Haberci
Üye
Parayı Cüzdana Koymadan Dikkat
YTL'nin tedavüle girmesiyle sahte para basımında adeta patlama oldu. Kalpazanlar en çok 50’lik banknot basıyor. Madeni para da sahtecilerin işine yaradı. Sahtecilikte birinci il...
26 Mart 2006 10:01
<div align="center"></div>
Yeni Türk Lirası’nın tedavüle girmesi kalpazanların yüzünü güldürdü. Kalpazanlık olayları yüzde yüz artarken, sahtecilerin gözbebeği 50 YTL’lik banknotlar ve metal 1 YTL'ler
2005’te yakalanan sahte YTL’lerin yüzde 41’ini 50 YTL'ler oluşturdu. 50 YTL'leri yüzde 34’lük oranla 20 YTL’lik banknotlar, yüzde 4,02 ile 10 YTL’lik banknotlar, yüzde 16 ile 1 YTL’lik sahte madeni paralar takip ediyor.
En değerli para olan 100 YTL yüzde 2.16 ile 5’inci sırada yer alıyor. Emniyet Genel Müdürlüğü, Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’nın hazırladığı 2005 Raporu, 1 Ocak 2005 tarihinde YTL’nin tedavüle çıkmasıyla sahtecilik suçlarında büyük artış olduğunu ortaya koydu.
MADENİ PARA SAHTECİLİĞİ
Emniyetin raporunda, “Hem banknot olarak, hem de metal olarak tedavüle çıkan 1 YTL, şimdiye kadar pratikte mevcut olmayan madeni sahte para basımını gündeme getirdi. Metal 1 YTL’de güvenlik unsurunun bulunmaması ve maliyetinin çok ucuz olması, dolayısıyla yüksek kazanç elde edilmesinin bu suçun teşvik edici unsurları olduğu, yapılan operasyonlardan sonra ortaya çıkmıştır" denildi.
İller arasında Aydın birinci
2004 yılında 927 sahtecilik olayı ve bin 688 şüpheli hakkında işlem yapılırken, 2005 yılında olay sayısı 1934 olarak kayıtlara geçti ve 3 bin 317 şüpheli hakkında işlem yapıldı. Emniyetin raporunda 2005 yılında en fazla parada sahtecilik olaylarının yaşandığı iller sıralamasında, 106 vak'a ile Aydın birinci sırada yer aldı. Aydın'ı 102 olayla Adana, 82 olayla Diyarbakır takip etti. 2005 yılında en fazla banknot yakalanan ilk üç il ise İstanbul, Adana ve Ankara olarak sıralandı.
Dolaşıma böyle sokuluyor
Emniyetin hazırladığı raporda kalpazanların hazırladıkları sahte paraları nasıl piyasaya sürdükleri bilgisine de yer verildi. Emniyetin raporuna göre sahte paralar, döviz büfeleri, bankalarda toplu ödemelerde deste arasına koyma şeklinde, sinema, tiyatro yada otoyol gişelerinde kullanarak, şans oyunları, fuhuş, kaçakçılık ve uyuşturucu sektöründe, taksilerde, gazino ve eğlence yerlerinde, benzin istasyonlarında, büfelerde dolaşıma sokuluyor.
Düzgün KARADAŞ / ANKARA
Umumi tuvaletler ve dolmuşta aklıyorlar
- Sahte YTL'ler de en önemli payı metal paralar alıyor. Yapımı ve dağıtımı çok kolay olan 1 YTL herhangi bir sanayi sitesinde bile basılabiliyor. Hatta bir çok tornacı tezgahında sahte 1 YTL basıyor. İstanbul Emniyeti son olarak Bağcılar, Bahçelievler, Gaziosmanpaşa ve Eyüp'te atölyelere baskınlar yaptı. Şebeke 500 bin adet sahte 1 YTL ile ele geçirildi. Emniyete göre piyasa da milyonlarca sahte bir YTL var.
- Sahte madeni paranın basımında metalin ağırlaşması için kurşun ilave ediliyor. Pandograf adı verilen makinede bakırla kalıp yapılıyor. Paranın üzerindeki şekil ise erozyon makinesinde yapılıyor. Elde edilen kalıpla yapılan iki ayrı baskının ardından montaj işlemi gerçekleştiriliyor.
- Sahte 1 YTL'nin maliyeti 15-35 kuruş arasında değişiyor. Fakat 15 kuruşluk baskı kolay ayırt edildiği için çoğunlukla 35 kuruşa mal ediliyor.
- Basılan sahte 1 YTL'ler minibüslerde, tuvaletlerde ve pazar yerlerinde piyasaya sürülüyor. Özellikle minibüs ve tuvaletler kalpazanların özel tercihi. 1000 adet sahte 1 ytl 800-900 YTL''den veriliyor.
Parayı cüzdana koymadan dikkat edin
Uzmanlar, vatandaşı sahte banknot ve metal paraya karşı “Parayı cüzdana koymadan önce şöyle bir bakın” diye uyardı. İşte sahte parada bulunmayan özellikler:
- Kabartma baskı: Banknotun ön yüzündeki Atatürk portresi, alt kenardaki bant, mavi-yeşil motif, “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası" ve “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Banknot Matbaası" ibareleri ile banknotun nominal değerini gösteren sayı ve yazılar kabartma olarak basılı. Bunlar parmakla dokunulduğunda hissedilir.
- Renk değiştiren mürekkep: Banknotun ön yüzündeki Atatürk’ün portresinin sağ tarafındaki alanda, banknota değişik açılardan bakıldığında, altın sarısından yeşile doğru renk değiştiren özel mürekkeple basılmış bir motif bulunuyor.
- Emniyet şeridi: Banknotun arka yüzünde kesik gümüşi çizgilerden oluşan pencereli emniyet şeridi yer alıyor. Üzerinde her iki taraftan okunabilen “TCMB" harfleri tekrarlanarak mini yazılı. Banknot ışığa tutulduğunda emniyet şeridi düz hat şeklinde görülüyor.
- Gizli görüntü: Banknotun ön yüzü yatay konumda göz hizasında ışığa doğru tutulduğunda, sağ alt tarafındaki mavi-yeşil giyoş motifin ortasında, "TC" harfleri görülür.
- Filigran: Banknotun ön yüzünün solunda, ön yüzdeki Atatürk portresinin daha küçüğünden ve “100" sayısından oluşan filigran yer alıyor. Filigran banknot ışığa tutulduğunda görülüyor.
- Bütünleşik görüntü: Banknotun ön yüzünün sol üst kenarındaki 100 sayısının sol alt tarafında, banknota her iki yüzden ışığa tutularak bakıldığında, arka yüzdeki bölümle birbirini tamamlayan “TC" harfleri bulunuyor
26 Mart 2006 10:01
<div align="center"></div>
Yeni Türk Lirası’nın tedavüle girmesi kalpazanların yüzünü güldürdü. Kalpazanlık olayları yüzde yüz artarken, sahtecilerin gözbebeği 50 YTL’lik banknotlar ve metal 1 YTL'ler
2005’te yakalanan sahte YTL’lerin yüzde 41’ini 50 YTL'ler oluşturdu. 50 YTL'leri yüzde 34’lük oranla 20 YTL’lik banknotlar, yüzde 4,02 ile 10 YTL’lik banknotlar, yüzde 16 ile 1 YTL’lik sahte madeni paralar takip ediyor.
En değerli para olan 100 YTL yüzde 2.16 ile 5’inci sırada yer alıyor. Emniyet Genel Müdürlüğü, Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’nın hazırladığı 2005 Raporu, 1 Ocak 2005 tarihinde YTL’nin tedavüle çıkmasıyla sahtecilik suçlarında büyük artış olduğunu ortaya koydu.
MADENİ PARA SAHTECİLİĞİ
Emniyetin raporunda, “Hem banknot olarak, hem de metal olarak tedavüle çıkan 1 YTL, şimdiye kadar pratikte mevcut olmayan madeni sahte para basımını gündeme getirdi. Metal 1 YTL’de güvenlik unsurunun bulunmaması ve maliyetinin çok ucuz olması, dolayısıyla yüksek kazanç elde edilmesinin bu suçun teşvik edici unsurları olduğu, yapılan operasyonlardan sonra ortaya çıkmıştır" denildi.
İller arasında Aydın birinci
2004 yılında 927 sahtecilik olayı ve bin 688 şüpheli hakkında işlem yapılırken, 2005 yılında olay sayısı 1934 olarak kayıtlara geçti ve 3 bin 317 şüpheli hakkında işlem yapıldı. Emniyetin raporunda 2005 yılında en fazla parada sahtecilik olaylarının yaşandığı iller sıralamasında, 106 vak'a ile Aydın birinci sırada yer aldı. Aydın'ı 102 olayla Adana, 82 olayla Diyarbakır takip etti. 2005 yılında en fazla banknot yakalanan ilk üç il ise İstanbul, Adana ve Ankara olarak sıralandı.
Dolaşıma böyle sokuluyor
Emniyetin hazırladığı raporda kalpazanların hazırladıkları sahte paraları nasıl piyasaya sürdükleri bilgisine de yer verildi. Emniyetin raporuna göre sahte paralar, döviz büfeleri, bankalarda toplu ödemelerde deste arasına koyma şeklinde, sinema, tiyatro yada otoyol gişelerinde kullanarak, şans oyunları, fuhuş, kaçakçılık ve uyuşturucu sektöründe, taksilerde, gazino ve eğlence yerlerinde, benzin istasyonlarında, büfelerde dolaşıma sokuluyor.
Düzgün KARADAŞ / ANKARA
Umumi tuvaletler ve dolmuşta aklıyorlar
- Sahte YTL'ler de en önemli payı metal paralar alıyor. Yapımı ve dağıtımı çok kolay olan 1 YTL herhangi bir sanayi sitesinde bile basılabiliyor. Hatta bir çok tornacı tezgahında sahte 1 YTL basıyor. İstanbul Emniyeti son olarak Bağcılar, Bahçelievler, Gaziosmanpaşa ve Eyüp'te atölyelere baskınlar yaptı. Şebeke 500 bin adet sahte 1 YTL ile ele geçirildi. Emniyete göre piyasa da milyonlarca sahte bir YTL var.
- Sahte madeni paranın basımında metalin ağırlaşması için kurşun ilave ediliyor. Pandograf adı verilen makinede bakırla kalıp yapılıyor. Paranın üzerindeki şekil ise erozyon makinesinde yapılıyor. Elde edilen kalıpla yapılan iki ayrı baskının ardından montaj işlemi gerçekleştiriliyor.
- Sahte 1 YTL'nin maliyeti 15-35 kuruş arasında değişiyor. Fakat 15 kuruşluk baskı kolay ayırt edildiği için çoğunlukla 35 kuruşa mal ediliyor.
- Basılan sahte 1 YTL'ler minibüslerde, tuvaletlerde ve pazar yerlerinde piyasaya sürülüyor. Özellikle minibüs ve tuvaletler kalpazanların özel tercihi. 1000 adet sahte 1 ytl 800-900 YTL''den veriliyor.
Parayı cüzdana koymadan dikkat edin
Uzmanlar, vatandaşı sahte banknot ve metal paraya karşı “Parayı cüzdana koymadan önce şöyle bir bakın” diye uyardı. İşte sahte parada bulunmayan özellikler:
- Kabartma baskı: Banknotun ön yüzündeki Atatürk portresi, alt kenardaki bant, mavi-yeşil motif, “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası" ve “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Banknot Matbaası" ibareleri ile banknotun nominal değerini gösteren sayı ve yazılar kabartma olarak basılı. Bunlar parmakla dokunulduğunda hissedilir.
- Renk değiştiren mürekkep: Banknotun ön yüzündeki Atatürk’ün portresinin sağ tarafındaki alanda, banknota değişik açılardan bakıldığında, altın sarısından yeşile doğru renk değiştiren özel mürekkeple basılmış bir motif bulunuyor.
- Emniyet şeridi: Banknotun arka yüzünde kesik gümüşi çizgilerden oluşan pencereli emniyet şeridi yer alıyor. Üzerinde her iki taraftan okunabilen “TCMB" harfleri tekrarlanarak mini yazılı. Banknot ışığa tutulduğunda emniyet şeridi düz hat şeklinde görülüyor.
- Gizli görüntü: Banknotun ön yüzü yatay konumda göz hizasında ışığa doğru tutulduğunda, sağ alt tarafındaki mavi-yeşil giyoş motifin ortasında, "TC" harfleri görülür.
- Filigran: Banknotun ön yüzünün solunda, ön yüzdeki Atatürk portresinin daha küçüğünden ve “100" sayısından oluşan filigran yer alıyor. Filigran banknot ışığa tutulduğunda görülüyor.
- Bütünleşik görüntü: Banknotun ön yüzünün sol üst kenarındaki 100 sayısının sol alt tarafında, banknota her iki yüzden ışığa tutularak bakıldığında, arka yüzdeki bölümle birbirini tamamlayan “TC" harfleri bulunuyor
