile birlikte hedeflerine 4 . 6 takla arası oynarlar. Lakin takla araları uzun olan kuşlardır.Uzama mesafeleri 20 ile 45 metre arasıdır. Kısa oynayanları uzun kaçanlara nazaren daha bol seferlidir. Uzun kaçanlar 10 15 sefer arası kısa oynayanlar ise 20 30 sefer oynarlar. En büyük özellikleri ise eke oyunlarında bu soydan ilk erkek yavru 6 yıl üst üste oynayarak uzun yıllar oynadığının kanıtıdır. Hedeflerine oldukça bol takla ile harmanlayarak değil direk atapteli inerler. Oyunda oldukça düzenli uçan hedeflerine idman aldıkça hedef dakikası koyan ve uçuş süresini arttıran kuşlardır. Altlarından çift dişi çift erkek çıkma olasılığı yüzde 60 civarındadır. Kırıklarını on defa kırsanız bozkirli yüzde 80 çıkar. Nuhidi vermesi yüzde 10 civarındadır. Hatta üstad nuhudileri dağıtmasına rağmen nuhudilerin altından hep bozkirli çıkmıştır. İlk soyda bile çıkan nuhudiler kirli nuhudilerdir.

Üstad bu kuşların özünü ayrı tutarak kırmaya da başlar. Üstad sisli bir günde kuşları yemlerken aniden bir boz aç ve susuzluktan yabani misali kuşların arasına iner. Üstad havadan gelen kuşu asla kümesine alan biri olmadığı gibi kuşada acır kümese alır. Kuşçuların sık gittiği kahve sahibi ile buluşur böyle bir kuşun olduğunu sahibini bulması için rica eder. Beraber kahve sahibi ile tüm kuşçuları arar sorarlar. Kuşun sahibi ortaya çıkmaz. Üstad kuşun kendini toparladığını görünce bir genç çocuğa kuşu verir. Ertesi gün dayanamayıp kuşu uçurur genç çocuk. Kuş geri geldiğinde kuşun oynadığını gören üstad bu kuşu uçurmaya başlar. Üstad pikeli boz gibi bir kuşu daha canlı izlemediğini söylüyor. Hedefine kilometrelerden pike yaparak oyuna gelen pikeli boz adeta yere kuyruk sürterek gidermiş. Alandan oldukça uzaklaşan boz 8 10 takla arası 40 metreye kadar çıkarmış. Hedefede oldukça bol giren kusursuz bir kuş. Üstad bozkirlilere uzaktan atma özelliği eklemek adına 6 yıl oynayan nette 4 5 6 yaşında videosu olan bu erkeği kırar. Lakin yinede uzaktan atma bu kuşlarda her kuşta çıkmaz. Sadece çıkan boz yavrularda uzaktan atma olur. Altlarından aldığı aynı yuva kardeşi 2 erkek kardeşten birini izletir satar diğerini hediye eder. Diğer kardeş hediye ettiği kişide uçurmadıklarından dolayı içeride oyun açar ve boynunu kırar. Daha sonrasında hediye ettiği kişi ceza evine girince bu kuşu geri getirir. Daha sonra bu eşleşmeden çıkan bir boz yavruyu kayseriden ahmet anıka satar. Oda zaten bu yavrunun oyunu ve akıbeti hakkında açıklama yapmıştır. Üstad dişi erkekleri ayırdığı vakit dişi kümesini açık unutur. Bu kümesden kedi pikeli boz ile bir kaç dişiyi daha götürür. Üstad elde kalan tek erkek yavruyu kendisi ile eş değerde bir başka bozkirli erkekle şebap kırması dişiden çıkan bozkirli dişiye eş eder. Bu boz kirli dişi üstadın bozkirli dişi ile nuhudiden çıkan tüm soydan izlediği kuşlar arasında bozkirli dişinin hedefte aynı oyununu yapan tek kuştur. Oldukça açılan kaybolan hedefi gördüğünde dalan kuştur. Bu kuş ekede temmuz sıcağında hedefine 3.5 saatte 40 sefer 45 metre oyun çıkarır. Erzincandan Bahadır İhtiyar mütahit bir arkadaşı adına büyük paraya kuşa talip olur. Kuşun 20 gün üst üste uçmasını isterler. Üstad denileni yapınca 17. Günün sonunda kuş son uçuşunda inişte yere çakılır ve nefes problemi yaşar. Kuşa hırıltı vurur. Üstad kuşun 3 gün daha uçarsa öleceğini beyan edince alıcı alay edercesine o zaman damızlığa at der. Üstada neden 20 gün diye sorduğumda üstad kuşu video atınca büyük ses getirdi. Bunlarda kuşun bu perforsmanla boş inip inmeyeceğini kestirmek adına yada art niyet olabilir ama ben öyle tahmin etmek istiyorum böyle istekte bulunduklarını söylüyor. Ciddi alıcı göründüklerinden bize rüzgar olsun yağmur olsun uçur. Günü tamamla ordayız dedikleri için bende acaba böyle bir şey olur mu diye kuşun üzerine gittim dedi. Bahadır ihtiyar kısacası hasete düşüp ustayı oyuna getirir. Çünkü o dönemler üstad kuşlarını yeni sanala atmıştır. Büyük ses getirmiş aynı yılda tüm camianın ilgisini paylaştığı kuşlarla üzerine çekmiştir. Üstad bahadır ihtiyarın bir kuşun geninde boş konma olmadığını anlamak için 20 gün üst üste uçurmak lazım demiştir. Üstad ilkkez böyle bir şey duyduğundan bilgiyide test etmek ister. Kuşun sonu üstün perforsmandan ve sıcaktan dolayı acılı olur. Hemde üstad oyuna geldiğini anlar. Üstad 1 yıl dinlendirir kuş yine oynar lakin her indiğinde yarım saat adete motor sesi gibi hırıltıyla kuş taş gibi dururmuş. Bu nedenle kuşu damızlığa atar. Üstad boynunu kıran erkeği izlemediğinden bu takımdan uzun zaman yavru almaz. Altlarına kendi soydaşları özlerinin yumurtalarını sürer. Taki kuş 3. Yaşına kadar oynayınca üstad yinede yavru almaz. 7 8 tane kardeşini yavruda teke aldığında kaybeder. Çünkü bu kuşlar ilçelere kadar açıldığından evinin yolunu kaybederler. Bu kuşların babası üstadın dostundan aldığı son 2 erkek yumurta kardeşinden biridir. Anaları üstadın izlemiş olduğu hedefine bol ve uzun giren şebap kırmasıdır. Kuş şebap kırığı lakin oyun takla hareket sefer kuşudur. Lakin bir o kadar da yapılı bir dişidir. Üstad erkek kızgın olup et yavrulara binince üst yuvalara çıkmaması için kanatlarını yolar. Bu erkeğin resmi facede tek bir baş kanadı olan kuyruğu çekik bozkirlidir. Damızlıklar albümünde yer alır bu resim. Analarıda bu albümde yer alan göğsü sarı açık bozkirli şebap kırığıdır. Başka şebap kırığı olmadığından gözünüz rahat seçecektir. Bu erkek yinede hareketlere devam edince üstad kuşu hırpalar. Amaç kuşu kırgın edip kızgınlıktan soğutmaktır. Lakin hırpalanan kuş o gün kuşlar yemlenirken kendini otların arasına sokar. Üstad tüm kuşları kümese aldığını düşünerek bu kuşu kapıda unutur. Ertesi gün kapının önünde tüyleri görünce olanları anlar. Üstad kuşları takip ettiğinden bu şebap kırması dişiyi tekrar diğer erkek kardeşe eş etmeyi düşünür lakin tekrar yavru alıp uçurup 2 yıl izlemeyi göze almadığından halil ibrahim sarıdağa verdiği erzurumlu göklerin kırmaları olan diyarbakırda hacı sevinçte oynayan bozun kardeşi boz kirliye eş etmesi için gönderir. Halil ibrahim sarı dağa verdiği o bozkirli erkek 27 sefer 20 metre 3 yaşına kadar oynamıştır. Üstad bu kuşu 3. Yaşında 10 taneden fazla yavrusunu altına dizerek ibrahim beyde izlemiştir. Daha sonra halil ibrahim bey il dışına çıkınca bu dişiyi topluca birine vermiştir. O şahıstanda kuş genç çocuklara geçerek yok olmuştur. Bozkirli erkekle şebap kırmasının altından tüm yavrular fazla açıldığından kaybolmuştur. Bu kandan babayı kedi alana kadar bir dişi kalmıştır. Onuda üstad ekede uçurup söktüğünden kaybetmemiştir. O da bahadır ihtiyarın talip olduğu bozkirli dişidir. Elde erkek kardeşte olmadığından analarını ibrahim beye vermiştir. Bu kuş ibrahim beye ücretsiz hediye edilmiştir. Altında çok yönlü sebepler yatmaktadır. Şebap kırığı ile bozkirliden geriye kalan tek yavru amcası 4 5 6 yaşında videosu olan erkekle pikeli bozdan çıkan içeride boynunu kırmış erkeğe eş edilmiştir.
Altlarından aldığı yavrularda teke düşünce kaybolmuştur. Yavruların kaderi de teyze ve dayıları gibi olmuştur. Bir düz kafa kardeşleri yalovadan cavit acete geçmiştir. Onun harici üstad bu iki kuştan kimseye yavru satmamıştır. Geçen yıl yani 2016 da bunların kardeşlerinden bir tane video atmıştı. Oda kaybolunca videoyuda sildi. Üstad artık bu eşleşmeden çıkan kuşları ekede teke alacağını söylüyor. Şuan bunlardan 2 tane takkalı 1 tane düz kafa kardeş elindedir. Dün yazıma daha çok bilgi katmak adına görüştüğümde iki tanede çatlamak üzere yumurta olduğunu söyledi. Üstad bu soydan 2 yıl yavru kimseye vermeyeceğini hepsini ekede izledikten sonra bir takım aynı kardeşi eş edip soyu korumayı geri kalanlarıda diğer soylara kırmayı hedefliyor. Üstad bir kaç yıl sonra tüm soyların alt yapısına boz kirliler ve kırıklarını ekleyeceğini beyan ediyor.

Boz kirli dişi ile nuhudi erkekten ilk çıkan boz kirli dişi ile tek çıkan 6 yaşına kadar oynayan erkeği ve ilk çıkan nuhudi dişi ile son çıkan 2 erkek kardeşten şebap kırması ile eş olan değil diğer kardeşi eş eder. Her iki takımdan da bir yumurta tek canlı çıkar. Birinde dişi diğerinde erkek perçemli bozkirli çıkar. İki kuşta ikizdir. Lakin biri koyusu diğeri açık renklidir. Fatih usta bu çok tuhaf bir durum diyor. Bu kuşlar aynı gün yumurta etti aynı gün çıkardı ikisinde de birer tane ölü çıktı ikisinde de perçemli çıktı. Aynı saat aynı dakikanın yavruları diyor. Kısacası bu olayı tıbben ne denir bilemem lakin bu kuşlar ikizdir. Fatih usta bunları başka kardeşlerine eş etmek istesede kuşlar yeme düştüşten sonra birbirinden kopmamıştır. Başka kuşlarla eş olmamışlardır. Böylece bozkirlilerden kırılmadan 10 yılda birer tane perçemli çıkmış ve perçem özelliğide birbirine eş ederek bu kuşlara girmiştir.

Özetle bozkirlilerin tarihi budur. Bu konuyu kapsamlı ele aldım. Aynı zamanda hem kendi gözlemlerim hem bingöllü fatih anlatımı hemde bir kaç dostun bilgisi ile eksiksiz anlattım. Ustad hakkında anlatım yapmadım çünkü diğer arkadaşlar bu konulara diğer sitelerde çok girmiştir. Benim anlatımlarımda taklit olacaktır. Lakin kısa olarak hem eş dosttan hem camiadan hemde benim tespitlerime izlenimlerime göre ankaralı tenekeci saim usta bir dönemin efsanesiydi. Vefatından 50 yıl sonra bile adı kuşları ile hep zirvedeydi. Bu döneminde efsanesi BİNGÖLLÜ FATİHdir. Sait usta döneminde interneti bırak not kağıtları bile yoktu. Kısır bilgi ile tanıdık. En azından bingöllü fatihi yeni nesil daha iyi tanıyacak ülkemizde bu hobi bu usta sayesinde daha ateşli tecrübeli devam edecektir. Bu nedenle camia olarak bu oluşuma kuşlarını izleyenler katılmaktadır. Buradan tenekeci saim ustayıda rahmetle anıyorum. İnşallah bir onunda dumanlı takkalılarını sizlere anlatacağım. Saim ustanın kuşlarının kırmalarından fatih ustada var diyen dostlar oluyor. Bu soruyuda üstada sordum. Bu kuşlardan elinde olmadığını lakin bir dönem ankaradan arapçı şafağın bir arkadaşında bu kuşların olduğunu bu amca hastalanınca kuşları satlığa çıkardığı dönemde geçeceğini lakin kuşların uçurulmadan yıllarca bir barakada birbirine girmesinden dolayı almadığını beyan etti. Kuşlarında hem anlatılan fiziki özellikleri renklerinin aynı olması hemde şahsın saim ustanın arkadaşlarının ağzından varsa felankezde vardır demeçleri uyduğundan o kuşlar olduğuna kesin emindir. Lakin damar birbirine çok girdiğinden fatih usta bu kuşları labaratuvarına sokmamıştır. Bu konuya da ankarada çıkan bingöllü fatihin kuşları saim ustalardandır dedikodusu açısından kendisine sordum. Kendiside saim usta ile aynı cümlede adının geçmesine oldukça memnun olduğu şeref duyduğu lakin hakkın doğrununda bu olduğunu söyledi. Hepinize saygılar sunarım. Benim kalemim tükendi.

Bingöllü fatihin web adresi
 
hançer

hançer

Üye
güvercin severlerin ilgiyle okuyacağı deneme.
 


Üst Alt