Türk-X
Üye
2. Abdülhamid’e suikastin raporu, tarihe ışık tutacak
Sultan 2. Abdülhamid’e 1905 yılında düzenlenen, pek çok insanın ölümü ve yaralanmasıyla sonuçlanan suikastin, “Sultan’a Suikast” adıyla kitaplaştırılan 89 sayfalık soruşturma raporu, Ermeniler hakkında bilinmeyenleri gün yüzüne çıkarıyor. Kitabın yazarı Prof. Dr. Haluk Selvi, “1905’teki suikast, Ermenilerin uluslararası örgütlenmesini, eylemi nasıl planladıklarını, suikastın peşinden gayelerinin neler olduğunu ortaya koyması itibarıyla çok önemlidir” diyor.
Sultan 2. Abdülhamid’e 1905 yılında düzenlenen, pek çok insanın ölümü ve yaralanmasıyla sonuçlanan suikastin, “Sultan’a Suikast” adıyla kitaplaştırılan 89 sayfalık soruşturma raporu, tarihe ışık tutuyor.
Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Türk-Ermeni İlişkileri Araştırma Merkezi Müdürü ve Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Selvi, Ermenilerin Türklerle ve Osmanlılarla ilgili iddialarının temelinde Sultan 2. Abdülhamid ve 1915 yılındaki olayların bulunduğuna dikkati çekerek, bu dönemi anlamadan Ermeni meselesini kavramanın güç olduğunu dile getirdi.
Çalışmalarının bir kısmını Sultan 2. Abdülhamid dönemine yoğunlaştırdıklarını kaydeden Selvi, “1905 yılında Sultan Abdülhamid’e yapılan suikastin belgeleriyle ortaya konulması gerekiyordu, Osmanlı Devletinde terör eylemlerinin mantığını görme açısından bu olayı deşifre etmek önemliydi” diye konuştu.
1890 yılında ilk Ermeni gizli örgütlerinin Osmanlı Devleti’nde eylem yapmak için Tiflis ve Cenevre’de kurulduğunu vurgulayan Selvi, Taşnak ve Hınçak örgütlerinin faaliyetlerinin aynı dönemde başladığını, milli mücadele ve 1. Dünya Savaşı’nda da sürdürüldüğünü dile getirdi.
Selvi, 1890 yılında Ermeniler tarafından kurulan örgütlerin, Büyük Ermenistan’ın kurulması için terörün araç seçilmesini uygun bulduklarını ifade ederek, şöyle konuştu:
“Osmanlı Devleti içinde huzursuzluklar olduğunu, Müslümanların Hristiyanları katlettiğini bu olaylar sayesinde duyurarak, İngiltere ve Rusya’nın Osmanlı Devleti’ne müdahale edip kendi büyük devletlerini kurdurmak istediler. Terörle, bulundukları bölgeleri Müslümansızlaştırmak, Türksüzleştirmek politikasını seçtiler.”
1905 yılında gelindiğinde gayelerine ulaşmak için henüz sonuç elde edemediklerine dikkati çeken Selvi, “Somut bir Ermenistan kurma projesi yoktu çünkü Doğu Anadolu’da kendi siyasetini inşa eden Sultan Abdülhamid vardı. Sultan Abdülhamid, doğudaki Kürt aşiretlerini organize ederek bu projenin önüne geçmişti” ifadesini kullandı. 1905 yılına gelindiğinde Sultan Abdülhamid’e karşı düzenlenmiş, hedefine ulaşmayan 40 suikast bulunduğuna işaret ederek, 33 yıllık padişahlık döneminde de 100’den fazla suikast düzenlendiğini söyledi. Suikastlerin içinde hedefine en fazla yaklaşılan eylemin 1905 yılında cuma günü gerçekleştirileni olduğunu aktaran Selvi, “Bu, kendisinden önceki ve sonraki bütün suikastlerden hedefine en çok yaklaşılanıdır” dedi
SUİKAST, ERMENİLERİN ULUSLARARASI ÖRGÜTLENMESİNİ ORTAYA KOYUYOR
2. Abdülhamid’e 1905’te düzenlenen suikastin, Ermenilerin uluslararası örgütlenmesini, eylemi nasıl planladıklarını, hangi mekanları hareket noktası seçtiklerini, suikastin peşinden gayelerinin neler olduğunu ortaya koyması itibarıyla çok önemli olduğunu ifade eden Prof. Dr. Haluk Selvi, Sultan Abdülhamid’in, suikastten hemen sonra Necip Melhame Paşa başkanlığında komisyon kurduğunu söyledi. Suikastin kimler tarafından, nasıl yapıldığını anlatan raporun bir ayda neticelendirildiğini ve bin sayfalık raporun 80 sayfalık özetinin fezlekeye dönüştürülerek Sultan Abdülhamid’e sunulduğunu ifade eden Selvi, soruşturmaya bomba konulan arabadan başlandığını aktardı. “Modeli, markası, yapım yılı alınarak İstanbul’a ne zaman geldiği ve Avusturya’da yapıldığı anlaşılıyor” diyen Selvi, Avrupa’dan getirilen bomba parçalarının Avrupalı devletlerin İstanbul’daki yerlerinde saklandığını kaydetti. Suikastte Belçikalı Edward Jorris’in yakalandığını anlatan Selvi, “Edward Jorris, İstanbul’a gelen ve iş kuran, karısı da zengin, Ermenilere terzilik yapan birisidir. Sosyalist yapıya sahiptir. Edward Jorris’in anlattıklarıyla bu suikastin teferruatı ortaya konuyor. Edward Jorris, suikastin birinci zanlısı olarak Sultan Abdülhamid tarafından affediliyor” şeklinde konuştu.
Kaynak:
Sultan 2. Abdülhamid’e 1905 yılında düzenlenen, pek çok insanın ölümü ve yaralanmasıyla sonuçlanan suikastin, “Sultan’a Suikast” adıyla kitaplaştırılan 89 sayfalık soruşturma raporu, tarihe ışık tutuyor.
Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Türk-Ermeni İlişkileri Araştırma Merkezi Müdürü ve Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Selvi, Ermenilerin Türklerle ve Osmanlılarla ilgili iddialarının temelinde Sultan 2. Abdülhamid ve 1915 yılındaki olayların bulunduğuna dikkati çekerek, bu dönemi anlamadan Ermeni meselesini kavramanın güç olduğunu dile getirdi.
Çalışmalarının bir kısmını Sultan 2. Abdülhamid dönemine yoğunlaştırdıklarını kaydeden Selvi, “1905 yılında Sultan Abdülhamid’e yapılan suikastin belgeleriyle ortaya konulması gerekiyordu, Osmanlı Devletinde terör eylemlerinin mantığını görme açısından bu olayı deşifre etmek önemliydi” diye konuştu.
1890 yılında ilk Ermeni gizli örgütlerinin Osmanlı Devleti’nde eylem yapmak için Tiflis ve Cenevre’de kurulduğunu vurgulayan Selvi, Taşnak ve Hınçak örgütlerinin faaliyetlerinin aynı dönemde başladığını, milli mücadele ve 1. Dünya Savaşı’nda da sürdürüldüğünü dile getirdi.
Selvi, 1890 yılında Ermeniler tarafından kurulan örgütlerin, Büyük Ermenistan’ın kurulması için terörün araç seçilmesini uygun bulduklarını ifade ederek, şöyle konuştu:
“Osmanlı Devleti içinde huzursuzluklar olduğunu, Müslümanların Hristiyanları katlettiğini bu olaylar sayesinde duyurarak, İngiltere ve Rusya’nın Osmanlı Devleti’ne müdahale edip kendi büyük devletlerini kurdurmak istediler. Terörle, bulundukları bölgeleri Müslümansızlaştırmak, Türksüzleştirmek politikasını seçtiler.”
1905 yılında gelindiğinde gayelerine ulaşmak için henüz sonuç elde edemediklerine dikkati çeken Selvi, “Somut bir Ermenistan kurma projesi yoktu çünkü Doğu Anadolu’da kendi siyasetini inşa eden Sultan Abdülhamid vardı. Sultan Abdülhamid, doğudaki Kürt aşiretlerini organize ederek bu projenin önüne geçmişti” ifadesini kullandı. 1905 yılına gelindiğinde Sultan Abdülhamid’e karşı düzenlenmiş, hedefine ulaşmayan 40 suikast bulunduğuna işaret ederek, 33 yıllık padişahlık döneminde de 100’den fazla suikast düzenlendiğini söyledi. Suikastlerin içinde hedefine en fazla yaklaşılan eylemin 1905 yılında cuma günü gerçekleştirileni olduğunu aktaran Selvi, “Bu, kendisinden önceki ve sonraki bütün suikastlerden hedefine en çok yaklaşılanıdır” dedi
SUİKAST, ERMENİLERİN ULUSLARARASI ÖRGÜTLENMESİNİ ORTAYA KOYUYOR
2. Abdülhamid’e 1905’te düzenlenen suikastin, Ermenilerin uluslararası örgütlenmesini, eylemi nasıl planladıklarını, hangi mekanları hareket noktası seçtiklerini, suikastin peşinden gayelerinin neler olduğunu ortaya koyması itibarıyla çok önemli olduğunu ifade eden Prof. Dr. Haluk Selvi, Sultan Abdülhamid’in, suikastten hemen sonra Necip Melhame Paşa başkanlığında komisyon kurduğunu söyledi. Suikastin kimler tarafından, nasıl yapıldığını anlatan raporun bir ayda neticelendirildiğini ve bin sayfalık raporun 80 sayfalık özetinin fezlekeye dönüştürülerek Sultan Abdülhamid’e sunulduğunu ifade eden Selvi, soruşturmaya bomba konulan arabadan başlandığını aktardı. “Modeli, markası, yapım yılı alınarak İstanbul’a ne zaman geldiği ve Avusturya’da yapıldığı anlaşılıyor” diyen Selvi, Avrupa’dan getirilen bomba parçalarının Avrupalı devletlerin İstanbul’daki yerlerinde saklandığını kaydetti. Suikastte Belçikalı Edward Jorris’in yakalandığını anlatan Selvi, “Edward Jorris, İstanbul’a gelen ve iş kuran, karısı da zengin, Ermenilere terzilik yapan birisidir. Sosyalist yapıya sahiptir. Edward Jorris’in anlattıklarıyla bu suikastin teferruatı ortaya konuyor. Edward Jorris, suikastin birinci zanlısı olarak Sultan Abdülhamid tarafından affediliyor” şeklinde konuştu.
Kaynak:
Linkleri görüntülemek için kayıt olmalısınız
